Baş Ağrısından Kurtulmak İçin 20 Öneri

Baş ağrıları, insanların günlük yaşam kalitesini olumsuz etkileyen yaygın sağlık sorunlarından biridir. Dünya genelinde milyonlarca insan, çeşitli sebeplerden kaynaklanan baş ağrılarıyla mücadele etmektedir. Bu baş ağrıları, gerilim tipi, migren, küme baş ağrısı gibi farklı türlerde ortaya çıkabilir ve kişinin sosyal hayatını, iş yaşamını, hatta uyku düzenini bile bozabilir. Baş ağrıları, kimi zaman sadece kısa süreli bir rahatsızlık olarak görülse de, kronikleşen durumlarda uzun vadeli fiziksel ve psikolojik sorunlara yol açabilir. Dolayısıyla, baş ağrısının neden kaynaklandığını anlamak ve uygun çözümleri bulmak büyük önem taşır.

Baş Ağrısından Kurtulmak İçin 20 Öneri

Baş ağrılarının birçok farklı tetikleyicisi olabilir. Bunlar arasında stres, yetersiz uyku, kötü beslenme alışkanlıkları, susuzluk ve çevresel faktörler yer alır. Ancak her bireyin baş ağrısına olan hassasiyeti ve baş ağrısını tetikleyen unsurlar farklı olabilir. Örneğin, bazı insanlar kokulara, parlak ışıklara veya yüksek sese duyarlı olabilirken, diğerleri hormonal değişiklikler ya da yiyecek ve içecek tüketimi sonucunda baş ağrısı yaşayabilir. Baş ağrılarının bu çok çeşitli tetikleyicileri, tedavi seçeneklerinin de kişisel ve kapsamlı bir yaklaşıma ihtiyaç duyduğunu göstermektedir.

Baş ağrılarından kurtulmanın yolları, bu rahatsızlığın türüne ve şiddetine bağlı olarak değişebilir. Örneğin, hafif bir gerilim tipi baş ağrısı birkaç dakika dinlenmeyle geçebilirken, migren gibi daha şiddetli baş ağrıları daha kapsamlı tedavi yöntemleri gerektirebilir. Baş ağrısını hafifletmeye yönelik öneriler, modern tıbbi yaklaşımların yanı sıra, doğal ve alternatif yöntemleri de içerebilir. Baş ağrısını tetikleyen unsurlardan kaçınmak, yaşam tarzı değişiklikleri ve doğru tedavi yöntemlerini uygulamak, bu rahatsızlığı yönetmekte etkili olabilir.

Bu makalede, baş ağrısından kurtulmak için uygulanabilecek 20 etkili öneriyi ele alacağız. Baş ağrısının farklı türlerini ve nedenlerini göz önünde bulundurarak, her bir öneriyi ayrıntılı bir şekilde inceleyeceğiz. Bu öneriler, baş ağrısını azaltmanın yanı sıra, önleyici tedbirler alarak uzun vadede daha sağlıklı ve rahat bir yaşam sürdürmenize yardımcı olacaktır.

Baş Ağrısından Kurtulmak İçin Öneriler

1. Düzenli Uyku Alışkanlıkları Edinin

Uyku kalitesi, baş ağrılarının sıklığını ve şiddetini doğrudan etkileyen faktörlerden biridir. Yetersiz ya da düzensiz uyku, vücudun stres seviyelerini artırarak baş ağrılarını tetikleyebilir. Özellikle migren atakları, düzensiz uyku düzenleri ile doğrudan ilişkilendirilmiştir. Sirkadiyen ritim, yani biyolojik saatimizin düzgün çalışabilmesi için her gün aynı saatlerde yatmak ve uyanmak önemlidir. Araştırmalar, uyku eksikliğinin yanı sıra aşırı uykunun da baş ağrılarına neden olabileceğini göstermektedir. Uyku kalitesini artırmak için uyumadan önce ekran kullanımını minimuma indirmek, odanın karanlık olmasını sağlamak ve yatmadan önce rahatlatıcı aktiviteler yapmak faydalı olabilir. İdeal uyku süresi genellikle 7-9 saat arasında değişir, ancak bu süre bireyden bireye farklılık gösterebilir. Kaliteli bir uyku düzeni baş ağrılarının önlenmesinde önemli bir rol oynar.

2. Bol Su İçin

Dehidrasyon (susuz kalma), vücutta çeşitli olumsuz etkilere yol açar ve baş ağrısı bu etkilerden sadece biridir. Yetersiz su tüketimi, beyindeki sıvı dengesini bozarak baş ağrılarına neden olabilir. Su tüketimi yeterli seviyede olduğunda, vücut daha verimli çalışır ve bu da baş ağrısı riskini azaltır. Günlük su ihtiyacı kişinin vücut ağırlığı, fiziksel aktivite düzeyi ve bulunduğu ortamın sıcaklığına göre değişiklik gösterebilir. Genel bir kural olarak, yetişkinlerin günde 2-3 litre su içmesi tavsiye edilir. Baş ağrısı hissetmeye başladığınızda, hızlı bir şekilde bir bardak su içmek semptomları hafifletebilir. Su tüketimini artırmak için gün boyunca yanınızda bir su şişesi bulundurmak, suya limon dilimleri veya nane ekleyerek daha lezzetli hale getirmek gibi basit yöntemler kullanılabilir.

3. Stresi Azaltma Yöntemleri Kullanın

Stres, özellikle gerilim tipi baş ağrılarının en yaygın sebeplerinden biridir. Yoğun iş temposu, sosyal hayatın baskıları ve kişisel sorunlar gibi etkenler stresi artırarak baş ağrılarına yol açabilir. Stresi azaltmanın en etkili yollarından biri, düzenli olarak uygulanan gevşeme teknikleridir. Meditasyon, derin nefes egzersizleri ve progresif kas gevşetme teknikleri bu tür gevşeme yöntemlerinden bazılarıdır. Meditasyon, zihni sakinleştirerek stresin bedensel etkilerini azaltır. Düzenli olarak yapılan meditasyon veya yoga, beyin ve vücut arasındaki bağlantıyı güçlendirerek baş ağrılarının sıklığını azaltabilir. Bunun yanı sıra stresin fiziksel belirtilerini hafifletmek için kısa molalar vermek, doğa yürüyüşlerine çıkmak veya rahatlatıcı bir hobi edinmek de faydalı olabilir.

4. Düzenli Egzersiz Yapın

Düzenli fiziksel aktivite, hem genel sağlığı korur hem de baş ağrılarına karşı koruyucu bir etkisi vardır. Egzersiz sırasında salgılanan endorfin, vücudun doğal ağrı kesicisi olarak bilinir. Endorfin seviyesi arttıkça, ağrıya karşı direnciniz de artar ve baş ağrıları daha az şiddetli hale gelir. Egzersiz yapmanın baş ağrılarına faydalı olabilmesi için aşırıya kaçmamak önemlidir; çünkü çok yoğun egzersizler baş ağrısını tetikleyebilir. Haftada en az üç gün, 30 dakikalık hafif tempolu yürüyüş, bisiklet sürme veya yoga gibi egzersizler baş ağrısı yönetiminde etkili olabilir. Fiziksel aktiviteler aynı zamanda stresi azaltarak gerilim tipi baş ağrılarını önlemeye yardımcı olur.

5. Sağlıklı ve Dengeli Beslenin

Beslenme alışkanlıklarınız baş ağrılarınızı etkileyebilir. Özellikle dengesiz ve düzensiz beslenme, kan şekeri seviyelerinde dalgalanmalara neden olarak baş ağrılarını tetikleyebilir. Yetersiz beslenme veya uzun süre aç kalmak, vücudun enerji dengesini bozar ve migren ataklarına yol açabilir. Baş ağrılarını önlemek için, öğün atlamamak ve sağlıklı atıştırmalıklar tüketmek önemlidir. Magnezyum açısından zengin gıdalar, özellikle migren ataklarının şiddetini ve sıklığını azaltabilir. Ispanak, badem, kabak çekirdeği gibi gıdalar magnezyum açısından zengindir. Aynı zamanda aşırı tuzlu, işlenmiş gıdalardan ve monosodyum glutamat (MSG) içeren yiyeceklerden kaçınmak baş ağrılarını önleyebilir.

6. Kafein Tüketimini Kontrol Edin

Kafein, hem baş ağrısını tetikleyebilen hem de baş ağrısını hafifletebilen karmaşık bir maddedir. Orta derecede kafein tüketimi, bazı baş ağrılarının geçici olarak hafiflemesine yardımcı olabilir. Örneğin, migren atakları sırasında kafein almak ağrının şiddetini azaltabilir. Ancak, aşırı kafein tüketimi veya kafein yoksunluğu baş ağrısına neden olabilir. Özellikle düzenli olarak yüksek miktarda kafein tüketen bireylerde kafein kesildiğinde geri çekilme semptomları yaşanabilir ve bu da şiddetli baş ağrılarına yol açabilir. Günlük kafein alımınızı 200-300 mg seviyesinde tutmak, bu dengeyi sağlamanın iyi bir yoludur. Ayrıca, kafein kaynaklarını sadece kahve ile sınırlı tutmak yerine, çay, enerji içecekleri ve çikolata gibi diğer kafeinli ürünlerden de haberdar olmak önemlidir.

7. Baş Masajı Yapın

Baş, boyun ve şakak bölgesine yapılan hafif masajlar, baş ağrısını hafifletmede oldukça etkili olabilir. Özellikle gerilim tipi baş ağrıları, kasların gerginliği nedeniyle ortaya çıkar ve bu gerginliği hafifletmek için masaj uygulamaları faydalıdır. Masaj kan dolaşımını artırır ve kasları gevşeterek ağrının azalmasına yardımcı olur. Lavanta yağı veya nane yağı gibi esansiyel yağları kullanarak yapılan masaj, kasları daha da rahatlatır ve baş ağrısının şiddetini hafifletir. Kendi kendinize basit bir masaj yaparak boyun ve omuz bölgesindeki gerginliği azaltabilir ve ağrının hafiflemesini sağlayabilirsiniz. Ayrıca, düzenli olarak profesyonel masaj terapilerine gitmek, baş ağrısı sıklığını ve şiddetini azaltabilir.

8. Göz Yorgunluğunu Giderin

Göz yorgunluğu, baş ağrısının yaygın nedenlerinden biridir. Uzun süre bilgisayar başında çalışmak, kitap okumak ya da telefon ekranına bakmak göz kaslarını zorlayarak baş ağrısına yol açabilir. Özellikle ofis çalışanları ve sürekli ekrana bakan kişiler, sık sık göz yorgunluğu kaynaklı baş ağrılarıyla karşılaşabilirler. Bu tür baş ağrılarını önlemek için 20-20-20 kuralını uygulamak faydalıdır: Her 20 dakikada bir, 20 saniye boyunca 20 metre uzağa bakarak göz kaslarınızı dinlendirebilirsiniz. Ayrıca, ekran parlaklığını azaltmak, mavi ışık filtresi kullanmak ve ekran başında sık sık molalar vermek göz sağlığınızı korumanıza yardımcı olur. Eğer gözlük kullanıyorsanız, gözlük numaranızın doğru olduğundan emin olmak için düzenli göz muayeneleri yaptırmak da önemlidir.

9. Sessiz ve Karanlık Bir Ortamda Dinlenin

Baş ağrısı, özellikle migren tipi baş ağrıları, genellikle ışığa ve sese karşı artan bir hassasiyet ile birlikte gelir. Migren sırasında parlak ışıklar ve yüksek sesler ağrının şiddetini artırabilir. Bu nedenle, baş ağrısı sırasında sessiz ve karanlık bir ortamda dinlenmek, ağrıyı hafifletmek için etkili bir yöntemdir. Karanlık bir odada birkaç dakika boyunca gözlerinizi kapatmak, beyninizi dinlendirir ve hassasiyeti azaltır. Eğer evde böyle bir ortam oluşturamıyorsanız, göz maskesi veya kulak tıkacı gibi yardımcı araçlar kullanarak baş ağrısı semptomlarını hafifletebilirsiniz. Ayrıca, baş ağrısı sırasında rahatlama sağlayan esansiyel yağlar kullanarak sakinleştirici bir atmosfer yaratmak da faydalı olabilir.

10. Doğal Takviyeler Kullanın

Baş ağrısını hafifletmek ve sıklığını azaltmak için bazı doğal takviyeler kullanılabilir. Özellikle migren tipi baş ağrılarında, belirli vitamin ve mineral takviyeleri faydalı olabilir. Magnezyum, baş ağrılarının şiddetini ve sıklığını azaltmada etkili olan bir mineraldir. Özellikle migren hastalarında magnezyum eksikliğine sık rastlanır ve düzenli magnezyum takviyesi baş ağrılarını hafifletebilir. Riboflavin (B2 vitamini) ve Koenzim Q10 gibi takviyeler de migren tedavisinde kullanılabilecek diğer doğal takviyeler arasındadır. Bu takviyeler, hücresel enerji üretimini destekleyerek baş ağrısı riskini azaltır. Ancak, her türlü takviyeyi kullanmadan önce bir doktora danışmak önemlidir, çünkü bazı takviyelerin yan etkileri olabilir veya diğer ilaçlarla etkileşime girebilir.

11. Yeterli Düzeyde Magnezyum Alın

Magnezyum, vücudun çeşitli biyokimyasal süreçlerinde hayati bir rol oynayan bir mineraldir ve eksikliği baş ağrısı, özellikle migren baş ağrılarında önemli bir faktör olabilir. Magnezyum eksikliği, kasların kasılmasına ve sinir hücrelerinin aşırı uyarılmasına neden olarak baş ağrılarına yol açabilir. Magnezyumun düzenli olarak yeterli miktarda alınması, baş ağrılarının önlenmesine ve hafifletilmesine yardımcı olabilir. Özellikle migren hastaları üzerinde yapılan bazı araştırmalar, magnezyum takviyelerinin migren ataklarının sıklığını ve şiddetini azalttığını göstermektedir. Günlük beslenmenize magnezyum açısından zengin gıdalar eklemek bu konuda etkili olabilir. Ispanak, badem, kabak çekirdeği, avokado ve muz gibi yiyecekler magnezyum açısından zengin kaynaklar arasında yer alır. Bunun yanı sıra, magnezyum takviyeleri de kullanılabilir, ancak takviye kullanmadan önce mutlaka bir doktora danışılmalıdır.

12. Yeterli Vitamin ve Mineral Desteği Alın

Baş ağrılarının önlenmesinde yeterli vitamin ve mineral desteği almak büyük önem taşır. Özellikle D vitamini eksikliği, baş ağrılarının daha sık ve şiddetli olmasına neden olabilir. D vitamini eksikliği genellikle yeterli güneş ışığına maruz kalınmadığında ortaya çıkar. Bu nedenle, özellikle kış aylarında güneş ışığından yeterince faydalanmak zor olabilir. D vitamini eksikliği yaşayan kişilerde baş ağrısı sıklığının arttığı gözlemlenmiştir. Güneş ışığından düzenli olarak faydalanmak, D vitamini seviyelerini korumanın en doğal yoludur, ancak bazı durumlarda takviye almak gerekebilir. Bunun yanı sıra, B2 vitamini (riboflavin), koenzim Q10 ve kalsiyum gibi diğer vitamin ve minerallerin de baş ağrısının önlenmesinde olumlu etkileri bulunmaktadır.

13. Sıcak veya Soğuk Kompres Uygulayın

Baş ağrısını hafifletmenin en pratik yöntemlerinden biri, sıcak ya da soğuk kompres uygulamaktır. Sıcak kompres, gerilim tipi baş ağrılarında boyun ve omuz kaslarındaki gerginliği azaltarak rahatlama sağlayabilir. Kasların gevşemesi, kan akışını artırarak ağrıyı hafifletir. Öte yandan, migren baş ağrılarında ise genellikle soğuk kompres daha etkilidir. Soğuk kompres, kan damarlarının daralmasına yardımcı olarak baş bölgesindeki ağrıyı hafifletir. Başın alın kısmına ya da şakaklara soğuk bir bez veya buz torbası uygulamak, migren ataklarının daha hafif geçmesine katkı sağlayabilir. Her iki yöntem de kolay uygulanabilir ve ağrıyı anında hafifletebilecek doğal yöntemler arasında yer alır.

14. Duruşunuzu İyileştirin

Kötü duruş, özellikle boyun, omuz ve sırt kaslarında gerginliğe neden olarak baş ağrısına yol açabilir. Özellikle masa başında çalışan ya da uzun süre hareketsiz kalan kişilerde bu tür baş ağrıları sıkça görülür. Yanlış oturma pozisyonu, omurga üzerindeki baskıyı artırarak gerilim tipi baş ağrılarına neden olabilir. Ergonomik bir çalışma ortamı oluşturmak ve doğru duruş alışkanlıkları geliştirmek, baş ağrısı riskini azaltmada etkili olabilir. Bilgisayar başında çalışırken dik oturmak, boyun ve sırt kaslarını rahat tutmak için zaman zaman esneme hareketleri yapmak, kaslardaki gerginliği önleyebilir. Aynı zamanda düzenli olarak duruşunuzu kontrol etmek ve gerektiğinde düzenlemeler yapmak baş ağrılarını önlemek için önemli bir adımdır.

15. Aromaterapiyi Deneyin

Aromaterapi, baş ağrısını hafifletmek için kullanılabilecek etkili bir alternatif tedavi yöntemidir. Aromaterapide kullanılan esansiyel yağlar, sinir sistemini sakinleştirebilir ve kasları gevşetebilir. Lavanta, nane ve okaliptüs gibi esansiyel yağlar, baş ağrısını hafifletici özellikleri ile bilinir. Bu yağları bir difüzör yardımıyla odaya yaymak, rahatlatıcı bir ortam oluşturabilir ve baş ağrısını hafifletebilir. Nane yağı, özellikle migren tipi baş ağrılarına karşı etkili olabilir. Nane yağını şakaklara veya boyun bölgesine hafif masaj yaparak uygulamak, baş ağrısını hafifletmede yardımcı olabilir. Bunun yanı sıra, lavanta yağı da rahatlatıcı ve sakinleştirici etkisi ile baş ağrılarında kullanılabilir. Aromaterapi yağları, baş ağrısının yoğunluğunu azaltmaya yardımcı olabilecek doğal çözümler arasında yer alır.

16. Karanlıkta Gözlerinizi Dinlendirin

Özellikle migren tipi baş ağrılarında ışığa karşı hassasiyet oldukça yaygındır. Fotofobi olarak bilinen bu durum, ışığa maruz kalındığında baş ağrısının daha da şiddetlenmesine yol açabilir. Bu tür durumlarda, karanlık ve sessiz bir ortamda gözlerinizi dinlendirmek, baş ağrısını hafifletmek için etkili bir yöntemdir. Gözlerinizi birkaç dakika boyunca kapalı tutmak ve parlak ışıklardan uzak durmak, baş ağrısının yoğunluğunu azaltabilir. Bu dinlenme süreci sırasında rahatlatıcı nefes egzersizleri yapmak da kasların gevşemesine ve stresi azaltmaya yardımcı olabilir. Işık hassasiyeti yüksek olan kişiler için, baş ağrısı başladığında gözlerin dinlendirilmesi ve mümkünse karanlık bir odada birkaç saat geçirmenin olumlu etkileri olabilir.

17. Sıkı Şapka veya Gözlük Kullanmaktan Kaçının

Baş bölgesine baskı yapan aksesuarlar, baş ağrısına yol açabilecek tetikleyiciler arasında yer alır. Sıkı şapka, saç bandı veya dar gözlükler, kafa derisinde ve şakaklarda basınç oluşturabilir. Bu basınç, kan dolaşımını ve sinir iletimini olumsuz etkileyerek baş ağrısına neden olabilir. Eğer baş ağrılarınız sık sık bu tür aksesuarlar kullandığınızda ortaya çıkıyorsa, daha gevşek veya rahat aksesuarlar tercih etmek ya da tamamen kullanmamayı denemek baş ağrılarınızı hafifletebilir. Özellikle uzun süre şapka veya gözlük takmak zorunda kaldığınızda, belirli aralıklarla bu aksesuarları çıkarıp başınızı dinlendirmek de faydalı olabilir.

18. Düzenli Olarak Göz Muayenesi Yaptırın

Görme bozuklukları, baş ağrısının sık görülen sebeplerinden biridir. Fark edilmeyen veya yanlış düzeltilemeyen görme problemleri, gözlerde yorgunluk yaratır ve bu durum zamanla baş ağrısına yol açabilir. Özellikle bilgisayar kullanımı gibi uzun süreli odaklanmayı gerektiren işlerde, görme problemleri baş ağrısının ana nedeni olabilir. Bu nedenle, düzenli olarak göz muayenesi yaptırmak, baş ağrılarının altında yatan gözle ilgili sorunları tespit etmek açısından oldukça önemlidir. Gözlerinizin sağlıklı olduğundan emin olmak ve gerektiğinde gözlük veya lens kullanmak, baş ağrılarını önlemeye yardımcı olabilir. Ayrıca, gözlük kullanan bireylerin gözlük numaralarının doğru olup olmadığını düzenli olarak kontrol ettirmeleri de baş ağrılarını azaltabilir.

19. Tetikleyicileri Belirleyin ve Kaçının

Baş ağrısının en etkili tedavi yollarından biri, kişisel tetikleyicileri belirlemek ve bunlardan kaçınmaktır. Baş ağrıları birçok farklı nedenden kaynaklanabilir ve her bireyde farklı tetikleyiciler olabilir. Örneğin, bazı kişilerde baş ağrısı stres, açlık, susuzluk veya uyku düzensizliklerinden kaynaklanabilirken, diğerleri için belirli yiyecekler, kokular, hormonal değişiklikler veya hava durumu tetikleyici olabilir. Baş ağrınızın ne zaman ve hangi koşullarda başladığını not almak, bu tetikleyicileri belirlemede faydalı olabilir. Böylece, tetikleyici faktörlerden kaçınarak baş ağrılarının sıklığını ve şiddetini azaltabilirsiniz. Örneğin, belirli yiyecekler baş ağrısını tetikliyorsa, bu yiyecekleri beslenme düzeninizden çıkarmak baş ağrısı riskini azaltabilir.

20. Düzenli Olarak Bir Uzmanla Görüşün

Kronik baş ağrıları yaşıyorsanız veya baş ağrılarınız günlük yaşam kalitenizi etkiliyorsa, mutlaka bir sağlık uzmanına başvurmalısınız. Baş ağrıları, bazen daha ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Özellikle sık sık migren atakları yaşayan bireylerde, altta yatan nedenin tespit edilmesi ve uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması büyük önem taşır. Baş ağrılarınızı düzenli olarak takip etmek ve bir doktorla görüşmek, baş ağrısının nedenlerini daha iyi anlamanızı sağlar ve uygun tedavi yollarını bulmanıza yardımcı olur. Doktorunuz, yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç tedavisi veya başka tedavi seçenekleri sunarak baş ağrılarınızın kontrol altına alınmasını sağlayabilir.

Referanslar:

1. Baş Ağrısından Kurtulmak İçin 20 Öneri
2. Headache Classification Committee of the International Headache Society (IHS) – The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition.
3. Silberstein, S. D., & Lipton, R. B. (2017). Headache and Facial Pain. In Harrison’s Principles of Internal Medicine.
4. Goadsby, P. J., Holland, P. R., Martins-Oliveira, M., Hoffmann, J., Schankin, C., & Akerman, S. (2017). Pathophysiology of Migraine: A Disorder of Sensory Processing.
5. Lipton, R. B., & Silberstein, S. D. (2015). Episodic and Chronic Migraine Headaches: Breaking Down Barriers to Optimal Treatment and Prevention.
6. Ashina, M. (2020). Migraine. The Lancet, 397(10283), 1310-1320.
7. Calhoun, A. H. (2012). Hormonal Influences in Migraine.
8. Holland, S., Silberstein, S. D., Freitag, F., Dodick, D. W., Argoff, C., & Ashman, E. (2012). Evidence-based guideline update: NSAIDs and other complementary treatments for episodic migraine prevention in adults.
9. Charles, A. (2013). The pathophysiology of migraine: Implications for clinical management. The Lancet Neurology.
10. Diener, H. C., Holle, D., Dodick, D., & Goadsby, P. J. (2020). New therapeutic approaches for the prevention and treatment of migraine.
11. Saylor, D., & Steiner, T. J. (2018). The global burden of headache. Seminars in Neurology.
12. Lampl, C., & Rudolph, M. (2017). Migraine and Headache in Older Adults.
13. Schwedt, T. J., & Dodick, D. W. (2015). Advanced neuroimaging of migraine. The Lancet Neurology.
14. Tfelt-Hansen, P., & Pascual, J. (2012). Meta-analysis of the efficacy and safety of triptans in the acute treatment of migraine.
15. Stovner, L. J., Hagen, K., Jensen, R., Katsarava, Z., Lipton, R. B., Scher, A. I., & Zwart, J. A. (2007). The global burden of headache: A documentation of headache prevalence and disability worldwide.
16. May, A. (2013). Cluster headache: Pathogenesis, diagnosis, and management. The Lancet.
17. Bigal, M. E., & Lipton, R. B. (2009). The epidemiology, burden, and comorbidities of migraine.
18. Viana, M., & Sances, G. (2017). Nociceptive pathways and neuropeptides involved in headache.
19. Sprenger, T., & Goadsby, P. J. (2009). Migraine pathogenesis and state of pharmacological treatment options.
20. https://scholar.google.com/
21. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
22. https://www.researchgate.net/
23. https://www.mayoclinic.org/
24. https://www.nhs.uk/
25. https://www.webmd.com/