Menenjit Nedir? 7 Belirtisi, Nedenleri Ve Tedavisi

Menenjit, beyin ve omuriliği çevreleyen koruyucu zarların (meninkslerin) iltihaplanması ile karakterize edilen ciddi bir enfeksiyondur. Bu enfeksiyon, genellikle viral, bakteriyel, mantar veya parazitik patojenlerin neden olduğu bir hastalık olarak tanımlanır. Ancak yalnızca enfeksiyon kaynaklı değildir; ilaç reaksiyonları, bazı kimyasal maddeler ve kanser gibi başka nedenler de bu hastalığa yol açabilir. Dünya çapında her yaş grubunda görülebilir, ancak bebekler, çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıflamış bireylerde daha büyük bir risk oluşturur. Enfeksiyonun yaygınlığını ve ciddiyetini anlamak, erken teşhis ve uygun tedavi ile hastalığın etkilerinin azaltılmasına yardımcı olabilir.

Menenjit Nedir? 7 Belirtisi, Nedenleri Ve Tedavisi

Beyin ve omurilik, merkezi sinir sisteminin temel bileşenleridir. Meninksler, bu yapıların korunmasına yardımcı olan üç katmanlı zarlar olarak tanımlanır: dura mater (en dıştaki tabaka), araknoid mater (orta tabaka) ve pia mater (en içteki tabaka). Menenjitin gelişmesi, bu katmanlardan bir veya birkaçının enfekte olmasına yol açar ve bu durum beyin fonksiyonlarını etkileyebilir. Özellikle hızlı bir şekilde yayıldığında ve tedavi edilmediğinde ölümcül olabilir. Bu nedenle, toplumda menenjit belirtilerinin tanınması, enfeksiyonun yayılmasını engellemek ve uygun tedaviye zamanında başlanmasını sağlamak açısından kritik öneme sahiptir.

Küresel sağlık üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) verilerine göre, özellikle bakteriyel menenjit dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen ciddi bir halk sağlığı sorunudur. Her yıl, binlerce çocuk ve yetişkin bu hastalık nedeniyle hayatını kaybederken, tedavi edilen hastalarda dahi kalıcı nörolojik hasarlar gelişebilir. Hastalığın en büyük nedenlerinden biri de, belirli popülasyonlarda aşılama oranlarının düşük olmasıdır. Özellikle Sahra Altı Afrika gibi düşük gelirli bölgelerde menenjit salgınları yaygındır. Ancak gelişmiş ülkelerde de bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler risk altındadır.

Bu yazıda, hastalığın farklı nedenleri, belirtileri, tanısı ve tedavi yöntemleri detaylı olarak ele alınacaktır. Enfeksiyonun  birey ve toplum üzerindeki etkileri hakkında bilgi sahibi olmak, farkındalığı artırarak erken müdahaleyi teşvik edebilir ve ciddi sonuçların önlenmesine yardımcı olabilir. Bunun yanı sıra, hastalıktan korunmanın en etkili yollarından biri olan aşılama programları ve hijyen uygulamaları da incelenecektir.

Menenjit Nedir?

Menenjit, beyin ve omurilik zarlarının iltihaplanması ile ortaya çıkan bir durumdur. Bu zarlar, merkezi sinir sistemini dış etkenlere karşı koruyan meninksler olarak adlandırılır ve menenjitin gelişmesi durumunda bu koruyucu tabakaların işlevleri bozulur. İltihaplanma genellikle bir enfeksiyona yanıt olarak gelişir, ancak otoimmün hastalıklar, ilaç reaksiyonları veya tümörler de menenjit gelişimine neden olabilir. Menenjitin neden olduğu iltihaplanma beyin dokusuna zarar vererek ciddi nörolojik sorunlara, koma veya ölüme yol açabilir.

Çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir. En yaygın sınıflamalar hastalığın nedenine dayanmaktadır: bakteriyel, viral, mantar ve parazitik menenjit. Bakteriyel menenjit, en ciddi ve ölümcül formdur ve zamanında tedavi edilmezse hızlı bir şekilde ilerleyerek kalıcı hasara veya ölüme yol açabilir. Viral menenjit genellikle daha hafif seyreder, ancak yine de ciddi sonuçlar doğurabilir. Mantar ve parazitik menenjit ise bağışıklık sistemi zayıf bireylerde veya tropikal bölgelerde daha yaygın olarak görülür.

Menenjit Belirtileri

Beyin ve omurilik zarlarının enfeksiyonuna bağlı olarak gelişen ciddi bir hastalıktır ve belirtileri hızlı bir şekilde ortaya çıkabilir. Bu belirtiler, hastalığın türüne (bakteriyel, viral, fungal veya paraziter menenjit) ve şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Menenjitin belirtileri genellikle birkaç saat ila birkaç gün içinde gelişir ve bazı durumlarda yaşamı tehdit edebilir.

1. Genel Enfeksiyon Belirtileri

Genellikle enfeksiyonla ilgili genel belirtilerle başlar ve grip benzeri semptomlar gösterebilir:

• Yüksek Ateş: En yaygın belirtilerden biridir. Ateş genellikle aniden yükselir ve titreme eşlik edebilir.
• Baş Ağrısı: Şiddetli ve sürekli bir baş ağrısı, menenjitin tipik belirtilerindendir.
• Yorgunluk ve Halsizlik: Enfeksiyon, genel bir enerji kaybına ve halsizliğe yol açabilir.
• Kas Ağrıları ve Eklemlerde Ağrı: Özellikle bakteriyel menenjitte yaygın görülen semptomlardır.

2. Sinir Sistemi Belirtileri

Merkezi sinir sistemini etkilediği için belirgin nörolojik belirtilere yol açabilir:

• Boyun Sertliği: Menenjitin en klasik belirtilerinden biridir. Boynu hareket ettirme veya eğme sırasında yoğun bir rahatsızlık hissi yaşanır.
• Zihinsel Karışıklık ve Bilinç Değişiklikleri: Hastada kafa karışıklığı, uyuşukluk veya bilinç kaybı görülebilir.
• Işığa Karşı Hassasiyet (Fotofobi): Gözler, parlak ışıklara karşı aşırı duyarlı hale gelebilir ve rahatsızlık hissi artar.
• Nöbetler: Menenjitte bazen epileptik nöbet benzeri kasılmalar görülebilir. Bu durum, özellikle bakteriyel menenjitte daha yaygındır.
• Huzursuzluk veya Sinirlilik: Özellikle çocuklarda ve bebeklerde görülen bir belirtidir.

3. Cilt Belirtileri

Vakalarda, özellikle bakteriyel menenjitte ciltte belirgin değişiklikler gözlenebilir:

• Döküntüler: Meningokokal menenjitte, ciltte küçük kırmızı veya mor lekeler (peteşi) görülebilir. Bu döküntüler, hastalığın ilerleyen evrelerinde genişleyerek ciltte morluklara dönüşebilir.
• Soluk veya Soğuk Cilt: Kan dolaşımının etkilenmesi nedeniyle cilt rengi değişebilir veya cilt soğuk hissedilebilir.

4. Sindirim ve Genel Sistem Belirtileri

Bazı hastalarda sindirim sistemiyle ilgili belirtiler de görülebilir:

• Bulantı ve Kusma: Şiddetli baş ağrısına eşlik eden bulantı ve kusma, yaygın belirtilerdendir.
• İştahsızlık: Hastanın iştahı azalabilir ve yemek yemede isteksizlik görülebilir.
• Hızlı Solunum: Enfeksiyonun vücuda yayılması durumunda solunum hızlanabilir.

5. Bebeklerde Menenjit Belirtileri

Bebekler ve küçük çocuklarda menenjit belirtileri yetişkinlerden farklılık gösterebilir ve bu nedenle tanı koymak daha zor olabilir:

• Huzursuzluk ve Sürekli Ağlama: Bebeklerde huzursuzluk veya yatıştırılamayan ağlama önemli bir işarettir.
• Beslenme Problemleri: Bebeklerde emme refleksinin azalması veya tamamen kaybolması sıkça görülür.
• Bıngıldakta Şişlik: Bebeklerde kafatasındaki yumuşak bölge olan bıngıldak, şişkin bir hale gelebilir.
• Kas Sertliği veya Kas Tonusunda Değişiklik: Bebeklerde vücutta gevşeklik veya tam tersi kasılma görülebilir.

6. Acil Durum Belirtileri

Menenjit hızla ilerleyebilen bir hastalık olduğundan, bazı belirtiler acil tıbbi müdahale gerektirir:

• Yoğun Zihinsel Karışıklık veya Şiddetli Uyuşukluk: Hastanın çevreyle olan iletişimi azalabilir veya tamamen kesilebilir.
• Solunum Problemleri: Solunum zorluğu veya düzensiz solunum görülmesi ciddi bir belirtidir.
• Kan Basıncında Düşüş veya Şok: Vücudun enfeksiyona verdiği yanıt sonucunda şok gelişebilir.

7. Kronik Menenjit Belirtileri

Belirtilerin yavaş yavaş geliştiği bir formdur ve aylar sürebilir:

• Yavaş İlerleyen Baş Ağrısı: Günler veya haftalar boyunca sürekli olarak devam eder.
• Aşırı Yorgunluk: Kronik enfeksiyon, hastanın sürekli bitkin hissetmesine neden olabilir.
• Ateş: Sürekli veya tekrarlayan düşük dereceli ateş görülebilir.

Menenjit belirtileri, özellikle bakteriyel menenjitte hızla ciddi hale gelebilir ve bu durum hayatı tehdit edebilir. Belirtiler görüldüğünde, zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulması hayati önem taşır. Erken teşhis ve tedavi, menenjitin neden olabileceği kalıcı hasarların ve komplikasyonların önlenmesinde kilit rol oynar.

Menenjit Türleri

1. Bakteriyel Menenjit
   Menenjitin en ölümcül şeklidir ve genellikle Neisseria meningitidis, Streptococcus pneumoniae veya Haemophilus influenzae gibi bakteriler tarafından tetiklenir. Bu bakteriler genellikle solunum yolu veya kan dolaşımı yoluyla beyin zarlarına ulaşır. Özellikle hızlı ilerleyen bir hastalık olduğu için, şüphelenildiğinde acil tıbbi müdahale gerektirir. En yaygın belirtileri arasında yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı, boyun sertliği ve bilinç kaybı yer alır.
2. Viral Menenjit
   En yaygın türdür ve genellikle daha hafif bir seyir izler. Genellikle enterovirüsler, herpes simplex virüsü ve kabakulak virüsü gibi virüsler tarafından tetiklenir. Bakteriyel menenjitten farklı olarak, genellikle kendi kendine düzelir ve destekleyici tedavi ile semptomlar hafifletilir. Ancak bazı durumlarda, özellikle bağışıklık sistemi zayıf bireylerde komplikasyonlar gelişebilir.
3. Mantar Menenjiti
   Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde görülür. Cryptococcus neoformans gibi mantarlar, kan dolaşımına girerek beyin zarlarına ulaşabilir ve iltihaplanmaya neden olabilir. Genellikle uzun süren ve karmaşık bir tedavi gerektiren ciddi bir enfeksiyondur. Bu nedenle, mantar enfeksiyonlarının erken teşhisi ve tedavisi büyük önem taşır.
4. Parazitik Menenjit
   Nadir görülen ancak ciddi sonuçlar doğurabilen bir türdür. Naegleria fowleri gibi bazı parazitler, genellikle kirli suya maruz kalma sonucu burun yoluyla beyne ulaşır ve menenjit geliştirebilir. Bu tür, özellikle tedavi edilmediğinde ölümcül olabilir ve genellikle tedaviye yanıt verme oranı düşüktür.

Menenjit Nedenleri

Virüsler, bakteriler veya nadiren mantarlar gibi enfeksiyöz ajanlar tarafından tetiklenebilir. Yaygın nedenleri:

Viral Menenjit Nedenleri

1. Enterovirüsler: Vakaların büyük bir bölümü enterovirüsler tarafından tetiklenir. Bu virüsler, genellikle yaz ve sonbahar aylarında salgınlar yaparlar. Sıklıkla fekal-oral yolla bulaşırlar ve enfekte kişilerin dışkıları ile temas sonucu yayılabilirler.
2. Herpes Simpleks Virüsleri: Herpes simpleks virüsleri (HSV-1 ve HSV-2), nadir olsa da neden olabilirler. Genellikle ağız yoluyla veya cinsel temasla bulaşırlar.
3. Diğer Virüsler: Varicella-zoster virüsü (suçiçeği ve zona virüsü), mumps virüsü (kabakulak), HIV ve bazı diğer virüsler de yol açabilirler.

Bakteriyel Menenjit Nedenleri

1. Neisseria Meningitidis (Meningokok): Meningokok bakterisi, ciddi bakteriyel menenjite yol açabilen bir patojendir. Bu bakteri damlacık yoluyla bulaşabilir ve kalabalık ortamlarda salgınlar yapabilir.
2. Streptococcus pneumoniae (Pnömokok): Pnömokok bakterisi, neden olan başka bir patojendir. Özellikle yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf kişiler risk altındadır.
3. Haemophilus Influenzae: Bu bakteri, H. influenzae tip B aşısının kullanımıyla birlikte önemli ölçüde azalmış olsa da çocuklarda ve bebeklerde neden olabilir.
4. Listeria monocytogenes: Listeria bakterisi, özellikle hamile kadınlar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf kişiler için tehlikeli olabilir. Gıdalardan bulaşabilir.
5. Escherichia coli (E. coli): E. coli bakterisi, bazı durumlarda yol açabilir. Genellikle sindirim sistemi enfeksiyonları ile ilişkilendirilir.

Mantar Menenjit Nedenleri

1. Cryptococcus neoformans: Bu mantar, özellikle bağışıklık sistemi zayıf kişilerde neden olabilir. Solunum yoluyla veya topraktan bulaşabilir.

Non-Enfeksiyöz Menenjit Nedenleri

Sadece enfeksiyöz ajanlarla sınırlı değildir. Bazı durumlarda enfeksiyon olmaksızın da gelişebilir. Bu durumlar şunları içerebilir:

1. İlaçlar: Belirli ilaçlar, özellikle non-steroidal anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) veya antibiyotikler, nadiren menenjit gibi inflamatuar reaksiyonlara yol açabilir.
2. Kanser: Bazı kanserler veya kanser tedavileri sonucu gelişebilir.
3. İnflamatuar Hastalıklar: Sistemik lupus eritematozus (SLE), romatoid artrit ve vaskülit gibi inflamatuar hastalıklar, neden olabilir.

Nedenler çeşitlilik gösterir ve tedavi yaklaşımı nedenin türüne bağlı olarak farklılık gösterebilir.

Menenjit Tanısı

Menenjit tanısı, çeşitli klinik ve laboratuvar yöntemleri kullanılarak konur. Bu tanı süreci, hastanın semptomlarına, fizik muayenesine ve diğer tıbbi bulgulara dayanır.

1. Hikaye ve Fizik Muayene: Doktor, hastanın semptomlarını ve tıbbi geçmişini değerlendirir. Şüphe varsa, özellikle ateş, baş ağrısı, boyun tutulması, bilinç değişiklikleri ve cilt döküntüsü gibi belirtileri sorgular. Fizik muayene sırasında boyun tutulması (stiff neck) ve Kernig ve Brudzinski belirtileri gibi belirtilere işaret eden bulgular aranır.
2. Kan Testleri: Kan testleri, enfeksiyon belirtileri, iltihaplanma ve kan sayımı gibi genel sağlık durumunu değerlendirmek için yapılır. Bakteriyel menenjit durumunda, kan testleri enfeksiyonun şiddetini gösteren belirli belirteçleri inceleyebilir.
3. Beyin Omurilik Sıvısı (BOS) Analizi: En güvenilir tanı yöntemlerinden biri beyin omurilik sıvısı (beyin omurilik sıvısı) analizidir. Lomber ponksiyon adı verilen bir işlemle, hastadan BOS örneği alınır. Bu örnek laboratuar testleri için incelenir. Bakteriyel menenjit durumunda BOS örneği genellikle bulanık olur ve yüksek miktarda beyaz kan hücresi içerebilir.
4. Görüntüleme Yöntemleri: Bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. Bu yöntemler, hastalık nedeniyle beyin ve omurilikte oluşabilecek yapısal değişiklikleri göstermek için kullanılır. Ayrıca, bu görüntülemeler olası komplikasyonları da değerlendirmeye yardımcı olabilir.
5. Bakteriyel Kültürler: Bakteriyel menenjit durumunda, enfeksiyonun neden olduğu bakterinin belirlenmesi için BOS kültürleri yapılır. Bu, uygun antibiyotik tedavisi seçimi için önemlidir.

Menenjit Tedavisi

tedavisi, enfeksiyonun tipine (viral, bakteriyel veya mantar) ve hastanın yaşına, genel sağlık durumuna göre değişebilir. Genel olarak, tedavi şunları içerebilir:

1. Bakteriyel Menenjit Tedavisi:
   • Ciddi ve acil bir tıbbi durumdur. Tedaviye hemen başlanmalıdır. Antibiyotikler, enfeksiyonun nedenini belirlemek için kullanılır.
   • Genellikle hasta hastaneye yatırılır ve intravenöz (IV) yoluyla yüksek dozda antibiyotik tedavisi başlanır. Hangi antibiyotiğin kullanılacağı, enfeksiyonun nedenine bağlı olarak değişebilir.
   • Tedavi sırasında hastanın sıvı dengesi ve elektrolitleri düzenli olarak izlenir ve gerekirse sıvı tedavisi uygulanır.
   • Antibiyotik tedavisi semptomların azalmasının ardından bile birkaç hafta boyunca devam edebilir. Bu, enfeksiyonun tamamen ortadan kalkması ve nüksün önlenmesi için önemlidir.
2. Viral Menenjit Tedavisi:
   • Genellikle daha hafif seyreder ve hastaneye yatırılma gerektirmez. Tedavi semptomların hafifletilmesini ve dinlenmeyi içerir.
   • Vakaların birçoğu kendiliğinden iyileşir. Ancak doktorlar semptomları hafifletmek için ağrı kesiciler veya ateş düşürücü ilaçlar önerebilirler.
   • Enfeksiyonun nedeni herpes simpleks virüsü gibi özel bir virüsse antiviral ilaçlar kullanılabilir. Ancak bu tedaviye ihtiyaç duyulan vakalar daha nadirdir.
3. Mantar Menenjit Tedavisi:
   • Nadir görülen bir durumdur ve bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde daha sık rastlanır.
   • Tedavisi, antifungal ilaçlar (mantar karşıtı ilaçlar) kullanılarak yapılır. Bu ilaçlar mantarların büyümesini ve yayılmasını engeller.
   • Tedavi genellikle uzun süreli ve dikkatli bir şekilde sürdürülür.
4. Non-Enfeksiyöz Menenjit Tedavisi:
   • Enfeksiyon olmaksızın inflamatuar bir durum sonucu ortaya çıkar. Tedavisi, altta yatan nedenin belirlenmesine ve tedavi edilmesine dayanır. Örneğin, ilaçlar veya inflamasyonu azaltıcı tedaviler kullanılabilir.

Tedavinin yanı sıra, enfeksiyonu geçiren hastaların dinlenmeye ve vücutlarının iyileşmesine izin vermeye ihtiyacı vardır. Ayrıca, enfeksiyonun yayılmasını önlemek için hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. Aşılar, özellikle bakteriyel menenjitlere karşı korunma sağlayabilir ve enfeksiyon riskini azaltabilir.

Sonuç

Hem bireylerin hem de toplumların sağlığını tehdit eden ciddi bir enfeksiyon hastalığıdır. Beyin ve omurilik zarlarının iltihaplanmasıyla karakterize edilen bu hastalık, erken teşhis ve uygun tedavi edilmediğinde kalıcı hasarlar veya ölümle sonuçlanabilir. Viral, bakteriyel ve mantar kaynaklı türleri arasında özellikle bakteriyel menenjit, hızlı seyreden ve hayati risk taşıyan bir formdur. Bu nedenle, hastalığın belirtilerini erken fark etmek, doğru tanı yöntemlerini kullanmak ve zamanında tedaviye başlamak hayati önem taşır. Menenjitin önlenebilir bir hastalık olduğu gerçeği, aşılamanın ve halk sağlığı önlemlerinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha ortaya koymaktadır.

Toplum genelinde farkındalığı artırmak, hastalığın yayılımını önlemede kilit bir rol oynar. Özellikle kalabalık yaşam alanlarında ve bağışıklık sistemi zayıf bireylerde hastalığın yayılma riski daha yüksektir. Bu bağlamda, kişisel hijyenin önemi, riskli grupların aşılanması ve erken tedaviye erişim olanaklarının artırılması büyük önem taşır. Ayrıca, sağlık çalışanlarının menenjitin teşhis ve tedavisinde güncel bilgiye sahip olması, hastalığın komplikasyonlarının önlenmesi ve etkili bir tedavi sürecinin sağlanması için kritik bir faktördür. Düzenli sağlık kontrolleri ve bağışıklık sistemini güçlendiren yaşam tarzı değişiklikleri, bireysel korunmada etkili adımlar arasında yer alır.

Sonuç olarak, dikkatli bir şekilde ele alınması gereken ciddi bir sağlık sorunudur. Hem bireyler hem de toplumlar, bu hastalığın önlenmesi ve tedavisi için bilinçli bir yaklaşıma ihtiyaç duyar. Modern tıbbın sunduğu teşhis ve tedavi olanakları, menenjit kaynaklı ölüm ve sakatlık oranlarını azaltma konusunda büyük ilerlemeler kaydetmiştir. Ancak bu başarıların sürdürülebilir olması, bireylerin sağlık hizmetlerine erişimini kolaylaştırmak, düzenli aşı kampanyaları yürütmek ve erken teşhis imkanlarını artırmakla mümkündür. Menenjitle mücadele, yalnızca bir sağlık sorunu değil, aynı zamanda küresel bir sorumluluk olarak ele alınmalıdır.

Referanslar:

1. Menenjit Nedir? 7 Belirtisi, Nedenleri Ve Tedavisi
2. Thigpen, M. C., et al. (2011). Bacterial meningitis in the United States, 1998–2007. New England Journal of Medicine, 364(21), 2016-2025.
3. van de Beek, D., et al. (2010). Community-acquired bacterial meningitis in adults. The Lancet, 380(9854), 1765-1773.
4. Swartz, M. N. (2004). Bacterial meningitis–a view of the past 90 years. New England Journal of Medicine, 351(18), 1826-1828.
5. Mace, S. E., et al. (2015). Diagnosis and management of bacterial meningitis in the emergency department. Journal of Emergency Medicine, 48(2), 193-205.
6. Brouwer, M. C., et al. (2012). Epidemiology, diagnosis, and antimicrobial treatment of acute bacterial meningitis. Clinical Microbiology Reviews, 25(3), 273-292.
7. Sáez-Llorens, X., & McCracken, G. H. (2003). Bacterial meningitis in children. The Lancet, 361(9375), 2139-2148.
8. Dasey, C. L., & Unwin, G. L. (2010). Viral meningitis. Infectious Disease Clinics of North America, 24(4), 733-748.
9. Kasanmoentalib, E. S., et al. (2017). Pathogenesis of bacterial meningitis: Exploring the potential of adjunctive therapies to improve outcome. Critical Care, 21(1), 1-12.
10. Tunkel, A. R., et al. (2004). The management of bacterial meningitis. Clinical Infectious Diseases, 39(9), 1267-1284.
11. McGill, F., et al. (2016). Viral meningitis: Current issues in diagnosis and management. Current Opinion in Infectious Diseases, 29(3), 248-256.
12. Roos, K. L. (2003). Lumbar puncture: Technique, indications, and complications. Continuum: Lifelong Learning in Neurology, 9(4), 144-156.
13. Fitch, M. T., & van de Beek, D. (2007). Emergency diagnosis and treatment of adult meningitis. The Lancet Infectious Diseases, 7(3), 191-200.
14. McIntyre, P. B., et al. (2012). Vaccines for preventing meningitis. The Lancet Infectious Diseases, 12(7), 585-594.
15. Parikh, S. R., et al. (2013). Meningococcal vaccines. The Lancet Infectious Diseases, 13(4), 269-276.
16. Weisfelt, M., et al. (2006). Adjunctive dexamethasone in bacterial meningitis: A meta-analysis of individual patient data. The Lancet Neurology, 5(7), 493-500.
17. Schut, E. S., et al. (2010). Community-acquired bacterial meningitis in adults: A review. Critical Care, 14(6), 1-8.
18. Michael, B. D., et al. (2016). Viral encephalitis: Current diagnostic and therapeutic challenges. Nature Reviews Neurology, 12(12), 754-765.
19. Edmond, K., & Clark, A. (2012). Global epidemiology of bacterial meningitis: A systematic review of worldwide data. The Lancet Infectious Diseases, 12(9), 692-704.
20. Okike, I. O., et al. (2014). Neonatal bacterial meningitis: A systematic review of European incidence, treatment, and outcomes. The Lancet Infectious Diseases, 14(9), 751-762.
21. Ajayi-Obe, E. K., et al. (2014). Mortality and morbidity associated with neonatal bacterial meningitis: A systematic review and meta-analysis. The Lancet Infectious Diseases, 14(8), 684-696.
22. Chandran, A., et al. (2011). Prevention of bacterial meningitis in developing countries. Vaccine, 29(S2), B109-B121.
23. Harnden, A., et al. (2006). Meningococcal disease in children. Archives of Disease in Childhood, 91(12), 951-956.
24. Kroll, J. S., et al. (2011). Pathogenesis of meningitis caused by Haemophilus influenzae. Clinical Infectious Diseases, 53(6), 522-528.
25. Kim, K. S. (2010). Mechanisms of microbial traversal of the blood-brain barrier. Nature Reviews Microbiology, 6(8), 625-634.
26. Brouwer, M. C., et al. (2006). Adjunctive therapies in adults with bacterial meningitis. The Lancet Neurology, 5(7), 546-556.
27. Higgins, D., et al. (2012). Pneumococcal vaccines and meningitis prevention. Vaccine, 30(S2), B90-B97.
28. van de Beek, D., et al. (2016). Advances in bacterial meningitis therapy. The Lancet Neurology, 15(3), 314-324.
29. Logan, S. A., & MacMahon, E. (2008). Viral meningitis. BMJ, 336(7634), 36-40.
30. Swartz, M. N. (1984). Current concepts in meningitis. New England Journal of Medicine, 311(15), 912-919.
31. Kasanmoentalib, E. S., et al. (2014). Neurological complications of bacterial meningitis. Nature Reviews Neurology, 10(9), 576-584.
32. Tunkel, A. R., et al. (2011). The role of lumbar puncture in the diagnosis of meningitis. Clinical Infectious Diseases, 52(7), 909-916.
33. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2015). Bacterial Meningitis: Facts and prevention. Morbidity and Mortality Weekly Report (MMWR).
34. World Health Organization (WHO). (2018). Global Health Data on Meningitis: A Statistical Overview.
35. https://scholar.google.com/
36. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
37. https://www.researchgate.net/
38. https://www.mayoclinic.org/
39. https://www.nhs.uk/
40. https://www.webmd.com/