Nörolojik Dejeneratif Hastalıklar: Nörodejeneratif Hastalıklar V2

Nörolojik dejeneratif hastalıklar, sinir sisteminde bulunan hücrelerin, özellikle de nöronların zamanla bozulması, işlev kaybı yaşaması ve sonunda ölmesiyle karakterize edilen hastalıklar grubudur. Nöronlar, beyin ve omurilik gibi merkezi sinir sisteminin işleyişini sağlayan ana hücrelerdir. Bu hücreler hasar gördüğünde ya da işlevini yitirdiğinde, sinir sistemi düzgün çalışmaz hale gelir ve çeşitli bilişsel, motor ya da duygusal bozukluklar ortaya çıkar. Bu hastalıkların ilerleyici doğası, zamanla hastaların yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiler ve genellikle geri dönüşü olmayan hasarlara yol açar.

Nörolojik Dejeneratif Hastalıklar: Nörodejeneratif Hastalıklar V2

Nörodejeneratif hastalıklar, dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen yaygın bir sağlık sorunudur. Özellikle yaşlanan nüfusla birlikte, bu hastalıkların görülme sıklığı artış göstermektedir. Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı, Huntington hastalığı ve Amyotrofik Lateral Skleroz (ALS) gibi nörodejeneratif hastalıklar, bu grubun en çok bilinen örnekleri arasında yer alır. Her bir hastalık farklı belirtilerle ortaya çıksa da, tüm nörodejeneratif hastalıklar, sinir hücrelerinin bozulması ve kaybıyla sonuçlanır.

Bu hastalıklar genellikle yavaş ilerler ve başlangıçta hafif belirtiler gösterse de zamanla hastaların bağımsız yaşam sürdürebilmelerini engelleyecek boyutlara ulaşabilir. Nörodejeneratif hastalıkların kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, belirtileri hafifletmek ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak için çeşitli tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Ancak, bu hastalıkların tam olarak anlaşılabilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Moleküler biyoloji, genetik ve nörobilimdeki ilerlemeler, nörodejeneratif hastalıkların altında yatan mekanizmaları daha iyi anlamamızı sağlamakta ve yeni tedavi yöntemleri geliştirilmesine olanak tanımaktadır.

Nörolojik dejeneratif hastalıkların toplum sağlığı üzerindeki etkisi sadece bireylerle sınırlı kalmaz; aynı zamanda aileleri, sağlık sistemlerini ve sosyal yapıları da derinden etkiler. Bu nedenle, nörodejeneratif hastalıkların erken teşhisi, önlenmesi ve tedavi edilmesine yönelik araştırmalar, modern tıbbın en önemli önceliklerinden biri haline gelmiştir. Bu yazıda, nörolojik dejeneratif hastalıkların tanımı, başlıca türleri, risk faktörleri, belirtileri ve mevcut tedavi yöntemleri üzerinde duracağız. Ayrıca, bu hastalıkların gelecekte nasıl tedavi edilebileceğine dair olası senaryoları ve gelişmeleri ele alacağız.

Nörolojik Dejeneratif Hastalıklar Nelerdir?

Nörolojik dejeneratif hastalıklar, sinir sisteminin zamanla kaybettiği işlevleri ve yapısını etkileyen hastalıklardır. Bu tür hastalıklar genellikle ilerleyicidir ve sinir hücrelerinin hasar gördüğü veya öldüğü nedeniyle zaman içinde semptomların kötüleşmesine neden olabilir.

İşte nörolojik dejeneratif hastalıkların bazı örnekleri ve her birinin ana belirtileri:

1. Alzheimer Hastalığı: Hafıza kaybı, bilişsel bozukluklar ve kişilik değişiklikleri gibi semptomlara yol açan en yaygın nörolojik dejeneratif hastalıktır. Hastalık, özellikle yaşlı yetişkinleri etkiler ve zamanla hafıza kaybı artar.
2. Parkinson Hastalığı: Hareket kontrolünü etkileyen bir nörolojik hastalıktır. Semptomları arasında titreme, kas sertliği, yavaş hareketler ve denge sorunları bulunur.
3. Huntington Hastalığı: Genetik bir hastalık olup sinir hücrelerinin tahrip olmasına neden olur. Bu hastalığın semptomları arasında istemsiz hareketler, bilişsel bozukluklar ve duygu durumu değişiklikleri yer alır.
4. Amyotrofik lateral skleroz (ALS): ALS, motor nöronların tahrip olduğu bir hastalıktır. Semptomları arasında kas zayıflığı, konuşma zorluğu ve solunum sorunları bulunur. Bu hastalık genellikle ilerleyicidir.
5. Multipl Skleroz (MS): MS, merkezi sinir sisteminin iltihaplanmasına neden olan bir otoimmün hastalıktır. Semptomları arasında yorgunluk, kas zayıflığı, koordinasyon kaybı ve görme problemleri yer alır.
6. Charcot-Marie-Tooth Hastalığı: Bu, periferik sinirleri etkileyen genetik bir hastalıktır. Semptomları arasında kas zayıflığı, ayak bileği çıkıntıları ve denge sorunları bulunur.
7. Pick Hastalığı: Pick hastalığı, davranış değişiklikleri, kişilik değişiklikleri ve dil bozukluklarına yol açan bir nörolojik hastalıktır.
8. Creutzfeldt-Jakob Hastalığı: Bu nadir hastalık, bilişsel bozukluklar, kas koordinasyon kaybı ve hızlı bir şekilde ilerleyen semptomlarla karakterizedir. Prionların neden olduğu bir enfeksiyondur.

Bu hastalıkların her biri farklı nedenlere, semptomlara ve ilerlemeye sahiptir. Tanı ve tedavi için nörologlar ve diğer uzmanlar tarafından detaylı bir değerlendirme gerekebilir. Ayrıca, bu hastalıkların bazıları için henüz kesin tedavi yoktur, ancak semptomları hafifletmek veya geciktirmek için çeşitli tedavi seçenekleri mevcuttur.

Nörolojik Dejeneratif Hastalıkların Belirtileri

Bu hastalıklar genellikle ilerleyici bir seyir gösterir ve zamanla fonksiyon kaybına neden olabilirler.

Nörolojik dejeneratif hastalıkların genel belirtilerine dair detaylar:

1. Hafıza Kaybı ve Bilişsel Bozukluklar:
   • Alzheimer Hastalığı: En yaygın nörolojik dejeneratif hastalıklardan biridir. Erken evrelerde hafıza kaybı, zihinsel bulanıklık ve odaklanma güçlükleri görülebilir. Hastalık ilerledikçe konuşma ve problem çözme yetenekleri de etkilenebilir.
2. Hareket Bozuklukları:
   • Parkinson Hastalığı: Parkinson, titreme, kas sertliği, yavaş hareket ve dengede zorluk gibi belirtilerle karakterizedir. Hasta zamanla yürüme ve denge sorunları yaşayabilir.
3. Motor Yeteneklerde Azalma:
   • Amyotrofik Lateral Skleroz (ALS): ALS, motor nöronları etkileyen bir hastalıktır. Hasta zamanla kas güçsüzlüğü, konuşma zorluğu ve solunum güçlükleri yaşayabilir.
4. Duygudurum Değişiklikleri:
   • Huntington Hastalığı: Bu hastalık, genetik bir bozukluk nedeniyle ortaya çıkar. Hasta zamanla istemsiz hareketler, bilişsel bozukluklar ve duygudurum değişiklikleri yaşayabilir.
5. Nöropatik Ağrı:
   • Multipl Skleroz (MS): MS, sinir liflerinin iltihaplanması ve hasar görmesi sonucu ortaya çıkar. Hasta karıncalanma, uyuşma ve ağrı hissi yaşayabilir.
6. Denge Kaybı ve Yürüme Zorluğu:
   • Nöropati: Sinir hasarı nedeniyle ayaklarda uyuşma, karıncalanma ve denge sorunları ortaya çıkabilir.
7. Konuşma Zorluğu:
   • Frontotemporal Lob Dejenerasyonu (FTD): Bu hastalık, özellikle yaşlılık döneminde ortaya çıkar ve davranış değişiklikleri, dil bozuklukları ve sosyal etkileşimde zorlanma gibi belirtiler gösterebilir.
8. Zihinsel ve Duygusal Bozukluklar:
   • Vasküler Demans: Kan damarlarının beyinde tıkanması veya patlaması nedeniyle ortaya çıkar. Zihinsel becerilerde ani değişiklikler, hafıza kaybı ve odaklanma güçlükleri görülebilir.

Nörolojik dejeneratif hastalıklar genellikle ilerleyici ve tedavisi zor olan durumlar olabilir. Belirtilerin şiddeti ve tipi, hastalığın türüne, evresine ve bireyden bireye değişebilir. Erken teşhis, belirtilerin kontrol altına alınması ve hastalığın ilerlemesinin yavaşlatılması açısından önemlidir.

Nörolojik Dejeneratif Hastalıkların Nedenleri

Bu tür hastalıkların nedenleri oldukça karmaşıktır ve çoğu durumda tam olarak anlaşılamamıştır.

Ancak, bazı yaygın faktörler ve genel mekanizmalar şu şekildedir:

1. Genetik Faktörler: Bazı nörolojik dejeneratif hastalıkların genetik yatkınlıkla ilişkili olduğu düşünülmektedir. Belirli genetik mutasyonlar veya genetik predispozisyonlar, Alzheimer, Huntington gibi hastalıkların ortaya çıkma riskini artırabilir.
2. Protein Agregasyonu ve Plaklar: Birçok nörolojik dejeneratif hastalıkta, özellikle Alzheimer, Parkinson ve Huntington gibi hastalıklarda, sinir hücrelerini etkileyen proteinlerin anormal bir şekilde bir araya gelerek plaklar veya fibriller oluşturduğu gözlemlenmiştir. Bu durum, hücrelerin normal fonksiyonlarını yerine getirmelerini engelleyebilir.
3. Oksidatif Stres: Hücrelerin normal metabolizması sırasında oluşan reaktif oksijen türleri, nörolojik dejeneratif hastalıkların gelişiminde rol oynayan oksidatif stresi tetikleyebilir. Oksidatif stres, hücrelerin hasar görmesine ve sinir hücrelerinin ölmesine neden olabilir.
4. Enflamasyon: Kronik inflamasyon, nörolojik dejeneratif hastalıkların birçok tipinde rol oynayabilir. Bağışıklık sisteminin sürekli olarak aktive olması, sinir hücreleri üzerinde zararlı bir etki yaratabilir.
5. Mitokondriyal Disfonksiyon: Hücre enerji üretiminden sorumlu olan mitokondrilerin bozulması, sinir hücrelerinin yaşlanması ve ölmesiyle ilişkilendirilebilir. Parkinson gibi birçok nörolojik hastalıkta mitokondriyal disfonksiyon gözlemlenmiştir.
6. Toksinler ve Çevresel Faktörler: Bazı nörolojik dejeneratif hastalıkların gelişiminde çevresel faktörlerin etkisi olabilir. Örneğin, bazı kimyasal maddeler, ağır metaller veya pestisitlerin uzun süreli maruziyeti, Parkinson riskini artırabilir.
7. Yaşlanma: Nörolojik dejeneratif hastalıklar genellikle yaşla birlikte artan bir sıklıkla ortaya çıkar. Sinir hücreleri yaşlandıkça daha savunmasız hale gelebilir ve onarıcı kapasiteleri azalabilir.

Her hastalığın kendine özgü nedenleri ve mekanizmaları vardır, bu nedenle genel açıklamalar her durumu kapsamayabilir. Araştırmalar, nörolojik dejeneratif hastalıkların karmaşık etiyolojilerini anlamaya yöneliktir ve bu hastalıkların tedavisi ve önlenmesi üzerine yoğunlaşmaktadır.

Nörolojik Dejeneratif Hastalıkların Tanısı

Nörolojik dejeneratif hastalıkların tanısı, karmaşık bir süreçtir ve multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Bu hastalıkların tanısı, hastaların klinik öyküsünün dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi, fiziksel muayene, görüntüleme teknikleri ve biyokimyasal analizler gibi farklı yöntemlerin bir araya getirilmesi ile konulur.

1. Klinik Öykü ve Semptomatoloji

• Hasta Öyküsü: Hastanın kişisel ve ailevi tıbbi geçmişi, semptomların başlangıcı, ilerleme hızı ve yaşam tarzıyla ilişkisi detaylı şekilde incelenir. Örneğin, genetik faktörlerin güçlü bir rol oynadığı Huntington hastalığında aile öyküsü kritik bir ipucudur.
• Belirtilerin Özellikleri: Hastalıkların başlangıç semptomları genellikle spesifik değildir ve tanıyı zorlaştırabilir. Örneğin, Alzheimer’da başlangıç semptomları genellikle hafif unutkanlık iken, Parkins’da tremor ve hareket kısıtlılığı öne çıkar.

2. Nörolojik Muayene

• Motor ve Sensör Fonksiyonları: Hastanın hareket, denge, refleksler ve kas tonusu gibi özellikleri değerlendirilir.
• Kognitif Değerlendirme: Bellek, dikkat, problem çözme, dil ve görsel-uzamsal beceriler gibi bilişsel işlevler nöropsikolojik testlerle ölçülür.
• Özel Bulgular: Parkinson’da bradikinezi ve “dişli çark” sertliği gibi karakteristik bulgular aranır.

3. Görüntüleme Teknikleri

• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): Beyin yapısındaki atrofi, lezyonlar veya diğer anormalliklerin tespiti için kullanılır. Alzheimer’da hipokampus atrofisi belirgin olabilir.
• Pozitron Emisyon Tomografisi (PET): Beyindeki glukoz metabolizmasının ölçülmesi ile Alzheimer gibi durumlarda erken evrede tanı konulabilir.
• Beyin SPECT: Özellikle Parkinsonizm ve diğer hareket bozukluklarının ayırıcı tanısında kullanılabilir.

4. Laboratuvar Testleri

• Kan ve Genetik Testler: Wilson hastalığı gibi metabolik bozuklukların dışlanması için gerekli olabilir. Ayrıca genetik testler, Huntington gibi genetik kaynaklı durumların doğrulanmasında kullanılır.
• Biyobelirteçler: Alzheimer hastalığı tanısında beta-amiloid ve tau protein düzeyleri gibi biyobelirteçlerin değerlendirilmesi önemlidir.
• BOS Analizi: Beyin omurilik sıvısında inflamatuar belirteçlerin veya hastalığa özgü proteinlerin incelenmesi tanıya yardımcı olabilir.

5. Ayırıcı Tanı

• Nörolojik dejeneratif hastalıklar, semptomatik olarak birbirine benzerlik gösterebilir. Bu nedenle, diğer nörolojik, psikiyatrik veya sistemik hastalıkların dışlanması gerekir. Multipl skleroz, enfeksiyonlar, tiroid hastalıkları veya vitamin eksiklikleri gibi durumlar bu hastalıklarla karışabilir.

6. Nöropsikolojik Testler

• Hastaların bilişsel ve davranışsal profillerini ayrıntılı olarak değerlendirmek için Mini Mental Durum Testi (MMSE), Montreal Bilişsel Değerlendirme (MoCA) gibi standart testler kullanılır.

7. Fonksiyonel Testler

• Elektrofizyolojik yöntemler, nörodejeneratif hastalıklarda sinir ve kas fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılır:
  • Elektromiyografi (EMG): Motor nöron hastalıklarının tanısında önemlidir.
  • EEG: Özellikle nöbet öyküsü olan hastalarda tanıya katkıda bulunabilir.

8. Hastalık Spesifik Tanı Kriterleri

• Çeşitli nörodejeneratif hastalıklar için uluslararası tanı kriterleri geliştirilmiştir:
  • Alzheimer için NINCDS-ADRDA kriterleri.
  • Parkinson için UK Brain Bank kriterleri.
  • Huntington için genetik test kriterleri.

9. Tanı Sürecinde Yapay Zeka ve İleri Teknolojiler

• Yapay zeka destekli görüntü analizi, biyobelirteç değerlendirmesi ve makine öğrenimi algoritmaları, erken ve doğru tanıya yardımcı olabilecek umut verici araçlardır.

10. Hasta ve Aile Danışmanlığı

• Tanı süreci, hasta ve ailesi için duygusal olarak zorlayıcı olabilir. Bu nedenle, tanı sırasında psikolojik destek ve hastalık hakkında bilgilendirme önemli bir yer tutar.

Nörolojik Dejeneratif Hastalıkların Tedavisi

Nörolojik dejeneratif hastalıkların tedavisi zorlu bir süreç olabilir, ancak bilimsel araştırmalar yeni tedavi seçenekleri geliştirmeye yöneliktir. Alzheimer için ilaçlar ve bilişsel terapiler, Parkinson için dopamin yükseltici tedaviler ve cerrahi müdahaleler, ALS için semptomları hafifletmeye yönelik yaklaşımlar mevcuttur.

1. İlaç Tedavisi:
   • Alzheimer: Alzheimer tedavisinde, kolinesteraz inhibitörleri ve N-metil-D-aspartat (NMDA) reseptör antagonistleri gibi ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, hastalığın semptomlarını hafifletmeye yöneliktir.
   • Parkinson: Levodopa, dopamin agonistleri ve MAO-B inhibitörleri gibi ilaçlar, Parkinson semptomlarını kontrol etmeye yardımcı olabilir.
   • ALS: Riluzole, ALS’nin ilerlemesini yavaşlatan bir ilaçtır, ancak tam bir tedavi sağlamaz.
2. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon:
   • Parkinson hastaları için fizik tedavi, denge sorunları ve kas gücü kaybı ile başa çıkmaya yardımcı olabilir.
   • ALS hastaları için fizik tedavi, kas gücünü koruma ve hareket yeteneklerini iyileştirme amacı taşır.
3. Konuşma ve Beslenme Terapisi:
   • ALS gibi hastalıklarda konuşma ve beslenme terapisi, kas zayıflığı nedeniyle ortaya çıkan zorlukları ele alabilir.
4. Cerrahi Müdahaleler:
   • Parkinson hastalığında derin beyin stimülasyonu (DBS), semptomların kontrol edilmesine yardımcı olabilir.
   • Huntington’da bazı durumlarda cerrahi yöntemler düşünülebilir, ancak bu hastalığın tedavisi daha çok semptomları kontrol etmeye yöneliktir.
5. Destek ve Bakım Hizmetleri:
   • Bu hastalıklar genellikle ilerleyici olduğu için, destek ve bakım hizmetleri hastaların yaşam kalitesini artırabilir. Evde bakım, rehabilitasyon merkezleri ve uzman doktorlar tarafından yönlendirilen bakım planları önemlidir.
6. Gen Tedavisi ve İnovatif Tedaviler:
   • Araştırmalar, gen tedavisi ve hücresel terapilerin nörolojik dejeneratif hastalıkların tedavisinde gelecekte bir rol oynayabileceğini göstermektedir. Ancak bu alan hala deneysel aşamadadır.
7. Farmakolojik Araştırmalar ve Klinik Çalışmalar:
   • Yeni ilaçlar ve tedavi yöntemleri üzerine sürekli araştırmalar yapılmaktadır. Klinik çalışmalara katılarak, hastalıkların tedavisi için geliştirilen yeni yaklaşımların değerlendirilmesi mümkündür.

Yaşam Tarzı Yönetimi

Nörolojik dejeneratif hastalıkların yönetiminde yaşam tarzının rolü büyüktür. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, zihinsel aktiviteler ve stres yönetimi, hastalık belirtilerinin hafifletilmesine yardımcı olabilir.

Nörolojik dejeneratif hastalıkların tedavisi ve önlenmesi için yapılan araştırmalar, tıp alanında büyük bir öneme sahiptir. Bilim insanları, hastalıkların kökenini anlamak ve etkili tedavi yöntemleri geliştirmek için sürekli olarak çalışmaktadır.

Sonuç

Nörolojik dejeneratif hastalıklar, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde derin etkiler yaratan, karmaşık ve ilerleyici bir sağlık sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Alzheimer, Parkinson, Huntington ve amyotrofik lateral skleroz (ALS) gibi hastalıklar, yalnızca hasta bireylerin yaşam kalitesini düşürmekle kalmaz, aynı zamanda bakım verenlerin ve sağlık sistemlerinin üzerinde de büyük bir yük oluşturur. Bu hastalıkların etiyolojisi genetik, çevresel ve biyokimyasal faktörlerin karmaşık bir etkileşimini içerir. Ancak mevcut bilgi birikimimiz, bu faktörlerin tam olarak nasıl bir araya geldiğini ve hastalığın nasıl ilerlediğini açıklamakta yetersiz kalmaktadır. Bu durum, nörolojik dejeneratif hastalıkların hem erken teşhisi hem de etkili tedavi yaklaşımları geliştirilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu açıkça göstermektedir.

Günümüzdeki tedavi yaklaşımları, çoğunlukla semptomların yönetilmesine odaklanmakta ve hastalığın ilerlemesini durdurmakta veya tersine çevirmekte sınırlı bir başarı göstermektedir. Bu durum, nöroprotektif tedaviler ve hastalığın altta yatan mekanizmalarını hedef alan yenilikçi stratejilere olan ihtiyacı vurgulamaktadır. Özellikle genetik ve moleküler biyoloji alanındaki son gelişmeler, hastalıkların patofizyolojisinin daha iyi anlaşılmasını sağlayarak hedefe yönelik tedavi geliştirilmesi için umut vadetmektedir. Örneğin, CRISPR-Cas9 gibi gen düzenleme teknolojilerinin yanı sıra kök hücre tedavileri ve nöroinflamasyonu kontrol altına almaya yönelik farmakolojik ajanlar, gelecekte hastaların yaşam kalitesini artırmada önemli bir potansiyel taşımaktadır. Ancak bu tür tedavilerin klinik uygulamaya geçirilmesi, uzun vadeli güvenlik ve etkinlik çalışmalarını gerektirmektedir.

Toplum düzeyinde, bu hastalıklarla mücadele edebilmek için çok yönlü bir yaklaşım benimsenmelidir. Öncelikle, farkındalık kampanyaları ve eğitim programları, hastalıkların erken belirtilerinin tanınmasını ve erken teşhis imkanlarının artırılmasını sağlayabilir. Erken teşhis, tedavi sonuçlarını iyileştirme potansiyeline sahip olduğu gibi, bireylerin hastalığın ilerleyişini yavaşlatabilecek yaşam tarzı değişiklikleri yapmalarına da olanak tanır. Ayrıca, multidisipliner bir yaklaşım çerçevesinde, nörologlar, psikiyatristler, fizyoterapistler ve beslenme uzmanları gibi farklı alanlardan uzmanların bir arada çalışması, hasta bakımının bütüncül bir şekilde ele alınmasını sağlayabilir. Bunun yanı sıra, sağlık politikalarının bu hastalıkların neden olduğu ekonomik yükü azaltmaya yönelik olarak şekillendirilmesi, hasta ve bakım verenlerin ihtiyaçlarını daha iyi karşılayabilir.

Sonuç olarak, nörolojik dejeneratif hastalıkların karmaşık doğası, hem temel bilimlerde hem de klinik araştırmalarda sürekli bir çabayı gerektirmektedir. Gelecek yıllarda, biyoteknolojik ve yapay zeka tabanlı yeniliklerin, teşhis ve tedavi süreçlerini daha verimli hale getireceği öngörülmektedir. Ancak bu süreçte etik sorunlar, tedavi maliyetleri ve küresel erişilebilirlik gibi önemli konuların da dikkate alınması gerekmektedir. Hem bireylerin hem de toplulukların bu hastalıklarla daha etkili bir şekilde başa çıkabilmesi, yalnızca tıbbi gelişmelere değil, aynı zamanda toplumsal dayanışma ve destek sistemlerine bağlıdır. Uzun vadeli stratejiler geliştirilerek, hem mevcut hastalara hem de gelecekteki nesillere daha iyi bir yaşam sunulması mümkün olabilir.

Referanslar:

1. Nörolojik Dejeneratif Hastalıklar: Nörodejeneratif Hastalıklar V2
2. Hardy, J., & Selkoe, D. J. (2002). The amyloid hypothesis of Alzheimer’s disease: Progress and problems on the road to therapeutics. Science, 297(5580), 353-356.
3. Goedert, M., & Spillantini, M. G. (2006). A century of Alzheimer’s disease. Science, 314(5800), 777-781.
4. Halliday, G., Lees, A., & Stern, M. (2011). Milestones in Parkinson’s disease—clinical and pathologic features. Movement Disorders, 26(6), 1015-1021.
5. Prusiner, S. B. (1998). Prions. Proceedings of the National Academy of Sciences, 95(23), 13363-13383.
6. Ross, C. A., & Poirier, M. A. (2004). Protein aggregation and neurodegenerative disease. Nature Medicine, 10(S7), S10-S17.
7. Hyman, B. T., Phelps, C. H., Beach, T. G., et al. (2012). National Institute on Aging–Alzheimer’s Association guidelines for the neuropathologic assessment of Alzheimer’s disease. Alzheimer’s & Dementia, 8(1), 1-13.
8. Kalia, L. V., & Lang, A. E. (2015). Parkinson’s disease. The Lancet, 386(9996), 896-912.
9. Soto, C. (2003). Unfolding the role of protein misfolding in neurodegenerative diseases. Nature Reviews Neuroscience, 4(1), 49-60.
10. Braak, H., & Del Tredici, K. (2015). The preclinical phase of the pathological process underlying sporadic Alzheimer’s disease. Brain, 138(10), 2814-2833.
11. Tiwari, S., Atluri, V. S. R., et al. (2019). Alzheimer’s disease: Pathogenesis, diagnostics, and therapeutics. International Journal of Nanomedicine, 14, 5541-5554.
12. Politis, M., & Su, P. (2012). Imaging of microglia in neurodegenerative diseases. Current Neurology and Neuroscience Reports, 12(5), 511-520.
13. Hardy, J., & Revesz, T. (2012). The spread of neurodegenerative disease. New England Journal of Medicine, 366(22), 2126-2128.
14. Gitler, A. D., Dhillon, P., & Shorter, J. (2017). Neurodegenerative disease: Models, mechanisms, and a new hope. Disease Models & Mechanisms, 10(5), 499-502.
15. Mattson, M. P. (2000). Apoptosis in neurodegenerative disorders. Nature Reviews Molecular Cell Biology, 1(2), 120-129.
16. Blennow, K., de Leon, M. J., & Zetterberg, H. (2006). Alzheimer’s disease. The Lancet, 368(9533), 387-403.
17. Zoghbi, H. Y., & Orr, H. T. (2000). Glutamine repeats and neurodegeneration. Annual Review of Neuroscience, 23(1), 217-247.
18. Dawson, T. M., & Dawson, V. L. (2003). Molecular pathways of neurodegeneration in Parkinson’s disease. Science, 302(5646), 819-822.
19. Aguzzi, A., & O’Connor, T. (2010). Protein aggregation diseases: Pathogenicity and therapeutic perspectives. Nature Reviews Drug Discovery, 9(3), 237-248.
20. Van der Flier, W. M., & Scheltens, P. (2005). Epidemiology and risk factors of dementia. Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry, 76(suppl 5), v2-v7.
21. Dickson, D. W. (2001). Neuropathology of non-Alzheimer degenerative disorders. International Journal of Clinical and Experimental Pathology, 50(5), 1115-1138.
22. Zhang, F., & Jiang, L. (2015). Neuroinflammation in Alzheimer’s disease. Journal of Neuroinflammation, 12(1), 1-12.
23. Menzies, F. M., Fleming, A., et al. (2017). Autophagy and neurodegeneration: Pathogenic mechanisms and therapeutic opportunities. Neuron, 93(5), 1015-1034.
24. Fiala, M., Liu, Q. N., et al. (2002). Innate immunity and inflammation in Alzheimer’s disease. Annals of the New York Academy of Sciences, 924(1), 162-169.
25. Lee, V. M., Goedert, M., & Trojanowski, J. Q. (2001). Neurodegenerative tauopathies. Annual Review of Neuroscience, 24(1), 1121-1159.
26. Heneka, M. T., Carson, M. J., et al. (2015). Neuroinflammation in Alzheimer’s disease. The Lancet Neurology, 14(4), 388-405.
27. https://scholar.google.com/
28. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
29. https://www.researchgate.net/
30. https://www.nhs.uk/