Adet Düzensizliği Tedavisinde 7 Süper Yöntem

Kadın sağlığı söz konusu olduğunda, adet döngüsü (menstrüel döngü) vücudun genel sağlığını yansıtan önemli bir biyolojik süreçtir. Ancak, birçok kadın yaşamlarının bir döneminde adet düzensizlikleri ile karşı karşıya kalır. Adet döngüsü, genel olarak 21 ila 35 gün arasında sürer ve her kadında farklılık gösterebilir. Ancak, döngünün çok kısa veya uzun sürmesi, aşırı kanama veya kanamanın hiç olmaması, ağrılı adetler gibi durumlar adet düzensizliği olarak adlandırılır. Adet düzensizlikleri, yalnızca rahatsız edici bir durum olmakla kalmaz, aynı zamanda altında yatan daha ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir.

Adet Düzensizliği Tedavisinde 7 Süper Yöntem

Adet düzensizliğinin nedenleri oldukça çeşitlidir. Hormonal dengesizliklerden, yaşam tarzı faktörlerine ve altta yatan tıbbi koşullara kadar geniş bir yelpazeye yayılır. Hormonlardaki dalgalanmalar, özellikle genç kızlarda ergenlik döneminde ve menopoz öncesi kadınlarda yaygın olarak görülebilir. Aynı zamanda, polikistik over sendromu (PCOS), tiroit sorunları, stres, aşırı kilo kaybı veya obezite gibi faktörler de adet düzenini etkileyebilir. Adet düzensizliği yaşayan kadınların, nedenlerini anlamak ve tedavi seçeneklerini değerlendirmek için bir sağlık profesyoneline danışmaları önemlidir.

Bu makalede, adet düzensizliği nedir, neden olur ve nasıl tedavi edilir sorularına kapsamlı yanıtlar sunacağız. Tedavi yöntemlerinin kişiden kişiye değişiklik gösterebileceğini ve adet düzensizliğinin altında yatan nedenlerin doğru bir şekilde belirlenmesinin tedavi sürecinde kritik bir öneme sahip olduğunu vurgulayacağız. Doğal tedavi yöntemlerinden hormonal tedavilere kadar farklı seçenekler ele alınacak ve hangi durumlarda doktora başvurulması gerektiği detaylandırılacaktır. Aynı zamanda, sağlıklı bir yaşam tarzının adet döngüsünü düzenlemedeki rolünü de inceleyeceğiz.

Kadınların yaşam kalitesini etkileyen bu yaygın soruna daha yakından bakarak, hem sağlık profesyonellerine hem de bireylere yol gösterici bir kaynak oluşturmayı amaçlıyoruz. Adet düzensizliği yaşayan kadınların, bedenlerini daha iyi tanıyabilmeleri ve gerektiğinde etkili tedavi seçeneklerine yönlendirilmesi bu makalenin temel hedeflerinden biridir. Bunun yanı sıra, adet düzensizliğinin yaşam kalitesi üzerindeki olumsuz etkileri ve uzun vadede neden olabileceği sağlık sorunları üzerinde durulacaktır.

Adet Düzensizliği Nedir?

Adet düzensizliği, genellikle menstrüel döngünün normalden sapma göstermesi durumunda ortaya çıkar. Bu, döngünün uzunluğunda ya da kanama miktarında görülen değişiklikler olarak tanımlanabilir. Normal bir adet döngüsü yaklaşık olarak 28 gün sürer, ancak bu süre kişiden kişiye değişiklik gösterebilir ve 21 ile 35 gün arası normal kabul edilir.

Aşağıdaki durumları kapsar:

• Oligomenore: Adet kanamalarının normalden daha seyrek olması (35 günden uzun döngüler).
• Polimenore: Adet kanamalarının sık sık olması (21 günden kısa döngüler).
• Amenore: Adet kanamasının hiç olmaması. Bu durum primer ya da sekonder olabilir. Primer amenore, 16 yaşına kadar hiç adet görmemiş kadınlarda görülürken, sekonder amenore daha önce düzenli adet görmüş bir kadının altı ay veya daha uzun süre adet görmemesi anlamına gelir.
• Dismenore: Adet sırasında yaşanan aşırı ağrı ve kramp.
• Metroraji: Adet dönemleri dışında yaşanan kanamalar.

Düzensizlik, çoğu zaman yaşam tarzı değişiklikleri, hormonal dengesizlikler ya da belirli hastalıklar nedeniyle ortaya çıkar. Bu nedenle adet düzensizliği tedavisine başlamadan önce, altta yatan nedenin doğru bir şekilde belirlenmesi gerekir.

Adet Düzensizliği Nedenleri

Adet düzensizliği, birçok kadının hayatında farklı dönemlerde karşılaşabileceği bir durumdur ve genellikle çeşitli fiziksel, hormonal, yaşam tarzı veya çevresel faktörlerden kaynaklanabilir. Adet döngüsünün düzeni, vücuttaki birçok sistemin uyum içinde çalışmasıyla sağlanır. Bu uyum bozulduğunda, adet döngüsünde değişiklikler meydana gelebilir. İşte adet düzensizliğinin temel nedenleri:

1. Hormonal Dengesizlikler

Hormonal dalgalanmalar, adet düzensizliklerinin en yaygın nedenlerinden biridir. Özellikle ergenlik dönemi, doğum sonrası dönem ve menopoz öncesi dönemde hormon seviyelerindeki değişiklikler, adet döngüsünün düzenini etkileyebilir.

• Polikistik Over Sendromu (PCOS): Bu durum, yumurtalıklarda kistlerin oluşumu ve hormon dengesizlikleri ile karakterizedir. PCOS’lu kadınlarda östrojen, progesteron ve testosteron seviyelerindeki dengesizlikler, düzensiz adet görmeye neden olabilir.
• Tiroid Bozuklukları: Hem hipotiroidizm (tiroid bezinin az çalışması) hem de hipertiroidizm (tiroid bezinin aşırı çalışması), adet döngüsünde aksamalara yol açabilir. Tiroid hormonları, vücudun enerji dengesini ve üreme sağlığını doğrudan etkiler.
• Prolaktin Yüksekliği: Hipofiz bezinden salgılanan prolaktin hormonunun yüksek seviyelerde olması, adet döngüsünü etkileyebilir ve hatta yumurtlama süreçlerini durdurabilir.

2. Stres ve Psikolojik Faktörler

Zihinsel sağlık, adet döngüsünde önemli bir rol oynar. Aşırı stres, beynin hipotalamus bölgesini etkileyerek hormonların salınımında aksamalara yol açabilir. Stresin tetiklediği kortizol hormonu seviyelerindeki artış, adet döngüsünü bozabilir. Örneğin:

• Travmatik Yaşantılar: Büyük kayıplar, iş stresi veya ilişkilerde yaşanan sorunlar adet düzensizliklerine neden olabilir.
• Anksiyete ve Depresyon: Psikolojik rahatsızlıklar, vücudun genel hormonal dengesini etkileyerek düzensiz adet görmeye yol açabilir.

3. Yaşam Tarzı Faktörleri

Kadının yaşam tarzı, adet döngüsünün düzeni üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir. Özellikle şu faktörler, adet düzensizliklerinde önemli rol oynar:

• Beslenme Alışkanlıkları: Aşırı kilo kaybı veya obezite, hormonal dengeyi bozarak adet döngüsünde aksamalara neden olabilir. Anoreksiya veya bulimiya gibi yeme bozuklukları, östrojen üretimini azaltarak adetin tamamen kesilmesine bile yol açabilir.
• Yoğun Egzersiz: Profesyonel sporcular veya aşırı fiziksel aktivite yapan kadınlarda, enerji açığı oluştuğunda adet döngüsünde düzensizlikler görülebilir.
• Uyku Düzeni: Düzensiz uyku saatleri veya gece vardiyasında çalışma gibi durumlar, biyolojik ritmi etkileyerek hormonların salınımında dengesizliklere neden olabilir.

4. Tıbbi Durumlar ve Hastalıklar

Bazı tıbbi durumlar ve kronik hastalıklar da adet düzensizliklerine yol açabilir. Öne çıkan nedenler arasında şunlar yer alır:

• Rahim ve Yumurtalık Hastalıkları: Endometriozis, miyomlar, yumurtalık kistleri gibi durumlar, adet kanamalarında düzensizliklere yol açabilir.
• Kronik Hastalıklar: Diyabet, böbrek hastalıkları veya kronik enfeksiyonlar, vücudun genel sağlığını etkileyerek adet döngüsünde aksamalara neden olabilir.
• Adet Öncesi Sendromu (PMS) ve Premenstrüel Disforik Bozukluk (PMDD): Adet döngüsünü etkileyen hormonal değişikliklerin yanında, şiddetli ağrı ve ruh hali değişiklikleriyle karakterize olan bu durumlar da adet düzensizliklerine yol açabilir.

5. Doğum Kontrol Yöntemleri ve İlaç Kullanımı

Doğum kontrol hapları, rahim içi araçlar (RİA) veya hormonal enjeksiyonlar gibi yöntemler, adet döngüsünü doğrudan etkileyebilir. Özellikle yeni bir doğum kontrol yöntemi kullanmaya başlandığında veya bu yöntem bırakıldığında, hormon seviyelerindeki değişiklikler adet döngüsünü düzensiz hale getirebilir. Ayrıca:

• Bazı İlaçlar: Kan sulandırıcılar, antidepresanlar ve kortikosteroidler gibi ilaçlar, adet döngüsünde aksamalara neden olabilir.
• Kemoterapi veya Radyoterapi: Kanser tedavisi gören kadınlarda, hormon üretiminin baskılanması nedeniyle adet düzensizlikleri yaygın olarak görülür.

6. Yaş ve Doğal Süreçler

Kadınların yaşam döngüsündeki farklı evreler, adet döngüsünün düzenini etkileyebilir:

• Ergenlik Dönemi: İlk adet görmeye başlanan yıllarda hormonal sistem tam olarak oturmadığı için düzensizlikler sıkça yaşanır.
• Menopoz Dönemi: Menopoza yaklaşan kadınlarda, yumurtalıkların işlevi azalmaya başladığı için adet döngüsü düzensizleşir ve sonunda tamamen durur.
• Doğum Sonrası ve Emzirme: Doğum sonrasında hormon seviyelerinin normal düzene dönmesi zaman alabilir. Özellikle emziren kadınlarda prolaktin hormonunun yüksek olması nedeniyle adet görmeme durumu yaygındır.

7. Çevresel ve Genetik Faktörler

Çevresel faktörler ve genetik yatkınlıklar da adet düzensizliklerine neden olabilir:

• Çevresel Toksinler: Kimyasal maruziyet, hava kirliliği ve zararlı maddeler, hormonal sistemi etkileyerek adet düzenini bozabilir.
• Aile Geçmişi: Ailede adet düzensizliği veya polikistik over sendromu gibi hastalık öyküsü bulunan kadınlarda bu durumun görülme olasılığı daha yüksektir.

Adet düzensizliği tedavisi, altta yatan nedenlerin tanımlanmasına ve tedaviye yönlendirilmesine dayanır. Adet düzensizliği farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir, bu nedenle tedavi kişiselleştirilmiş olmalıdır. İşte adet düzensizliği tedavisinin detayları:

Adet Düzensizliği Tedavisi

1. Altta Yatan Nedenin Belirlenmesi:
   • Adet düzensizliği tedavisi için en önemli adımlardan biri altta yatan nedenin belirlenmesidir. Adet düzensizliğine yol açan nedeni tanımlamak, uygun tedaviyi seçmek için kritik bir adımdır. İşte altta yatan nedenin belirlenmesi için yapılan detaylı adımlar:
     • Tıbbi Geçmiş Alımı:
       • Bir doktor, hastanın tıbbi geçmişini detaylı bir şekilde inceleyerek adet düzensizliğine yol açabilecek önceki sağlık sorunlarını ve tedavileri öğrenir. Ayrıca, aile geçmişi ve genel sağlık durumu da göz önünde bulundurulur.
     • Fizik Muayene:
       • Fizik muayene, rahim, yumurtalıklar ve pelvik bölge üzerinde odaklanır. Doktor, rahim fibroidleri, yumurtalık kistleri veya diğer yapısal sorunları tespit etmek için bu muayeneyi kullanabilir.
     • Kan Testleri:
       • Hormon seviyelerini değerlendirmek için kan testleri yapılabilir. Özellikle, östrojen, progesteron, tiroid hormonları ve prolaktin gibi hormonların seviyeleri incelenir.
     • Rahim İçi Ultrasonografi (USG):
       • Rahim içi ultrasonografi, rahimdeki herhangi bir anormalliği veya yumurtalık kistlerini tespit etmek için kullanılır. Bu görüntüleme yöntemi, yapısal sorunların teşhis edilmesine yardımcı olur.
     • Endometrial Biyopsi:
       • Endometrial biyopsi, rahim iç zarından bir doku örneği alınmasını içerir. Bu örnek, kanser veya diğer anormalliklerin varlığını kontrol etmek için incelenir.
     • Laparoskopi:
       • Nadiren, laparoskopi adı verilen cerrahi bir işlem gerekebilir. Bu, endometriozis veya diğer pelvik sorunların tespit edilmesine yardımcı olabilir.
     • Psikososyal Değerlendirme:
       • Bazı durumlarda, aşırı stres veya duygusal faktörler adet düzensizliğine yol açabilir. Bu nedenle, doktorlar psikososyal faktörleri değerlendirmek için hastayla görüşebilirler.
     • Diyet ve Egzersiz Değerlendirmesi:
       • Bazı durumlarda, kötü beslenme alışkanlıkları veya aşırı egzersiz adet düzensizliğine neden olabilir. Bu nedenle, hasta ile diyet ve egzersiz alışkanlıkları hakkında konuşulabilir.
   • Altta yatan nedenin belirlenmesi, doğru tedavi stratejisinin oluşturulması için temel bir adımdır. Tedavi, adet düzensizliğine yol açan özel nedenlere yönelik olarak kişiselleştirilmelidir. Tedaviye başlamadan önce bir jinekolog veya kadın sağlığı uzmanı ile görüşmek önemlidir, çünkü bu uzmanlar adet düzensizliği için en uygun tedaviyi önermeye yardımcı olabilirler.
2. İlaç Tedavisi:
   • Adet düzensizliği ilaç tedavisi, hormonal dengesizliklerin düzeltilmesine veya adet döngüsünün düzenlenmesine yardımcı olmak amacıyla kullanılır. İlaç tedavisi, altta yatan nedenlere bağlı olarak farklı ilaçlarla uygulanabilir. İşte adet düzensizliği ilaç tedavisinin detayları:
     • Oral Kontraseptifler (Doğum Kontrol Hapı):
       • Oral kontraseptifler, adet düzensizliği tedavisinde yaygın olarak kullanılan ilaçlardır. Bu haplar, östrojen ve progesteron hormonlarını içerir ve hormonal dengeyi sağlayarak adet döngüsünü düzenler. Aynı zamanda yumurtlamayı kontrol edebilirler.
     • Progesteron Takviyeleri:
       • Progesteron hormonunun eksikliği adet düzensizliğine neden olabilir. Doktorlar, progesteron takviyeleri veya progesteron içeren ilaçlar reçete edebilirler. Bu ilaçlar, düzenli adet döngüsünün başlatılmasına yardımcı olabilir.
     • Gonadotropin Salıverici Hormon (GnRH) Analogları:
       • GnRH analogları, polikistik over sendromu (PCOS) gibi hormonel sorunlara bağlı adet düzensizliğini tedavi etmek için kullanılır. Bu ilaçlar, hipofiz bezinden hormonların salınımını düzenler.
     • Metformin:
       • Metformin, tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan bir ilaçtır, ancak polikistik over sendromu gibi durumlarda da adet düzensizliğini düzeltebilir. İnsülin duyarlılığını artırarak hormon dengesini düzeltebilir.
     • Tiroid İlaçları:
       • Tiroid hormonlarının dengesizliği, adet düzensizliğine neden olabilir. Tiroid sorunları teşhis edilirse, tiroid hormonu düzeylerini düzelten ilaçlar reçete edilebilir.
     • Antiandrojen İlaçlar:
       • Yüksek androjen seviyeleri, adet düzensizliği ve polikistik over sendromu gibi sorunlara yol açabilir. Antiandrojen ilaçlar, androjen üretimini azaltarak hormonal dengeyi düzeltebilir.
     • Hormon IUD (İçeriden Yerleştirilen Doğum Kontrol Cihazı):
       • Hormon içeren IUD’lar, rahim içine yerleştirilen hormonal bir cihazdır. Adet düzensizliği tedavisinde kullanılabilirler ve yerleştirildikten sonra uzun süreli bir koruma sağlarlar.
   • Adet düzensizliği ilaç tedavisi, bir jinekolog veya kadın sağlığı uzmanı tarafından yönlendirilmelidir. Tedavi planı, hastanın özel durumuna ve altta yatan nedenlere bağlı olarak belirlenir. İlaçlar, yan etkileri ve kullanım talimatlarına göre dikkatlice kullanılmalıdır. Tedavi süreci boyunca doktorunuzla düzenli olarak iletişim halinde olmak önemlidir. İlaç tedavisi, hormonal dengeyi yeniden sağlayarak adet düzensizliğini düzeltebilir ve hastanın yaşam kalitesini artırabilir.
3. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
   • Eğer düzensizlik, aşırı stres, kötü beslenme alışkanlıkları veya aşırı egzersiz gibi yaşam tarzı faktörlerinden kaynaklanıyorsa, bu faktörlerin düzeltilmesi önerilir. Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve stres yönetimi bu kategoride yer alır.
4. Cerrahi Müdahale:
   • Nadir durumlarda, rahimde polip veya fibroid gibi yapısal sorunlar adet düzensizliğine neden olabilir. Bu durumda, cerrahi müdahale gerekebilir.
5. Doğum Kontrol Yöntemleri:
   • Adet düzensizliği tedavisinde doğum kontrol hapları sıklıkla kullanılır. Doğum kontrol hapları, hormonal dengeyi sağlayarak düzenli adet döngüsünü teşvik edebilir.
6. Beslenme ve Takviyeler:
   • Bazı durumlarda, özel beslenme önerileri veya vitamin takviyeleri kullanılabilir. Örneğin, demir eksikliği anemi nedeniyle adet düzensizliği yaşayanlar için demir takviyeleri önerilebilir.
7. Alternatif Tıp ve Bitkisel Çözümler:
   • Bazı insanlar adet düzensizliği tedavisi için alternatif tıp veya bitkisel çözümleri tercih edebilir. Ancak, bu yaklaşımları kullanmadan önce bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir.

Adet düzensizliği tedavisi kişiselleştirilmiş bir yaklaşım gerektirir ve altta yatan nedenin doğru bir şekilde belirlenmesi önemlidir. Tedaviye başlamadan önce bir jinekolog veya kadın sağlığı uzmanı ile görüşmek, uygun tedavi planının oluşturulmasına yardımcı olacaktır. Unutmayın ki adet düzensizliği, ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir, bu nedenle erken tanı ve tedavi önemlidir.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Adet düzensizliği çoğu zaman geçici olabilir ve yaşam tarzı değişiklikleri ile düzelebilir. Ancak, aşağıdaki durumlarda bir doktora başvurulması önemlidir:

• Üç ay veya daha uzun süredir adet görmeme.
• Aşırı derecede ağır kanama.
• Adet dönemleri arasında kanama ya da lekelenme.
• Şiddetli adet ağrıları.
• Ani kilo kaybı veya kilo alımı ile birlikte adet düzensizliği.

Sonuç

Adet düzensizliği, kadınların yaşam kalitesini etkileyebilen ve bazen altta yatan ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilen bir durumdur. Bu nedenle, adet döngüsünde meydana gelen her türlü değişikliği dikkate almak ve gerektiğinde uzman bir doktora başvurmak önemlidir. Hormonal dengesizlikler, stres, yaşam tarzı değişiklikleri veya daha ciddi sağlık sorunları gibi çok çeşitli faktörlerden kaynaklanabilen adet düzensizliği, doğru bir tanı ve uygun bir tedavi planıyla büyük ölçüde yönetilebilir. Kadınlar, kendi vücutlarını tanıyarak ve döngüleri hakkında farkındalık geliştirerek bu sürecin yönetiminde daha etkili bir rol oynayabilirler.

Adet düzensizliğinin tedavisinde, altta yatan nedenin doğru bir şekilde belirlenmesi esastır. Hormonal dengesizliklerden kaynaklanan düzensizlikler için doğum kontrol hapları veya hormon düzenleyici tedaviler kullanılabilirken, yaşam tarzı faktörlerine bağlı düzensizlikler için beslenme düzeni, stres yönetimi ve egzersiz alışkanlıklarında değişiklik önerilebilir. Ayrıca, polikistik over sendromu (PCOS) veya endometriozis gibi kronik hastalıklarla ilişkili düzensizliklerde, uzun vadeli bir tedavi planı ve düzenli takip gerekebilir. Bu süreçte, kişiselleştirilmiş bir yaklaşım benimsemek, hem fiziksel hem de duygusal sağlık açısından en iyi sonuçları elde etmenin anahtarıdır.

Sonuç olarak, adet düzensizliği yalnızca bir sağlık sorunu değil, aynı zamanda kadınların genel sağlık durumlarının bir göstergesi olarak değerlendirilmelidir. Düzenli kontroller ve bilinçli bir yaklaşımla, adet düzensizliğinin altında yatan nedenler doğru bir şekilde teşhis edilebilir ve etkili bir şekilde yönetilebilir. Kadınların bu konuda bilinçlenmesi, yalnızca kendi sağlıklarını iyileştirmekle kalmayacak, aynı zamanda çevrelerindeki bireyler için de önemli bir farkındalık yaratacaktır. Sağlıklı bir döngüye sahip olmak, kadınların fiziksel ve zihinsel olarak daha dengeli bir yaşam sürmesine katkı sağlayacaktır.

Referanslar:

1. Adet Düzensizliği Tedavisinde 7 Süper Yöntem
2. Speroff L, Fritz MA. Clinical Gynecologic Endocrinology and Infertility. 8th ed. Lippincott Williams & Wilkins; 2010.
3. Davis SR, Lambrinoudaki I, Lumsden M, et al. Menopause. Nat Rev Dis Primers. 2015.
4. ACOG Practice Bulletin No. 128. Diagnosis and Management of Polycystic Ovary Syndrome (PCOS). Obstet Gynecol. 2012.
5. Bulun SE. Endometriosis. N Engl J Med. 2009.
6. Gracia CR, Freeman EW. Onset of the Menopause Transition. Menopause. 2014.
7. Larsen PR, Kronenberg HM, Melmed S, et al. Williams Textbook of Endocrinology. 12th ed. Elsevier; 2011.
8. Glass AR, Dahms WT, Glass DS. Hypothyroidism and Menstrual Irregularity. Obstet Gynecol. 1978.
9. Vilos GA, Lefebvre G, Graves GR. Adenomyosis: Diagnosis and Management. Obstet Gynecol. 2007.
10. Shea JL, Diamanti-Kandarakis E. Insulin Resistance in PCOS. J Clin Endocrinol Metab. 2006.
11. Krug R, Bornstein SR. Stress and the Female Reproductive System. J Clin Endocrinol Metab. 2006.
12. Lobo RA, Gershenson DM, Lentz GM. Comprehensive Gynecology. 6th ed. Elsevier; 2017.
13. Crosignani PG, Bianchedi D. Management of Amenorrhea. Hum Reprod. 2000.
14. Franks S. Polycystic Ovary Syndrome in Adolescents. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol. 2005.
15. Creighton SM, Liao LM. Menstrual Disorders in Adolescence. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol. 2002.
16. Popat VB, Prodanov T, Calis KA. Hypothalamic Amenorrhea and Fertility. J Clin Endocrinol Metab. 2008.
17. Deligeoroglou E. Amenorrhea in Adolescent Girls. Horm Res. 2011.
18. Lenton EA, Landgren BM. Normal Variation in the Length of the Menstrual Cycle. Br J Obstet Gynaecol. 1984.
19. Santoro N, Randolph JF. The Menopausal Transition. J Clin Endocrinol Metab. 201
20. Nelson LM. Primary Ovarian Insufficiency. N Engl J Med. 2009.
21. Farquhar C, Brown J, Marjoribanks J. Oral Contraceptive Pill for Heavy Menstrual Bleeding. Cochrane Database Syst Rev. 2018.
22. Johnston C, Chew S, Cowie T. The Role of Lifestyle in the Management of Polycystic Ovary Syndrome (PCOS). Hum Reprod Update. 2020.
23. De Leo V, Musacchio MC, Cappelli V, et al. Genetic, Hormonal and Metabolic Aspects of PCOS. Gynecol Endocrinol. 2016.
24. Martin KA, Anderson RR, Chang RJ. Evaluation and Treatment of Hirsutism in Premenopausal Women. J Clin Endocrinol Metab. 2008.
25. Harlow SD, Paramsothy P. Menstruation and the Menopausal Transition. Obstet Gynecol Clin North Am. 2011.
26. Marsh EE, Shaw ND. Dysmenorrhea and Menstrual Disorders in Adolescents. Obstet Gynecol Clin North Am. 2020.
27. Radon PA, McMahon MJ, Meyer WR. Implications of Menstrual Irregularities in Endometrial Cancer Risk. Am J Obstet Gynecol. 2010
28. American College of Obstetricians and Gynecologists. Management of Menstrual Bleeding Disorders. ACOG Practice Bulletin. 2012.
29. Strowitzki T, Capp E, Perino A. Medical Management of Heavy Menstrual Bleeding: A Comprehensive Review of the Literature. Obstet Gynecol. 2014.
30. Fritz MA, Speroff L. Normal and Abnormal Uterine Bleeding in Women of Reproductive Age. Clin Gynecol Endocrinol. 2015.
31. Fraser IS, Critchley HO, Munro MG. Abnormal Uterine Bleeding: Getting Our Terminology Straight. Int J Gynaecol Obstet. 2007
32. https://scholar.google.com/
33. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
34. https://www.researchgate.net/
35. https://www.mayoclinic.org/
36. https://www.nhs.uk/
37. https://www.webmd.com/