Diş Eti Kanamasını Durdurmak İçin 16 Öneri

Diş eti kanaması, birçok kişinin yaşadığı ancak genellikle önemsemediği bir ağız sağlığı sorunudur. Ancak bu durum, daha ciddi ağız ve diş sağlığı sorunlarının habercisi olabilir. Diş eti kanamasının birçok farklı nedeni olabilir; en yaygın sebepler arasında kötü ağız hijyeni, diş eti hastalıkları, vitamin eksiklikleri ve diş eti tahrişi yer almaktadır. Günlük yaşamda çoğu insan, diş fırçalarken veya diş ipi kullanırken meydana gelen hafif kanamaları fark eder, ancak bu küçük belirtinin ardında daha büyük bir sağlık sorunu yatabilir. Ağız hijyenine dikkat etmek ve sağlıklı diş etlerine sahip olmak, sadece ağız sağlığını değil, genel sağlık durumunu da doğrudan etkileyen unsurlardır.

Diş Eti Kanamasını Durdurmak İçin 16 Öneri

Diş etlerinin kanaması kontrol altına alınmadığında, diş kayıplarına, diş eti çekilmesine ve enfeksiyonlara neden olabilir. Bu nedenle, diş eti kanaması belirtileri gösteren kişilerin derhal çözüm aramaları son derece önemlidir. Diş eti kanaması, gingivitis adı verilen diş eti iltihabının en erken belirtilerinden biri olabilir. Gingivitis, diş eti dokularının bakteri plağı nedeniyle iltihaplanması sonucunda ortaya çıkar ve eğer tedavi edilmezse periodontitis gibi daha ciddi diş eti hastalıklarına yol açabilir.

Periodontitis, sadece diş etlerini değil, dişleri destekleyen kemik yapılarını da etkileyen bir hastalıktır ve tedavi edilmediğinde diş kayıplarına yol açabilir. Ayrıca, ağız içi bakteriler kan dolaşımına karışarak kalp hastalıkları, diyabet ve solunum yolu enfeksiyonları gibi ciddi sistemik hastalıkların riskini artırabilir. Bu bağlamda, diş eti kanamasını önlemek için alınabilecek basit önlemler, hem ağız sağlığı hem de genel sağlık açısından büyük önem taşır.

Diş eti kanamasının çeşitli nedenleri olsa da, bu durumu önlemek ve tedavi etmek için uygulayabileceğiniz birçok basit çözüm bulunmaktadır. Diş etlerinin sağlığını korumak için düzenli diş temizliği ve sağlıklı beslenme gibi alışkanlıklar, diş eti iltihabını önlemek açısından son derece etkilidir. Bununla birlikte, bazı durumlarda tıbbi müdahale gerekebilir ve bu nedenle diş eti kanaması sürekli hale geldiğinde bir diş hekimine başvurulması önemlidir. Ancak, günlük bakım alışkanlıkları ve doğal yöntemlerle de diş eti sağlığını büyük ölçüde korumak mümkündür.

Bu makalede, diş etlerinin kanamasını önlemek ve durdurmak için 16 basit öneriyi ele alacağız. Her bir öneri, hem günlük yaşamda uygulanabilir hem de uzun vadede diş eti sağlığınızı korumaya yardımcı olacaktır. Eğer diş eti kanaması yaşıyorsanız, bu önerileri dikkatlice uygulayarak sorununuzu hafifletebilir ve daha sağlıklı bir ağız yapısına kavuşabilirsiniz.

Diş Eti Kanamasını Durdurmak İçin Öneriler

1. Diş Fırçalama Tekniklerini Düzeltin

Diş fırçalama, ağız hijyenini sağlamak için yapılan temel bir bakım rutinidir. Ancak çoğu insan, diş fırçalama tekniklerinde hata yaparak diş etlerine zarar verebilir. Sert fırçalama, diş etlerini tahriş ederek kanamalara yol açabilir. Bu nedenle, diş fırçalarken yumuşak ve dairesel hareketlerle dişlerinizi temizlemeniz gerekir. Fırçalama sırasında özellikle diş eti çizgisine dikkat etmek önemlidir, çünkü plaklar genellikle burada birikir ve iltihaba neden olabilir. Diş fırçanızı 45 derecelik bir açıyla tutarak, hem diş yüzeyini hem de diş eti çizgisini temizleyebilirsiniz. Yumuşak kıllı bir diş fırçası tercih etmek, diş eti dokusunun korunmasına yardımcı olur. Ayrıca, günde en az iki kez, sabah ve akşam olmak üzere düzenli diş fırçalamak, plak birikimini önlemenin en etkili yoludur.

Diş fırçalama süresi de oldukça önemlidir. Pek çok kişi, dişlerini yeterince uzun süre fırçalamadan işlemi sonlandırır. Oysa ki, uzmanlar diş fırçalama süresinin en az iki dakika olması gerektiğini belirtmektedir. Dişlerin tüm yüzeylerini, özellikle de arka dişleri dikkatlice fırçalamak, diş eti iltihabını ve dolayısıyla kanamayı önlemek için gereklidir. Yanlış fırçalama alışkanlıklarını düzeltmek, diş eti kanaması yaşayan kişiler için ilk adım olabilir.

2. Düzenli Diş İpi Kullanın

Diş fırçalamak, ağız hijyeninin temel bir parçası olmasına rağmen, diş ipi kullanımı da diş sağlığını korumak için en az fırçalama kadar önemlidir. Diş fırçası, dişlerin yüzeyindeki plakları temizlerken, dişlerin arasına sıkışan yiyecek artıklarını ve plakları etkili bir şekilde temizleyemez. Diş ipi, diş aralarında biriken bu artıkların temizlenmesi için en etkili yöntemdir. Düzenli diş ipi kullanımı, diş eti iltihabını ve kanamayı azaltır, diş eti sağlığını korur.

Diş ipi kullanırken dikkat edilmesi gereken birkaç önemli nokta vardır. İlk olarak, diş ipini nazikçe kullanmak çok önemlidir; sert ve hızlı hareketler, diş etlerini tahriş edebilir ve kanamaya neden olabilir. Diş ipi kullanırken diş ipini dişlerinizin arasına yerleştirip hafif bir “C” şekli oluşturarak, dişin etrafını temizlemelisiniz. Ayrıca diş ipini her seferinde yeni bir bölüm kullanarak ilerletmek, bakterilerin yayılmasını önler. Diş ipi kullanımı günlük rutininizin bir parçası haline getirilmelidir, çünkü bu alışkanlık diş eti kanamasının en yaygın nedenlerinden biri olan plak birikimini önler.

3. Diş Eti Masajı Yapın

Diş etlerine masaj yapmak, kan dolaşımını artırarak diş eti dokusunu güçlendirir ve sağlıklı kalmasını sağlar. Diş eti masajı, genellikle diş etlerinin kanamasını önlemek veya var olan kanamayı hafifletmek için uygulanan basit ancak etkili bir tekniktir. Diş eti dokularının daha sağlıklı hale gelmesi, iltihaplanma riskini azaltır ve böylece kanama sorunları ortadan kalkar.

Diş eti masajı, dişlerinizi fırçaladıktan sonra parmak uçlarınızla hafif dairesel hareketlerle yapılabilir. Diş etlerine zarar vermemek için nazik olunmalıdır. Ayrıca, eczanelerden temin edilebilecek diş eti masajı için özel olarak tasarlanmış diş fırçaları veya masaj aletleri de kullanılabilir. Bu tür bir bakım yöntemi, diş etlerinin daha iyi oksijen almasına yardımcı olur ve diş eti dokularının daha hızlı iyileşmesini sağlar. Düzenli olarak diş eti masajı yapmak, diş eti iltihaplarını ve kanamaları önlemek için etkili bir destekleyici tedavi yöntemidir.

4. Sağlıklı ve Dengeli Beslenin

Diş eti sağlığı, genel beslenme alışkanlıklarınızla doğrudan bağlantılıdır. Özellikle C vitamini ve K vitamini eksiklikleri, diş eti kanamasına yol açan temel nedenler arasındadır. C vitamini, diş etlerini güçlendiren ve iltihaplanmaları önleyen bir antioksidandır. K vitamini ise kanın pıhtılaşmasında önemli bir rol oynar ve eksikliği durumunda diş eti kanamaları artabilir. Bu nedenle, sağlıklı bir diyet uygulamak, diş etlerinin kanamasını önlemek için kritik bir adımdır.

Dengeli bir diyet için, bol miktarda meyve ve sebze tüketmek gerekir. Özellikle turunçgiller, biber, brokoli, çilek gibi C vitamini açısından zengin besinler, diş eti sağlığını korur. Ayrıca, yeşil yapraklı sebzeler, balık ve süt ürünleri gibi K vitamini açısından zengin gıdalar da beslenme planınıza dahil edilmelidir. Ayrıca şekerli ve asitli gıdalardan kaçınmak da diş eti sağlığını korumanın en etkili yollarından biridir. Bu tür gıdalar ağızda asit üretimine yol açar ve plak oluşumunu hızlandırarak diş eti kanamasını tetikleyebilir.

5. Sigara ve Tütün Ürünlerinden Uzak Durun

Sigara ve tütün ürünleri, diş eti sağlığını ciddi şekilde tehdit eden zararlı alışkanlıklardır. Sigara içmek, diş etlerinin iyileşme kapasitesini azaltır ve iltihaplanma riskini artırır. Sigara dumanındaki kimyasallar, diş eti dokusunu zayıflatarak diş eti çekilmesine ve kanamaya neden olabilir. Ayrıca sigara, diş etlerinin oksijen alımını engellediği için, vücudun doğal iyileşme sürecini yavaşlatır ve diş eti hastalıklarına yatkınlığı artırır.

Sigara kullanımını bırakmak, sadece diş eti kanamasını durdurmakla kalmaz, aynı zamanda genel ağız sağlığını iyileştirir. Sigara içen bireyler, diş eti hastalıklarına karşı daha yüksek risk altındadır ve genellikle bu hastalıkların tedavisi sigara içmeyenlere göre daha zor olabilir. Sigara bırakma programları veya danışmanlık hizmetleri alarak, diş eti sağlığınızı korumak için önemli bir adım atabilirsiniz. Tütün ürünlerinden tamamen uzak durmak, uzun vadede diş eti kanaması ve diğer ağız sağlığı problemlerini önlemeye yardımcı olur.

6. Ağız Bakım Suyu Kullanın

Ağız bakım suları, diş eti iltihabını ve kanamasını önlemek için kullanabileceğiniz etkili bir üründür. Antibakteriyel özelliklere sahip olan ağız bakım suları, ağızdaki zararlı bakterilerin üremesini engelleyerek plak oluşumunu azaltır ve diş etlerini korur. Özellikle alkol içermeyen ve anti-plak formüllere sahip ağız bakım suları, diş eti hassasiyeti yaşayanlar için idealdir.

Ağız bakım sularının düzenli kullanımı, diş eti iltihabını ve kanamayı kontrol altına alabilir. Günlük ağız hijyeninize ağız bakım suyunu eklemek, diş eti sağlığını koruma açısından son derece önemlidir. Ağız bakım suyu kullanmadan önce dişlerinizi fırçalamak, plakların temizlenmesini sağlar ve bakım suyunun daha etkili olmasına yardımcı olur. Ayrıca, ağız bakım sularını kullanırken mutlaka üretici talimatlarına uyulmalıdır; aşırı veya yanlış kullanımı ağız florasına zarar verebilir.

7. Stresten Kaçının

Stres, genel sağlık üzerinde olduğu kadar diş eti sağlığı üzerinde de olumsuz etkiler yaratabilir. Stresli dönemlerde bağışıklık sistemi zayıflar ve bu da diş eti hastalıklarının gelişmesine neden olabilir. Özellikle kronik stres, vücudun iltihapla baş etme kapasitesini azaltır ve diş eti dokularında iltihaplanma riskini artırır. Stresin, diş gıcırdatma (bruksizm) gibi alışkanlıklara da yol açabileceği göz önüne alındığında, diş etlerine ek baskı uygulanması, kanama ve tahrişe neden olabilir.

Stresi yönetmek, diş eti sağlığını korumanın dolaylı ancak etkili bir yoludur. Yoga, meditasyon ve nefes egzersizleri gibi stres yönetim teknikleri, hem genel sağlığı iyileştirir hem de diş eti sağlığını korur. Ayrıca, stresin diş eti hastalıklarını tetiklediği bilimsel olarak kanıtlanmıştır, bu yüzden stres seviyelerini kontrol altına almak diş eti iltihabı riskini azaltır. Düzenli egzersiz yapmak, kaliteli uyku almak ve sağlıklı sosyal ilişkiler kurmak gibi aktiviteler, stresi azaltmada etkili yöntemler arasında yer alır.

8. Yeterli Miktarda Su İçin

Su tüketimi, genel sağlık açısından olduğu gibi ağız sağlığı için de son derece önemlidir. Yeterli miktarda su içmek, ağız içindeki tükürük üretimini artırarak diş eti sağlığını korur. Tükürük, doğal bir temizlik maddesidir; diş yüzeylerinden ve diş etlerinden zararlı bakterilerin ve plakların uzaklaştırılmasına yardımcı olur. Ayrıca, tükürük ağızdaki asit seviyesini dengeleyerek, diş eti iltihabını ve kanamayı önler.

Yeterli miktarda su içmek, özellikle yemeklerden sonra ağızda biriken yiyecek parçacıklarının temizlenmesine yardımcı olur. Bu sayede, plak oluşumu azalır ve diş eti dokularında iltihap riski düşer. Günlük su tüketimi alışkanlığınızı artırarak, diş eti kanamalarını önlemekte etkili bir adım atabilirsiniz. Günde en az 8 bardak su içmek, ağız içi hijyenin korunmasına ve diş eti iltihabının önlenmesine katkı sağlar.

9. Kalsiyum Takviyesi Alın

Kalsiyum, dişlerin ve kemiklerin sağlığı için hayati bir mineraldir. Dişler, ağız içindeki kemik yapıları gibi, kalsiyumla güçlendirilir ve korunur. Kalsiyum eksikliği, dişlerin zayıflamasına ve diş etlerinin daha hassas hale gelmesine neden olabilir. Özellikle diş eti dokusu kalsiyum eksikliği yüzünden zayıfladığında, kanama riski artar. Kalsiyum eksikliği olan kişilerde, diş etleri genellikle kırmızı, şişkin ve hassas hale gelir.

Kalsiyum ihtiyacınızı karşılamak için süt, yoğurt, peynir, badem, lahana, brokoli ve balık gibi kalsiyum açısından zengin gıdaları diyetinize dahil edebilirsiniz. Eğer beslenmenizden yeterli kalsiyum alamıyorsanız, kalsiyum takviyeleri de iyi bir seçenektir. Bunun yanı sıra, kalsiyum emilimini artırmak için D vitamini alımına da dikkat edilmelidir, çünkü D vitamini, kalsiyumun vücut tarafından daha etkili bir şekilde kullanılmasını sağlar. Diş eti kanamasını önlemek ve genel ağız sağlığını korumak için düzenli olarak yeterli miktarda kalsiyum tüketmek büyük önem taşır.

10. Yumuşak Kıllı Diş Fırçası Kullanın

Diş fırçanızın türü, diş eti sağlığınızı doğrudan etkileyebilir. Sert kıllı diş fırçaları, diş etlerini tahriş edebilir ve kanamaya yol açabilir. Ayrıca sert fırçalama alışkanlığı, diş eti çizgisinde hasara ve diş eti çekilmesine neden olabilir. Bu yüzden diş fırçası seçerken yumuşak kıllı bir fırça tercih etmek, diş etlerinin hassas dokusunu korumak açısından son derece önemlidir.

Yumuşak kıllı fırçalar, plakları nazikçe temizlerken diş etlerine zarar vermez. Yine de dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta, dişlerinizi doğru teknikle fırçalamaktır. Diş fırçanızı çok sert bastırmadan, dairesel ve yavaş hareketlerle kullanmalısınız. Ayrıca diş fırçanızı her 3-4 ayda bir yenilemek de önemlidir, çünkü zamanla fırça kılları yıpranabilir ve etkili temizlik sağlamayabilir. Yumuşak kıllı fırçalar, diş eti sağlığını korumanın yanı sıra diş minenize de zarar vermeden etkili bir temizlik sağlar.

11. Tuzlu Su ile Gargara Yapın

Tuzlu su ile gargara yapmak, diş etlerinin kanamasını önlemek ve hafifletmek için bilinen en eski ve en etkili yöntemlerden biridir. Tuz, doğal bir antiseptiktir ve enfeksiyonları önlemeye yardımcı olur. Tuzlu su, diş etlerindeki bakterileri öldürerek iltihaplanmayı azaltır ve iyileşme sürecini hızlandırır. Özellikle diş eti iltihabı (gingivitis) yaşayan kişiler için tuzlu su gargarası, diş eti sağlığını iyileştirici etkileri olan basit bir çözümdür.

Tuzlu su gargarası hazırlamak için bir bardak ılık suya bir çay kaşığı tuz ekleyin ve iyice karıştırın. Hazırladığınız bu karışımı günde iki kez, sabah ve akşam olmak üzere dişlerinizi fırçaladıktan sonra kullanabilirsiniz. Tuzlu suyu ağzınızda yaklaşık 30 saniye boyunca çalkaladıktan sonra tükürün. Bu işlem, diş etlerindeki iltihabı hafifletir ve kanamayı azaltır. Tuzlu su ile düzenli gargara yapmak, diş etlerini tahriş eden bakterilerden kurtulmanın ve diş eti sağlığını desteklemenin basit ama etkili bir yoludur.

12. Vitamin Takviyeleri Alın

Vitamin eksiklikleri, diş eti kanamalarına neden olan önemli bir faktördür. Özellikle C vitamini, K vitamini ve D vitamini, diş eti sağlığı için kritik öneme sahiptir. C vitamini, vücutta kolajen üretimini destekleyerek diş etlerini güçlendirir ve iltihaplanmayı önler. K vitamini ise kanın pıhtılaşma sürecinde rol oynar, bu nedenle eksikliği diş eti kanamalarını artırabilir. D vitamini ise kalsiyum emilimini destekleyerek dişlerin ve diş etlerinin daha sağlıklı olmasına yardımcı olur.

Beslenmenizde yeterli vitamin alımını sağlayamıyorsanız, doktorunuza danışarak vitamin takviyeleri kullanmayı düşünebilirsiniz. C vitamini açısından zengin meyve ve sebzeler (örneğin portakal, biber, çilek), K vitamini açısından zengin yeşil yapraklı sebzeler (örneğin ıspanak, brokoli) ve D vitamini açısından zengin gıdalar (örneğin balık, yumurta sarısı) diş eti sağlığınızı destekleyecektir. Düzenli vitamin alımı, diş eti kanamalarını önlemede ve genel ağız sağlığını iyileştirmede etkili bir yöntemdir.

13. Diş Hekimi Kontrollerini Aksatmayın

Diş hekiminize düzenli aralıklarla gitmek, diş eti kanamasının önlenmesi ve tedavisi için en etkili yollardan biridir. Diş eti kanaması genellikle bir diş eti hastalığının belirtisi olabilir, bu nedenle diş hekiminizin bu durumu erken teşhis edebilmesi çok önemlidir. Yılda en az iki kez diş kontrolüne gitmek, diş hekiminizin diş eti sağlığınızı değerlendirip gerekli tedbirleri almasına olanak tanır.

Diş hekiminiz, diş eti kanamasının altında yatan nedenleri belirleyebilir ve size özel bir tedavi planı oluşturabilir. Bu tedavi, profesyonel diş temizliği, diş taşı temizliği veya daha ileri tedaviler içerebilir. Diş hekiminiz ayrıca doğru diş fırçalama ve diş ipi kullanımı konusunda size rehberlik edebilir. Diş eti kanamanız sürekli hale gelirse, bu durum daha ciddi bir diş eti hastalığının işareti olabilir, bu yüzden düzenli diş hekimi kontrollerini aksatmamak çok önemlidir.

14. Doğal Yağlar Kullanın

Doğal yağlar, diş eti sağlığını iyileştirmede ve diş eti kanamasını hafifletmede etkili olabilir. Özellikle hindistancevizi yağı ve çay ağacı yağı, antibakteriyel ve anti-enflamatuar özelliklere sahiptir. Bu yağlar, diş eti iltihabını azaltarak kanama sorununu hafifletir. Yağ çekme (oil pulling) yöntemi, Hindistancevizi yağı kullanarak ağızdaki bakterilerin temizlenmesine yardımcı olan geleneksel bir tekniktir. Yağ çekme, hem diş eti sağlığını iyileştirir hem de ağız kokusunu azaltır.

Yağ çekme yapmak için, bir yemek kaşığı hindistancevizi yağını ağzınıza alın ve 15-20 dakika boyunca ağız içinde çalkalayın. Daha sonra yağı tükürüp ağzınızı iyice çalkalayın. Bu işlem, diş eti dokularını rahatlatır ve diş eti kanamasını önler. Çay ağacı yağı da diş etlerine doğrudan uygulanabilir, ancak mutlaka seyreltilmelidir, çünkü doğrudan kullanım tahrişe neden olabilir. Doğal yağlarla yapılan bu basit uygulamalar, diş eti sağlığınızı desteklerken diş eti kanamasını hafifletmede yardımcı olabilir.

15. Şekerli Gıdalardan Kaçının

Şeker, diş eti sağlığını olumsuz yönde etkileyen başlıca faktörlerden biridir. Şekerli gıdalar, ağız içindeki bakteriler tarafından fermente edilir ve asit üretimine yol açar. Bu asitler, diş minesine ve diş etlerine zarar verir, plak oluşumunu hızlandırır ve diş eti iltihabına yol açabilir. Şekerli gıdalar, aynı zamanda diş eti dokularını zayıflatarak kanama riskini artırır.

Diş eti sağlığınızı korumak için şekerli gıdalardan kaçınmak, plak oluşumunu ve diş eti kanamasını önlemede etkili bir stratejidir. Eğer şekerli bir şey tükettiyseniz, dişlerinizi hemen fırçalayarak veya en azından suyla ağzınızı çalkalayarak bu etkiyi en aza indirebilirsiniz. Sağlıklı atıştırmalıklar tercih etmek, diş eti sağlığınızı korumanıza yardımcı olur ve diş çürüklerini önler.

16. Ağız Hijyenine Özen Gösterin

Ağız hijyeni, diş eti sağlığını korumanın en temel yoludur. Dişlerinizi günde en az iki kez fırçalamak ve diş ipi kullanmak, diş eti iltihabını ve kanamayı önlemenin en etkili yöntemlerindendir. Fırçalama işlemi sırasında diş eti çizgisine özellikle dikkat etmek önemlidir, çünkü plaklar bu bölgede birikerek diş eti hastalıklarına yol açabilir. Ayrıca diş ipi kullanımı, dişler arasında kalan yiyecek artıklarını ve plakları temizleyerek diş eti sağlığını korur.

Düzenli olarak ağız bakım suyu kullanmak da diş etlerindeki bakterileri yok ederek sağlıklı bir ağız florası oluşmasına katkı sağlar. Ağız hijyenine gösterilen özen, diş eti kanamalarını önlemenin yanı sıra diş çürüklerini ve diğer ağız hastalıklarını da önler. Günde en az iki kez diş fırçalamak, diş ipi kullanmak ve ağız bakım suyunu ihmal etmemek, ağız sağlığınızı koruma konusunda atacağınız en etkili adımlardır.

Sonuç

Diş eti kanaması, genellikle önemsenmeyen bir sorun gibi görünse de, altta yatan ciddi bir diş eti hastalığının belirtisi olabilir. Sağlıklı diş etlerine sahip olmak, sadece ağız sağlığınızı değil, genel sağlığınızı da olumlu yönde etkiler. Yukarıda bahsedilen 16 basit öneriyi uygulayarak diş eti kanamalarını durdurabilir ve diş eti sağlığınızı koruyabilirsiniz. Unutmayın ki, ağız sağlığına özen göstermek uzun vadede daha ciddi sorunları önlemenin en etkili yoludur. Eğer diş eti kanamanız sürekli hale geldiyse, bir diş hekimine başvurmakta gecikmeyin.

Referanslar:

1. Diş Eti Kanamasını Durdurmak İçin 16 Öneri
2. Shaddox, L. M., & Walker, C. B. (2010). Treating chronic periodontitis: current status, challenges, and future directions. Clinics in Dermatology, 28(1), 16-25.
3. Armitage, G. C. (2004). Diagnosis of periodontal diseases. Journal of Periodontology, 75(8), 1155-1167.
4. Chapple, I. L. C., & Van der Weijden, F. (2019). Primary prevention of periodontitis: managing gingivitis. Journal of Clinical Periodontology, 46(S22), 21-28.
5. Offenbacher, S., & Barros, S. P. (2012). Periodontal disease and systemic health: Current status. American Journal of Dentistry, 25(3), 65-70.
6. Preshaw, P. M., Alba, A. L., Herrera, D., Jepsen, S., Konstantinidis, A., Makrilakis, K., & Taylor, R. (2012). Periodontitis and diabetes: a two-way relationship. Diabetologia, 55(1), 21-31.
7. Loesche, W. J. (1993). Bacterial mediators in periodontal disease. Clinical Infectious Diseases, 16(Supplement_4), 308-315.
8. Scannapieco, F. A., & Dongari-Bagtzoglou, A. (2020). Dysbiosis revisited: Understanding the role of the oral microbiome in disease through metagenomics and advanced sequencing techniques. Current Oral Health Reports, 7(3), 174-182.
9. Kinane, D. F., & Preshaw, P. M. (2011). Gingival disease. Journal of Clinical Periodontology, 38(S11), 17-25.
10. Kassebaum, N. J., Smith, A. G., Bernabé, E., Fleming, T. D., Reynolds, A. E., Vos, T., & Marcenes, W. (2017). Global, regional, and national prevalence, incidence, and disability-adjusted life years for oral conditions. The Lancet, 391(10100), 172-185.
11. Needleman, I. G., Garcia, R., Gkranias, N., Kirkwood, K. L., & Bartold, P. M. (2019). Smoking cessation and the periodontal patient. Periodontology 2000, 81(1), 112-125.
12. Bollen, C. M., & Beikler, T. (2012). Halitosis: the multidisciplinary approach. International Journal of Oral Science, 4(2), 55-63.
13. Rajapakse, P. S., & O’Grady, J. (2018). Masticatory dysfunction in elderly edentulous patients. Gerodontology, 35(2), 179-188.
14. Albandar, J. M. (2014). Underestimation of periodontitis prevalence in NHANES surveys. Journal of Periodontology, 85(2), 160-166.
15. Kornman, K. S., & Loe, H. (1993). The role of local factors in the etiology of periodontal diseases. Periodontology 2000, 2(1), 83-97.
16. Petersen, P. E., & Ogawa, H. (2012). The global burden of periodontal disease. Journal of Clinical Periodontology, 39(Suppl 20), 8-14.
17. Tonetti, M. S., Jepsen, S., Jin, L., & Otomo-Corgel, J. (2017). Impact of the global burden of periodontal diseases on health, nutrition, and wellbeing. Journal of Clinical Periodontology, 44(6), 478-484.
18. Grossi, S. G., Zambon, J. J., Ho, A. W., Koch, G., Dunford, R. G., Machtei, E. E., & Genco, R. J. (1994). Assessment of risk for periodontal disease. Journal of Periodontology, 65(3), 260-267.
19. Marcenes, W., Kassebaum, N. J., Bernabé, E., Flaxman, A., Naghavi, M., Lopez, A., & Vos, T. (2013). Global burden of oral conditions in 1990-2010: a systematic analysis. Journal of Dental Research, 92(7), 592-597
20. https://scholar.google.com/
21. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
22. https://www.researchgate.net/
23. https://www.mayoclinic.org/
24. https://www.nhs.uk/
25. https://www.webmd.com/