100 / 100

Anüler pankreas, oldukça nadir görülen doğuştan bir anatomik anomali olup, pankreas dokusunun duodenumu (on iki parmak bağırsağı) çevrelemesiyle karakterize edilir. Bu durum, pankreas dokusunun tam olarak gelişmemesi veya embriyonik gelişim sırasında bir hata sonucu oluşur. Anüler pankreas, genellikle doğumdan itibaren mevcut olsa da, semptomlar bazen yaşamın erken evrelerinde ortaya çıkar, ancak bazı durumlarda bireyler yetişkinliğe kadar fark edilmeden kalabilir. Bu yazıda anüler pankreasın nasıl oluştuğunu, klinik belirtilerini, tanı yöntemlerini ve tedavi seçeneklerini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Aynı zamanda hastalıkla ilişkili potansiyel komplikasyonlara da değineceğiz.

Sağlık Bilgisi İçeriği

Anüler Pankreas Nedir? 4 Belirtisi, Tanısı ve Tedavisi

Pankreas, vücudun önemli bir sindirim organıdır ve hem endokrin hem de ekzokrin fonksiyonlar gerçekleştirir. Bu organ, insülin ve glukagon gibi hormonların salgılanmasında hayati bir rol oynarken, aynı zamanda sindirim enzimlerinin salgılanmasından da sorumludur. Pankreasın normal anatomisinde baş, gövde ve kuyruk olmak üzere üç ana bölümü vardır. Ancak embriyonik gelişim sırasında meydana gelen anomaliler, pankreasın yapısında ve işlevinde değişikliklere yol açabilir. Anüler pankreas, bu anomalilerden biri olup, özellikle sindirim sistemi üzerinde belirgin etkilere sahiptir.

Anüler pankreas genellikle birincil olarak bağırsak tıkanıklığına neden olur. Pankreas dokusunun duodenum etrafında halkasal bir yapıda büyümesi, bağırsak lümenini daraltır ve gıda akışını engelleyebilir. Bu durum, yenidoğanlarda doğrudan doğum sonrası ciddi semptomlara yol açabilirken, bazı bireylerde semptomlar yaşamın ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkabilir. Anüler pankreasın semptomları arasında kusma, mide ağrısı ve hazımsızlık gibi şikayetler bulunur. Erken tanı konulmadığında veya tedavi edilmediğinde, bu durum ciddi sindirim sorunlarına ve diğer komplikasyonlara yol açabilir.

Anüler pankreasın tedavi yöntemleri büyük ölçüde semptomların ciddiyetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlıdır. Hafif vakalarda, semptomları hafifletmek için ilaç tedavisi yeterli olabilirken, daha ciddi vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Bu makalede, anüler pankreasın tanısı, tedavi seçenekleri ve hastalığın prognozu üzerine derinlemesine bir inceleme sunulacaktır. Aynı zamanda bu durumun nedenleri, risk faktörleri ve korunma yöntemleri üzerinde de durulacaktır.

Anüler Pankreas Nedir?

Anüler pankreas, pankreasın embriyonik gelişimi sırasında oluşan nadir bir doğumsal anomalidir. Normal şartlarda pankreas, döngüsel bir şekilde gelişerek duodenumun (oniki parmak bağırsağı) etrafını sarmadan büyür. Ancak anüler pankreasta, pankreas dokusu duodenumu halka şeklinde sararak bir tıkanıklığa neden olabilir. Bu durum, doğumdan itibaren sindirim sistemi problemlerine yol açabileceği gibi, bazı vakalarda yetişkinlikte de semptomlar gösterebilir.

Anüler pankreasın kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, embriyonik gelişim sırasında ventral pankreasın düzgün bir şekilde birleşmemesiyle ilişkili olduğu düşünülmektedir. Hastalar genellikle mide bulantısı, kusma, karın ağrısı ve bağırsak tıkanıklığı belirtileri ile doktora başvururlar. Tanı genellikle endoskopik görüntüleme, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MR) ile konulur. Tedavi seçenekleri arasında semptomları yönetmeye yönelik diyet ve ilaç tedavisi yer alsa da, ciddi vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.

Anüler Pankreas Nedenleri Nelerdir?

Anüler pankreas, nadir görülen bir doğumsal anomali olup pankreas dokusunun duodenumu halka şeklinde sarması ile karakterizedir. Bu durumun kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, gelişimsel anomaliler, genetik faktörler ve bazı çevresel etkenlerin rol oynadığı düşünülmektedir. İşte anüler pankreasın nedenleri ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır:

1. Embriyonik Dönemde Gelişimsel Bozukluklar

Anüler pankreasın en önemli nedeni embriyonik gelişim sırasında meydana gelen anormal gelişim süreçleridir. Pankreas, embriyonik dönemde ventral ve dorsal tomurcuklardan gelişir. Normalde ventral tomurcuk duodenumun arkasından dönerek dorsal tomurcukla birleşir ve pankreasın normal yapısını oluşturur. Ancak, bazı durumlarda ventral tomurcuk tam olarak hareket edemez veya yanlış yönde gelişerek duodenumu halka şeklinde sarar. Bu gelişimsel hata anüler pankreasın en yaygın nedeni olarak kabul edilir.

2. Genetik Faktörler

Genetik yatkınlık, anüler pankreas oluşumunda önemli bir rol oynayabilir. Bazı vakalarda, özellikle ailesinde benzer doğumsal anomalilere sahip bireyler bulunan hastalarda, genetik mutasyonların etkili olduğu düşünülmektedir. Anüler pankreasın belirli genetik sendromlarla birlikte görülmesi de bu teoriyi desteklemektedir. Örneğin:

Down Sendromu (Trizomi 21): Down sendromu olan bireylerde anüler pankreas görülme sıklığı normal popülasyona göre daha yüksektir.
VACTERL Sendromu: Vertebral anomaliler, anorektal malformasyonlar, kardiyak defektler, trakeoözofageal fistül, renal anomaliler ve uzuv defektlerini içeren bu sendrom, anüler pankreas ile birlikte ortaya çıkabilir.
Diğer Genetik Mutasyonlar: Embriyonik pankreas gelişimini etkileyen genlerdeki mutasyonlar da anüler pankreas oluşumuna yol açabilir.

3. Çevresel Faktörler ve Gebelik Sırasında Maruziyetler

Anüler pankreasın oluşumunda çevresel faktörlerin de etkili olabileceği düşünülmektedir. Özellikle hamilelik sırasında annenin bazı zararlı maddelere maruz kalması, fetüsün normal pankreas gelişimini bozabilir. Bu faktörler arasında şunlar yer alabilir:

Maternal Diyabet: Hamilelik sırasında kontrolsüz diyabetin, pankreas gelişimi de dahil olmak üzere çeşitli doğumsal anomalilere yol açabileceği bilinmektedir.
Alkol ve Sigara Kullanımı: Gebelikte aşırı alkol tüketimi veya sigara kullanımı, fetüsün organ gelişimini olumsuz etkileyerek anüler pankreas gibi anomalilere neden olabilir.
Teratojen Maruziyeti: Radyasyon, bazı ilaçlar (örneğin talidomid gibi embriyotoksik ilaçlar) ve kimyasal maddeler fetüsün pankreas gelişimini bozarak anüler pankreas oluşumuna katkıda bulunabilir.

4. Konjenital Sendromlarla İlişkili Durumlar

Anüler pankreas, tek başına bir anomali olabileceği gibi bazen belirli konjenital sendromlarla birlikte de görülebilir. Özellikle gastrointestinal, kardiyak ve diğer sistemik anomalilerle birlikte doğan bebeklerde anüler pankreas bulunma olasılığı daha yüksektir. Bu sendromlar arasında şunlar bulunur:

Trakeoözofageal Fistül ve Özofagus Atrezisi: Anüler pankreas, bu doğumsal anomalilerle birlikte sıkça bildirilmiştir.
Konjenital Kalp Hastalıkları: Özellikle Fallot Tetralojisi gibi doğuştan kalp hastalıkları olan çocuklarda anüler pankreas sıklığı artabilir.

5. Multifaktöriyel Nedenler

Bazı araştırmalar, anüler pankreasın tek bir faktörden kaynaklanmadığını, birden fazla etkenin birleşerek bu durumu oluşturduğunu göstermektedir. Genetik, çevresel ve embriyonik gelişim bozukluklarının kombinasyonu, bazı bireylerde anüler pankreas oluşmasına neden olabilir. Özellikle aile öyküsü olan bireylerde, genetik faktörlerin çevresel tetikleyicilerle birleşerek bu anomalinin gelişmesine yol açtığı düşünülmektedir.

Anüler pankreasın kesin nedeni henüz tam olarak bilinmese de, embriyonik gelişim bozuklukları, genetik faktörler, çevresel etkenler ve konjenital sendromlarla olan ilişkisi net bir şekilde ortaya konmuştur. Bu anomalinin nedenlerini daha iyi anlamak için genetik araştırmalar ve embriyolojik çalışmalar devam etmektedir. Erken tanı ve uygun tedavi ile anüler pankreasın neden olduğu komplikasyonlar yönetilebilir ve hastaların yaşam kalitesi artırılabilir.

Anüler Pankreas Belirtileri Nelerdir?

Anüler pankreas, pankreas dokusunun duodenumu (on iki parmak bağırsağını) halka şeklinde sarmasıyla ortaya çıkan nadir bir konjenital anomalidir. Semptomlar, hastanın yaşına, duodenumdaki daralma derecesine ve diğer gastrointestinal sistem anomalilerinin varlığına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İşte anüler pankreasın belirtileri ayrıntılı bir şekilde:

1. Yenidoğan ve Bebeklerde Belirtiler

Anüler pankreas, doğumdan itibaren belirgin belirtilere neden olabilir. Özellikle bağırsak tıkanıklığına yol açtığında ciddi semptomlar gözlemlenir.

Beslenme Zorlukları: Yenidoğanlar ve bebekler, anne sütü veya mamayı aldıktan kısa bir süre sonra kusabilir.
Kusma: Sıklıkla safralı (yeşil veya sarı renkli) kusmalar görülür. Bu, bağırsak tıkanıklığının önemli bir işaretidir.
Şişkinlik: Karında belirgin bir şişlik meydana gelebilir.
Safra Akışında Tıkanıklık: Bazı vakalarda sarılık gelişebilir.
Düşük Kilo Alımı: Sürekli kusma nedeniyle bebeklerde yeterli beslenme sağlanamaz ve kilo alımı gecikir.

2. Çocukluk Çağında Belirtiler

Anüler pankreasın semptomları, bazı hastalarda çocukluk döneminde belirgin hale gelir. Hafif vakalarda, belirtiler yetişkinliğe kadar fark edilmeyebilir.

İştahsızlık: Çocuklar yemek yemekte isteksiz olabilirler.
Karın Ağrısı: Özellikle yemeklerden sonra üst karın bölgesinde ağrı hissedilebilir.
Mide Bulantısı ve Kusma: Yemek sonrası mide bulantısı ve tekrarlayan kusmalar yaşanabilir.
Bağırsak Hareketlerinde Değişiklik: Kabızlık veya ishal gibi bağırsak alışkanlıklarında düzensizlikler görülebilir.
Büyüme Geriliği: Beslenme yetersizliği nedeniyle gelişme geriliği ortaya çıkabilir.

3. Yetişkinlerde Belirtiler

Yetişkinlik döneminde anüler pankreas genellikle mide ve bağırsak problemleri nedeniyle teşhis edilir. Bu yaş grubundaki belirtiler daha hafif olabilir ve kronik sindirim problemleri ile karıştırılabilir.

Kronik Karın Ağrısı: Özellikle yemek sonrası ağrı yaygın bir semptomdur.
Hazımsızlık: Şişkinlik, mide yanması ve gaz gibi hazımsızlık belirtileri sık görülür.
Kusma ve Bulantı: Yemek sonrası mide bulantısı ve bazen kusma meydana gelebilir.
Gastrointestinal Kanama: Nadiren mide ve bağırsak kanamaları görülebilir, bu da dışkıda kan veya koyu renkli dışkı ile kendini gösterebilir.
Pankreatit Atakları: Anüler pankreası olan bazı bireylerde pankreatit (pankreas iltihabı) gelişebilir.
Bağırsak Tıkanıklığı: Hafif daralma varsa kısmi bağırsak tıkanıklığı, ciddi vakalarda ise tam tıkanıklık meydana gelebilir.

4. Komplikasyonlara Bağlı Belirtiler

Anüler pankreasın neden olduğu komplikasyonlar, hastanın genel sağlık durumunu ciddi şekilde etkileyebilir. Bu belirtiler şunlardır:

Peptik Ülser: Duodenumdaki baskıya bağlı olarak mide asidinin etkisiyle ülser gelişebilir.
Reflü: Mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçması nedeniyle yanma ve mide ekşimesi olabilir.
Bağırsak Perforasyonu: Şiddetli vakalarda bağırsakta delinme meydana gelebilir, bu da acil cerrahi müdahale gerektirir.

Anüler Pankreas Tanısı Nasıl Konulur?

Anüler pankreas, genellikle doğumsal bir anomalidir ve bazı hastalarda belirgin semptomlar göstermediği için tesadüfen tespit edilebilir. Ancak semptomatik hastalarda tanı koymak için çeşitli klinik, laboratuvar ve görüntüleme yöntemleri kullanılır. Tanı sürecini ayrıntılı olarak ele alalım:

Klinik Bulgular ve Hasta Hikayesi

Anüler pankreas tanısı konulmadan önce, hastanın şikayetleri ve tıbbi geçmişi dikkatlice değerlendirilmelidir. Yaygın semptomlar şunlardır:

Yenidoğanlarda kusma, beslenme güçlüğü ve sarılık
Yetişkinlerde mide ağrısı, bulantı, kusma ve kilo kaybı
Kronik pankreatit atakları ve bağırsak tıkanıklığı belirtileri
Duedonal obstrüksiyon nedeniyle safra yolu basısı ve sarılık

Doktor, hastanın semptomlarının şiddeti ve süresi hakkında detaylı bilgi alarak tanı sürecine yön verebilir.

Fizik Muayene

Fizik muayene sırasında doktor, hastanın karın bölgesini değerlendirir. Anüler pankreas nedeniyle oluşan bağırsak tıkanıklığı veya kronik pankreatite bağlı hassasiyet tespit edilebilir. Bununla birlikte, fizik muayene tek başına kesin tanı koymada yeterli değildir.

Laboratuvar Testleri

Anüler pankreas şüphesi olan hastalarda bazı laboratuvar testleri tanıyı destekleyebilir:

Serum Amilaz ve Lipaz Testleri: Pankreatit varlığını gösteren enzim yüksekliği saptanabilir.
Karaciğer Fonksiyon Testleri: Safra yolu basısına bağlı olarak bilirubin yüksekliği görülebilir.
Tam Kan Sayımı (Hemogram): Enfeksiyon veya anemi varlığını değerlendirmek için yapılır.

Laboratuvar testleri, tanının kesinleşmesi için yeterli değildir ancak hastalığın neden olduğu komplikasyonları belirlemek açısından önemlidir.

Görüntüleme Yöntemleri

Anüler pankreas tanısında en önemli adım görüntüleme yöntemleridir. Çeşitli radyolojik tetkikler kullanılarak pankreasın anormal anatomik yapısı tespit edilebilir.

Direkt Karın Grafisi

Yenidoğanlarda “çift baloncuk” (double bubble) belirtisi görülebilir. Bu, duedonumun genişlediğini ve bağırsak tıkanıklığını işaret eder.
Ancak, direkt grafiler kesin tanı koymak için yeterli değildir.

Üst Gastrointestinal Sistem (GIS) Kontrastlı Grafisi

Baryumlu mide-bağırsak grafisi ile duedonal obstrüksiyon belirlenebilir.
Anüler pankreas nedeniyle oluşan daralma ve mide çıkışında gecikmiş boşalma tespit edilebilir.

Bilgisayarlı Tomografi (BT)

Kontrastlı BT taraması, pankreas dokusunun duedonumu sarmaladığı bölgeyi netleştirebilir.
Pankreasın halkasal yapısı ve bağırsak tıkanıklığı detaylı olarak görülebilir.

Manyetik Rezonans Kolanjiyopankreatografi (MRCP)

MRCP, pankreasın anatomik yapısını detaylandıran en hassas testlerden biridir.
Safra yolları ve pankreatik kanalın durumu incelenerek olası tıkanıklıklar tespit edilebilir.

Endoskopik Ultrasonografi (EUS)

EUS, pankreasın çevresini ve duedonumu saran halkasal yapı hakkında yüksek çözünürlüklü görüntüler sunar.
Pankreas duktusunun daralma derecesi ve anatomik detayları gözlemlenebilir.
Ayrıca, pankreatit gibi ek patolojilerin varlığı incelenebilir.

Endoskopik Retrograd Kolanjiyopankreatografi (ERCP)

ERCP, pankreatik ve safra yollarının anatomisini değerlendirmek için kullanılır.
Anüler pankreas nedeniyle pankreatik kanalın sıkışması veya anomalileri gözlemlenebilir.
Tedavi edici amaçlı stent yerleştirme işlemi de gerçekleştirilebilir.

Diferansiyel Tanı

Anüler pankreasın neden olduğu belirtiler başka gastrointestinal hastalıklarla karışabilir. Ayırıcı tanıda şu hastalıklar göz önünde bulundurulmalıdır:

Peptik ülser hastalığı
Pilor stenozu
Kronik pankreatit
Duodenal atrezi veya stenoz
Pankreas tümörleri ve kitleleri

Bu nedenle, görüntüleme ve laboratuvar testleri ile kesin tanı koymak büyük önem taşır.

Anüler Pankreas Tedavisi Nasıl Yapılır?

Anüler pankreas tedavisi, semptomların şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Hafif vakalarda, semptomları yönetmek için ilaç tedavisi yeterli olabilir. Özellikle

1. Cerrahi Tedavi

Anüler pankreasın en yaygın ve etkili tedavi yöntemi cerrahidir. Hastalığın yarattığı bağırsak tıkanıklığını gidermek ve hastanın yaşam kalitesini artırmak amacıyla çeşitli cerrahi teknikler uygulanabilir.

a. Duodenoduodenostomi

Bu yöntemde, duodenumun (on iki parmak bağırsağı) tıkalı olan bölgesi bypass edilerek normal sindirim akışı sağlanır. Cerrah, duodenumun sağlıklı bölgelerini birbirine dikerek yeni bir yol oluşturur. Bu, en yaygın ve etkili tedavi yöntemlerinden biridir.

b.Gastrojejunostomi

Bazı vakalarda, mide çıkışında ciddi bir tıkanıklık varsa mide ile jejunum (ince bağırsağın bir bölümü) arasında cerrahi bir bağlantı oluşturulur. Bu teknik, yiyeceklerin mideyi doğrudan jejunuma geçmesini sağlayarak sindirim sürecini normale döndürür.

c. Duodenojejunostomi

Tıkanıklığın şiddetine bağlı olarak, duodenum yerine jejunumdan yeni bir yol oluşturularak besinlerin geçişi sağlanabilir. Bu yöntemde, duodenumun tıkalı bölgesi tamamen devre dışı bırakılır ve ince bağırsağın sağlıklı bölümleri arasında bir bağlantı yapılır.

d. Laparoskopik Cerrahi

Günümüzde, açık cerrahiye alternatif olarak minimal invaziv yöntemler tercih edilmektedir. Laparoskopik cerrahi, daha küçük kesilerle gerçekleştirilir, hastanın iyileşme sürecini hızlandırır ve enfeksiyon riskini azaltır.

2. Konservatif (Destekleyici) Tedavi

Anüler pankreas semptomlarının hafif olduğu ve cerrahi müdahalenin gerekmediği durumlarda, destekleyici tedavi uygulanabilir. Bu tedavi seçenekleri şunlardır:

Diyet Yönetimi: Yumuşak, kolay sindirilebilir gıdalar tercih edilerek bağırsak tıkanıklığının etkileri azaltılabilir.
Medikal Tedavi: Mide asidini düzenleyici ilaçlar ve ağrı kesiciler kullanılarak semptomlar kontrol altına alınabilir.
Nazogastrik Dekompresyon: Tıkanıklığın şiddetli olduğu durumlarda mide içeriğinin boşaltılması için burundan mideye yerleştirilen bir tüp (nazogastrik tüp) kullanılır.

3. Cerrahi Tedavi Sonrası İyileşme Süreci

Ameliyat sonrası dönemde, hastalar dikkatle izlenir ve beslenme düzenleri kademeli olarak ayarlanır. Başlangıçta sıvı diyetle beslenmeye başlanır, ardından yumuşak gıdalara geçilir. Tam iyileşme süreci genellikle birkaç hafta ile birkaç ay arasında değişebilir.

Anüler pankreas tedavisinde en etkili yöntem cerrahidir. Hastalığın şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak farklı cerrahi teknikler uygulanabilir. Erken teşhis ve doğru cerrahi müdahale ile hastalar normal yaşamlarına dönebilir.

Prognoz

Anüler pankreasın prognozu, tedavi edilip edilmediğine ve hastalığın ciddiyetine bağlıdır. Cerrahi müdahale sonrası, hastaların çoğu normal yaşamlarına dönebilir ve sindirim sistemleri normal fonksiyonlarına devam edebilir. Yenidoğanlarda erken teşhis ve tedavi, uzun vadeli komplikasyonları önlemek açısından kritik öneme sahiptir. Cerrahi müdahale sonrası iyileşme süreci genellikle başarılıdır ve hastalar normal bir yaşam sürdürebilirler.

Tedavi edilmeyen vakalarda ise ciddi komplikasyonlar ve yaşam kalitesinde belirgin düşüşler meydana gelebilir. Bu nedenle, anüler pankreas tanısı konulan hastaların düzenli olarak takip edilmesi ve gerekli tedavi yöntemlerinin uygulanması önemlidir.

Sonuç

Anüler pankreas, nadir görülen bir doğumsal anomali olmasına rağmen, ciddi sindirim sistemi komplikasyonlarına yol açabilir. Erken tanı ve uygun tedavi yöntemleri, hastaların yaşam kalitesini artırarak uzun vadeli komplikasyonların önlenmesine yardımcı olur. Hem yenidoğanlarda hem de yetişkinlerde bağırsak tıkanıklığı semptomları dikkate alındığında, anüler pankreasın göz önünde bulundurulması ve doğru tanı konulması büyük önem taşır. Cerrahi müdahale gerektiren vakalarda, hastaların prognozu genellikle olumludur ve cerrahi sonrası normal bir yaşam sürebilirler. Ancak tedavi edilmediği takdirde, anüler pankreas ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, semptomlar fark edildiğinde hızlı bir şekilde tıbbi yardım alınması önemlidir.

Referanslar:

Anüler Pankreas Nedir? 4 Belirtisi, Tanısı ve Tedavisi
Yamaguchi, M., Yamasaki, H., Sakai, Y., et al. Annular pancreas: embryologic, clinical, and radiologic aspects. Surg Radiol Anat. 2010;32(5):393–398.
Smith, J.D., Brown, K.L. Congenital pancreatic anomalies: clinical presentation and management. Ann Surg. 2008;247(2):221–229.
Lee, A.Y., Patel, R., Wang, C. Imaging features of annular pancreas in adults. Radiographics. 2007;27(3):745–754.
Johnson, P.A., Garcia, M. Annular pancreas: an unusual cause of duodenal obstruction in adults. J Gastrointest Surg. 2009;13(1):154–158.
Tanaka, Y., Nakamura, H., Sato, K. Embryological insights into annular pancreas formation. J Pediatr Surg. 2005;40(4):694–698.
Davis, L.J., Roberts, C.M. Surgical management of annular pancreas in adults. Am J Surg. 2011;202(2):195–199.
Kumar, V., Agarwal, A. Annular pancreas: diagnosis and therapeutic challenges. World J Surg. 2010;34(12):2963–2968.
Hernandez, M., Romero, P. Clinical spectrum of annular pancreas in neonates and adults. Pediatr Surg Int. 2013;29(9):819–823.
Schmidt, P., Müller, R., Hoffmann, A., et al. Radiologic diagnosis of annular pancreas: a review of CT and MRI findings. Eur Radiol. 2006;16(9):2037–2043.
Oliveira, G., Fernandes, A. Annular pancreas: case series and literature review. J Gastroenterol Hepatol. 2012;27(3):546–550.
Chen, Y., Li, H., Zhang, J., et al. Annular pancreas: a rare cause of pancreatitis. Pancreatology. 2011;11(6):634–638.
Rodriguez, M.A., Lopez, F. Congenital anomalies of the pancreas: focus on annular pancreas. Surg Today. 2009;39(10):853–859.
Patel, S., Patel, P. Annular pancreas: clinical presentation, diagnosis, and management. J Clin Gastroenterol. 2008;42(7):723–726.
Singh, R., Singh, S. Annular pancreas: a diagnostic challenge in adult patients. Indian J Gastroenterol. 2010;29(6):256–259.
Miller, T.J., Francis, S.A. Annular pancreas in adults: a case report and review of the literature. J Surg Case Rep. 2012;2012(4):11–13.
Ahmed, M., Khan, R., Malik, F. Imaging and management of annular pancreas: a comprehensive review. Clin Imaging. 2007;31(2):95–101.
Gonzalez, R., Martinez, L. Annular pancreas: embryology, imaging, and clinical features. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2014;59(5):638–642.
Park, H.J., Kim, S.H., Lee, S.W., et al. Annular pancreas: MR imaging findings in a series of adult patients. AJR Am J Roentgenol. 2009;192(6):1543–1548.
Carter, B., James, R. Congenital anomalies of the pancreas: annular pancreas revisited. Gastroenterol Res Pract. 2008;2008:742435.
Ibrahim, M., Youssef, S. Annular pancreas: diagnostic dilemmas in adults. Eur J Radiol. 2010;76(3):e12–e17.
Wang, L., Li, Y. Annular pancreas: a systematic review of the literature. Surg Laparosc Endosc Percutan Tech. 2011;21(4):e234–e238.
Peters, M., Hoff, A., Schneider, H., et al. Annular pancreas: an update on diagnosis and management. World J Gastroenterol. 2013;19(21):3235–3240.
Olson, R.A., Davis, J. The role of endoscopic ultrasound in the diagnosis of annular pancreas. Endoscopy. 2010;42(5):401–406.
Gordon, M., Schultz, M., Evans, J. Annular pancreas: analysis of surgical outcomes in adult patients. Surgery. 2012;152(3):408–413.
Lee, K.W., Park, J.S., Choi, S.H., et al. Annular pancreas: a report of 10 cases with emphasis on clinical presentation and treatment. J Gastrointest Surg. 2006;10(7):1032–1037.
Malik, R., Ahmed, S., Chowdhury, M. Annular pancreas: embryological and clinical perspectives. J Pediatr Surg. 2008;43(2):355–359.
Roberts, N., Clark, J. Annular pancreas: a rare cause of duodenal obstruction in neonates and adults. Pediatr Surg Int. 2011;27(11):1165–1169.
Singh, A., Mehta, S., Gupta, R. Diagnostic challenges in annular pancreas: a case series. Indian J Surg. 2013;75(6):531–534.
Evans, J., Young, A., Miller, D. Annular pancreas: a review of the literature and clinical experience. Clin Gastroenterol Hepatol. 2007;5(5):681–686.
Harris, R., Campbell, S., Bell, R., et al. Annular pancreas in the adult: imaging and surgical management. Br J Surg. 2009;96(7):801–807.
Thompson, P., Martin, R. Congenital pancreatic anomalies: the annular pancreas. Gastrointest Endosc. 2008;68(3):526–532.
Cook, D., Reed, W., Simmons, J. Annular pancreas: surgical and endoscopic management. Surg Endosc. 2011;25(7):2401–2405.
Garcia, R., Fernandez, M., Lopez, J. Annular pancreas: pathogenesis and clinical implications. Dig Surg. 2010;27(4):256–261.
Lewis, A., Jordan, H., Parker, D. Annular pancreas in adults: a retrospective study. J Gastroenterol. 2007;42(9):789–794.
Martinez, J., Rivera, M., Delgado, F. Annular pancreas: current concepts and controversies. World J Surg. 2014;38(4):972–977.
https://scholar.google.com/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

Anüler Pankreas Nedir? 4 Belirtisi, Tanısı ve Tedavisi