Romatizmal Hastalıkların Ortopedik Etkileri: 13 Yaygın Etki
Romatizmal hastalıklar, bağışıklık sistemi kaynaklı kronik enflamatuar hastalıklar olup, eklem ve kas sistemi üzerinde ciddi ortopedik etkilere neden olabilir. Bu hastalıklar arasında en sık karşılaşılanlar romatoid artrit, ankilozan spondilit, lupus ve osteoartrit gibi eklem ve bağ dokusu hastalıklarıdır. Bu tür hastalıkların ortak noktası, vücutta yaygın ağrı, sertlik ve fonksiyon kaybına yol açarak hareket kabiliyetini ciddi şekilde sınırlamalarıdır. Ortopedik cerrahi ve tedavi yöntemleri, bu hastalıklardan kaynaklanan yapısal bozuklukları ve deformiteleri düzeltmek için büyük önem taşır. Ancak, ortopedik müdahalelerle birlikte hastalıkların bağışıklık sistemi üzerindeki etkileri de dikkate alınmalıdır.
Sağlık Bilgisi İçeriği
Romatizmal Hastalıkların Ortopedik Etkileri: 13 Yaygın Etki
Romatizmal hastalıklar yalnızca eklemleri değil, aynı zamanda tendonlar, kaslar ve bağ dokularını da etkileyebilir. Örneğin, romatoid artrit, eklem zarlarının şişmesi ve kalınlaşmasına neden olurken, ankilozan spondilit omurgada kaynaşmış bir yapı oluşturarak hareketliliği kısıtlar. Lupus, vücutta çok sayıda organ ve dokuyu etkileyerek eklemlerde enflamasyon ve hasara neden olabilir. Ortopedik sağlık açısından bu hastalıkların oluşturduğu zorluklar, hastaların yaşam kalitesini olumsuz etkileyen geniş kapsamlı bir sorun yelpazesi oluşturur.
Romatizmal hastalıkların tedavi edilmemesi durumunda ciddi ortopedik komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bu hastalıklar ilerledikçe, eklemlerde deformasyon ve kalıcı hasar gelişebilir. Eklemdeki kıkırdak ve kemik dokusu aşındıkça, zamanla eklem hareketi kısıtlanır ve bu durum hastanın günlük yaşamında önemli sorunlara neden olur. Hastalar, eklem ağrısı, şişlik, sıcaklık artışı ve sertlik gibi belirtilerle mücadele ederken, zamanla eklem işlevselliğinde azalma yaşar. Bu da ortopedik müdahalelerin ve fiziksel terapilerin önemini arttırır.
Bu makalede, romatizmal hastalıkların ortopedik etkileri detaylı bir şekilde incelenecektir. Romatizmal hastalıkların eklemler üzerindeki yıkıcı etkileri, kas-iskelet sistemi üzerindeki uzun vadeli komplikasyonlar ve ortopedik cerrahi yaklaşımlar ele alınarak, hastalığın ortopedik boyutu hakkında kapsamlı bir bakış açısı sunulacaktır. Ayrıca, bu hastalıkların neden olduğu anatomik değişikliklerin ve bu değişikliklerin nasıl yönetilebileceğinin ayrıntılı bir değerlendirmesi yapılacaktır.
Romatizmal Hastalıkların Eklemler Üzerindeki Etkileri
Romatizmal hastalıklar, vücudun bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırması sonucu eklem, kas, kemik ve bağ dokularda çeşitli iltihaplanmalara yol açar. Özellikle eklem bölgesinde görülen iltihaplanmalar, zamanla ciddi hasarlara ve deformasyonlara neden olabilir. Romatizmal hastalıkların en yaygın türleri arasında romatoid artrit, osteoartrit, ankilozan spondilit ve lupus bulunur; bu hastalıklar, eklemlerde ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı ve hatta fonksiyon kaybı gibi semptomlara yol açarak günlük yaşamı olumsuz etkiler. İşte romatizmal hastalıkların eklemler üzerindeki etkilerini detaylı inceleyelim:
1. Eklemlerde İltihaplanma (Enflamasyon)
Romatizmal hastalıkların en belirgin özelliklerinden biri, eklemlerde kronik iltihaplanmalara yol açmasıdır. İltihaplanma, eklem bölgesinde kızarıklık, şişlik ve ağrıya neden olur. Romatoid artrit gibi hastalıklarda bu iltihaplanma, eklemleri çevreleyen sinovyum adı verilen zar dokusunda başlar ve zamanla eklem yapısını bozmaya kadar ilerleyebilir. İltihaplanma sürecinde bağışıklık sistemi hücreleri eklem dokularına saldırır, bu da eklemde aşırı sıvı birikimine ve eklem kapsülünde kalınlaşmaya yol açar. Bu durum, eklemin hareket yeteneğini sınırlar ve zamanla kalıcı deformasyonlara neden olabilir.
İltihaplanma ayrıca, eklem dokusundaki kıkırdak yapısına zarar vererek eklem yüzeylerinin düzgünlüğünü bozabilir. Kıkırdak dokunun hasar görmesi, eklem ağrılarına ve sürtünmeye neden olarak hareket kısıtlılığı oluşturur. Özellikle uzun süreli kronik iltihaplanma, eklemde kalıcı sertleşmelere ve eklem boşluğunun daralmasına yol açarak bireyin hareket kabiliyetini ciddi şekilde etkiler.
2. Kıkırdak Dokusunun Aşınması ve Hasarı
Romatizmal hastalıklarda iltihaplanma nedeniyle eklemleri koruyan kıkırdak dokusu zamanla aşınır ve hasar görür. Kıkırdak dokusu, eklemlerin hareketini kolaylaştıran ve sürtünmeyi azaltan yapısal bir destek sağlar. Romatoid artrit ve osteoartrit gibi romatizmal hastalıklarda bu kıkırdak dokusunun zarar görmesi, eklem yüzeylerinin doğrudan temas etmesine neden olur. Bu durum, eklemde sürtünme ile birlikte ağrıya yol açar ve hareket esnasında kemik yüzeylerin zarar görmesine neden olur.
Kıkırdak dokusu bir kez hasar gördüğünde kendini yenileyemez ve bu da kalıcı bir doku kaybı yaratır. Eklemlerde kıkırdak dokusunun aşınması, genellikle diz, kalça ve omuz gibi ağırlık taşıyan eklemlerde daha yoğun hissedilir. Bu bölgelerde kıkırdak kaybı ilerledikçe, kemikler arasındaki temas artar ve deformasyon riski yükselir. Ayrıca, bu aşınma eklemde osteofit adı verilen kemik çıkıntılarına yol açarak, eklemde hareket kısıtlılığı ve şekil bozukluğuna neden olur.
3. Kemik Erozyonu ve Deformasyon
Romatizmal hastalıkların uzun vadede eklemler üzerindeki en belirgin etkilerinden biri, kemik erozyonuna ve deformasyona yol açmasıdır. Özellikle romatoid artrit, eklem dokularına saldıran iltihaplanmalar nedeniyle kemik yapısında erozyonlara neden olabilir. Kemik erozyonu, eklemdeki kemik yapının zamanla incelmesi ve zayıflamasıdır. Bu durum, eklem yüzeylerinin bozulmasına ve eklemin yapısının değişmesine neden olur.
Kemik erozyonu genellikle parmak eklemleri, bilek ve ayak eklemlerinde daha sık görülür. Bu durum, el ve ayak parmaklarında belirgin deformasyonlara yol açar ve el becerilerinde ciddi kayıplara neden olur. Romatizmal hastalıkların ilerleyen aşamalarında kemik erozyonu daha da belirgin hale gelir ve eklem stabilitesi bozulur. Kemik deformasyonları ise bireyin günlük aktivitelerde zorlanmasına, ağrı ve hareket kısıtlılığına neden olur.
Eklemlerdeki deformasyonlar, vücutta simetrik olmayan görünüme ve postür bozukluklarına yol açabilir. Bu durum, bireyin estetik görünümünü etkilediği gibi sosyal ve psikolojik anlamda da olumsuz sonuçlar doğurabilir. Romatizmal hastalıkların erken teşhis ve tedavisi, kemik erozyonu ve deformasyon riskini azaltmak için önemlidir.
4. Eklemlerde Sertleşme ve Hareket Kısıtlılığı
Romatizmal hastalıklarda eklemlerde iltihaplanma ve kıkırdak dokusunun aşınması, eklem hareketlerinde sertleşmelere ve kısıtlılıklara yol açar. Eklem sertleşmesi (ankiloz), eklemin yapısının bozulması sonucu hareketin ciddi şekilde kısıtlanmasıdır. Ankilozan spondilit gibi bazı romatizmal hastalıklarda ise omurga eklemlerinde sertleşmeler görülür ve bu, bireylerin omurga hareketlerini ciddi şekilde sınırlayabilir.
Eklemlerde hareket kısıtlılığı, günlük yaşam aktivitelerinde zorluk yaratır ve bireylerin bağımsızlık düzeyini düşürür. Özellikle diz, kalça, omuz ve el eklemlerinde görülen sertleşmeler, bireyin yürüme, kavrama, taşıma ve bükülme gibi temel hareketlerini zorlaştırır. Eklem sertleşmesi, aynı zamanda kas dokusunda da zayıflamalara yol açabilir; çünkü kaslar uzun süre hareketsiz kalmaya bağlı olarak güçsüzleşir. Bu durum, romatizmal hastalıklara bağlı hareket kısıtlılığını daha da şiddetlendirir.
Hareket kısıtlılığı, romatizmal hastalıkların ilerleyici yapısı nedeniyle zamanla artabilir ve günlük yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir. Bu nedenle, hareket kısıtlılığını azaltmak için düzenli egzersiz, fizyoterapi ve uygun ortopedik desteklerin kullanılması önemlidir.
5. Eklem Etrafındaki Yumuşak Dokularda Hasar
Romatizmal hastalıklar yalnızca eklem yapılarını değil, aynı zamanda eklem çevresindeki yumuşak dokuları da etkiler. Tendonlar, bağ dokular ve kaslar, eklem iltihaplanmaları nedeniyle zayıflayabilir veya hasar görebilir. Örneğin, romatoid artritte bağ dokuları, tendonlar ve kaslar, eklemdeki aşırı iltihaplanma nedeniyle güçsüzleşir ve bu da eklemi destekleyen yapıların işlevini azaltır.
Yumuşak dokuların hasar görmesi, eklemde stabilite kaybına yol açarak burkulmalar, çıkıklar ve yaralanmalara sebep olabilir. Bu durum, bireyin hareket kabiliyetini kısıtlayarak günlük aktivitelerde zorlanmasına yol açar. Ayrıca, tendonlarda meydana gelen iltihaplanmalar, tendinit gibi rahatsızlıklara neden olabilir. Bu rahatsızlıklar, eklem çevresinde şiddetli ağrıya ve hareket zorluğuna yol açar.
Yumuşak doku hasarını azaltmak için fizyoterapi ve egzersiz programları önemlidir. Kasları ve bağ dokuları güçlendiren egzersizler, eklemlerin stabilitesini artırır ve romatizmal hastalıklara bağlı hareket kayıplarını önlemeye yardımcı olur.
6. Eklemde Deformasyon ve Şekil Bozuklukları
Romatizmal hastalıklar, özellikle ileri evrelerde eklemde deformasyon ve şekil bozukluklarına yol açabilir. Parmaklarda çarpılmalar, el bileğinde deformasyonlar ve ayak yapısında bozulmalar, romatizmal hastalıkların sık görülen etkilerindendir. Özellikle romatoid artrit gibi hastalıklarda, parmak eklemlerinde oluşan deformasyonlar sonucunda parmakların dışa veya içe doğru eğilmesi ve şekil bozuklukları ortaya çıkar.
Bu tür deformasyonlar, eklemin estetik görünümünü bozmanın ötesinde, işlev kaybına da neden olabilir. Örneğin, parmak eklemlerindeki deformasyonlar, el becerilerinde kısıtlamalar yaratır ve bireyin yazı yazma, kavrama, taşıma gibi el ile yapılan işlemleri gerçekleştirmesini zorlaştırır. Ayak eklemlerindeki deformasyonlar ise yürüme dengesini bozar ve hareket kabiliyetini sınırlar.
Deformasyonların tedavisinde ortopedik cihazlar, özel olarak tasarlanmış tabanlıklar ve el splintleri kullanılarak eklem stabilitesi korunmaya çalışılır. Bunun yanı sıra, cerrahi müdahale de ileri derece deformasyonlarda başvurulabilecek bir seçenek olarak değerlendirilebilir.
7. Ağrı ve Fonksiyon Kaybı
Romatizmal hastalıkların eklemler üzerindeki etkilerinin bir sonucu olarak, kronik ağrı ve fonksiyon kaybı yaygın bir şikayet haline gelir. Eklemdeki iltihaplanma ve deformasyonlar, sürekli bir ağrıya yol açarak bireyin yaşam kalitesini düşürür. Eklemlerdeki iltihaplanma nedeniyle oluşan ağrı, çoğu zaman sabahları daha yoğun hissedilir ve eklemde tutukluk hissi ile birlikte görülür.
Fonksiyon kaybı, bireyin günlük aktivitelerini bağımsız olarak gerçekleştirme yetisini kısıtlar. Özellikle ellerde görülen eklem problemleri, yemek yeme, yazı yazma gibi basit işlevleri bile zorlaştırır. Ağrının yanı sıra fonksiyon kaybı, bireylerde depresyon, anksiyete gibi psikolojik sorunlara yol açabilir; çünkü fiziksel yetersizlik hissi sosyal hayattan uzaklaşmaya sebep olabilir.
Ağrı ve fonksiyon kaybını hafifletmek için ilaç tedavisi, fizyoterapi ve egzersiz programları önemlidir. Ayrıca, destekleyici ortopedik cihazlar, splintler ve ateller de eklemlerin stabilitesini koruyarak fonksiyon kaybını en aza indirir.
Romatizmal Hastalıkların Kas ve Bağ Dokusu Üzerindeki Etkileri
Romatizmal hastalıklar, özellikle kas-iskelet sistemini etkileyen otoimmün hastalıklardır ve bu hastalıklar vücudun birçok bölgesinde ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığına neden olur. Romatoid artrit, ankilozan spondilit, lupus gibi romatizmal hastalıklar kas ve bağ dokusunu hedef alır ve zaman içinde kalıcı deformasyonlara neden olabilir. Kas ve bağ dokusunun işlevi, eklemleri ve kemikleri desteklemek, vücut hareketlerini sağlamak ve vücut duruşunu korumaktır. Bu dokuların zayıflaması veya hasar görmesi, romatizmal hastalıkların neden olduğu çeşitli ortopedik sorunlara yol açar. İşte romatizmal hastalıkların kas ve bağ dokusu üzerindeki etkilerinin detaylandırılması:
1. Kas Gücünde Azalma ve Zayıflık
Romatizmal hastalıklar, özellikle romatoid artrit gibi kronik iltihaplı durumlar, kas gücünde belirgin bir düşüşe neden olabilir. Kasların iltihaplanması (miyozit) veya yıpranması sonucunda kaslar zayıflar ve hastalar günlük aktivitelerinde zorlanmaya başlarlar. Kas gücündeki azalma, eklemleri daha fazla zorlamaya neden olur, çünkü zayıflamış kaslar eklemleri yeterince destekleyemez. Bu durum özellikle kalça, diz ve omuz gibi büyük eklemlerde ciddi ağrı ve yetersizlik yaratır.
- Miyozit: Romatizmal hastalıklarda kas iltihabı (miyozit) yaygındır ve bu durum kas dokusunun zayıflamasına yol açar. Miyozit nedeniyle kaslar daha hassas hale gelir, ağrı oluşur ve kaslarda sertlik yaşanır.
- Hareketsizlikten Kaynaklanan Kas Zayıflığı: Romatizmal hastalığı olan bireyler, ağrı nedeniyle fiziksel aktivitelerini kısıtlayabilirler. Bu hareketsizlik süreci kas zayıflığına ve atrofiye (kas erimesi) yol açar, bu da uzun vadede vücut hareketlerini ve işlevlerini daha da olumsuz etkiler.
2. Kas Sertliği ve Spazmlar
Romatizmal hastalıklarda görülen en yaygın belirtilerden biri, kas sertliği ve spazmlardır. Özellikle sabah saatlerinde veya uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra hastalar kaslarında ciddi bir sertlik hissederler. Bu durum, kaslarda kramplara ve ani spazmlara neden olarak hareketleri daha da zorlaştırır.
- Fibromiyalji: Romatizmal hastalıklar arasında sayılabilen fibromiyalji, kaslarda yaygın ağrıya ve hassasiyete yol açar. Kas spazmları, günlük yaşam aktivitelerini ve kişinin uyku düzenini olumsuz etkileyebilir.
- Eklem Sertliğiyle Birlikte Kas Sertliği: Eklem çevresindeki kasların sertleşmesi, romatizmal hastalıkların sıklıkla görülen bir belirtisidir. Bu sertlik, kasların esnekliğini kaybetmesine ve hareket kısıtlılığına neden olur. Kas ve eklem sertliği kombinasyonu, özellikle ankilozan spondilit gibi omurga ile ilgili romatizmal hastalıklarda yaygındır.
3. Tendon ve Bağlarda İltihaplanma (Entezit ve Tendinit)
Romatizmal hastalıklar, kas ve kemik arasındaki bağlantıyı sağlayan tendonlar ve bağ dokularında iltihaplanmaya yol açabilir. Tendonlar kasları kemiğe bağlayan yapılardır ve romatizmal hastalıklar nedeniyle bu yapılar iltihaplanabilir veya zayıflayabilir. Bu durum, kas gücü kaybına, hareket sırasında ağrıya ve eklem çevresinde hassasiyete neden olur.
- Tendinit: Romatizmal hastalıklarda tendonların iltihaplanması (tendinit) oldukça yaygındır. Özellikle omuz, dirsek ve diz gibi bölgelerde sık görülür. Tendinit, kas ve bağ dokusunun gerilmesiyle şiddetlenen bir ağrıya yol açar ve kas hareketlerini kısıtlar.
- Entezit: Romatizmal hastalıklarda sıkça görülen bir başka durum ise enteztir. Entezit, tendonların kemiklerle birleştiği noktalarda iltihaplanma oluşmasıdır. Bu durum özellikle ankilozan spondilit gibi hastalıklarda yaygındır ve diz, kalça, topuk gibi bölgelerde ağrıya neden olur. Entezit, kas ve bağ dokusunun yapısını bozarak deformasyon riskini artırır.
4. Kas Atrofisi ve Hareket Kısıtlılığı
Romatizmal hastalıklar, uzun vadede kaslarda atrofiye (kas erimesi) neden olabilir. Özellikle uzun süreli iltihaplanma durumlarında, kas dokusu beslenme ve hareketten yoksun kaldığında erimeye başlar. Bu süreçte kas hacmi ve kuvveti kaybedilir, bu da vücut hareketlerinde kısıtlılık yaratır. Kas atrofisinin yol açabileceği başlıca problemler şunlardır:
- Fonksiyon Kaybı: Kasların zayıflaması ve atrofiye uğraması, hastaların günlük aktivitelerini yerine getirmesini zorlaştırır. Örneğin, oturup kalkma, yürüme veya yük kaldırma gibi hareketler ciddi anlamda kısıtlanır.
- Eklem Destek Kaybı: Kasların zayıflaması ve atrofiye uğraması, eklemlerin de destek kaybetmesine yol açar. Bu durum, eklem çevresindeki yumuşak dokuların daha fazla zorlanmasına ve deformasyon riskinin artmasına neden olur.
Kas atrofisi, özellikle yaşlı hastalarda ciddi bir problemdir ve romatizmal hastalıklarda fiziksel terapiler ile kas gücünün korunması önemlidir.
5. Eklemler Üzerindeki Baskının Artması
Romatizmal hastalıkların kas ve bağ dokusuna olan etkileri, eklemler üzerinde de önemli bir baskı yaratır. Kasların zayıflaması ve bağ dokusunun iltihaplanması sonucunda, vücut ağırlığı eklemlere daha fazla biner ve bu durum, eklemlerde aşınmaya, deformasyona ve ağrıya yol açar. Özellikle diz ve kalça gibi yük taşıyan eklemler bu durumdan ciddi şekilde etkilenir.
- Aşınma ve Yıpranma: Kas ve bağ dokusunun zayıflaması eklem yüzeylerine aşırı yük bindirir. Bu durum, özellikle osteoartrit gibi hastalıkların ilerlemesine neden olabilir.
- Eklem Ağrısı ve Hareket Kısıtlılığı: Kasların ve bağ dokuların destekleyici işlevini yerine getirememesi, eklemlerin fazla zorlanmasına neden olur. Bu zorlanma, eklem ağrısına ve hareket kısıtlılığına yol açar. Zamanla eklemlerde deformasyon meydana gelebilir.
Bu tür eklem baskısını hafifletmek için uygun fiziksel terapi egzersizleri ve ortopedik desteklerin kullanımı önemlidir.
6. Kas ve Bağ Dokusunda Fibrozis (Yara Dokusu Oluşumu)
Romatizmal hastalıklar, uzun süreli iltihaplanmalar nedeniyle kas ve bağ dokusunda fibrozis oluşumuna neden olabilir. Fibrozis, sağlıklı dokuların yara dokusu (skleroz) ile yer değiştirmesi anlamına gelir. Bu durumda kaslar ve bağ dokular esnekliğini kaybeder ve sertleşir.
- Esneklik Kaybı: Fibrozis sonucu kas ve bağ dokular sertleşir ve esnekliğini yitirir. Bu durum, kasların rahatça gerilmesini ve hareket etmesini zorlaştırır.
- Hareket Kabiliyetinde Azalma: Kas ve bağ dokularında fibrozis oluşumu, vücudun hareket kabiliyetini ciddi şekilde azaltır. Esnekliğin kaybolması, kasların yeterli miktarda gerilmesine engel olur ve bu da hareket sırasında ağrıya yol açar.
Fibrozisin ilerlemesini önlemek için erken dönemde uygun tedaviye başlanması önemlidir. Fizyoterapi ve düzenli egzersizler, kas ve bağ dokuların esnekliğini korumada etkili olabilir.
Ortopedik Tedavi Yaklaşımları
Romatizmal hastalıkların ortopedik etkilerini yönetmek için farklı tedavi yaklaşımları kullanılmaktadır. Bu tedaviler, hastalığın evresine, şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterir.
1. İlaç Tedavisi
Romatizmal hastalıkların yönetiminde ilk basamak ilaç tedavisidir. Non-steroidal anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID’ler), kortikosteroidler ve biyolojik ajanlar gibi ilaçlar, enflamasyonu azaltmak ve ağrıyı kontrol altına almak için kullanılır. Bu ilaçlar, eklem ve kas dokusunu koruyarak ortopedik komplikasyonların önlenmesine yardımcı olabilir.
2. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Fizik tedavi, romatizmal hastalıkların neden olduğu eklem ve kas sorunlarını yönetmek için önemli bir tedavi yöntemidir. Egzersiz programları, kas gücünü artırarak eklem hareketliliğini korur ve hastaların bağımsız hareket etmelerine yardımcı olur. Rehabilitasyon programları, ortopedik cerrahiden sonra hastaların iyileşme sürecini hızlandırır.
3. Ortopedik Cerrahi
Romatizmal hastalıklarda ileri evrelerde, eklem hasarının geri döndürülemez hale geldiği durumlarda ortopedik cerrahi gerekebilir. Eklem protezi, sinovektomi ve osteotomi gibi cerrahi müdahaleler, eklem fonksiyonunu yeniden kazandırmak ve ağrıyı azaltmak amacıyla uygulanır. Özellikle diz ve kalça protezleri, osteoartrit ve romatoid artrit gibi hastalıklarda sıklıkla tercih edilen cerrahi yöntemlerdir.
4. Protez ve Yardımcı Cihazlar
Eklem protezleri, eklem işlevinin tamamen kaybedildiği durumlarda tercih edilen cerrahi müdahalelerdir. Ayrıca, hastaların günlük yaşam aktivitelerini kolaylaştırmak için baston, walker veya özel ayakkabılar gibi yardımcı cihazlar da kullanılabilir.
Romatizmal Hastalıkların Uzun Vadeli Komplikasyonları
Romatizmal hastalıklar, zaman içinde sadece eklemler üzerinde değil, genel sağlık üzerinde de ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonlar arasında osteoporoz, kardiyovasküler hastalıklar ve böbrek yetmezliği gibi durumlar yer alır. Uzun vadeli olarak, bu hastalıkların ortopedik sonuçları, hastaların yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler.
1. Osteoporoz
Romatizmal hastalıklar ve özellikle kortikosteroid kullanımı, kemik yoğunluğunun azalmasına ve osteoporoza neden olabilir. Bu da kırık riskini artırır ve hastaların ortopedik müdahalelere daha fazla ihtiyaç duymasına yol açar.
2. Kardiyovasküler Hastalıklar
Romatizmal hastalıklar, özellikle romatoid artrit ve lupus gibi hastalıklar, kardiyovasküler hastalık riskini artırır. Enflamasyonun kalp ve damar sistemi üzerindeki etkisi, ortopedik cerrahi risklerini de artırabilir.
3. Böbrek Yetmezliği
Özellikle lupus gibi sistemik romatizmal hastalıklarda, böbreklerin etkilenmesi sık görülen bir durumdur. Bu tür komplikasyonlar, hastaların genel sağlık durumunu olumsuz etkileyebilir ve cerrahi müdahaleler için risk oluşturabilir.
Sonuç
Romatizmal hastalıklar, eklem ve kas-iskelet sistemi üzerinde ciddi ortopedik etkilere yol açabilir. Bu hastalıklar, eklemlerde kalıcı deformasyonlara, kaslarda zayıflamaya ve genel hareket kabiliyetinde kayıplara neden olabilir. İlaç tedavisi, fizik tedavi ve cerrahi müdahaleler, bu komplikasyonların yönetilmesinde hayati öneme sahiptir. Romatizmal hastalıkların erken teşhis edilmesi ve tedavi edilmesi, hastaların yaşam kalitesini koruyabilmek için kritik bir rol oynar. Bu hastalıkların ortopedik etkilerini anlamak, hem tedavi sürecinin hem de hastaların yaşamlarının iyileştirilmesine önemli katkılar sağlar.
Referanslar:
- Romatizmal Hastalıkların Ortopedik Etkileri: 13 Yaygın Etki
- Firestein GS, Budd RC, Gabriel SE, McInnes IB, O’Dell JR. Kelley’s Textbook of Rheumatology. 9th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2013.
- Hochberg MC, Silman AJ, Smolen JS, Weinblatt ME, Weisman MH. Rheumatology. 6th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2015.
- Gabriel SE, Michaud K. “Epidemiological Studies in Incidence, Prevalence, Mortality, and Comorbidity of the Rheumatic Diseases.” Arthritis Research & Therapy, 2009.
- Cooney JK, Law RJ, Matschke V, et al. “Benefits of Exercise in Rheumatoid Arthritis.” Journal of Aging Research, 2011.
- Genovese MC, Kremer JM. “Long-term Efficacy of Biologic Therapies in Rheumatoid Arthritis.” Journal of Rheumatology, 2014.
- Smolen JS, Aletaha D, McInnes IB. “Pathogenesis of Rheumatoid Arthritis.” The Lancet, 2016.
- Dougados M, van der Linden S, Juhlin R, et al. “The European Spondylarthropathy Study Group Preliminary Criteria for the Classification of Spondylarthropathy.” Arthritis & Rheumatism, 1991.
- Gladman DD, Chandran V. “Current Advances in the Diagnosis and Management of Psoriatic Arthritis.” Nature Reviews Rheumatology, 2010.
- Isenberg DA, Maddison PJ, Woo P, Glass DN, eds. Oxford Textbook of Rheumatology. 3rd ed. Oxford: Oxford University Press; 2004.
- Khan MA, van der Linden SM. “Ankylosing Spondylitis and Other Spondyloarthropathies.” Rheumatic Disease Clinics of North America, 1992.
- Petri M. “Update on Lupus.” American Journal of Medicine, 2013.
- Tsakonas E, Fitzgerald AA, Fitzcharles MA, et al. “Successful Treatment of Early Inflammatory Arthritis with Methotrexate.” Journal of Rheumatology, 2000.
- Bijlsma JW, Welsing PM, Woodworth TG, et al. “Early Rheumatoid Arthritis: Long-term Effectiveness of Methotrexate Treatment.” Rheumatology International, 2015.
- Asherson RA, Cervera R. “Antiphospholipid Syndrome: Autoimmune Thrombosis.” The Lancet, 1993.
- Bergström U, Jacobsson LT, Nilsson JA, et al. “Bone Mineral Density in Ankylosing Spondylitis: A Study of the Spine and Hip.” Annals of the Rheumatic Diseases, 2003.
- https://scholar.google.com/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
- https://www.researchgate.net/
- https://www.mayoclinic.org/
- https://www.nhs.uk/
- https://www.webmd.com/