Çocuklarda Öksürük: 9 Nedeni, Türleri Ve Tedavisi
Öksürük, çocukluk döneminde sık karşılaşılan semptomlardan biridir ve ebeveynlerin sağlık kuruluşlarına başvuru nedenleri arasında üst sıralarda yer alır. Bu refleks, genellikle solunum yollarının tahrişe karşı verdiği koruyucu bir tepki olarak karşımıza çıkar. Çocuklarda öksürüğün sıklıkla basit enfeksiyonlardan kaynaklanmasına rağmen, bazen altta yatan ciddi bir hastalığın habercisi olabileceği unutulmamalıdır. Öksürük, çocuğun yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir, uyku düzenini bozabilir ve hatta beslenme alışkanlıklarını sekteye uğratabilir. Bu nedenle, ebeveynlerin ve sağlık uzmanlarının bu semptoma karşı bilinçli ve dikkatli bir yaklaşım sergilemesi önemlidir.
Sağlık Bilgisi İçeriği
Çocuklarda Öksürük: 9 Nedeni, Türleri Ve Tedavisi
Çocuklarda öksürük, nedenine ve karakterine göre farklı şekillerde sınıflandırılabilir. Akut öksürük genellikle viral üst solunum yolu enfeksiyonlarından kaynaklanırken, kronik öksürük astım, alerjik reaksiyonlar veya gastroözofageal reflü gibi altta yatan durumların bir belirtisi olabilir. Ayrıca, kuru ve balgamlı öksürük arasındaki farklar, teşhis sürecinde kritik ipuçları sunar. Özellikle gece şiddetlenen öksürükler astım ya da reflü işareti olabileceği gibi, gıcık tarzında süregelen kuru öksürük alerjilere işaret edebilir. Bu çeşitlilik, öksürüğün nedenlerini anlamayı ve tedavi sürecini doğru yönlendirmeyi gerektirir.
Öksürük, çocukların günlük yaşam aktivitelerine çok yönlü bir şekilde zarar verebilir. Özellikle uzun süreli ve şiddetli öksürük, çocuklarda yorgunluk, sinirlilik ve sosyal çekilme gibi davranışsal etkiler yaratabilir. Bunun yanı sıra, ebeveynler için de kaygı verici bir durumdur ve aile içi dinamikleri etkileyebilir. Sürekli öksürük nedeniyle çocuğun uyku düzeninin bozulması, bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve enfeksiyonlara daha açık hale getirebilir. Ayrıca, kronikleşen öksürük durumunda, hem çocuk hem de ebeveynler arasında stres seviyelerinin artması kaçınılmazdır.
Erken teşhis ve doğru tedavi, çocuklarda öksürüğün etkilerini en aza indirmenin ve altta yatan olası ciddi hastalıkları tespit etmenin anahtarıdır. Öksürüğün başlangıç süresi, karakteri ve eşlik eden belirtiler gibi detayların değerlendirilmesi, uygun bir tedavi planının oluşturulmasında kritik rol oynar. Ayrıca, yanlış tedavi yaklaşımları ya da gereksiz ilaç kullanımı, çocuk sağlığını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, ebeveynlerin doktora danışmadan herhangi bir tedaviye başlamaması ve sağlık uzmanlarının çocuklarda öksürük konusunda güncel bilgilerle donanımlı olması büyük önem taşır. Bu makale, çocuklarda öksürüğün nedenlerini, etkilerini ve doğru yönetim stratejilerini ele alarak hem ebeveynlere hem de sağlık uzmanlarına rehberlik etmeyi amaçlamaktadır.
Çocuklarda Öksürük Nedenleri
Öksürük, çocuklarda oldukça yaygın bir semptomdur ve genellikle solunum yollarında bir rahatsızlığın belirtisi olarak ortaya çıkar. Öksürük, vücudun hava yollarını temizleme ve enfeksiyonlara karşı korunma mekanizmasıdır. Ancak, bu durumun altta yatan nedeni çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. İşte çocuklarda öksürüğün en yaygın nedenleri:
1. Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları
Üst solunum yolu enfeksiyonları, çocuklarda öksürüğün en sık görülen nedenidir. Bu enfeksiyonlar genellikle viral kökenlidir ve aşağıdaki durumları kapsar:
- Soğuk Algınlığı: Burun akıntısı, boğaz ağrısı ve hafif ateşle birlikte öksürük en yaygın belirtilerden biridir.
- Sinüzit: Sinüslerde oluşan iltihaplanma, postnazal akıntıya ve dolayısıyla öksürüğe neden olabilir.
- Grip: Daha şiddetli bir üst solunum yolu enfeksiyonu olan grip, çocuklarda ani başlayan kuru veya balgamlı öksürükle kendini gösterebilir.
2. Alt Solunum Yolu Enfeksiyonları
Alt solunum yollarını etkileyen enfeksiyonlar, çocuklarda daha ciddi öksürük nedenleri arasında yer alır. Bu durumlar şunlardır:
- Bronşit: Bronşların iltihaplanması, özellikle balgamlı öksürükle kendini gösterir.
- Zatürre: Akciğer enfeksiyonu olan zatürre, genellikle yüksek ateş, nefes darlığı ve kesintisiz öksürük ile birlikte görülür.
- Bronşiolit: Özellikle 2 yaş altındaki çocuklarda sık görülen bronşiolit, viral bir enfeksiyon nedeniyle küçük hava yollarının tıkanmasıyla ilişkilidir.
3. Alerjik Reaksiyonlar
Alerjiler, solunum yollarında tahrişe ve kronik öksürüğe neden olabilir. Yaygın alerjik nedenler arasında şunlar bulunur:
- Polen Alerjisi: Mevsimsel olarak artış gösteren polen alerjileri, burun akıntısı ve hapşırıkla birlikte öksürüğe yol açabilir.
- Toz ve Evcil Hayvan Alerjisi: İç ortamda bulunan alerjenlere maruz kalma, özellikle gece artan öksürüğe neden olabilir.
- Astım: Alerjik astım, nefes darlığı ve hırıltılı solunumla birlikte sürekli öksürükle kendini gösterebilir.
4. Tahriş Edici Maddeler
Çocuklar, solunum yollarını tahriş eden çevresel faktörlere karşı daha hassastır. Bunlar arasında:
- Sigara Dumanı: Pasif içicilik, çocuklarda kronik öksürüğün önemli nedenlerinden biridir.
- Hava Kirliliği: Özellikle sanayi bölgelerinde yaşayan çocuklar, hava kirliliğine bağlı öksürük yaşayabilir.
- Kimyasal Maddeler: Temizlik ürünleri veya boya gibi kimyasalların solunması da tahriş edici bir etkendir.
5. Gastroözofageal Reflü
Mide asidinin yemek borusuna geri kaçması olarak tanımlanan reflü, çocuklarda öksürüğün beklenmedik nedenlerinden biridir. Özellikle yemek yedikten sonra veya gece yatarken öksürüğün artması reflüyü işaret edebilir.
6. Yabancı Cisim Aspirasyonu
Özellikle küçük çocuklarda, hava yollarına kaçan yabancı cisimler öksürüğe neden olabilir. Bu durum acil tıbbi müdahale gerektirir. Ani başlayan, boğulma hissiyle birlikte öksürük yabancı cisim aspirasyonunu düşündürmelidir.
7. Psikojenik Öksürük
Bazen çocuklarda öksürük, herhangi bir fiziksel nedene bağlı olmaksızın psikolojik kökenli olabilir. Bu tür öksürük genellikle gündüzleri artar, ancak uyurken kaybolur. Stres, kaygı veya dikkat çekme isteği psikojenik öksürüğün temelinde yatabilir.
8. Kronik Hastalıklar
Bazı çocuklarda öksürük, altta yatan kronik bir hastalığın belirtisi olabilir. Örneğin:
- Kistik Fibroz: Kalıtsal bir hastalık olan kistik fibroz, kalın balgamla birlikte kronik öksürüğe neden olabilir.
- Doğuştan Gelen Anomaliler: Solunum yollarında yapısal bir anormallik öksürüğe yol açabilir.
9. Çocukluk Dönemi Boğmaca Hastalığı
Boğmaca, çocuklarda inatçı ve şiddetli öksürük ataklarına neden olan bakteriyel bir enfeksiyondur. Öksürük genellikle “öter gibi” bir ses çıkarır ve tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Bu nedenlerin doğru bir şekilde belirlenmesi, uygun tedavi için kritiktir. Özellikle öksürüğün süresi, şiddeti, eşlik eden belirtiler ve çocuğun yaşı, altta yatan nedeni anlamada önemli ipuçları verir. Şüpheli durumlarda mutlaka bir çocuk doktoruna danışılmalıdır.
Çocuklarda Öksürük Türleri ve Belirtileri
Çocuklarda öksürük, sıklıkla solunum yollarının enfeksiyonlara ya da tahriş edici maddelere verdiği bir tepkidir. Ancak, öksürüğün türü ve belirtileri altta yatan neden hakkında önemli ipuçları verebilir. Öksürüğün türünü belirlemek, doğru tedavi yaklaşımını seçmek açısından kritiktir. İşte çocuklarda sıkça görülen öksürük türleri ve bunların belirtileri:
1. Kuru Öksürük
Kuru öksürük, genellikle balgamsız ve tahriş edici bir öksürük türüdür.
- Belirtileri: Çocukta genellikle boğazda gıcık hissi, ses kısıklığı ve geceleri artan öksürük atakları görülür.
- Olası Nedenler: Viral enfeksiyonlar (örneğin soğuk algınlığı), alerjik reaksiyonlar, astım ya da çevresel faktörler (sigara dumanı, kirli hava).
- Ne Zaman Dikkat Edilmeli?: Öksürük iki haftadan uzun sürerse veya hırıltı ve nefes darlığı eşlik ediyorsa bir uzmana danışılmalıdır.
2. Balgamlı (Üretken) Öksürük
Balgamlı öksürük, genellikle solunum yollarındaki enfeksiyonlarla ilişkilidir ve balgam çıkarılmasıyla karakterizedir.
- Belirtileri: Çocuğun göğsünde dolgunluk hissi, balgam çıkarma ve nefes alırken hırıltı.
- Olası Nedenler: Akut bronşit, zatürre, sinüzit veya üst solunum yolu enfeksiyonları.
- Ne Zaman Dikkat Edilmeli?: Yeşil veya sarı renkli balgam çıkarılması, ateşin eşlik etmesi ya da göğüs ağrısı gibi belirtilerle karşılaşılırsa hemen bir doktora başvurulmalıdır.
3. Havlar Tarzda (Boğuk) Öksürük
Havlama tarzı öksürük, genellikle küçük çocuklarda görülür ve üst solunum yollarının daralmasıyla ilişkilidir.
- Belirtileri: Kuru, sert ve havlama sesine benzer bir öksürük; genellikle gece saatlerinde kötüleşir. Çocukta ses kısıklığı ve nefes almada zorlanma da gözlemlenebilir.
- Olası Nedenler: Krup (larengotrakeobronşit), alerjik reaksiyonlar veya solunum yollarına yabancı cisim kaçması.
- Ne Zaman Dikkat Edilmeli?: Nefes darlığı, ciltte morarma veya ses kaybı gibi belirtiler varsa acil tıbbi yardım gereklidir.
4. Kesik ve Sürekli Öksürük
Kesik kesik ve sürekli öksürük, çocuklarda çeşitli kronik rahatsızlıkların işareti olabilir.
- Belirtileri: Aralıksız öksürük nöbetleri, özellikle fiziksel aktivite sonrası artış.
- Olası Nedenler: Astım, reflü, alerjik rinit veya boğmaca.
- Ne Zaman Dikkat Edilmeli?: Öksürük üç haftadan uzun sürüyorsa veya nefes almada zorluk eşlik ediyorsa mutlaka değerlendirilmelidir.
5. Gece Öksürüğü
Gece öksürüğü, çocuğun uyumasını engelleyebilen ve geceleri daha şiddetli görülen bir öksürük türüdür.
- Belirtileri: Geceleri sık tekrarlayan öksürük, boğazda kaşıntı hissi veya tıkanıklık.
- Olası Nedenler: Astım, reflü, alerjiler ya da sinüzit. Yatarken artan geniz akıntısı da bu öksürüğe neden olabilir.
- Ne Zaman Dikkat Edilmeli?: Gece öksürüğü haftalarca sürüyorsa ve çocuğun günlük yaşamını etkiliyorsa bir doktora başvurulmalıdır.
6. Boğmaca (Paroksismal) Öksürük
Boğmaca, şiddetli ve kontrolsüz öksürük nöbetleriyle karakterizedir.
- Belirtileri: Uzun süren öksürük atakları, öksürük sonrası nefes almada zorlanma ve “ötme” sesi. Kusma da eşlik edebilir.
- Olası Nedenler: Bordatella pertussis bakterisinin neden olduğu boğmaca hastalığı.
- Ne Zaman Dikkat Edilmeli?: Bu belirtiler görüldüğünde acil tıbbi müdahale gereklidir, çünkü boğmaca ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
7. Psikojenik Öksürük
Psikojenik öksürük, genellikle altta yatan bir fiziksel neden olmadan ortaya çıkar.
- Belirtileri: Çocuk uyanıkken daha belirgin, özellikle dikkat çekmek amacıyla ya da stresli durumlarda artan öksürük.
- Olası Nedenler: Stres, kaygı ya da alışkanlık.
- Ne Zaman Dikkat Edilmeli?: Psikojenik olduğundan emin olunmadan önce diğer olası fiziksel nedenler mutlaka ekarte edilmelidir.
Çocuklarda Öksürük Tedavisi
Çocuklarda öksürük, genellikle üst solunum yolu enfeksiyonları, alerjiler, astım veya reflü gibi çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkar. Tedavi yöntemi, öksürüğün sebebine ve şiddetine göre değişiklik gösterir. Bu nedenle, öncelikli olarak bir çocuk doktoruna danışarak doğru tanının konulması çok önemlidir. Tedavi sürecinde uygulanabilecek yöntemler aşağıda detaylandırılmıştır:
1. Nedenin Belirlenmesi ve Hedefe Yönelik Tedavi
Çocuklarda öksürüğün tedavisinde ilk adım, öksürüğün kaynağını doğru bir şekilde belirlemektir. Öksürüğün nedeni yalnızca semptomların gözlemlenmesiyle anlaşılmayabilir; bu nedenle doktorun yapacağı detaylı muayene ve gerekirse tetkikler önemlidir. Tedavi, öksürüğe yol açan spesifik duruma göre farklılık gösterir:
Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları
- Çoğu zaman viral enfeksiyonlara bağlı olarak ortaya çıkar ve destekleyici tedaviyle iyileşir. Öksürüğün nedeni genellikle soğuk algınlığı, grip veya nezle gibi durumlar olabilir.
- Tedavi Yöntemleri:
- Bol sıvı tüketimi ve dinlenme önerilir.
- Burun tıkanıklığı varsa burun aspiratörü veya serum fizyolojik kullanılabilir.
- Ateş eşlik ediyorsa, ateş düşürücü ilaçlar (örneğin parasetamol) reçete edilebilir.
- Antibiyotik, yalnızca bakteriyel enfeksiyonlarda gereklidir (örneğin, streptokok kaynaklı farenjit).
Alerjiler
- Özellikle polen, toz, hayvan tüyü veya gıda alerjileri çocuklarda öksürüğe neden olabilir.
- Tedavi Yöntemleri:
- Alerjenlerin tespit edilmesi ve çocuğun bu maddelerden uzak tutulması esastır.
- Doktor tavsiyesiyle antihistaminikler (loratadin, desloratadin gibi) kullanılabilir.
- Kronik durumlarda, burun spreyleri veya bağışıklık sistemi düzenleyici ilaçlar önerilebilir.
Astım
- Astım, kronik öksürüğün sık rastlanan nedenlerinden biridir ve genellikle hırıltılı solunum, nefes darlığı gibi belirtiler eşlik eder.
- Tedavi Yöntemleri:
- Doktorun reçete ettiği bronkodilatörler (nefes açıcı spreyler) kullanılır.
- Kortikosteroid içeren ilaçlar, astımın kontrol altına alınmasında önemli bir rol oynar.
- Astım tetikleyicilerinden (örneğin sigara dumanı, yoğun hava kirliliği) uzak durulmalıdır.
Reflü
- Gastroözofageal reflü, mide asidinin yemek borusuna geri kaçması nedeniyle öksürüğe neden olabilir.
- Tedavi Yöntemleri:
- Diyet düzenlemeleri yapılmalıdır. Örneğin, çikolata, baharatlı ve yağlı gıdalardan kaçınılır.
- Çocuğun yatmadan önce yemek yememesi önerilir.
- Gerekirse asit baskılayıcı ilaçlar kullanılabilir (örneğin, proton pompa inhibitörleri).
2. Doğal ve Destekleyici Yöntemler
İlaç dışı yöntemler, çocuklarda öksürüğün semptomlarını hafifletmek ve iyileşme sürecini desteklemek için yaygın olarak tercih edilir. Bu yöntemler genellikle güvenli olup yan etkilerden arındırılmış bir rahatlama sağlar:
Bol Sıvı Tüketimi
- Sıvılar, boğazı nemlendirerek tahrişi azaltır ve mukusun daha kolay atılmasını sağlar.
- Önerilen içecekler arasında:
- Ilık su: Boğazdaki kuruluğu giderir.
- Tavuk suyu çorba: Besleyici olduğu kadar öksürüğü yatıştırıcıdır.
- Bitki çayları: Papatya veya ıhlamur gibi çaylar, boğazı rahatlatır ve yatıştırıcı etkisiyle öksürüğü hafifletir.
Bal
- Bal, boğazı kaplayarak tahrişi azaltır ve öksürüğü hafifletir. Antibakteriyel ve antienflamatuar özelliklere sahiptir.
- Nasıl Kullanılır:
- 1 çay kaşığı bal doğrudan verilebilir.
- Ilık suya karıştırılarak içirilebilir.
- Bal, yalnızca bir yaşından büyük çocuklarda kullanılmalıdır (botulizm riski nedeniyle).
Buhar Tedavisi
- Sıcak su buharı, burun ve boğazdaki tıkanıklıkları giderir, mukusun yumuşamasını sağlar.
- Uygulama Yöntemleri:
- Banyoda sıcak suyun oluşturduğu buhar solutulabilir.
- Buhar cihazları kullanılabilir, ancak aşırı nemden kaçınılmalıdır.
Tuzlu Su ile Gargara
- Tuzlu su, boğazdaki tahrişi azaltır ve enfeksiyon riskini düşürür.
- Nasıl Yapılır:
- 1 bardak ılık suya 1 çay kaşığı tuz eklenir.
- Çocuk gargara yapmayı öğrenmişse, bu karışımla günde birkaç kez gargara yapması sağlanabilir.
Diğer Destekleyici Yöntemler
- Baş Yüksek Pozisyonda Uyuma: Çocuğun başının hafif yüksekte olması, öksürüğü tetikleyen postüral etkileri azaltabilir.
- Havanın Nemlendirilmesi: Nemlendirici cihazlar kullanılarak ortam havasının kuru olması engellenir.
3. Çevresel Faktörlerin Düzenlenmesi
Çocuklarda öksürük tedavisinde, yaşanılan ortamın özellikleri büyük önem taşır. Çevresel faktörlerin düzenlenmesi, öksürüğün şiddetini azaltabilir ve tedaviye destek olabilir. İşte bu konuda yapılması gerekenler:
a) Hava Kalitesini İyileştirme
- Nemlendirici Cihazların Kullanımı: Özellikle kış aylarında kapalı alanlarda çalışan ısıtıcılar havayı kurutabilir. Bu, solunum yollarının tahriş olmasına ve öksürüğün artmasına neden olabilir. Nemlendirici cihazlar, odadaki nem oranını artırarak çocuğun daha rahat nefes almasını sağlar. Ancak, cihazların düzenli temizliği yapılmalıdır; aksi halde nemli ortamda bakteri ve küf oluşabilir.
- Havanın Doğal Şekilde Nemlendirilmesi: Nemlendirici cihaz yoksa, odaya ıslak bir havlu asmak veya kalorifer üzerine su dolu bir kap yerleştirmek de etkili bir çözüm olabilir.
b) Alerjenlerden Kaçınma
- Toz ve Polen Temizliği: Çocuğun bulunduğu odanın düzenli şekilde tozdan arındırılması gerekir. Polen sezonlarında pencereler kapalı tutulmalı ve çocuğun dış ortamda fazla zaman geçirmesi sınırlandırılmalıdır.
- Halı ve Peluş Oyuncakların Azaltılması: Halılar, peluş oyuncaklar ve benzeri eşyalar toz tutarak alerjik öksürüğe yol açabilir. Bu tür eşyaların odadan uzaklaştırılması veya düzenli temizlenmesi önemlidir.
- Evcil Hayvan Tüyleri: Eğer evde evcil hayvan varsa, çocuğun bulunduğu odadan uzak tutulmaları önerilir. Ayrıca evcil hayvanlar düzenli olarak taranmalı ve temizlenmelidir.
c) Sigara Dumanından Koruma
- Pasif İçiciliğin Önlenmesi: Sigara dumanı, çocuklarda solunum yolu tahrişi ve öksürüğe neden olan en önemli çevresel faktörlerden biridir. Çocukların sigara dumanına maruz kalmasını önlemek için ev ve araba gibi kapalı alanlarda sigara içilmemelidir.
- Duman Kokan Eşyaların Temizliği: Sigara dumanına maruz kalmış kıyafetler ve ev eşyaları da öksürüğü tetikleyebilir. Bu tür eşyalar düzenli olarak yıkanmalı ve havalandırılmalıdır.
d) Havalandırma
- Temiz Hava Sağlama: Odaların düzenli olarak havalandırılması, temiz hava dolaşımını sağlar. Ancak bu süreçte çocuğun soğuk hava akımına direkt maruz kalmamasına dikkat edilmelidir.
- Kimyasal Maruziyetin Azaltılması: Evde kullanılan temizlik ürünlerinin veya oda spreylerinin kokulu ve yoğun kimyasal içerikli olanlarından kaçınılmalıdır. Bu tür ürünler solunum yollarını tahriş edebilir.
4. Farmakolojik Tedavi
Çocuklarda öksürüğün şiddetini hafifletmek ve nedenini ortadan kaldırmak için ilaç tedavisi uygulanabilir. Ancak, farmakolojik tedaviye başlamadan önce mutlaka bir doktora danışılmalıdır. Çocuğun yaşına, kilosuna ve sağlık durumuna göre ilaç seçimi yapılmalıdır.
a) Öksürük Şurupları
- Antitüsifler (Öksürük Baskılayıcılar): Kuru öksürük durumunda kullanılan bu ilaçlar, beyindeki öksürük refleksini baskılayarak semptomları hafifletir. Ancak, balgamlı öksürük durumunda kullanılması önerilmez.
- Ekspektoranlar (Balgam Söktürücüler): Eğer öksürük balgamlıysa, ekspektoranlar balgamın daha kolay atılmasına yardımcı olur. Bu ilaçlar genellikle ıhlamur gibi doğal sıvılarla birlikte desteklenebilir.
b) Nebülizatör (Buhar Tedavisi)
- Bronkodilatör İçeren İlaçlar: Astım, bronşiolit veya ciddi bronş tıkanıklığı durumunda nebülizatör cihazıyla bronkodilatör ilaçlar uygulanır. Bu yöntemle ilaç direkt solunum yollarına iletilerek etkisi artırılır.
- Serum Fizyolojik ile Nemlendirme: Reçetesiz bir yöntem olarak, serum fizyolojik solüsyonu nebülizatör ile uygulanabilir. Bu, solunum yollarını nemlendirir ve balgamın kolayca atılmasına yardımcı olur.
c) Kortikosteroidler
- Enflamasyonu Azaltma: Eğer öksürüğün nedeni astım veya alerjik reaksiyonlar gibi bir enflamasyon durumuysa, kortikosteroid içeren ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, doktor kontrolünde ve genellikle kısa süreli olarak reçete edilir.
d) Ateş Düşürücüler ve Ağrı Kesiciler
- Parasetamol ve İbuprofen: Eğer öksürüğe eşlik eden ateş veya boğaz ağrısı varsa, çocuğun yaşına uygun dozda parasetamol veya ibuprofen kullanılabilir. Bu ilaçlar, hem ağrıyı hem de ateşi düşürerek çocuğun daha rahat hissetmesini sağlar.
e) Antibiyotikler
- Bakteriyel Enfeksiyonlarda Kullanım: Eğer öksürüğün nedeni bakteriyel bir enfeksiyon ise, doktor antibiyotik tedavisi başlatabilir. Ancak, viral enfeksiyonlarda antibiyotiklerin hiçbir etkisi olmadığından, gereksiz kullanımı engellenmelidir.
f) Alerji İlaçları
- Antihistaminikler: Alerjik bir durumdan kaynaklanan öksürükte antihistaminik ilaçlar etkili olabilir. Bu ilaçlar, alerjik reaksiyonları kontrol altına alarak öksürüğün azalmasına yardımcı olur.
g) Proton Pompa İnhibitörleri (Reflü Tedavisi)
- Eğer öksürüğün nedeni reflü ise, mide asidini kontrol eden proton pompa inhibitörleri reçete edilebilir. Bu ilaçlar mide asidini azaltarak öksürüğün şiddetini hafifletir.
5. Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Tedavi sürecinde bazı durumlar acil müdahale gerektirebilir. Aşağıdaki belirtiler gözlemlendiğinde vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır:
- Öksürükle birlikte nefes darlığı veya hırıltı görülmesi.
- Yüksek ateşin üç günden uzun sürmesi.
- Kanlı veya yeşil balgam çıkarılması.
- Çocuğun genel durumunda belirgin bir kötüleşme.
6. Önleyici Tedbirler
Öksürüğün tekrarını önlemek için şu önlemler alınabilir:
- Çocuğun bağışıklık sistemini güçlendirmek amacıyla sağlıklı ve dengeli beslenme sağlanmalı.
- Ellerin düzenli yıkanması gibi hijyen kurallarına özen gösterilmeli.
- Mevsime uygun kıyafetler tercih edilmeli ve soğuk havalarda korunma önlemleri alınmalı.
Çocuklarda öksürük tedavisi, sabır ve dikkat gerektirir. Yanlış tedavi yöntemlerinden kaçınmak ve belirtileri iyi gözlemlemek, çocuğun sağlığını koruma açısından kritik öneme sahiptir. Doğru müdahalelerle öksürüğün etkili bir şekilde yönetilmesi mümkündür.
Referanslar:
- Çocuklarda Öksürük: 9 Nedeni, Türleri Ve Tedavisi
- Asher, M. I., et al. (2021). Global burden of childhood asthma and chronic cough. The Lancet Respiratory Medicine, 9(6), 525-536.
- Chang, A. B., & Glomb, W. B. (2006). Guidelines for evaluating chronic cough in pediatrics. Chest, 129(1 Suppl), 260S–283S.
- Davies, M. J., et al. (2020). Chronic cough in children: A systematic review. Pediatrics, 145(5), e20200689.
- Shields, M. D., & Bush, A. (2018). Pediatric chronic cough and asthma. Pediatric Pulmonology, 53(9), 1142-1150.
- GINA Guidelines. (2021). Global strategy for asthma management and prevention. Global Initiative for Asthma (GINA).
- Irwin, R. S., et al. (2006). Chronic cough due to asthma and nonasthmatic eosinophilic bronchitis. Chest, 129(1 Suppl), 116S–121S.
- Kantar, A., et al. (2016). Defining the role of microbiome in chronic cough in children. Respiratory Medicine, 116(C), 1-7.
- Gibson, P. G., & Vertigan, A. E. (2015). Chronic cough and cough hypersensitivity. The Lancet Respiratory Medicine, 3(8), 662-672.
- Morice, A. H., et al. (2004). The diagnosis and management of chronic cough in children. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine, 169(8), 912-915.
- Chang, A. B., & Marchant, J. M. (2006). Causes and management of chronic cough in children. Pediatric Clinics of North America, 53(2), 227-244.
- Weinberger, M., & Abu-Hasan, M. (2007). Pseudo-asthma: When cough, wheezing, and dyspnea are not asthma. Pediatrics, 120(4), 855-864.
- Widdicombe, J. G., & Fontana, G. A. (2006). Cough: What’s in a name? European Respiratory Journal, 28(1), 10-15.
- Bush, A., et al. (2008). Persistent and recurrent cough in children. British Medical Journal, 337, a671.
- Graham, V. A., et al. (2001). Chronic cough in children and adolescents. Chest, 119(2), 486-488.
- Gibson, P. G., et al. (2012). Pathophysiology of cough: ACCP evidence-based clinical practice guidelines. Chest, 129(1 Suppl), 69S–83S.
- Chang, A. B., et al. (2003). Cough in children: Definitions and clinical evaluation. Chest, 123(4), 1201-1215.
- Birring, S. S., et al. (2004). Airway reflux and cough. The Lancet, 363(9405), 1362-1363.
- Cornford, C. S., et al. (2009). Understanding chronic cough in children. Family Practice, 26(4), 285-291.
- Morice, A. H., et al. (2006). ERS guidelines on the assessment of cough in children. European Respiratory Journal, 27(3), 523-535.
- Kastelik, J. A., et al. (2005). Chronic cough: A common but neglected symptom. Respiratory Medicine, 99(10), 1243-1245.
- Pratter, M. R. (2006). Overview of common causes of chronic cough. American Family Physician, 73(8), 1278-1284.
- McGarvey, L. P., et al. (2004). Chronic cough: Social impact and implications. Cough, 1(1), 4.
- Song, W. J., & Morice, A. H. (2017). Cough hypersensitivity syndrome: A new paradigm in chronic cough. Current Opinion in Allergy and Clinical Immunology, 17(3), 197-205.
- Kelly, H. W., & Nelson, H. S. (2003). The efficacy of corticosteroids in chronic cough. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 111(3), 547-553.
- Weir, K. A., et al. (2007). Oropharyngeal dysphagia and chronic cough in children. Pediatrics, 120(3), e583-e588.
- Margolis, P. A., & Gadomski, A. M. (2000). The treatment of acute and chronic cough in children. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 154(11), 1047-1053.
- Sly, P. D., et al. (2005). The role of inflammation in chronic cough in children. Pediatric Pulmonology, 40(4), 283-284.
- Long, A. A. (2005). Role of allergy in pediatric chronic cough. Journal of Asthma, 42(3), 167-172.
- O’Connell, F., et al. (2001). Chronic cough: Current concepts in diagnosis and treatment. Thorax, 56(10), 807-810.
- Burgess, J., et al. (2005). Airway sensitivity in chronic cough in children. Chest, 127(5), 1723-1729.
- Fletcher, J., et al. (2006). Chronic cough in children: Role of psychological factors. Thorax, 61(12), 1058-1063.
- Ciprandi, G., et al. (2015). Allergic rhinitis and chronic cough in children. Allergy, Asthma & Immunology Research, 7(5), 378-384.
- Kritzinger, F. E., et al. (2013). Cough and gastroesophageal reflux in children. Annals of Otology, Rhinology & Laryngology, 122(7), 462-469
- https://scholar.google.com/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
- https://www.researchgate.net/
- https://www.mayoclinic.org/
- https://www.nhs.uk/
- https://www.webmd.com/