Bebeklerde Hırıltılı Solunum, Wheezing: 10 Nedeni, Tedavisi

Bebeklerde hırıltılı solunum (wheezing), genellikle ebeveynler için endişe verici bir durumdur. Özellikle ilk birkaç ay veya yıl içinde görülen bu durum, bebeklerin solunum yollarında meydana gelen daralmalardan kaynaklanır. Bebeklerin solunum sistemleri henüz tam anlamıyla gelişmediğinden, çeşitli faktörler hırıltılı solunuma yol açabilir. Bu makalede, bebeklerde wheezing’in nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında kapsamlı bilgi sunacağız. Ebeveynlerin bu durumu anlamaları ve gerektiğinde tıbbi yardım almaları, bebeklerinin sağlıklı bir gelişim süreci geçirmeleri için önemlidir.

Bebeklerde Hırıltılı Solunum, Wheezing: 10 Nedeni, Tedavisi

Wheezing, bebeklerde solunum yolu problemlerinin erken bir göstergesi olabilir. Özellikle bebeklerin hassas solunum yolları, enfeksiyonlar veya alerjenler gibi dış etkenlere karşı daha duyarlıdır. Hırıltılı solunum, genellikle yüksek bir sesle birlikte gelir ve bebeğin nefes alıp vermesi sırasında duyulan bir ıslık sesi gibidir. Bu durum, bebeğin bronş adı verilen hava yollarında daralmaya bağlı olarak gelişir ve çeşitli hastalıkların bir belirtisi olabilir. Özellikle, astım, bronşiolit ve solunum yolu enfeksiyonları gibi rahatsızlıklar bu semptom ile kendini gösterebilir.

Wheezing, bebeklerde hem akut hem de kronik olarak ortaya çıkabilir. Akut hırıltılı solunum, genellikle bir enfeksiyon veya alerjen maruziyeti sonrasında aniden gelişir ve kısa süreli bir sorun olarak karşımıza çıkar. Kronik hırıltılı solunum ise daha uzun süre devam eder ve genellikle altta yatan kronik bir hastalığın belirtisi olabilir. Bu durum, bebeklerde gelişim geriliğine ve tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonlarına neden olabilir. Ebeveynlerin, bebeklerdeki hırıltılı solunumu fark ettiklerinde bir sağlık uzmanına başvurmaları önemlidir.

Bebeklerde wheezing’in nedenleri arasında, doğuştan gelen solunum yolu anomalileri, akciğer gelişiminde sorunlar, enfeksiyonlar ve alerjik reaksiyonlar yer alır. Özellikle sigara dumanına maruz kalma, hava kirliliği ve genetik yatkınlık gibi çevresel faktörler de hırıltılı solunum riskini artırır. Bu makalede, bebeklerde wheezing’in nedenlerini detaylı bir şekilde ele alacağız ve ebeveynlerin bu durumu nasıl yönetebileceğine dair pratik öneriler sunacağız.

Hırıltılı Solunum Nedir?

Hırıltılı solunum, bebeklerde sık karşılaşılan ve genellikle solunum yollarındaki bir daralma veya tıkanıklığın belirtisi olan bir durumdur. Bu ses, solunum sırasında oluşan hava akışının engellenmesi nedeniyle ortaya çıkar ve genellikle ıslık benzeri bir tiz ses ya da hışıltı olarak tanımlanır. Hırıltılı solunum, nefes alırken, verirken ya da her iki süreçte de duyulabilir. Bebeklerde bu durum, hem üst solunum yollarında (burun, boğaz) hem de alt solunum yollarında (bronşlar ve akciğerler) meydana gelebilir ve genellikle altta yatan bir enfeksiyon, alerji veya anatomik bir soruna işaret eder.

Bu tür bir solunum problemi, birçok farklı neden sonucu ortaya çıkabilir. Örneğin, soğuk algınlığı gibi hafif viral enfeksiyonlardan, bronşiolit veya astım gibi daha ciddi durumlara kadar geniş bir yelpazeye yayılabilir. Bazen hırıltı, burun tıkanıklığından kaynaklanan basit bir durum olabilirken, bazı durumlarda bronşların daralması veya akciğerlerin mukusla dolması gibi ciddi problemlerin habercisi olabilir. Ayrıca, erken doğan bebeklerde akciğerlerin tam olarak gelişmemiş olması da hırıltılı solunumun daha sık görülmesine yol açabilir. Bu durum, bebeklerin solunum sistemlerinin hassasiyetini ve dış etkenlere karşı daha savunmasız olduğunu gösterir.

Hırıltılı solunum, ebeveynler için genellikle endişe verici bir durumdur ve dikkatle izlenmesi gerekir. Hırıltının sıklığı, şiddeti ve beraberinde gelen diğer belirtiler (ateş, hızlı nefes alıp verme, morarma gibi) bir sağlık uzmanının değerlendirmesi için önemlidir. Her hırıltı ciddi bir sağlık sorununun göstergesi olmasa da, özellikle bebeklerde solunum problemleri hızlı bir şekilde kötüleşebileceğinden, bu durumu göz ardı etmemek önemlidir. Erken müdahale, olası komplikasyonların önlenmesine ve bebeğin genel sağlığının korunmasına yardımcı olabilir.

Wheezing Kimlerde Duyulur?

Wheezing, yani hırıltılı solunum, çeşitli yaş gruplarında ve durumlarda görülebilse de, özellikle bebeklerde daha dikkat çekici bir hale gelebilir. Bebeklerde solunum yolları henüz tam anlamıyla gelişmediğinden ve bu yollar daha dar olduğundan, herhangi bir enfeksiyon, alerji veya irritasyon wheezing sesine neden olabilir. Özellikle 2 yaş altındaki bebekler, solunum yollarının küçüklüğü ve bağışıklık sistemlerinin tam olarak olgunlaşmamış olması nedeniyle wheezing belirtilerine daha yatkındır. Bu durum, basit bir üst solunum yolu enfeksiyonu sırasında bile hırıltılı bir solunum sesinin ortaya çıkmasına yol açabilir. Örneğin, bronşiolit gibi virüs kaynaklı enfeksiyonlar, bebeklerde wheezing’in en yaygın nedenleri arasındadır.

Wheezing, yalnızca enfeksiyonlarla sınırlı kalmaz; alerjik reaksiyonlar da bu durumun yaygın sebeplerinden biridir. Özellikle astım riski taşıyan veya ailesinde astım geçmişi olan bebeklerde wheezing daha sık görülebilir. Alerjenlere maruz kalma (örneğin toz, polen veya evcil hayvan tüyleri), bebeklerin hassas solunum yollarını etkileyerek hırıltılı bir ses oluşturabilir. Bunun yanı sıra, gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) gibi mide içeriğinin solunum yollarına ulaşabileceği durumlar da wheezing’e neden olabilir. Bu tür durumlarda wheezing, genellikle solunum yollarında meydana gelen tahrişten kaynaklanır ve uzun süreli takip gerektirebilir.

Bazı bebekler ise genetik veya doğuştan gelen solunum yolu anomalileri nedeniyle wheezing yaşayabilir. Örneğin, laringomalazi adı verilen ve gırtlağın yumuşak dokularının gevşek olduğu bir durum, bebeklerde kronik hırıltıya neden olabilir. Benzer şekilde, kistik fibrozis gibi genetik hastalıklar da wheezing belirtileriyle kendini gösterebilir. Prematüre doğan bebeklerde bronkopulmoner displazi gibi kronik akciğer hastalıkları da wheezing riskini artıran diğer faktörlerdir. Bu tür durumlarda, wheezing genellikle kronik bir özellik taşır ve yalnızca geçici bir enfeksiyonla sınırlı değildir. Bu nedenle, wheezing belirtileri görülen bebeklerde doğru bir tanı koymak ve uygun tedaviyi başlatmak için uzman bir hekime danışmak kritik öneme sahiptir.

Bebeklerde Hırıltılı Solunum Nedenleri

Hırıltılı solunum, özellikle yeni doğan ve küçük bebeklerde sık karşılaşılan bir durumdur ve genellikle altta yatan çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkar. Bebeklerin solunum yolları yetişkinlere kıyasla daha dar olduğu için, solunum sistemiyle ilgili rahatsızlıklar hırıltılı bir sesin oluşmasına neden olabilir. İşte bebeklerde hırıltılı solunumun en yaygın nedenleri:

1. Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları

Üst solunum yolu enfeksiyonları, bebeklerde hırıltılı solunumun en sık görülen nedenlerinden biridir. Soğuk algınlığı, grip ve diğer viral enfeksiyonlar, burun ve boğazda mukus birikimine yol açarak hava yollarını daraltabilir. Bebeklerde burun tıkanıklığı ve geniz akıntısı, nefes alıp verirken hırıltıya neden olabilir. Bu durum genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer, ancak mukus birikiminin artması durumunda semptomlar kötüleşebilir.

2. Alt Solunum Yolu Enfeksiyonları

Alt solunum yollarını etkileyen enfeksiyonlar da hırıltıya yol açabilir. Bronşiolit ve zatürre gibi rahatsızlıklar, akciğerlerdeki hava yollarında iltihaplanmaya ve daralmaya neden olur. Özellikle Respiratuvar Sinsityal Virüs (RSV) kaynaklı bronşiolit, bebeklerde sık görülen bir durumdur ve genellikle 2 yaş altındaki çocukları etkiler. Hırıltı, bu tür enfeksiyonların önemli bir belirtisi olup ateş, öksürük ve hızlı solunum gibi diğer semptomlarla birlikte görülebilir.

3. Doğumsal Solunum Yolu Anomalileri

Bazı bebeklerde, doğuştan gelen solunum yolu anomalileri hırıltılı solunuma neden olabilir. Örneğin, larengomalazi adı verilen bir durum, gırtlak bölgesindeki kıkırdak yapının yumuşak olması nedeniyle hava yollarının daralmasına yol açar. Bu durum, genellikle bebek ağladığında, beslendiğinde veya sırtüstü yatarken daha belirgin hale gelir. Çoğu larengomalazi vakası zamanla kendiliğinden düzelir, ancak ciddi durumlarda tıbbi müdahale gerekebilir.

4. Alerjik Reaksiyonlar

Bebeklerde alerjik reaksiyonlar, hırıltılı solunuma yol açabilecek bir diğer yaygın nedendir. Özellikle ev tozu akarları, polen, hayvan tüyü veya gıda alerjileri, solunum yollarında şişme ve mukus üretimini artırabilir. Alerji kaynaklı hırıltı genellikle burun akıntısı, gözlerde sulanma ve cilt döküntüleri gibi diğer belirtilerle birlikte görülür. Nadir durumlarda, şiddetli alerjik reaksiyon (anafilaksi) hızlı müdahale gerektiren ciddi bir duruma yol açabilir.

5. Astım veya Reaktif Hava Yolları

Astım, bebeklerde nadiren teşhis edilse de, hırıltılı solunuma neden olabilir. Reaktif hava yolları sendromu olarak adlandırılan bir durum, hava yollarının iltihaplanmaya ve daralmaya karşı aşırı duyarlı olmasına yol açar. Bu durum genellikle soğuk hava, egzersiz veya enfeksiyon gibi tetikleyicilere maruz kaldığında ortaya çıkar. Astımda hırıltı, tekrarlayıcı bir özellik gösterir ve genellikle gece veya erken sabah saatlerinde daha belirgin hale gelir.

6. Hava Yolu Tıkanıklıkları

Bebeklerde solunum yollarının daralmasına neden olan fiziksel tıkanıklıklar da hırıltıya yol açabilir. Bu tıkanıklıklar, aspirasyon (yabancı cisim kaçması), geniz eti büyümesi veya doğumsal anormallikler gibi çeşitli nedenlerle oluşabilir. Yabancı bir cisim bebeğin solunum yollarını tıkadığında, ani başlayan hırıltı, öksürük ve nefes almada zorluk gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Bu durum, acil müdahale gerektirir.

7. Reflü (Gastroözofageal Reflü Hastalığı)

Bebeklerde yaygın olarak görülen gastroözofageal reflü, mide asidinin yemek borusuna geri kaçmasına neden olur. Reflü, yemek borusunda tahrişe ve bazen solunum yollarında irritasyona yol açarak hırıltılı solunuma neden olabilir. Bu durum genellikle beslenme sırasında veya sonrasında daha belirgin hale gelir ve bebeklerde huzursuzluk, tükürme veya kusma gibi belirtilerle birlikte görülebilir.

8. Sigara Dumanı ve Çevresel Faktörler

Sigara dumanına maruz kalan bebeklerde solunum yolları tahriş olabilir ve bu da hırıltılı solunuma yol açabilir. Pasif içicilik, bebeklerin hassas solunum yollarında iltihaplanmaya ve mukus üretiminin artmasına neden olur. Ayrıca, hava kirliliği, kimyasal dumanlar veya evde kullanılan temizlik ürünleri gibi çevresel irritanlar da benzer etkiler yaratabilir.

9. Hava Yolu Darlığı (Stridor)

Bebeklerde hırıltılı solunumun bir diğer yaygın nedeni, hava yolu darlığıdır. Bu durum, genellikle doğumsal bir anormallik (örneğin, larinks veya trakeanın dar olması) ya da enfeksiyon sonrası gelişen ödem nedeniyle oluşur. Stridor, nefes alırken duyulan keskin bir sesle kendini gösterir ve sıklıkla hırıltıyla karıştırılır. Hava yolu darlıkları, bazen tıbbi müdahale gerektiren ciddi durumlara yol açabilir.

10. Prematüre Doğumun Etkileri

Prematüre doğan bebeklerde solunum yolları tam olarak gelişmediği için, bu durum hırıltılı solunuma neden olabilir. Prematüre bebeklerde akciğerlerin olgunlaşmamış olması, solunum problemlerini tetikleyebilir. Bronkopulmoner displazi (BPD) gibi prematüreliğe bağlı komplikasyonlar, hırıltılı solunumun sürekli bir sorun haline gelmesine yol açabilir.

Bebeklerde Hırıltılı Solunum Belirtileri

Bebeklerde wheezing, genellikle bazı spesifik belirtilerle birlikte görülür. Bu belirtiler, hırıltılı solunumun nedenine ve şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

1. Nefes Alırken Duyulan Hırıltılı Ses: Bebeğin nefes alıp verirken, özellikle nefes vermesi sırasında duyulan ıslık sesi şeklinde bir ses wheezing’in tipik belirtisidir.
2. Hızlı ve Yüzeysel Nefes Alıp Verme: Wheezing yaşayan bebeklerde solunum hızı artar ve nefes alıp verme yüzeysel hale gelir.
3. Göğüs Kaslarının İçeri Çekilmesi: Bebeğin nefes alırken kaburga kemikleri arasındaki kasların içeriye doğru çekilmesi, solunum yollarındaki daralmanın bir işaretidir.
4. Öksürük ve Beslenme Zorlukları: Hırıltılı solunumun şiddetine bağlı olarak bebeklerde öksürük ve beslenme zorlukları da gözlemlenebilir.

Bebeklerde Hırıltılı Solunum Teşhisi

Bebeklerde wheezing teşhisi koymak için doktorlar genellikle kapsamlı bir fizik muayene yapar ve tıbbi geçmişi sorgular. Teşhis sürecinde aşağıdaki yöntemler kullanılır:

1. Fizik Muayene: Doktor, bebeğin göğüs bölgesini dinleyerek hırıltılı solunumun derecesini ve karakterini değerlendirir.
2. Radyolojik Görüntüleme: Gerekli görüldüğünde, göğüs röntgeni veya BT (Bilgisayarlı Tomografi) taramaları ile bebeğin solunum yolları ve akciğerleri incelenir.
3. Laboratuvar Testleri: Enfeksiyon veya alerji şüphesi varsa, kan testleri ve deri testleri yapılabilir.

Bebeklerde Hırıltılı Solunum Tedavisi

Bebeklerde hırıltılı solunum, birçok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir ve tedavi süreci altta yatan sebebe göre değişiklik gösterir. Bu nedenle, doğru tanı konulması tedaviye başlamadan önce en kritik adımdır. Hırıltılı solunum, soğuk algınlığı gibi basit bir enfeksiyondan, astım, bronşiolit ya da ciddi alerjik reaksiyonlar gibi daha karmaşık durumlara kadar geniş bir yelpazede yer alabilir. Tedavi genellikle üç ana yaklaşıma dayanır: semptom yönetimi, altta yatan nedenin tedavisi ve komplikasyonları önleme. İşte bebeklerde hırıltılı solunum tedavisinde kullanılan yöntemler:

1. Semptom Yönetimi

Hırıltılı solunumun neden olduğu rahatsızlıkların giderilmesi, bebeğin daha rahat nefes almasını sağlamak açısından önemlidir. Bu süreçte şu yöntemler uygulanabilir:

• Hava Nemlendirme: Nemli hava, bebeğin solunum yollarını rahatlatabilir ve balgamın yumuşamasına yardımcı olabilir. Evde bir nemlendirici cihaz kullanmak veya bebeği kısa süreliğine buhar banyosuna sokmak etkili bir yöntem olabilir. Ancak, bu cihazların düzenli temizlenmesi gereklidir, aksi takdirde bakteri ve küf oluşumu riskine yol açabilir.
• Başın Yükseltilmesi: Bebek uyurken başının hafifçe yükseltilmesi, solunum yollarının açık kalmasına yardımcı olabilir. Bunun için bebek beşiğinde uygun bir açıyla destek sağlanmalıdır. Ancak, bebeğin güvenliği için ekstra yastık kullanımı önerilmez.
• Bebek Burnunun Temizlenmesi: Burun tıkanıklığı, hırıltılı solunumu kötüleştirebilir. Bebeğin burnunu temizlemek için tuzlu su spreyleri (serum fizyolojik) ve nazal aspiratörler kullanılabilir. Bu yöntem, bebeğin daha rahat nefes almasını sağlayabilir.
• Hidrasyonun Sağlanması: Bol sıvı tüketimi, bebeğin mukus salgılarının incelmesine yardımcı olur. Anne sütü, su veya uygun sıvılar, solunum yollarını rahatlatmada destekleyicidir.

2. Altta Yatan Sebebin Tedavisi

Hırıltılı solunumun kökeninde yatan neden tedavi edilmeden, belirtileri tamamen ortadan kaldırmak mümkün değildir. Bu nedenle doktorlar, bebeğin yaşına, belirtilerine ve altta yatan sağlık sorunlarına göre tedavi planı oluşturur:

• Viral Enfeksiyonlar (Bronşiolit veya Soğuk Algınlığı): Çoğu viral enfeksiyon, özel bir tedavi gerektirmez ve kendiliğinden düzelir. Ancak, şiddetli bronşiolit vakalarında oksijen desteği, solunum yolu tedavileri veya hastanede gözlem gerekebilir. Doktor, bebeğin durumuna göre nebülizatör veya bronkodilatör tedavisi uygulayabilir.
• Astım: Astım tanısı koyulmuş bebeklerde, solunum yollarını genişleten bronkodilatör ilaçlar ya da iltihaplanmayı azaltan kortikosteroidler kullanılabilir. İnhalatör veya nebülizatör yardımıyla verilen bu ilaçlar, bebeğin hırıltılı solunumunu hafifletmede oldukça etkilidir.
• Alerjiler ve Reflü: Bebekte hırıltının nedeni alerjik bir reaksiyonsa, alerjenin tespit edilip ortamdan uzaklaştırılması gerekir. Ciddi durumlarda antihistaminik ilaçlar veya alerji damlaları önerilebilir. Gastroözofageal reflü durumunda ise, beslenme düzenlemeleri veya reflü önleyici ilaçlar kullanılabilir.
• Solunum Yolu Enfeksiyonları (Pnömoni veya Bakteriyel Bronşit): Hırıltının nedeni bakteriyel bir enfeksiyon ise, doktor tarafından antibiyotik tedavisi başlanabilir. Bununla birlikte, antibiyotikler yalnızca bakteriyel enfeksiyonlarda etkilidir ve viral hastalıklarda önerilmez.

3. Komplikasyonları Önleme ve İzleme

Tedavinin bir diğer önemli aşaması, hırıltılı solunumun bebeğin genel sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirmektir. Bu, bebeğin nefes almasını kolaylaştırmanın yanı sıra, uzun vadeli solunum problemlerini önlemeyi de içerir:

• Düzenli Doktor Kontrolleri: Hırıltılı solunum geçiren bebeklerin düzenli olarak takip edilmesi gereklidir. Bu kontrollerde, bebeğin genel sağlık durumu değerlendirilir ve tedaviye yanıtı incelenir.
• Aşıların Tamamlanması: Özellikle grip ve zatürre aşıları gibi solunum yolu enfeksiyonlarına karşı koruyucu aşılar, hırıltılı solunumun tekrarlama riskini azaltabilir.
• Tetikleyicilerin Ortadan Kaldırılması: Toz, sigara dumanı, polen veya kimyasal temizlik ürünleri gibi solunum yollarını tahriş eden faktörlerin bebeğin bulunduğu ortamdan uzaklaştırılması gerekir. Bu, hem tedavi sürecini hızlandırır hem de hırıltının tekrarını önler.
• Bebeğin Genel Sağlığının Desteklenmesi: Sağlıklı bir bağışıklık sistemi, bebeğin solunum yolu hastalıklarına karşı daha dirençli olmasını sağlar. Bu nedenle, düzenli uyku, dengeli beslenme ve temiz bir ortam sağlanması büyük önem taşır.

4. Hastanede Tedavi Gerektiren Durumlar

Bazen hırıltılı solunum, evde yönetilemeyecek kadar ciddi olabilir ve hastane ortamında müdahale gerektirebilir. Bu durumlarda, şu tedavi yöntemleri uygulanabilir:

• Oksijen Desteği: Şiddetli hırıltılı solunum durumunda, bebeğin kandaki oksijen seviyesini artırmak için oksijen desteği sağlanabilir.
• Nebülizatör Tedavisi: Akut solunum problemlerinde, bronşları genişleten ilaçların nebülizatör cihazı yardımıyla verilmesi etkili bir yöntemdir.
• Yoğun Bakım: Eğer hırıltılı solunum bebeğin genel sağlık durumunu ciddi şekilde etkiliyorsa, yoğun bakım ünitesinde ileri solunum desteği gerekebilir.

Önleme ve Ebeveynlere Öneriler

• Sigara Dumanından Koruma: Bebeğin bulunduğu ortamda sigara içilmemesi ve pasif içicilikten korunması, wheezing riskini azaltır.
• Alerjenlerden Kaçınma: Evde alerjen kaynaklarını minimumda tutmak, özellikle alerjiye yatkın bebeklerde wheezing’in önlenmesine yardımcı olabilir.
• Düzenli Doktor Kontrolleri: Bebeklerin düzenli sağlık kontrolleri, olası solunum yolu sorunlarının erken teşhisi ve tedavisi için önemlidir.

Sonuç

Bebeklerde wheezing, genellikle altta yatan bir sağlık sorununun belirtisi olarak ortaya çıkar ve ebeveynler için oldukça endişe verici olabilir. Ancak, doğru teşhis ve uygun tedavi ile bu durum başarılı bir şekilde yönetilebilir. Bebeklerde wheezing’in nedenlerini ve tedavi yöntemlerini anlamak, ebeveynlerin bu konuda bilinçli kararlar almasına yardımcı olur. Herhangi bir solunum problemi belirtilerinde vakit kaybetmeden bir sağlık uzmanına başvurmak, bebeğin sağlığı açısından büyük önem taşır.

Referanslar:

1. Bebeklerde Hırıltılı Solunum: Wheezing
2. Bush, A., & Saglani, S. (2010). Management of severe asthma in children. The Lancet, 376(9743), 814-825.
3. Martinez, F. D. (2002). Development of wheezing disorders and asthma in preschool children. Pediatrics, 109(Supplement 2), 362-367.
4. Taussig, L. M., Wright, A. L., Holberg, C. J., Halonen, M., Morgan, W. J., & Martinez, F. D. (2003). Tucson Children’s Respiratory Study: 1980 to present. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 111(4), 661-675.
5. Everard, M. L. (2006). The role of RSV in airway protection: a complex interplay between the virus, airway epithelium, and immune response. Pediatric Pulmonology, 41(S19), 28-34.
6. Bisgaard, H., & Szefler, S. (2007). Prevalence and pathophysiology of asthma-like symptoms in young children. European Respiratory Journal, 29(6), 1136-1145.
7. Papadopoulos, N. G., & Xepapadaki, P. (2017). Pathophysiology of viral wheeze. Pediatric Allergy and Immunology, 28(2), 116-123.
8. Saglani, S., & Molyneux, C. (2018). Viral infections in preschool children with wheeze. The Lancet Respiratory Medicine, 6(4), 264-275.
9. Silverman, M., & Jackson, A. (2002). Wheeze in preschool children: which tests are useful? Thorax, 57(2), 104-107.
10. Brand, P. L. P., & Caudri, D. (2011). Prognosis of wheezing disorders in children. BMJ, 342, d1552.
11. Beasley, R., Semprini, A., & Mitchell, E. A. (2015). Risk factors for asthma: is prevention possible? The Lancet, 386(9998), 1075-1085.
12. Ducharme, F. M., Dell, S. D., Radhakrishnan, D., Grad, R. M., Watson, W. T., Yang, C. L., & Canadian Pediatric Asthma Consensus Guidelines Committee. (2015). Diagnosis and management of asthma in preschoolers: a Canadian Thoracic Society and Canadian Pediatric Society position paper. Canadian Respiratory Journal, 22(3), 135-143.
13. Panickar, J., Lakhanpaul, M., & Lambert, P. C. (2009). Oral steroids for preschool children with acute virus-induced wheezing. New England Journal of Medicine, 360(4), 329-338.
14. Jartti, T., & Gern, J. E. (2017). Role of viral infections in the development and exacerbation of asthma in children. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 140(4), 895-906.
15. Castro-Rodriguez, J. A., & Rodrigo, G. J. (2010). Efficacy of inhaled corticosteroids in infants and preschoolers with recurrent wheezing and asthma: a systematic review with meta-analysis. Pediatrics, 125(6), e1293-e1300.
16. Mallol, J., García-Marcos, L., Solé, D., Brand, P., & Group, S. A. S. (2010). International prevalence of recurrent wheezing during the first year of life: variability, treatment patterns and use of health resources. Thorax, 65(11), 1004-1009.
17. Bisgaard, H. (2015). Role of viruses in the development and exacerbation of asthma in children. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 135(4), 937-944.
18. O’Callaghan, C., & Lakhanpaul, M. (2016). Managing acute wheeze in preschool children. BMJ, 352, i41.
19. GINA Science Committee. (2020). Global strategy for asthma management and prevention. Global Initiative for Asthma
20. https://scholar.google.com/
21. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
22. https://www.researchgate.net/
23. https://www.mayoclinic.org/
24. https://www.nhs.uk/
25. https://www.webmd.com/