Diyabetik Ayak Nedir? Şekerin Ayağa Vurması V2

Diyabetik ayak, diyabet hastalarında uzun vadede ortaya çıkabilen ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir komplikasyondur. Diyabetin kontrol altına alınmadığı durumlarda, yüksek kan şekeri seviyeleri vücutta çeşitli hasarlara neden olur. Bunlardan biri de sinirlerin ve damarların zarar görmesidir. Bu durum özellikle ayaklarda hissizlik, yaraların iyileşmemesi ve enfeksiyon riskinin artması gibi sorunlara yol açar. Zamanında önlem alınmazsa, diyabetik ayak enfeksiyonları kangrene dönüşebilir ve bazı vakalarda ampütasyon (uzvun kesilmesi) gerekebilir. Bu nedenle hastaların ayak sağlığına özen göstermesi hayati önem taşır.

Diyabetik Ayak Nedir? Şekerin Ayağa Vurması V2

Diyabet, vücuttaki kan dolaşımını olumsuz etkileyerek ayaklara yeterli oksijen ve besin taşınmasını zorlaştırır. Bunun sonucunda ayaklardaki küçük kesikler ve yaralar bile uzun süre iyileşmez ve enfekte olabilir. Aynı zamanda, hastalığın sinirler üzerindeki etkisi nedeniyle birçok hasta ayağında oluşan yaraları veya basınç nedeniyle oluşan tahrişleri fark edemez. His kaybı (nöropati) geliştiğinde, hasta ayağını incittiğini anlamadığı için küçük sorunlar zamanla ciddi enfeksiyonlara dönüşebilir. Bu yüzden şeker hastalarının düzenli olarak ayaklarını kontrol etmesi ve herhangi bir yara veya değişiklik fark ettiklerinde derhal doktora başvurması gerekir.

Diyabetik ayak oluşumunda birçok belirti ve risk faktörü bulunmaktadır. En sık karşılaşılan belirtiler arasında ayakta karıncalanma, uyuşma, yanma hissi ve hassasiyet kaybı yer alır. Bunun yanı sıra, ayakta oluşan küçük kesiklerin veya su toplamalarının iyileşmemesi, kızarıklık, şişlik ve kötü kokulu akıntılar gibi durumlar da diyabetik ayak yaralarının habercisi olabilir. Risk faktörleri arasında uzun süre kontrolsüz seyreden yüksek kan şekeri, sigara kullanımı, yüksek tansiyon, obezite ve yetersiz ayak hijyeni bulunur. Bu faktörler bir araya geldiğinde, diyabetik ayak gelişme olasılığı önemli ölçüde artar.

Diyabetik ayak oluşumunu önlemek için erken teşhis büyük önem taşır. Hastaların düzenli olarak ayak muayenesi yaptırması, doğru ayakkabı seçimi yapması ve günlük ayak bakımına dikkat etmesi gerekir. 1. Kan şekerini dengede tutmak, 2. Ayakları her gün yıkayıp kurutmak, 3. Nemlendirici kullanarak cildi çatlaklardan korumak ve 4. Tırnak bakımını doğru şekilde yapmak, ayak sağlığını korumada etkili yöntemlerdir. Ayrıca, ayağı sıkan veya tahriş eden ayakkabılardan kaçınılmalı ve düzenli podolog veya doktor kontrolü ihmal edilmemelidir. Önlem alınmadığında ciddi sonuçlara yol açabilen bir durumdur. Ancak erken fark edildiğinde ve gerekli tedbirler uygulandığında, bu riskler büyük ölçüde azaltılabilir.

Diyabet Ödem Yapar mı?

Diyabet, vücutta insülin metabolizmasını bozarak kan şekeri seviyelerinin yükselmesine neden olan kronik bir hastalıktır. Kan şekeri dengesizliği, damar sağlığını olumsuz etkileyerek kan dolaşımını yavaşlatır ve sıvı birikimine yol açabilir. Diyabet hastalarında ödem, özellikle ayaklar, bilekler ve bacaklarda belirgin şekilde ortaya çıkar. Bunun temel nedeni, diyabetin damar duvarlarını zayıflatması ve böbrek fonksiyonlarını etkileyerek vücuttan sıvı atılımını zorlaştırmasıdır. Aynı zamanda, sinir hasarı (diyabetik nöropati) nedeniyle damarların daralması, kan dolaşımının azalmasına ve ödemin daha da artmasına neden olabilir. Ödem, uzun süre ayakta kalma, hareketsizlik veya yüksek karbonhidratlı beslenme gibi faktörlerle daha da şiddetlenebilir. Bu durum, özellikle diyabetik ayak komplikasyonları açısından risklidir, çünkü dolaşım problemleri iyileşme süreçlerini yavaşlatabilir ve enfeksiyon riskini artırabilir.

Diyabetin neden olduğu ödemin yönetimi için kan şekeri seviyelerinin kontrol altında tutulması büyük önem taşır. Bunun yanı sıra, tuz tüketimini sınırlamak, düzenli egzersiz yapmak ve yeterli su tüketmek gibi yaşam tarzı değişiklikleri de ödemin azalmasına yardımcı olabilir. Diyabet hastalarının, ödemin sürekli hale gelmesi veya şiddetlenmesi durumunda mutlaka bir doktora danışması gerekir. Çünkü tedavi edilmeyen ödem, zamanla doku hasarına, cilt yaralarına ve daha ciddi dolaşım problemlerine yol açabilir. Ayrıca, bazı diyabet ilaçlarının ödemi artırabileceği unutulmamalı ve doktor kontrolünde ilaç düzenlemesi yapılmalıdır. Diyabetik ayak sendromu olan bireylerde ödemle birlikte his kaybı ve yara oluşumu gibi belirtiler ortaya çıkarsa, acil tıbbi müdahale gerekebilir.

Diyabetik Ayak Nedenleri Nelerdir?

Diyabetik ayak, şeker hastalığının uzun vadeli komplikasyonlarından biri olup, genellikle yüksek kan şekeri seviyelerinin neden olduğu sinir ve damar hasarıyla ortaya çıkar. Bu durumun oluşmasında çeşitli faktörler rol oynar.

1. Yüksek Kan Şekeri (Hiperglisemi)

Uzun süre kontrolsüz kalan yüksek kan şekeri seviyeleri, vücuttaki küçük ve büyük damarları etkileyerek kan dolaşımını bozabilir. Kan akışının zayıflaması, ayaktaki doku ve organların yeterince beslenememesine yol açarak yaraların iyileşmesini geciktirir ve enfeksiyon riskini artırır.

2. Sinir Hasarı (Diyabetik Nöropati)

Diyabet, sinirleri etkileyerek his kaybına neden olabilir. Diyabetik nöropati olarak adlandırılan bu durum, özellikle ayaklarda uyuşma, karıncalanma ve ağrı hissi ile kendini gösterir. His kaybı nedeniyle küçük yaralar, kesikler veya su toplamaları fark edilmez ve zamanla ciddi enfeksiyonlara dönüşebilir.

3. Dolaşım Bozukluğu (Periferik Arter Hastalığı)

Diyabet, damarları daraltarak kan akışını sınırlar. Bu durum, özellikle bacaklara ve ayaklara yeterince oksijen ve besin taşınmasını engeller. Kan dolaşımının zayıflaması nedeniyle ayaktaki yaraların iyileşmesi zorlaşır ve enfeksiyon riski artar.

4. Bağışıklık Sisteminin Zayıflaması

Diyabet hastalarının bağışıklık sistemi genellikle zayıftır. Bu durum, vücudun enfeksiyonlarla mücadele etmesini zorlaştırır. Ayakta oluşan herhangi bir yara veya enfeksiyon, bağışıklık sistemi tarafından yeterince hızlı ve etkili bir şekilde kontrol edilemezse gangren gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

5. Ayak Bakımına Dikkat Edilmemesi

Şeker hastalarının düzenli ayak bakımı yapmaması, diyabetik ayak gelişme riskini artırır. Tırnak kesimi, hijyen ve uygun ayakkabı seçimi gibi faktörlere dikkat edilmemesi, ayakta tahriş veya yara oluşumuna neden olabilir.

6. Uygun Olmayan Ayakkabı Seçimi

Dar, sert veya ayakta baskı yaratan ayakkabılar, bu hastalarda ayakta yara oluşumuna yol açabilir. Özellikle his kaybı olan hastalar, ayakkabının neden olduğu sürtünme ve basıncı fark edemedikleri için zamanla ciddi yaralar gelişebilir.

7. Aşırı Kuru veya Nemli Cilt

Diyabet, cilt kuruluğuna veya aşırı nemlenmeye neden olabilir. Cilt kuruluğu çatlaklara ve enfeksiyonlara zemin hazırlarken, aşırı nem mantar enfeksiyonlarına ve cilt tahrişine yol açabilir. Bu durumlar, ayakta yara oluşumuna katkıda bulunur.

8. Fazla Kilo ve Hareketsizlik

Aşırı kilo, ayaklara ekstra yük bindirerek bası yaralarının oluşmasına neden olabilir. Ayrıca fiziksel aktivitenin az olması, kan dolaşımını yavaşlatarak yara iyileşmesini zorlaştırır.

9. Sigara ve Alkol Kullanımı

Sigara, damarları daraltarak kan dolaşımını olumsuz etkiler ve ayaklardaki oksijen miktarını azaltır. Alkol ise sinir hasarını hızlandırabilir ve bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyon riskini artırabilir.

Bu nedenler bir araya geldiğinde diyabetik ayak gelişme riski önemli ölçüde artar. Hastaların bu risk faktörlerine karşı önlem alması, düzenli doktor kontrollerini ihmal etmemesi ve ayak sağlığına özen göstermesi büyük önem taşır.

Diyabet Nedeniyle Şişmiş Ayaklar Nasıl Tedavi Edilir? Diyabetik Ayak Tedavisi Nasıl Yapılır?

Diyabet, vücutta çeşitli komplikasyonlara neden olabilen kronik bir hastalıktır. Bu komplikasyonlardan biri de ayaklarda şişme (ödem) problemidir. Diyabetik ayak şişmesi, sinir hasarı (nöropati), dolaşım bozukluğu ve böbrek problemleri gibi faktörlerden kaynaklanabilir. Tedavi edilmezse, daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

1. Kan Şekerini Kontrol Altında Tutmak

Diyabetin yol açtığı ayak problemlerini önlemek ve mevcut sorunları hafifletmek için kan şekerinin dengede tutulması büyük önem taşır. Bunun için:

• Doktorun önerdiği ilaç veya insülin tedavisine düzenli olarak devam edilmelidir.
• Düşük glisemik indeksli gıdalar tercih edilmeli, işlenmiş şeker ve karbonhidratlardan kaçınılmalıdır.
• Kan şekeri düzenli olarak ölçülmeli ve kaydedilmelidir.

2. Tuz Tüketimini Azaltmak

Tuz, vücutta su tutulumuna neden olarak ödemi artırabilir. Ayaklardaki şişliği azaltmak için:

• Günlük tuz tüketimi kısıtlanmalıdır.
• İşlenmiş ve paketlenmiş gıdalardan kaçınılmalıdır.
• Alternatif olarak baharatlar ve limon gibi doğal lezzetlendiriciler kullanılabilir.

3. Bacakları Yükselterek Dinlendirmek

Ayaklardaki şişliği azaltmak için kan dolaşımını iyileştirmek gerekir. Bunun için:

• Gün içinde birkaç kez ayaklar kalp seviyesinin üzerine kaldırılarak dinlendirilmelidir.
• Uyurken ayakların altına yastık konularak hafifçe yükseltilmesi önerilir.
• Uzun süre oturmaktan kaçınılmalı, hareket edilmelidir.

4. Düzenli Egzersiz Yapmak

Hafif egzersizler, kan dolaşımını artırarak ödemin azalmasına yardımcı olur. Diyabet hastaları için uygun egzersizler şunlardır:

• Günlük 30 dakikalık yürüyüşler yapmak.
• Ayak bileği ve parmak egzersizleriyle kan akışını artırmak.
• Düşük tempolu yoga veya su aerobiği gibi eklem dostu aktiviteleri tercih etmek.

5. Bol Su Tüketmek

Yeterli su içmek, vücudun fazla sıvıyı tutmasını önleyerek ödemin azalmasına yardımcı olur.

• Günde en az 2-2.5 litre su tüketilmelidir.
• Şekerli ve gazlı içeceklerden kaçınılmalıdır.
• Su tüketimini artırmak için bitki çayları tercih edilebilir.

6. Uygun Ayakkabı ve Çorap Kullanmak

Diyabetik ayak bakımında uygun ayakkabı ve çorap seçimi önemlidir:

• Ayağı sıkmayan, ortopedik ve nefes alabilen ayakkabılar giyilmelidir.
• Sentetik yerine pamuklu çoraplar tercih edilmelidir.
• Çorap ve ayakkabılar her gün kontrol edilerek yara veya tahriş olup olmadığı incelenmelidir.

7. Masaj ve Soğuk Uygulama Yapmak

Şişmiş ayakları rahatlatmak için basit yöntemler uygulanabilir:

• Hafifçe masaj yaparak kan dolaşımı hızlandırılabilir.
• Soğuk kompres veya ayak banyosu yapılarak ödem azaltılabilir.

8. Doktor Kontrolünü İhmal Etmemek

Eğer ayak şişliği uzun süre devam ediyor veya ağrı ve renk değişikliği eşlik ediyorsa mutlaka doktora başvurulmalıdır.

• Ayaklarda iyileşmeyen yaralar, enfeksiyon belirtileri veya aşırı hassasiyet varsa doktora danışılmalıdır.
• Düzenli olarak endokrinoloji, nöroloji veya kardiyoloji uzmanlarıyla kontroller yapılmalıdır.

Diyabetik ayak şişmesi, ihmal edilmemesi gereken bir durumdur. Günlük bakım ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları ile bu sorun kontrol altına alınabilir ve ciddi komplikasyonların önüne geçilebilir.

Diyabetik Ayak Nasıl Önlenir?

Diyabetik ayak, diyabet hastalarında yüksek kan şekeri seviyelerinin zamanla sinir hasarına ve dolaşım bozukluklarına yol açmasıyla ortaya çıkan ciddi bir komplikasyondur. Bu komplikasyonu önlemek için hastaların ayak bakımına özel önem vermesi gerekir.

1. Kan Şekeri Seviyesini Kontrol Altında Tutun

Diyabetik ayak oluşumunun önlenmesinde en temel adım, kan şekeri seviyesini kontrol altında tutmaktır. Yüksek kan şekeri damarları ve sinirleri olumsuz etkileyerek enfeksiyon riskini artırır. Bunun için:

• Doktorunuzun önerdiği kan şekeri hedeflerine ulaşmaya çalışın.
• Düzenli olarak kan şekeri ölçümü yapın.
• Dengeli ve sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturun.
• Fiziksel aktiviteyi ihmal etmeyin.
• Doktorunuzun önerdiği ilaçları düzenli kullanın.

2. Günlük Ayak Bakımı Yapın

Diyabetik ayak komplikasyonlarını önlemek için günlük ayak bakımı şarttır. Bunun için:

• Ayaklarınızı her gün ılık su ve sabunla yıkayın. Çok sıcak su kullanmamaya dikkat edin.
• Ayaklarınızı yıkadıktan sonra iyice kurulayın, özellikle parmak aralarına özen gösterin.
• Ayaklarınızı nemlendirici kremle nemlendirin ancak parmak aralarına fazla sürmemeye dikkat edin.
• Her gün ayaklarınızı muayene edin. Kesik, yara, kızarıklık veya şişlik olup olmadığını kontrol edin.

3. Doğru Ayakkabı ve Çorap Seçimi Yapın

Yanlış ayakkabı seçimi ayakta tahrişe ve yaralanmalara neden olabilir. Ayakkabı ve çorap seçiminde dikkat edilmesi gerekenler:

• Ayağınıza tam oturan, sıkı veya gevşek olmayan rahat ayakkabılar giyin.
• Sivri burunlu ve yüksek topuklu ayakkabılardan kaçının.
• Ayakkabı giymeden önce içini kontrol edin, taş veya yabancı cisim olup olmadığını inceleyin.
• Dikişsiz, yumuşak, pamuklu veya bambu çoraplar tercih edin. Sentetik çoraplardan kaçının.

4. Düzenli Ayak Muayenesi Yaptırın

Diyabet hastalarının düzenli olarak ayak muayenesi yaptırması gerekir. Özellikle aşağıdaki durumlar söz konusuysa bir doktora görünmek önemlidir:

• Ayakta uyuşma, karıncalanma veya his kaybı fark ediliyorsa,
• Yara veya enfeksiyon belirtileri ortaya çıkmışsa,
• Tırnak batması, nasır veya mantar gibi problemler yaşanıyorsa.

Doktorunuz belirli aralıklarla ayaklarınızı muayene ederek erken teşhis ve tedavi imkanı sağlayabilir.

5. Sigara ve Alkolden Kaçının

Sigara ve alkol, kan dolaşımını olumsuz etkileyerek ayaklara yeterli oksijen ve besin ulaşmasını engeller. Bunun sonucunda yaralar daha zor iyileşir ve enfeksiyon riski artar. Diyabetik ayak oluşumunu önlemek için sigara ve alkol tüketiminden uzak durulmalıdır.

6. Yaralanmalara Karşı Önlem Alın

Diyabet hastalarının ayaklarında his kaybı olabileceğinden küçük yaralanmalar bile fark edilmeden ciddi problemlere yol açabilir. Yaralanmaları önlemek için:

• Evde ve dışarıda çıplak ayakla yürümekten kaçının.
• Tırnak keserken dikkatli olun, çok derin kesmemeye özen gösterin.
• Ayağınıza zarar verebilecek kesici veya sert cisimlerden uzak durun.
• Çok sıcak veya çok soğuk yüzeylere çıplak ayakla basmamaya dikkat edin.

7. Düzenli Egzersiz Yapın

Egzersiz, kan dolaşımını artırarak ayak sağlığını destekler. Ancak, şeker hastaları için uygun egzersizler seçmek önemlidir.

• Yürüyüş, yüzme veya bisiklet gibi düşük etkili egzersizler yapın.
• Çok uzun süre ayakta kalmaktan ve ayağı aşırı zorlayan egzersizlerden kaçının.
• Egzersiz öncesi ve sonrası ayaklarınızı kontrol ederek herhangi bir tahriş olup olmadığını inceleyin.

8. Diyabetik Ayak Bakım Ürünlerini Kullanın

Diyabetik ayak bakımına özel olarak geliştirilmiş kremler, ayakkabılar ve çoraplar kullanarak ayak sağlığınızı destekleyebilirsiniz. Doktor veya eczacınızdan öneri alarak doğru ürünleri tercih edin.

Bu ciddi sağlık sorunlarına yol açabilecek bir komplikasyondur. Ancak, yukarıdaki önlemler düzenli olarak uygulandığında bu riski en aza indirmek mümkündür. Düzenli doktor kontrolleri ve doğru bakım ile ayak sağlığınızı koruyabilirsiniz.

Diyabetik Ödem Nedir?

Diyabetik ödem, şeker hastalarında vücutta sıvı birikmesi sonucu oluşan şişlik durumudur. Genellikle ayak ve bacaklarda görülse de, ileri vakalarda ellerde ve yüzde de ortaya çıkabilir. Diyabetin yol açtığı damar ve sinir hasarları nedeniyle ödem, iyileşmesi zor bir sağlık sorunu haline gelebilir.

Diyabetik Ödem Nedenleri Nelerdir?

Başlıca faktörler şunlardır:

1. Kan Dolaşımı Problemleri

   • Yüksek kan şekeri seviyeleri, damarların yapısını bozarak kan akışını yavaşlatır.
   • Yetersiz dolaşım, sıvı birikimine ve ödeme yol açar.

2. Böbrek Fonksiyonlarının Bozulması

   • Diyabet, böbreklerin sıvı dengesini düzenleme yeteneğini zayıflatabilir.
   • Vücutta aşırı sıvı birikmesi, şişliklere sebep olabilir.

3. Sinir Hasarı (Diyabetik Nöropati)

   • Sinirlerin hasar görmesi sonucu, ayak ve bacaklardaki kaslar gerektiği gibi çalışamaz.
   • Bu durum, kan akışını yavaşlatarak ödeme neden olabilir.

4. Lenf Drenaj Problemleri

   • Lenf dolaşım sistemini de etkileyerek vücutta sıvı tutulmasına yol açabilir.

5. Kilo Problemleri

   • Fazla kilo, bacaklara ekstra baskı yaparak sıvı birikimine neden olabilir.

Diyabetik Ödem Belirtileri Nelerdir?

Diyabetik ödemin belirtileri, hafif şişliklerden ciddi sağlık sorunlarına kadar değişebilir. Başlıca belirtiler şunlardır:

1. Şişlik ve Gerginlik Hissi: Ayak ve bacaklarda belirgin bir şişme meydana gelir.
2. Ciltte Renk Değişiklikleri: Kırmızı, mor veya maviye dönük cilt lekeleri oluşabilir.
3. Deri Gerginliği ve Parlaklık: Şişlik nedeniyle cilt incelmiş ve gerilmiş görünebilir.
4. Ağrı ve Hassasiyet: Basınca duyarlı, ağrılı bölgeler oluşabilir.
5. Yara İyileşmesinde Gecikme: Ödemli bölgelerde kan dolaşımı yavaşladığı için kesik ve yaralar daha geç iyileşir.
6. Uyuşma ve Karıncalanma: Diyabetik nöropatiye bağlı olarak ayakta uyuşma hissedilebilir.

Diyabetik Ödem Ciddi Bir Sorun Mudur?

Evet, diyabetik ödem oldukça ciddi bir sağlık sorunudur. Kontrol altına alınmadığında daha ciddi komplikasyonlara yol açabilir:

1. Doku Hasarı ve Enfeksiyon Riski

   • Şişlik, dokulara yeterli oksijen gitmesini engelleyerek enfeksiyon riskini artırır.
   • Özellikle mantar ve bakteriyel enfeksiyonlar sık görülür.

2. Diyabetik Ayak Ülseri

   • Diyabetik ödem nedeniyle oluşan basınç ve dolaşım bozukluğu, iyileşmeyen yaralara sebep olabilir.
   • Diyabetik ayak ülseri geliştiğinde, enfeksiyon nedeniyle ampütasyon (uzuv kaybı) riski ortaya çıkabilir.

3. Böbrek Yetmezliği Riski

   • Diyabetin böbrekler üzerindeki etkisi nedeniyle, uzun süreli ödem böbrek fonksiyonlarını daha da kötüleştirebilir.

4. Kalp Damar Hastalıkları Riski

   • Vücutta sıvı birikimi, yüksek tansiyon ve kalp yetmezliği gibi ciddi hastalıkların belirtilerinden biri olabilir.

Diyabetik Ödem Nasıl Önlenir?

Diyabetik ödemi önlemek ve mevcut şişliği azaltmak için alınabilecek önlemler şunlardır:

1. Kan Şekerini Kontrol Altında Tutun

   • Dengeli beslenme ve ilaç kullanımına dikkat edin.
   • Kan şekerinizi düzenli olarak ölçerek seviyelerinizi kontrol edin.

2. Tuz Tüketimini Azaltın

   • Fazla tuz, vücutta sıvı tutulmasını artırarak ödeme yol açabilir.

3. Düzenli Egzersiz Yapın

   • Hafif yürüyüşler, kan dolaşımını artırarak sıvı birikimini önleyebilir.
   • Ancak, aşırı yük bindiren egzersizlerden kaçınılmalıdır.

4. Bacakları Yüksekte Tutun

   • Otururken veya yatarken bacaklarınızı yukarıda tutarak kan dolaşımını iyileştirebilirsiniz.

5. Bol Su İçin

   • Vücutta sıvı dengesi için yeterli su tüketimi önemlidir.

6. Dar Ayakkabı ve Çoraplardan Kaçının

   • Kan dolaşımını kısıtlayan sıkı çoraplar ve ayakkabılar, ödemi daha da kötüleştirebilir.

7. Düzenli Doktor Kontrollerini İhmal Etmeyin

   • Diyabetin komplikasyonlarını önlemek için doktor kontrollerinizi aksatmayın.

Diyabetik ödem, ihmal edilmemesi gereken bir sorundur. Erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınabilir. Eğer şişlik, ağrı veya enfeksiyon belirtileri varsa vakit kaybetmeden bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır.

Referanslar:

1. Diyabetik Ayak Nedir? Şekerin Ayağa Vurması V2
2. Armstrong DG, Lavery LA, Harkless LB. Validation of a diabetic foot ulcer classification system. Diabetes Care. 1998;21(5):692-695.
3. Armstrong DG, Lipsky BA. Diabetic foot infections: diagnosis and treatment. Am J Med. 2004;116 Suppl 2:37S-43S.
4. Armstrong DG, Boulton AJM, Bus SA. Diabetic foot ulcers and their recurrence. N Engl J Med. 2017;376(24):2367-2375.
5. Lipsky BA, Berendt AR, Cornia PB, et al. 2012 Infectious Diseases Society of America clinical practice guideline for the diagnosis and treatment of diabetic foot infections. Clin Infect Dis. 2012;54(12):e132-e173.
6. Game F, Jeffcoate W. Management of diabetic foot ulcers. BMJ. 2016;354:i4803.
7. Reiber GE, Vileikyte L, Boyko EJ, et al. Lower extremity foot ulcers and amputations in diabetes. In: Diabetes in America. 1995;2:409-428.
8. Boulton AJ, Armstrong DG, Albert SF, et al. Comprehensive foot examination and risk assessment: a report of the task force of the foot care interest group of the American Diabetes Association, with endorsement by the American Association of Clinical Endocrinologists. Diabetes Care. 2008;31(8):1679-1685.
9. Apelqvist J, Bakker K, van Houtum WH, et al. International consensus and practical guidelines on the management and the prevention of the diabetic foot. Diabetes Metab Res Rev. 2000;16 Suppl 1:S84-S92.
10. Frykberg RG, Zgonis T, Armstrong DG, et al. Diabetic foot disorders: a clinical practice guideline (2006) of the American College of Foot and Ankle Surgeons. Foot Ankle Spec. 2006;3(6):394-418.
11. Prompers L, Huijberts M, Apelqvist J, et al. High prevalence of ischemia, infection and comorbidity in patients with diabetic foot disease in Europe. Baseline results from the Eurodiale study. Diabetologia. 2007;50(1):18-25.
12. Monteiro-Soares M, Boyko EJ, Ribeiro JM, et al. The International Working Group on the Diabetic Foot (IWGDF) guidelines on prevention of foot ulcers in persons with diabetes. Diabetes Metab Res Rev. 2016;32 Suppl 1:2-6.
13. Abbott CA, Carrington AL, Ashe H, et al. The cost of diabetic foot ulcer management in the UK. Diabet Med. 2002;19(8):649-653.
14. Jeffcoate WJ, Vileikyte L, Boyko EJ, et al. Current concepts review: diabetic foot ulcers. Diabetes Care. 2006;29(8):1676-1682.
15. Frykberg RG, Zgonis T, Armstrong DG, et al. Diabetic foot ulcers: prevention, diagnosis and classification. Am Fam Physician. 2000;61(6):1825-1832.
16. Jude EB, Oyibo SO, Chalmers N, et al. Peripheral arterial disease in diabetic and nondiabetic patients: a comparison of severity and outcome. Diabetes Care. 2001;24(8):1433-1437.
17. Schaper NC, van Netten JJ, Apelqvist J, et al. Practical guidelines on the management and prevention of the diabetic foot 2015. Diabetes Metab Res Rev. 2016;32 Suppl 1:7-15.
18. Lavery LA, Armstrong DG, Wunderlich RP, et al. Risk factors for foot infections in individuals with diabetes. Diabetes Care. 2006;29(6):1298-1300.
19. Bus SA, Valk GD, van Netten JJ, et al. Diabetic foot ulcers: the importance of offloading. Diabet Med. 2008;25(7):802-809.
20. Foster AV, Chuter VH, Chockalingam N. Offloading the diabetic foot. J Am Podiatr Med Assoc. 2012;102(2):106-112.
21. Game FL, Hinchliffe RJ, Apelqvist J, et al. A systematic review of interventions to enhance the healing of chronic ulcers of the foot in diabetes. Diabetes Metab Res Rev. 2012;28 Suppl 1:119-141.
22. Wukich DK, Raspovic KM, Hobizal KB, et al. The influence of HbA1c on the outcomes of foot infections in patients with diabetes. Clin Orthop Relat Res. 2015;473(10):3145-3150.
23. Singh N, Armstrong DG, Lipsky BA. Preventing foot ulcers in patients with diabetes. JAMA. 2005;293(2):217-228.
24. Apelqvist J, Larsson J, Agardh CD, et al. Diabetic foot ulcer outcome: a meta-analysis. Diabet Med. 1993;10(9):683-690.
25. Edmans J, Foster A, Brayne C, et al. Risk factors for amputation in patients with diabetes. Diabet Med. 2001;18(3):250-256.
26. Prompers L, Huijberts M, Apelqvist J, et al. Prediction of outcome in individuals with a diabetic foot ulcer: focus on the differences between ischemic and neuropathic ulcers. Diabetes Care. 2008;31(5):776-781.
27. Oyibo SO, Jude EB, Tarawneh I, et al. A comparison of two methods of off-loading the diabetic foot. Diabet Med. 2001;18(10):771-774.
28. Lipsky BA, Hoey C. Topical antimicrobial therapy for treating chronic wounds. Clin Infect Dis. 2009;49(10):1541-1549.
29. Brownrigg JR, Gibbons G, Jeffcoate WJ. The role of imaging in the diagnosis and management of diabetic foot complications. Diabet Med. 2007;24(12):1426-1436.
30. Hinchliffe RJ, Brownrigg JR, Apelqvist J, et al. Effectiveness of revascularization of the ulcerated foot in patients with diabetes and peripheral arterial disease: a systematic review. Diabetes Metab Res Rev. 2016;32 Suppl 1:84-91.
31. Jude EB, Burgess JR, Jeffcoate WJ. The use of growth factors in the management of diabetic foot ulcers. Diabetes Obes Metab. 2009;11 Suppl 4:39-46.
32. Moulik PK, MacKenzie EJ, Lavery LA, et al. The role of the diabetic foot in mortality. Diabetes Care. 2003;26(2):491-494.
33. Game F, Jeffcoate W. Diabetic foot ulceration: a preventable catastrophe. BMJ. 2004;329(7463):1217-1219.
34. Raspovic KM, Jeffcoate WJ, Bus SA. Diabetic foot ulcers: current management. Diabetes Metab Res Rev. 2009;25(2):115-120.
35. Schaper NC. A review of the prevention and management of diabetic foot problems. Diabetes Metab Res Rev. 2013;29 Suppl 1:S50-S55.
36. Peters EJ, Lavery LA, Reiber GE, et al. Foot ulceration in diabetic patients. Diabetes Care. 1993;16(10):1386-1393.
37. Bakker K, Schaper NC, Apelqvist J. The diabetic foot. In: Foster A, editor. The Diabetic Foot: Medical and Surgical Management. New York, NY: Springer; 2011:3-16.
38. Bus SA, Valk GD, van Netten JJ, et al. Diabetic foot ulcers: prevention and management. Curr Diab Rep. 2012;12(4):464-471.
39. https://scholar.google.com/
40. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/