Sigarayı Bırakmanın Yararlarını Hesaplama

Sigara, yüzyıllardır dünya genelinde yaygın olarak kullanılan bir bağımlılık maddesi olmasına rağmen, sağlık üzerindeki zararlı etkileri oldukça iyi bilinmektedir. Tütün dumanı, vücuttaki hemen hemen her organa zarar verir ve birçok ölümcül hastalığın başlıca sebebi olarak gösterilmektedir. Sigaranın yarattığı sağlık problemleri, ekonomik maliyetleri ve sosyal etkileri, milyonlarca insanın yaşam kalitesini düşürmektedir. Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, her yıl yaklaşık 8 milyon insan sigaraya bağlı nedenlerden hayatını kaybetmektedir. Ancak, bu bağımlılığın bırakılması durumunda bireyin hem fiziksel hem de finansal durumunda hızlı ve gözle görülür iyileşmeler yaşandığı bir gerçektir. Sigaranın bırakılmasıyla elde edilen yararları anlamak, bu bağımlılıktan kurtulmak isteyen kişiler için güçlü bir motivasyon kaynağı olabilir.

Sigarayı Bırakmanın Yararlarını Hesaplama

Sigarayı bırakmanın en önemli yararı, hiç şüphesiz sağlık üzerindeki olumlu etkileridir. Sigara içen bir kişinin bedeninde nikotin ve diğer zararlı maddeler zamanla birikerek ciddi hasarlara neden olur. Bu maddeler, solunum yollarından başlayarak kalp ve damar sistemi, sinir sistemi, sindirim sistemi ve bağışıklık sistemi gibi birçok hayati fonksiyonu olumsuz yönde etkiler. Ancak sigaranın bırakılması, vücudun bu zararlı maddelerden temizlenmesine ve hücrelerin kendini onarma sürecine girmesine olanak tanır. İlk birkaç gün içinde kan dolaşımı ve akciğer kapasitesinde önemli gelişmeler yaşanırken, uzun vadede kalp krizi ve kanser gibi ölümcül hastalıkların riski önemli ölçüde azalır. Ayrıca, sigara içmenin yarattığı stres ve anksiyete gibi psikolojik etkilerin de zamanla azaldığı gözlemlenmiştir.

Sigara bırakmanın bir diğer önemli yararı ise finansal kazançtır. Sigara kullanımı, kişisel bütçeye ciddi bir yük bindirir. Gelişmekte olan ülkelerde dahi, bir kişinin sigaraya harcadığı para yıllık olarak hesaplandığında, diğer temel ihtiyaçlara harcanan miktarın önemli bir bölümünü oluşturabilir. Özellikle sürekli artan sigara fiyatları göz önünde bulundurulduğunda, bu alışkanlıktan kurtulmanın ekonomik açıdan da büyük bir kazanç sağladığı net bir şekilde görülmektedir. Bir kişi sigarayı bıraktığında, yıllık olarak binlerce lira tasarruf edebilir ve bu parayı daha faydalı alanlara yönlendirebilir.

Son olarak, sigarayı bırakmanın sosyal ve çevresel etkileri de dikkate değerdir. Sigara içen kişiler genellikle çevrelerindeki insanlara da zarar verirler. Pasif içicilik, özellikle çocuklar ve hamile kadınlar üzerinde ciddi sağlık riskleri oluşturur. Aynı zamanda, sigara izmaritleri çevre kirliliğine yol açarak doğaya ciddi zararlar verir. Sigarayı bırakmak, bireyin sadece kendisine değil, etrafındaki insanlara ve çevreye olan sorumluluğunu da yerine getirmesi anlamına gelir. Sigara bırakıldığında birey, hem ailesi hem de toplumu için daha sağlıklı bir ortam yaratmış olur.

Sigarayı Bırakmanın Yararları

1. Sigarayı Bırakmanın Sağlık Üzerindeki Yararları

Sigarayı bırakmanın sağlık üzerindeki etkileri son derece geniş kapsamlı ve derinlemesine incelenmeye değerdir. Sigara dumanı, içeriğindeki yaklaşık 7.000 kimyasalın yanı sıra, 70’ten fazla kanserojen maddeyi de barındırır. Bu durum, sigara içenlerin sadece kendileri için değil, aynı zamanda çevrelerindeki insanlar için de büyük bir sağlık tehdidi oluşturduğu anlamına gelir. Ancak, sigara bırakıldıktan sonra vücut kendini hızla toparlamaya başlar ve sigaranın zararlı etkilerinden arınma sürecine girer. İşte bu sürecin ayrıntıları:

1.1. Kısa Vadeli Yararlar

Sigaranın bırakılmasından sonraki birkaç saat içinde bile vücutta olumlu değişimler gözlemlenebilir. Nikotin, karbon monoksit ve diğer zararlı maddelerin hızla azalmasıyla vücut kendini toparlamaya başlar:

• 20 dakika sonra: Sigaranın bırakılmasının üzerinden 20 dakika geçtikten sonra kalp atış hızı ve kan basıncı düşmeye başlar. Bu, kan dolaşımının daha sağlıklı bir hale gelmesine ve kalp üzerindeki yükün azalmasına yardımcı olur.
• 12 saat sonra: Karbon monoksit, sigara dumanında bulunan ve kandaki oksijen taşınmasını engelleyen bir gazdır. Sigaranın bırakılmasından 12 saat sonra kandaki karbon monoksit seviyesi normale döner. Bu, dokulara daha fazla oksijen taşınmasını sağlar ve genel enerji seviyesini yükseltir.
• 24 saat sonra: Sigarayı bıraktıktan sonraki bir gün içinde kalp krizi riski azalmaya başlar. Bu noktada, kan basıncı normale döner ve kalp, sağlıklı bir şekilde çalışmaya başlar.
• 48 saat sonra: Koku ve tat alma duyuları, sigaranın içindeki kimyasallar nedeniyle zayıflar. Ancak 48 saat içinde, bu duyuların işlevi iyileşmeye başlar. Nikotin vücuttan tamamen atılır ve sinir uçları kendini onarmaya başlar.
• 72 saat sonra: Solunum yollarındaki bronş tüplerinde meydana gelen gevşeme sayesinde nefes almak daha kolay hale gelir. Akciğer fonksiyonları iyileşmeye başlar, bu da bireyin daha rahat nefes almasını sağlar.

1.2. Orta Vadeli Yararlar

Sigarayı bıraktıktan birkaç hafta veya ay sonra vücut daha büyük ve kalıcı iyileşmeler göstermeye başlar. Bu dönemde gözlemlenen gelişmeler, sigaranın zararlarından kurtulmanın somut faydalarını daha da belirgin hale getirir:

• 2 hafta – 3 ay sonra: Bu süre zarfında akciğer fonksiyonları yaklaşık %30 oranında iyileşir. Solunum yollarındaki tıkanıklık azalır, bu da daha rahat nefes almayı sağlar. Aynı zamanda kan dolaşımı daha verimli hale gelir, bu da bireyin fiziksel aktivitelerde daha az zorlanmasına olanak tanır.
• 1-9 ay sonra: Sigara içmenin neden olduğu kronik öksürük ve nefes darlığı gibi sorunlar bu dönemde azalmaya başlar. Akciğerlerdeki silia adı verilen minik saç benzeri yapılar, sigara dumanının zararları nedeniyle zayıflar. Sigarayı bıraktıktan sonra bu yapılar yeniden işlev kazanmaya başlar, bu da mukus birikimini azaltır ve enfeksiyonlarla daha iyi savaşılmasını sağlar.

1.3. Uzun Vadeli Yararlar

Sigarayı bırakmanın uzun vadeli etkileri en çarpıcı olanlardır. Bu dönemde, sigaraya bağlı birçok ölümcül hastalığın riski kayda değer bir şekilde azalır:

• 1 yıl sonra: Sigara içmek, kalp krizi riskini artıran başlıca etmenlerden biridir. Sigarayı bıraktıktan bir yıl sonra, kalp krizi riski sigara içmeyen birine göre yarı yarıya azalır. Bu, kalbin daha sağlıklı bir şekilde çalışmasına olanak tanır ve damar sağlığı büyük ölçüde iyileşir.
• 5 yıl sonra: Sigarayı bırakmanın ardından 5 yıl içinde, felç riski önemli ölçüde azalır. Sigara içmek, damar sertliğine ve kan damarlarının daralmasına neden olur; bu da inme riskini artırır. Ancak sigarayı bırakan bireylerde damarlar zamanla kendini onarır ve beyin kanaması riski büyük oranda düşer.
• 10 yıl sonra: Sigara içen bir kişinin en büyük sağlık riski, akciğer kanseridir. Sigara dumanındaki kanserojen maddeler, hücrelerdeki DNA’ya zarar vererek kanser gelişimini hızlandırır. Ancak sigarayı bırakmanın üzerinden 10 yıl geçtikten sonra, akciğer kanseri riski neredeyse %50 oranında azalır. Aynı şekilde, ağız, boğaz, yemek borusu ve pankreas kanseri riski de belirgin bir şekilde düşer.
• 15 yıl sonra: Sigarayı bırakan bir kişi 15 yıl sonra, kalp hastalığı riskini sigara içmeyen bir bireyle aynı seviyeye indirmiş olur. Kalp damarlarının işlevi tam anlamıyla normale döner ve damar tıkanıklığı riski büyük oranda azalır.

1.4. Spesifik Hastalık Risklerinin Azalması

Sigara, sadece akciğer kanseriyle değil, birçok farklı hastalıkla da doğrudan ilişkilidir. Sigaranın bırakılmasıyla bu hastalıklara yakalanma riski de kayda değer şekilde azalır:

• Kalp ve Damar Hastalıkları: Sigara içmek, kalp ve damar sistemine büyük zarar verir. Nikotin ve diğer kimyasallar, damarların daralmasına neden olur ve kan dolaşımını olumsuz yönde etkiler. Sigarayı bıraktıktan sonra kan damarları genişler ve kalbe daha fazla oksijen gitmeye başlar. Bu, kalp krizi ve inme riskini önemli ölçüde azaltır.
• Akciğer Hastalıkları: Sigara içmek, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), bronşit ve amfizem gibi ciddi akciğer hastalıklarının başlıca nedenidir. Sigarayı bırakan bir kişinin akciğer fonksiyonları zamanla düzelir ve bu hastalıklara yakalanma riski büyük ölçüde azalır.
• Kanser: Sigarayı bırakmak, akciğer kanseri riskini %50’ye kadar azaltmanın yanı sıra, mesane, pankreas, böbrek, ağız ve boğaz kanseri gibi diğer birçok kanser türünün riskini de azaltır. Sigaranın neden olduğu DNA hasarları zamanla onarılabilir ve bu da hücrelerdeki anormal çoğalmayı engeller.

1.5. Genel Yaşam Kalitesinde İyileşme

Sigaranın bırakılmasıyla bireylerin yaşam kalitesinde önemli bir artış yaşanır. Daha temiz nefes alma, artan enerji seviyeleri ve genel sağlık durumundaki iyileşmeler, kişinin fiziksel aktivitelere daha fazla katılmasını sağlar. Ayrıca, sigarayı bırakan kişilerde uyku kalitesi artar ve bu da genel iyilik haline katkıda bulunur.

Sonuç olarak, sigarayı bırakmanın sağlık üzerindeki olumlu etkileri oldukça geniş kapsamlı ve derindir. Kısa vadede kan dolaşımından akciğer fonksiyonlarına kadar birçok alanda iyileşmeler gözlemlenirken, uzun vadede kalp hastalıkları, kanser ve inme gibi ölümcül hastalıkların riski büyük ölçüde azalır. Sigarayı bırakmak, bireyin hem bugününü hem de geleceğini koruma altına almanın en etkili yollarından biridir.

2. Finansal Yararlar

Sigara içen bir kişi, bu bağımlılığını sürdürmek için her gün belirli bir miktar para harcamak zorundadır. Sigara fiyatlarının her geçen gün artmasıyla birlikte, bu harcamaların yıllık toplamı ciddi bir miktara ulaşabilir. Örneğin, günlük bir paket sigara içen bir kişi, yılda ortalama 10.000 TL’den fazla para harcar. Bu miktar, sigara fiyatlarındaki artışlar göz önüne alındığında daha da yükselebilir. Sigaranın bırakılması, bireyin yıllık bütçesinde büyük bir rahatlama sağlayabilir.

Sigara harcamalarının dışında, sigara içmenin dolaylı maliyetleri de oldukça fazladır. Sigara içen kişiler genellikle daha sık hastalanır ve bu da tıbbi masrafların artmasına neden olur. Hastane ziyaretleri, ilaç masrafları ve iş gücü kaybı gibi faktörler, sigara içmenin ekonomik maliyetlerini daha da artırır. Ayrıca, sigara içen bireylerin sigortaları da genellikle daha pahalıdır çünkü sigara içmek birçok sigorta şirketi tarafından risk faktörü olarak kabul edilir. Dolayısıyla, sigarayı bırakan bir kişi hem doğrudan sigara masraflarından kurtulmuş olur hem de sağlık harcamalarını ve sigorta primlerini azaltarak büyük bir finansal kazanç sağlar.

Bu tasarruflar, bireyin yaşam kalitesini artıracak birçok alanda kullanılabilir. Örneğin, sigaraya harcanan parayla bir tatil planlanabilir, yeni bir hobi edinilebilir veya aile bütçesine katkı sağlanabilir. Sigaranın bırakılmasıyla elde edilen ekonomik kazanç, bu bağımlılıktan kurtulmanın en somut ve hızlı hissedilen yararlarından biridir.

3. Sosyal ve Çevresel Yararlar

Sigara içmek, yalnızca içen kişiyi değil, çevresindeki insanları da olumsuz yönde etkiler. Pasif içicilik, yani sigara dumanına maruz kalma, özellikle çocuklar ve hamile kadınlar için büyük bir risk oluşturur. Araştırmalar, pasif içiciliğin solunum yolu hastalıklarına, kalp hastalıklarına ve hatta kansere neden olabileceğini göstermektedir. Sigara içilen evlerde büyüyen çocuklar, sık sık astım, bronşit ve diğer solunum yolu hastalıklarıyla karşı karşıya kalır. Dolayısıyla, sigarayı bırakmak sadece bireyin değil, ailesinin de sağlığını korumak anlamına gelir.

Sosyal anlamda, sigara içen kişiler genellikle toplumda dışlanmış hissedebilirler. Kapalı alanlarda sigara içme yasakları, sigara içen kişilerin sosyal yaşamlarını sınırlayabilir ve sosyal etkileşimlerini olumsuz yönde etkileyebilir. Aynı zamanda, sigara kokusu, dişlerdeki sararmalar ve genel hijyen sorunları da sigara içen kişiler üzerinde olumsuz bir imaj yaratabilir. Sigaranın bırakılması, bireyin özgüvenini artırabilir ve sosyal ilişkilerini güçlendirebilir.

Çevresel açıdan bakıldığında, sigara izmaritleri dünya genelinde en yaygın görülen çevre kirliliği unsurlarından biridir. Tütün atıkları, doğal yaşam alanlarına zarar verir ve denizleri, nehirleri kirleterek ekosisteme büyük zararlar verir. Aynı zamanda, sigara üretimi için kullanılan tütün tarımı, ormansızlaşmaya ve doğal kaynakların israfına neden olur. Sigarayı bırakmak, bu çevresel etkileri de azaltarak daha sürdürülebilir bir dünya için küçük ama önemli bir adım atılmasını sağlar.

4. Sigarayı Bırakmanın Psikolojik Yararları

Sigarayı bırakmanın psikolojik yararları, sigara bağımlılığından kurtulmanın getirdiği olumlu değişiklikleri kapsar.

1. Özgüven Artışı

• Kendine Güvenin Yeniden İnşası: Sigarayı bırakmak, bireylerin kendi irade güçlerini keşfetmelerine yardımcı olur. Bu süreç, zor bir hedefi başarmanın getirdiği bir tatmin duygusu yaratır.
• Başarı Hissi: Nikotin bağımlılığını yenmek, bireyin kendi potansiyelini fark etmesini sağlar. Bu tür başarılar, kişinin diğer yaşam alanlarında da kendine güven duymasına yol açar.
• İlişkiler Üzerindeki Etkisi: Artan özgüven, bireylerin sosyal ilişkilerini de olumlu yönde etkiler. Daha fazla etkileşim ve sosyal katılım, özgüvenin pekişmesine yardımcı olur.

2. Daha İyi Bir Ruh Hali

• Anksiyete ve Depresyonun Azalması: Sigarayı bırakmak, uzun vadede anksiyete ve depresyon belirtilerini azaltabilir. Nikotinin etkisi altında geçen sürede yaşanan ruh hali dalgalanmaları sona erer.
• Duygusal Denge: Nikotin bağımlılığı sona erdikçe, bireyler daha istikrarlı bir ruh haline sahip olabilirler. Olumsuz duyguların yönetimi kolaylaşır.
• Mutluluk Hormonu Salgısı: Sigara bırakma sürecinde endorfin ve serotonin seviyeleri artabilir. Bu hormonlar, mutluluk ve tatmin hissini artırarak ruh halini iyileştirir.

3. Stres Yönetimi

• Yeni Baş Etme Stratejileri: Sigarayı bırakmak, bireylerin stresle başa çıkma yollarını öğrenmelerine olanak tanır. Meditasyon, yoga, spor ve diğer rahatlama teknikleri, sigara içme alışkanlığının yerini alabilir.
• Daha Az Stres Tepkisi: Nikotin yoksunluğu sırasında, kişiler stresle daha yapıcı bir şekilde başa çıkmayı öğrenebilir. Bu süreç, bireylerin stres karşısında daha soğukkanlı olmalarını sağlar.
• Fiziksel Aktivite ve Rahatlama: Sigarayı bıraktıktan sonra, fiziksel aktiviteye yönelmek stresi azaltmanın etkili bir yoludur. Egzersiz, endorfin salgılarak ruh halini iyileştirir.

4. Sosyal Hayatın Gelişimi

• Yeni Sosyal Çevre: Sigarayı bırakan kişiler, sigara içmeyenlerle daha fazla etkileşimde bulunabilir. Bu, yeni arkadaşlıklar kurma ve sosyal ağlarını genişletme fırsatı yaratır.
• İlişkilerde Dürüstlük: Sigarayı bırakmak, bireyin kendisiyle ve çevresiyle olan ilişkilerinde daha dürüst bir iletişim kurmasına olanak tanır. Bu, sağlıklı ve destekleyici ilişkilerin gelişmesini sağlar.
• Aktif Katılım: Sigarayı bırakma kararı alanlar, sosyal etkinliklerde daha aktif rol alabilirler. Sigarasız bir ortamda olmak, kişilerin daha iyi hissetmesine ve katılımını artırmasına yardımcı olur.

5. Duygusal Sağlık

• Duygusal Dengeyi Sağlama: Sigarayı bırakmak, bireylerin duygusal sağlıklarını geliştirmelerine yardımcı olur. Kişiler, daha az olumsuz duyguyla başa çıkmayı öğrenirler.
• Kendini İfade Etme: Sigarayı bırakma süreci, bireylere duygularını daha iyi ifade etme fırsatı sunar. Bu durum, duygusal sağlığı olumlu yönde etkileyebilir.
• Kendine Dönüş: Bağımlılığın sona ermesi, bireylerin kendilerini keşfetmelerini sağlar. Hobi edinme veya yeni ilgi alanları bulma gibi olumlu değişiklikler ortaya çıkabilir.

6. Hedef Belirleme ve Başarı Hissi

• Amaç ve Motivasyon: Sigarayı bırakmak, bireylerin belirli bir hedefe ulaşma motivasyonu kazanmalarını sağlar. Bu hedefe odaklanmak, kişinin yaşamında anlam ve amaç bulmasına yardımcı olabilir.
• Başarı Duygusu: Hedefe ulaşma süreci, bireylerde tatmin duygusu yaratır. Bu, diğer yaşam alanlarında da hedefler koyma ve bunlara ulaşma isteğini artırır.
• Kendine Güvenin Artışı: Sigarayı bırakma başarısı, bireyin kendisine olan güvenini pekiştirir. Bu başarı, gelecekteki zorluklarla başa çıkma yeteneğini artırır ve kişisel gelişimi teşvik eder.

7. Yeniden Başlama Fırsatı

• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sigarayı bırakmak, bireylere yaşam tarzlarını gözden geçirme fırsatı sunar. Bu süreç, sağlıklı alışkanlıklar geliştirmek için bir başlangıç noktasıdır.
• Yeni Alışkanlıklar Geliştirme: Bireyler, sigara içme alışkanlıklarının yerini alacak sağlıklı aktiviteler bulmaya yönelirler. Egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek veya hobi edinmek, bu yeni alışkanlıklara örnek olarak gösterilebilir.
• Daha İyi Bir Gelecek İçin Adımlar: Sigarayı bıraktıktan sonra, bireyler gelecekteki sağlıklarını düşünerek daha bilinçli seçimler yapmaya başlarlar. Bu, genel yaşam kalitelerini artırma fırsatı sunar.

8. Fiziksel Sağlık ve Psikolojik Etkiler

• Sağlık Üzerindeki Olumlu Etkiler: Sigarayı bırakmanın getirdiği fiziksel sağlık faydaları, bireylerin psikolojik durumunu da iyileştirir. Daha iyi nefes alma, daha fazla enerji ve genel sağlık durumu, ruh halini olumlu yönde etkiler.
• Bağışıklık Sistemi Güçlenmesi: Sigara bırakıldığında, bağışıklık sistemi zamanla güçlenir. Daha sağlıklı bir beden, bireyin kendini daha iyi hissetmesine ve yaşam kalitesinin artmasına katkıda bulunur.
• Daha Fazla Fiziksel Aktivite: Fiziksel sağlığın iyileşmesi, bireylerin spor yapma ve aktif yaşam tarzına yönelmesine olanak tanır. Egzersiz yapmak, endorfin salgılar ve bu da ruh halini iyileştirir.

9. Bağışıklık Sistemi ve Mental Sağlık

• Zihinsel Sağlık ve Bağışıklık İlişkisi: Bağışıklık sisteminin güçlenmesi, bireylerin genel sağlığını iyileştirir. Fiziksel sağlık, mental sağlığı doğrudan etkileyebilir; sağlıklı bir beden, daha olumlu bir zihinsel duruma katkıda bulunur.
• Stresle Başa Çıkma Yeteneği: Güçlü bir bağışıklık sistemi, bireylerin stresle başa çıkma yeteneğini artırabilir. Daha sağlıklı bireyler, stresli durumlarla daha iyi başa çıkma kapasitesine sahip olabilir.
• Zihinsel ve Fiziksel Denge: Sigara bırakmak, bireylerin zihinsel ve fiziksel sağlıklarını dengelemelerine yardımcı olur. Bu denge, genel yaşam kalitesini artırır ve bireylerin daha huzurlu hissetmelerini sağlar.

Sonuç

Sigara içmenin zararları üzerine yapılan sayısız araştırma, bu bağımlılığın bireysel, toplumsal ve çevresel açıdan ne kadar yıkıcı olabileceğini gözler önüne sermiştir. Ancak, sigaranın bırakılmasıyla elde edilen yararlar, bu zararlı alışkanlıktan kurtulmayı kesinlikle değerli kılmaktadır. Sağlık üzerindeki olumlu etkiler, finansal kazançlar, sosyal ilişkilerdeki iyileşmeler ve çevresel faydalar, sigarayı bırakmanın sunduğu en büyük avantajlardandır. Tüm bu faydalar, sigarayı bırakmak isteyenler için güçlü bir motivasyon kaynağı olabilir ve bu yolculuğu daha kolay hale getirebilir.

Sigarayı Bırakmanın Yararlarını Hesaplama Programı! Hayatınıza YILLAR KATIN!

Referanslar:

1. Sigarayı Bırakmanın Yararlarını Hesaplama
2. U.S. Department of Health and Human Services. “The Health Consequences of Smoking—50 Years of Progress.” A Report of the Surgeon General, 2014.
3. World Health Organization (WHO). “Global Report on Trends in Tobacco Smoking 2000–2025.” Geneva, 2018.
4. American Heart Association. “The Benefits of Quitting Smoking Over Time.” 2020.
5. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). “Health Effects of Cigarette Smoking.” Fact Sheet, 2021.
6. Doll, Richard, et al. “Mortality in Relation to Smoking: 50 Years’ Observations on Male British Doctors.” BMJ, 2004.
7. Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME). “Global Burden of Disease Study 2019: Tobacco Smoking.” Seattle, 2019.
8. The National Institute on Drug Abuse (NIDA). “Nicotine Addiction and Smoking Cessation.” 2021.
9. Jha, Prabhat, et al. “21st Century Hazards of Smoking and Benefits of Cessation in the United States.” NEJM, 2013.
10. U.S. Food and Drug Administration (FDA). “How Smoking Affects Your Health.” 2019.
11. Royal College of Physicians. “Nicotine Without Smoke: Tobacco Harm Reduction.” London, 2016.
12. Office on Smoking and Health, National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion. “Quitting Smoking Among Adults—United States, 2000–2015.” MMWR, 2017.
13. Benowitz, Neal L. “Nicotine Addiction.” NEJM, 2010.
14. World Health Organization. “Tobacco: Health Impact and Economic Costs.” Geneva, 2020.
15. U.S. National Cancer Institute. “Monograph 21: The Economics of Tobacco and Tobacco Control.” 2017.
16. Cancer Research UK. “Tobacco Statistics.” 2020.
17. Glantz, Stanton A., et al. “The Role of Smoking in Coronary Heart Disease.” JAMA, 1998.
18. U.S. Surgeon General. “Smoking Cessation: A Report of the Surgeon General.” U.S. Department of Health and Human Services, 2020.
19. Prochaska, James O., and Carlo C. DiClemente. “Stages of Change in the Modification of Problem Behaviors.” Progress in Behavior Modification, 1992
20. https://scholar.google.com/
21. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
22. https://www.researchgate.net/
23. https://www.mayoclinic.org/
24. https://www.nhs.uk/
25. https://www.webmd.com/