Diş Protezlerinin Bakımı, Diş Protezi Türleri 2
Diş protezleri, diş hekimliği dünyasında büyük bir devrim yaratmış ve diş kayıpları yaşayan bireylerin yaşam kalitesini yeniden kazanmasına olanak tanımıştır. Estetik ve fonksiyonel kayıpları telafi etmek için tasarlanmış, çıkarılabilir veya sabit protez cihazlarıdır. Diş kaybı, sadece estetik kaygılarla sınırlı kalmayıp, aynı zamanda çiğneme, konuşma ve genel sağlık üzerinde de önemli etkiler yaratır. Bu nedenle diş protezlerinin kullanımı, bireylerin sağlıklı bir yaşam sürmelerini sağlamak için hayati bir rol oynar.
Sağlık Bilgisi İçeriği
Diş Protezleri
Diş protezlerinin tarihi, antik zamanlara kadar uzanır. Eski uygarlıklar, diş kayıplarını telafi etmek için çeşitli malzemeler kullanarak ilkel diş protezi geliştirmişlerdir. Ancak modern diş hekimliği, bu alanda muazzam ilerlemeler kaydetmiş ve günümüzde yüksek teknoloji ürünü malzemeler ve gelişmiş tasarımlar ile çok daha etkili ve estetik diş protezleri sunulmaktadır. Günümüzde, sadece eksik dişleri yerine koymakla kalmaz, aynı zamanda doğal dişlere benzeyen, dayanıklı ve uzun ömürlü çözümler sunar.
Diş protezinin yaygın olarak kullanılması, sadece bireysel sağlık açısından değil, toplumsal sağlık açısından da önem taşır. Diş kayıpları, yaşlı nüfusun artmasıyla birlikte dünya genelinde yaygınlaşmaktadır. Bu durum, protezlerin hem estetik hem de fonksiyonel gereksinimleri karşılaması gerektiğini göstermektedir. Bu yazıda, protezlerin tarihsel gelişiminden başlayarak, modern protez türlerine, kullanımlarına ve sağladığı faydalara değinilecektir. Ayrıca, diş protezlerinin bakımı ve bu alandaki son teknolojik yenilikler de ele alınacaktır.
Son olarak, diş protezi ile ilgili bazı yaygın yanlış anlamalar ve bu cihazların kullanıcıları üzerindeki psikolojik etkileri de incelenecektir. Diş protezi, sadece fiziksel bir çözüm sunmakla kalmaz, aynı zamanda bireylerin özgüvenlerini yeniden kazanmalarına da yardımcı olur. Bu bağlamda, diş protezlerinin sunduğu avantajlar ve bu avantajların toplum sağlığı üzerindeki etkileri detaylı bir şekilde analiz edilecektir.
Diş Protezlerinin Tarihçesi
Diş protezi, insanlık tarihinin en eski sağlık çözümlerinden biridir. Eski Mısır ve Etrüsk uygarlıkları, diş kaybını telafi etmek için altın ve fildişi gibi malzemeler kullanarak protezler yapmıştır. Bu ilkel protezler, günümüz teknolojileriyle kıyaslandığında oldukça basit ve ilkel kalmaktadır. Ancak, bu protezler, diş hekimliği alanında bir temel oluşturmuş ve sonraki yüzyıllarda geliştirilen daha sofistike cihazların yolunu açmıştır.
Orta Çağ ve Rönesans dönemlerinde protezlerin kullanımı, zenginler ve soylular arasında popüler hale gelmiştir. Bu dönemde, protez, genellikle insan veya hayvan dişlerinden yapılmıştır. Ancak bu protezler, hijyenik koşullar ve teknolojik yetersizlikler nedeniyle uzun ömürlü olmamış ve kullanıcılara rahatsızlık vermiştir. Sanayi Devrimi ile birlikte diş hekimliği alanında önemli gelişmeler kaydedilmiş, diş protezlerinin üretiminde porselen ve metal alaşımlar gibi daha dayanıklı malzemeler kullanılmaya başlanmıştır.
20. yüzyılın başlarında, protezlerin tasarımı ve üretimi büyük bir dönüşüm geçirmiştir. Gelişen malzeme bilimi ve diş hekimliği teknolojileri, daha estetik, fonksiyonel ve dayanıklı protezlerin üretilmesini mümkün kılmıştır. Bu dönemde geliştirilen akrilik reçineler, modern diş protezlerinin temel malzemesi haline gelmiştir. Ayrıca, diş hekimliğinde kullanılan hassas ölçüm teknikleri ve modelleme yöntemleri, protezlerin daha kişiselleştirilmiş ve kullanıcıya özel olmasını sağlamıştır.
Günümüzde diş protezi, biyouyumlu malzemelerden üretilmekte ve hastanın ağız yapısına mükemmel uyum sağlayacak şekilde tasarlanmaktadır. Bu sayede, kullanıcılar, protezlerini doğal dişleri gibi rahatça kullanabilmekte ve herhangi bir rahatsızlık hissetmemektedir. Diş protezlerinin gelişimi, sadece diş kayıplarının telafi edilmesi açısından değil, aynı zamanda estetik kaygıların giderilmesi açısından da büyük bir öneme sahiptir. Bu durum, diş protezinin modern toplumlarda yaygın olarak kullanılmasının başlıca nedenlerinden biridir.
Diş Protezi Türleri
Diş protezleri, kullanıldıkları amaçlar ve hastanın ihtiyaçlarına göre farklı türlere ayrılır. Bu türler arasında sabit protezler, hareketli protezler ve implant destekli protezler gibi çeşitli seçenekler bulunmaktadır. Her bir protez türü, farklı avantajlar ve kullanım kolaylıkları sunar. Bu bölümde, diş protezinin en yaygın türleri ve bu türlerin özellikleri detaylı bir şekilde ele alınacaktır.
1. Sabit Protezler
Sabit protezler, adından da anlaşılacağı gibi, hastanın ağız yapısına sabitlenmiş ve çıkarılamayan protezlerdir. Bu protezler, genellikle eksik dişlerin yerine yerleştirilen köprüler ve kaplamalar şeklinde olur. Sabit protezler, doğal dişlerle uyumlu olacak şekilde tasarlanır ve uzun ömürlüdür. Sabit protezlerin en büyük avantajı, kullanıcının bu protezleri tıpkı doğal dişleri gibi kullanabilmesidir. Ayrıca, sabit protezler estetik açıdan da doğal dişlere çok benzer bir görünüm sunar.
2. Hareketli Protezler
Hareketli protezler, kullanıcı tarafından çıkarılabilen protezlerdir. Bu protezler, eksik dişlerin yerini alırken, aynı zamanda kullanıcının çiğneme ve konuşma fonksiyonlarını yerine getirmesine yardımcı olur. Hareketli protezler, tam ve kısmi olmak üzere ikiye ayrılır. Tam protezler, ağızdaki tüm dişlerin eksik olduğu durumlarda kullanılırken, kısmi protezler, sadece belirli dişlerin eksik olduğu durumlarda kullanılır. Hareketli protezler, sabit protezlere kıyasla daha uygun maliyetlidir, ancak sabit protezler kadar estetik ve fonksiyonel değildir.
3. İmplant Destekli Protezler
İmplant destekli protezler, diş hekimliğinde en modern ve etkili protez türlerinden biridir. Bu protezler, titanyum vidalar aracılığıyla çene kemiğine sabitlenen ve üzerine protez dişlerin yerleştirildiği bir sistem üzerine kuruludur. İmplant destekli protezler, doğal diş köklerine benzer bir yapı sunar ve bu sayede kullanıcıya hem estetik hem de fonksiyonel açıdan üstün bir deneyim sağlar. İmplant destekli protezlerin en büyük avantajı, diğer protez türlerine göre daha uzun ömürlü ve dayanıklı olmalarıdır. Ayrıca, bu protezler, doğal dişler gibi sabit ve güvenli bir şekilde kullanılır.
Diş Protezlerinin Kullanım Alanları
Diş protezi, sadece estetik kaygılar için değil, aynı zamanda çiğneme fonksiyonunun yeniden kazanılması, konuşma problemlerinin giderilmesi ve çene yapısının korunması için de kullanılır. Diş protezlerinin kullanım alanları, hastanın ihtiyaçlarına ve diş kaybının boyutuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bu bölümde, diş protezinin farklı kullanım alanları ve bu alanların önemine değinilecektir.
1. Estetik Gelişim
Diş protezleri, eksik dişlerin neden olduğu estetik kaygıları ortadan kaldırır. Diş eksikliği, bireyin gülüşünü ve yüz ifadesini olumsuz etkileyebilir. Diş protezleri, doğal dişlere benzeyen bir görünüm sunarak, bireylerin kendine güvenini artırır ve sosyal yaşamlarında daha rahat etmelerini sağlar.
2. Çiğneme Fonksiyonunun Yeniden Kazanılması
Diş kaybı, çiğneme fonksiyonunu olumsuz etkiler ve bu durum, beslenme alışkanlıklarını değiştirebilir. Diş protezleri, eksik dişlerin yerine geçerek, bireylerin normal çiğneme fonksiyonlarını yeniden kazanmalarını sağlar. Bu da, sindirim sisteminin daha sağlıklı çalışmasına katkıda bulunur.
3. Konuşma Problemlerinin Giderilmesi
Diş eksiklikleri, konuşma bozukluklarına yol açabilir. Özellikle ön dişlerin eksikliği, seslerin doğru bir şekilde çıkmasını engeller. Diş protezleri, eksik dişlerin yerine geçerek, bireylerin normal konuşma yeteneklerini geri kazanmalarına yardımcı olur.
4. Çene Yapısının Korunması
Diş kaybı, zamanla çene kemiğinde erimeye neden olabilir. Bu durum, yüz şeklinin değişmesine ve diğer dişlerin yer değiştirmesine yol açabilir. Diş protezleri, çene yapısını destekleyerek, bu tür olumsuz etkilerin önüne geçer. Özellikle implant destekli protezler, çene kemiği ile bütünleşerek, kemiğin korunmasına katkıda bulunur.
Diş Protezlerinin Bakımı
Diş protezlerinin sağlıklı ve uzun ömürlü bir şekilde kullanılabilmesi için düzenli bakım şarttır. Protezlerin bakımı, sadece protezin ömrünü uzatmakla kalmaz, aynı zamanda ağız sağlığını korumak için de hayati önem taşır. Bu bölümde, diş protezlerinin bakımı ile ilgili daha detaylı bilgiler sunulacak, protezlerin temizliği, saklanması, ve olası sorunların önüne geçmek için alınabilecek tedbirler ele alınacaktır.
1. Diş Protezlerinin Günlük Temizliği
Diş protezlerinin günlük temizliği, bakterilerin birikmesini ve protezlerde plak oluşumunu önlemek için gereklidir. Protezlerin temizliği, doğal dişlerin temizliğinden farklıdır ve bazı özel dikkat gerektirir. İşte günlük temizlik için öneriler:
- Protez Temizleme Fırçası Kullanımı: Diş protezleri için özel olarak üretilmiş yumuşak kıllı temizleme fırçaları kullanılması önerilir. Bu fırçalar, protez yüzeylerine zarar vermeden etkili bir temizlik sağlar. Sert kıllı diş fırçaları, protezlerin yüzeyini çizebilir ve protezlerin uzun vadede hasar görmesine yol açabilir.
- Protez Temizleme Tabletleri: Hareketli protezler, gece boyunca su dolu bir kapta saklanırken protez temizleme tabletleri kullanılabilir. Bu tabletler, protezlerde biriken bakterileri ve plakları yok ederek, protezlerin temiz ve hijyenik kalmasını sağlar. Temizleme tabletleri, özellikle protezlerde ulaşılması zor alanlarda etkin temizlik sağlar.
- Sabun ve Su ile Temizlik: Protezlerinizi her gün yumuşak bir sabun ve ılık su ile temizlemek, plak ve yiyecek artıklarını uzaklaştırmak için basit ve etkili bir yöntemdir. Ancak, protez temizliğinde çamaşır suyu gibi aşındırıcı kimyasallar kullanmaktan kaçınılmalıdır, çünkü bu maddeler protezlerin yapısına zarar verebilir.
- Diş Macunu Kullanımından Kaçının: Geleneksel diş macunları, diş protezleri üzerinde aşındırıcı etkiler yapabilir ve protez yüzeyini çizebilir. Bu nedenle, protezlerinizi temizlerken diş macunu kullanmaktan kaçının. Bunun yerine, protez temizliği için özel olarak formüle edilmiş ürünler tercih edilmelidir.
2. Diş Protezlerinin Saklanması
Diş protezlerinin doğru şekilde saklanması, protezlerin şeklinin korunması ve uzun ömürlü olması açısından büyük önem taşır. İşte protezlerin saklanması ile ilgili ipuçları:
- Gece Çıkarma ve Saklama: Hareketli protezler, gece uyurken çıkarılmalı ve su dolu bir kapta saklanmalıdır. Bu, protezin kuruyarak deforme olmasını önler. Protezler kuru bırakıldığında, malzeme yapısında çatlamalar veya bükülmeler meydana gelebilir.
- Nemli Ortamda Saklama: Hareketli protezler, su dolu kaplarda veya özel olarak üretilmiş protez saklama solüsyonlarında saklanmalıdır. Bu, protezin nemli kalmasını sağlar ve malzemenin dayanıklılığını korur. Ayrıca, protezlerin saklandığı suyun düzenli olarak değiştirilmesi hijyenik açıdan önemlidir.
- Doğru Saklama Kabı Seçimi: Protezlerin saklanması için özel olarak tasarlanmış kaplar kullanılmalıdır. Bu kaplar, protezlerin güvenli bir şekilde muhafaza edilmesine olanak tanır ve protezin zarar görmesini önler. Kapların temizliği de düzenli olarak yapılmalıdır.
3. Diş Protezlerinde Düzenli Kontroller
Diş protezlerinin ağız yapısına uyumu zamanla değişebilir. Bu nedenle, protez kullanan bireylerin belirli aralıklarla diş hekimi kontrollerine gitmeleri gereklidir. Düzenli kontroller, protezlerin uyumunun ve fonksiyonunun kontrol edilmesini sağlar ve olası sorunlar erken dönemde tespit edilerek önlem alınabilir.
- Ayar ve Yenileme: Protezler, zamanla ağız yapısındaki değişiklikler nedeniyle uyumunu kaybedebilir. Diş hekiminiz, protezlerinizi ayarlayarak veya gerektiğinde yenileyerek bu durumu düzeltebilir. Özellikle tam protezlerde, çene kemiğinde meydana gelen değişiklikler protezin uyumunu etkileyebilir.
- Protezlerde Oluşabilecek Sorunlar: Düzenli kontroller, protezlerde oluşabilecek çatlaklar, kırıklar veya diğer yapısal hasarların tespit edilmesini sağlar. Bu tür sorunlar, zamanında müdahale edilmezse daha büyük sorunlara yol açabilir.
- Ağız Sağlığı Kontrolleri: Diş protezleri, doğal dişlerin yerini alsa da, ağız sağlığını korumak için düzenli diş hekimi kontrolleri gereklidir. Ağız içi dokuların ve protezlerin durumu kontrol edilerek, protez kullanımı sırasında oluşabilecek ağız içi yaralar veya enfeksiyonlar önlenebilir.
4. Diş Protezlerinin Uzun Ömürlü Kullanımı İçin Ek İpuçları
Protezlerin uzun ömürlü ve sağlıklı bir şekilde kullanılabilmesi için dikkat edilmesi gereken bazı ek hususlar vardır. İşte bu konuda bilmeniz gerekenler:
- Protezleri Düşürmekten Kaçının: Diş protezleri, düşme veya darbelere karşı hassas olabilir. Protezlerinizi temizlerken lavabonun üzerine yumuşak bir havlu koyarak olası düşme durumlarında zarar görmesini önleyebilirsiniz.
- Ağız Hijyenine Dikkat: Diş protezi kullanıyor olsanız bile, ağız hijyenine dikkat etmek gereklidir. Diş etlerinizin, dilinizin ve ağız içi dokularınızın temizliğine özen göstermelisiniz. Ağız içi bakteri oluşumunu önlemek için alkolsüz ağız gargaraları kullanabilirsiniz.
- Yedek Protez Bulundurma: Hareketli protez kullanan bireyler, yedek bir protez bulundurmalıdır. Olası bir kırılma veya kayıp durumunda, yedek protez, kullanıcının günlük yaşamını aksatmadan devam etmesine olanak tanır.
- Zararlı Alışkanlıklardan Kaçının: Diş protezleri ile sert yiyecekleri ısırmak veya protezlerinizi diş gibi kullanmak protezlere zarar verebilir. Ayrıca, sigara içmek ağız sağlığını olumsuz etkiler ve protezlerde renklenmelere yol açabilir. Bu tür zararlı alışkanlıklardan kaçınılması protezlerin ömrünü uzatır.
5. Protez Kullanımı Sırasında Karşılaşılabilecek Yaygın Sorunlar
Diş protezleri, özellikle ilk kez kullanıldığında bazı zorluklar yaşanabilir. Bu zorluklar, uygun bakım ve alışma süreci ile aşılabilir. İşte yaygın karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri:
- İlk Başlarda Rahatsızlık Hissi: Yeni protezler ilk takıldığında ağız içinde yabancı bir cisim gibi hissedilebilir ve hafif rahatsızlık verebilir. Bu durum, birkaç hafta içinde alıştıkça geçecektir. Diş hekiminiz, protezin uyumunu artırmak için gerekli ayarları yapabilir.
- Yaralar ve Tahrişler: Protezlerin yanlış oturması, ağız içinde yaralara ve tahrişlere neden olabilir. Bu tür durumlarda, protezlerinizin diş hekiminiz tarafından yeniden ayarlanması gereklidir. Ayrıca, tahriş olan bölgeleri korumak için yumuşak bir diyet uygulamak ve ağız gargaraları kullanmak yararlı olabilir.
- Konuşma Zorlukları: Diş protezleri, başlangıçta konuşma sırasında zorluklara yol açabilir. Bu sorun, zamanla ve konuşma pratiği yaparak aşılabilir. Yüksek sesle okuma gibi egzersizler, protezlerle daha rahat konuşmanıza yardımcı olabilir.
6. Diş Protezleri ve Beslenme Alışkanlıkları
Diş protezi kullanan bireylerin, beslenme alışkanlıklarına dikkat etmeleri, protezlerin daha uzun ömürlü ve sağlıklı kalması açısından önemlidir. İşte bu konuda dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:
- Yumuşak Gıdalar Tercih Edin: Protezlerle çiğneme sırasında zorlanmamak için yumuşak ve kolay çiğnenebilir gıdaları tercih edin. Sert, yapışkan veya çok sıcak yiyecekler, protezlere zarar verebilir.
- Dengeli ve Sağlıklı Beslenme: Protez kullanımı, beslenme alışkanlıklarınızı olumsuz etkilememelidir. Dengeli ve besin değeri yüksek bir diyet, genel sağlık durumunuzu destekler ve ağız sağlığınızı korur.
- Aşırı Sert Yiyeceklerden Kaçının: Sert kabuklu yemişler, kemikler veya sert şekerler gibi yiyecekler, protezlerinize zarar verebilir ve hatta kırılmasına neden olabilir. Bu tür yiyeceklerden kaçınmak protezlerinizi koruyacaktır.
Diş Protezlerinde Son Teknolojik Yenilikler
Diş protezlerinde son yıllarda kaydedilen teknolojik ilerlemeler, bu alandaki uygulamaların daha da gelişmesini sağlamıştır. Bu bölümde, diş protezlerinde kullanılan en yeni teknolojiler ve bu teknolojilerin sunduğu avantajlar ele alınacaktır.
1. Dijital Tasarım ve 3D Baskı
Dijital tasarım ve 3D baskı teknolojileri, diş protezlerinin daha hassas ve kişiye özel olarak üretilmesine olanak tanımaktadır. Bu teknolojiler sayesinde, diş hekimleri hastanın ağız yapısını dijital olarak tarayarak, protezleri bilgisayar ortamında tasarlayabilir. 3D baskı teknolojisi ile üretilen protezler, hem estetik hem de fonksiyonel açıdan mükemmel bir uyum sağlar. Ayrıca, bu teknoloji üretim sürecini hızlandırır ve protezlerin maliyetini düşürür.
2. Biyouyumlu Malzemeler
Diş protezlerinde kullanılan biyouyumlu malzemeler, protezlerin vücutla daha iyi uyum sağlamasını ve uzun ömürlü olmasını sağlar. Titanyum, zirkonya ve biyoseramik gibi malzemeler, implant destekli protezlerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu malzemeler, hem dayanıklıdır hem de ağız dokularına zarar vermeden uzun süre kullanılabilir.
3. Akıllı Protezler
Akıllı protezler, sensörler ve mikroişlemciler ile donatılmış, kullanıcının ağız yapısına ve çiğneme fonksiyonlarına uyum sağlayabilen protezlerdir. Bu protezler, özellikle çiğneme sırasında kuvvet dağılımını optimize ederek, kullanıcının daha rahat etmesini sağlar. Akıllı protezler, aynı zamanda ağız sağlığını izleyerek, olası sorunları erken dönemde tespit edebilir.
Diş Protezlerinin Psikolojik Etkileri
Diş protezlerinin sadece fiziksel değil, aynı zamanda psikolojik etkileri de vardır. Diş kaybı yaşayan bireyler, bu durumu genellikle olumsuz bir deneyim olarak yaşar ve özgüven kaybı yaşayabilir. Diş protezi, bu bireylerin özgüvenlerini yeniden kazanmalarına yardımcı olur ve sosyal yaşamlarında daha aktif olmalarını sağlar. Bu bölümde, diş protezlerinin psikolojik etkileri ve bu etkilerin önemi ele alınacaktır.
1. Özgüven Artışı
Diş protezleri, bireylerin gülüşlerini geri kazanmalarını sağlar. Bu durum, özgüvenin artmasına ve sosyal ilişkilerin güçlenmesine katkıda bulunur. Diş protezlerinin estetik açıdan doğal dişlere çok benzemesi, bireylerin kendilerini daha iyi hissetmelerine yardımcı olur.
2. Sosyal Kaygıların Azalması
Diş kaybı yaşayan bireyler, sosyal ortamlarda kendilerini rahat hissetmeyebilir. Diş protezleri, bu kaygıları ortadan kaldırarak, bireylerin sosyal hayata daha aktif bir şekilde katılmalarını sağlar. Bu durum, genel yaşam kalitesini artırır.
3. Yaşam Kalitesinin İyileşmesi
Diş protezleri, çiğneme ve konuşma fonksiyonlarını yeniden kazandırarak, bireylerin yaşam kalitesini iyileştirir. Bu durum, bireylerin günlük yaşamda daha bağımsız olmalarını ve kendi ihtiyaçlarını daha rahat karşılamalarını sağlar. Ayrıca, diş protezleri ile yeniden kazanılan estetik ve fonksiyonel özellikler, bireylerin genel sağlık durumlarını da olumlu yönde etkiler.
Sonuç
Diş protezi, modern diş hekimliğinin sunduğu en önemli çözümlerden biridir. Estetik, fonksiyonel ve psikolojik açıdan sağladığı avantajlar ile protezler, diş kaybı yaşayan bireyler için vazgeçilmez bir seçenek olmuştur. Sabit protezler, hareketli protezler ve implant destekli protezler gibi farklı türleri bulunan diş protezleri, hastaların ihtiyaçlarına göre kişiselleştirilmiş çözümler sunar. Ayrıca, protezlerde son yıllarda kaydedilen teknolojik yenilikler, bu alandaki uygulamaların daha da gelişmesini sağlamıştır.
Diş protezinin uzun ömürlü ve sağlıklı bir şekilde kullanılabilmesi için düzenli bakım yapılması gereklidir. Bu bakım, protezlerin temizliği, düzenli diş hekimi kontrolleri ve doğru saklama yöntemlerini içerir. Diş protezi, sadece fiziksel sağlığı değil, aynı zamanda bireylerin psikolojik ve sosyal yaşamlarını da olumlu yönde etkiler. Bu nedenle, protezlerin kullanımı ve bakımı konusunda bilinçli olunması önemlidir.
Diş protezleri hakkında daha fazla bilgi edinmek ve bu alandaki en son gelişmeleri takip etmek için diş hekiminizle düzenli olarak iletişimde olmanız ve profesyonel tavsiyelere uymanız önerilir.
Referanslar:
- Diş Protezleri
- Misch, C. E. (2008). Dental Implant Prosthetics. St. Louis, MO: Elsevier Mosby.
- Zarb, G. A., & Bolender, C. L. (2003). Prosthodontic Treatment for Edentulous Patients. St. Louis, MO: Mosby.
- Phoenix, R. D., Cagna, D. R., & DeFreest, C. F. (2008). Stewart’s Clinical Removable Partial Prosthodontics. Hanover Park, IL: Quintessence Publishing Co.
- Rosenstiel, S. F., Land, M. F., & Fujimoto, J. (2006). Contemporary Fixed Prosthodontics. St. Louis, MO: Mosby Elsevier.
- Sadowsky, S. J. (2006). Evidence-based criteria for treatment planning and dental prosthetic procedures. Journal of Prosthetic Dentistry, 95(6), 548-560.
- Carlsson, G. E., & Omar, R. (2010). The future of complete dentures in oral rehabilitation. A critical review. Journal of Oral Rehabilitation, 37(2), 143-156.
- Bergman, B., & Carlsson, G. E. (1994). Clinical long-term results after treatment with implant-supported fixed prostheses in the edentulous maxilla. International Journal of Oral & Maxillofacial Implants, 9(1), 79-85.
- Naert, I., Alsaadi, G., Quirynen, M., & Jacobs, R. (2006). Prosthetic aspects and patient satisfaction with two-implant-retained mandibular overdentures: A 10-year randomized clinical study. International Journal of Prosthodontics, 19(4), 391-398.
- Pjetursson, B. E., Brägger, U., Lang, N. P., & Zwahlen, M. (2007). Comparison of survival and complication rates of tooth-supported fixed dental prostheses (FDPs) and implant-supported FDPs and single crowns (SCs). Clinical Oral Implants Research, 18(S3), 97-113.
- Heitz-Mayfield, L. J. A., & Lang, N. P. (2013). Surgical and non-surgical periodontal therapy. Learned and evidence-based progression. Periodontology 2000, 62(1), 218-230.
- https://scholar.google.com/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
- https://www.researchgate.net/
- https://www.mayoclinic.org/
- https://www.nhs.uk/
- https://www.webmd.com/