Diz Protezi Ameliyatının 5 Türü Nedir?

Diz protezi, diz eklemindeki ciddi hasarlar, kireçlenme veya yaralanma nedeniyle diz fonksiyonlarını geri kazandırmak amacıyla gerçekleştirilen cerrahi bir müdahaledir. Günümüzde, dünya genelinde milyonlarca insan diz ağrısı ve hareket kısıtlılığı ile mücadele ediyor. Yaşlanma, obezite ve aşırı kullanım gibi faktörler, diz ekleminde dejeneratif hastalıkların gelişmesine katkıda bulunur. Bu durumlar, bireylerin günlük yaşam aktivitelerini zorlaştırabilir ve yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürebilir. İşte tam bu noktada diz protezi devreye girer, bireylerin ağrısız hareket edebilme yeteneklerini geri kazanmalarını sağlar.

Diz Protezi Ameliyatının 5 Türü Nedir?

Diz protezi ameliyatı, genellikle son çare olarak değerlendirilir. Çünkü bu cerrahi işlem, önemli bir iyileşme süresi ve bazı riskler içerir. Ancak, doğru hasta grubunda yapıldığında, protez ameliyatı yaşam kalitesini dramatik bir şekilde artırabilir. Protezler, metal ve plastik bileşenlerden yapılır ve doğal diz ekleminin işlevini taklit etmek amacıyla tasarlanmıştır. Ameliyat sonrası rehabilitasyon, hastaların yeni diz eklemiyle uyum sağlamaları için kritik öneme sahiptir.

Son yıllarda, ameliyatların sayısında belirgin bir artış yaşanmaktadır. Tıbbi teknolojideki ilerlemeler, bu ameliyatların daha güvenli ve etkili hale gelmesine olanak tanımıştır. Bununla birlikte, hastaların ameliyat öncesi ve sonrası süreçlerde bilinçli kararlar verebilmeleri için bu müdahalenin tüm yönlerini anlamaları önemlidir. Bu makalede, diz protezi ameliyatının nedenleri, türleri, prosedürü, iyileşme süreci ve olası komplikasyonları hakkında kapsamlı bir inceleme sunulacaktır.

Diz Protezi Ameliyatı Kimlere Uygulanır?

Diz protezi ameliyatı, genellikle diz ekleminde ciddi hasara neden olan aşağıdaki durumlar sonucunda gerekli hale gelir:

1. Osteoartrit: Diz ekleminde en sık karşılaşılan sorunlardan biri olan osteoartrit, eklem kıkırdağının zamanla aşınması ve eklemdeki kemiklerin birbirine sürtünmesine neden olur. Bu durum, ağrıya ve hareket kısıtlılığına yol açar.
2. Romatoid Artrit: Vücudun bağışıklık sisteminin eklem dokusuna saldırmasıyla karakterize edilen romatoid artrit, dizde kronik iltihaplanmaya neden olur ve bu durum eklemde deformasyona yol açabilir.
3. Travmatik Artrit: Önceki bir yaralanma sonucu diz ekleminde hasar oluşması, zamanla artrite yol açabilir ve protez ihtiyacını doğurabilir.

Bu koşullar, kişinin günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmesini engelleyebilir ve yaşam kalitesini ciddi anlamda düşürebilir. Eğer konservatif tedavi yöntemleri (fizik tedavi, ilaçlar, enjeksiyonlar) yetersiz kalıyorsa, protez ameliyatı en etkili çözüm olabilir.

Diz Protezi Türleri

Diz protezi türleri, diz eklemindeki hasarın türüne, hastanın ihtiyaçlarına ve cerrahın tercihine göre farklılaşır. Bu cerrahi işlemler, diz eklemindeki aşınmış veya hasar görmüş yüzeylerin yapay materyallerle değiştirilerek hastaların ağrılarını azaltmak ve hareket kabiliyetini artırmak amacıyla gerçekleştirilir.

1. Tam Diz Protezi (Total Knee Arthroplasty – TKA)

Tam diz protezi, diz ekleminde ciddi hasar ve işlev kaybı durumlarında uygulanan bir tedavi yöntemidir. Osteoartrit, romatoid artrit ve travmatik eklem hasarları gibi dizin işlevini büyük ölçüde kısıtlayan durumlarda önerilir. Bu tür durumlarda diz eklemindeki kıkırdak yapısı ve eklem yüzeyleri aşınmış veya deforme olmuş olur, bu da hastada şiddetli ağrıya ve hareket kısıtlılığına yol açar. Bu sorunların giderilmesi ve dizin yeniden işlevsel hale gelmesi için diz eklemindeki tüm hasarlı yüzeylerin yapay parçalarla değiştirilmesi esasına dayanır.

Bu cerrahi işlem sırasında, dizin femur (uyluk kemiği) ve tibia (kaval kemiği) ile temas eden kısımları, ayrıca diz kapağı eklem yüzeyi çıkarılarak yerine metal ve yüksek dayanıklılığa sahip polietilen bileşenlerden yapılmış yapay parçalar yerleştirilir. Bu yapay parçalar, diz ekleminin doğal yapısına ve hareket açıklığına uygun olarak tasarlanmış olup, eklemin işlevselliğini taklit eder. Tam diz protezinin en büyük avantajı, tüm diz eklemindeki hasarı gidererek hastaya ağrısız ve işlevsel bir diz kazandırmasıdır. Bu ameliyat sonrası hastalar, düzenli fizik tedavi ve rehabilitasyon süreci ile hareket kabiliyetlerini geri kazanabilirler.

Ancak, tam diz protezi ameliyatı sonrasında uzun bir iyileşme süreci gerekmektedir ve bu süreç, protezin uzun ömürlü olması için titizlikle takip edilmelidir. Tam diz protezinin ömrü ortalama olarak 15-20 yıl arasında değişir. Aşırı zorlanma ve aşınma durumlarında, protezin işlevselliği azaldığında veya gevşediğinde protez değişimi (revizyon ameliyatı) gerekebilir.

2. Parsiyel (Kısmi) Diz Protezi (Unicompartmental Knee Arthroplasty – UKA)

Parsiyel diz protezi, diz ekleminin sadece belirli bir kısmının hasar gördüğü durumlarda uygulanan bir cerrahi yöntemdir. Diz eklemi üç ana kompartmana (bölüme) ayrılır: iç (medial), dış (lateral) ve ön (patellofemoral) kompartmanlar. Yalnızca tek bir kompartmandaki hasarı hedef alır ve hasarlı olan kompartman çıkarılarak yapay parçalarla değiştirilir. Diz ekleminin diğer sağlıklı kısımları ise korunur. Bu sayede, dizin doğal yapısına daha yakın bir hareket kabiliyeti sağlanır ve ameliyat sonrası iyileşme süresi daha hızlı olur.

Genellikle iç veya dış kompartman hasar görmüşse ve diğer kompartmanlar sağlıklı durumdaysa bu işlem tercih edilir. Bu yöntem, özellikle erken evrede eklem hasarı olan ve diğer kompartmanları sağlam olan hastalarda oldukça etkilidir. Tam diz protezine kıyasla daha küçük bir kesim gerektirdiğinden, daha az invaziv bir yöntemdir. Bu da ameliyat sonrası iyileşme sürecini kısaltır, hastaların daha erken hareket etmelerine ve günlük aktivitelerine dönmelerine olanak tanır.

Parsiyel diz protezinin avantajları arasında daha doğal bir diz hareketi sağlama, kısa iyileşme süreci ve düşük komplikasyon riski bulunur. Ancak, dizin diğer kompartmanlarında ilerleyen aşınma görülürse, hastanın ilerleyen yıllarda tam diz protezine geçmesi gerekebilir. Bu nedenle, parsiyel diz protezi genellikle daha genç, aktif ve dizdeki hasarın tek bir bölge ile sınırlı olduğu hastalar için uygundur.

3. Revizyon Diz Protezi (Revision Knee Arthroplasty)

Revizyon diz protezi, daha önce yapılmış bir diz protezi ameliyatının başarısız olması veya protezin işlevselliğini kaybetmesi durumunda uygulanan ikinci bir ameliyattır. Protezlerin uzun süre kullanımı sonrasında aşınma, gevşeme veya enfeksiyon gibi sorunlar oluşabilir. Revizyon ameliyatı, protezin bu tür komplikasyonlar nedeniyle işlevini kaybettiği veya ömrünü tamamladığı durumlarda zorunlu hale gelir.İlk ameliyata kıyasla teknik olarak daha karmaşıktır ve cerrahın daha detaylı bir planlama yapmasını gerektirir.

Revizyon diz protezinin en yaygın nedenlerinden biri, protezin gevşemesi veya yerinden kaymasıdır. Protezin yerinden kayması, hastanın ağrı hissetmesine ve diz hareket kabiliyetinin azalmasına yol açabilir. Bunun dışında, protez çevresinde enfeksiyon gelişmesi veya protezin yerleştirildiği kemiğin kaybı gibi durumlar da revizyon gerektiren durumlardır. Bu ameliyat sırasında, mevcut protez parçaları çıkarılır ve yerine daha dayanıklı, genellikle özel desteklere sahip olan yeni bir protez yerleştirilir. Gerekli görüldüğünde, kemik greftleri kullanılarak kemik kaybı olan bölgeler desteklenir ve yeni protezin stabilize edilmesi sağlanır.

İlk diz protezi ameliyatına göre daha uzun bir iyileşme süreci gerektirir. Hastaların protez değişimi sonrası dikkatli bir şekilde fizik tedavi ve rehabilitasyon programlarını takip etmeleri önemlidir. Revizyon ameliyatları, teknik zorlukları nedeniyle komplikasyon riski taşıyan operasyonlardır ve başarı oranları cerrahın deneyimine, protez tipine ve kullanılan tekniklere bağlı olarak değişir.

4. Patellofemoral Diz Protezi

Patellofemoral diz protezi, dizin yalnızca patella (diz kapağı) ve femur (uyluk kemiği) arasındaki eklem yüzeyinde aşınma veya hasar oluştuğu durumlarda uygulanan bir protez türüdür. Diz eklemi, patella ile femurun birleşim yüzeyinden kaynaklanan ağrılar veya işlev kaybı yaşadığında, genellikle kıkırdak hasarı ya da patellofemoral osteoartrit gibi nedenlerle bu bölgeye müdahale edilir. Patellofemoral protez, hasarlı yüzeyi onararak hastanın diz kapağı ile uyluk kemiği arasındaki ağrıyı azaltır ve bu bölgedeki hareket kabiliyetini geri kazandırır. Bu protez türü, daha sınırlı bir bölgeyi kapsadığı için dizin diğer kompartmanlarının (medial veya lateral) sağlıklı olduğu durumlarda uygulanır.

Bu protez türü, yalnızca patellofemoral eklemde sorun olduğunda tercih edildiği için oldukça sınırlı bir uygulama alanına sahiptir. Bu da operasyonun daha az invaziv olmasını sağlar ve hastaların iyileşme süresini kısaltır. Diğer diz protezi türlerine göre daha az komplikasyon riski taşır ve protezin yerleştirildiği alan daha küçük olduğundan, ameliyat sonrası ağrı ve şişlik gibi yan etkiler daha az görülür. Ayrıca, hastaların ameliyat sonrası rehabilitasyon sürecinde doğal diz hareketine yakın bir his elde etmeleri mümkündür.

Ancak, her hasta için uygun değildir. Dizin diğer kompartmanlarında aşınma veya kireçlenme başlamışsa, yalnızca patellofemoral protez uygulanması ilerleyen dönemlerde eklem sağlığını tehdit edebilir. Bu durumda, tam diz protezi veya daha geniş alanı kapsayan bir cerrahi çözüm düşünülmelidir. Patellofemoral protez, genellikle daha genç ve aktif hastalar için uygun bir seçenek olarak görülür; çünkü diz eklemindeki hareketin ve esnekliğin büyük bir kısmı korunur ve sadece gerekli bölgeye müdahale edilir.

5. Çift Kompartmanlı Diz Protezi

Çift kompartmanlı diz protezi, diz ekleminin iki kompartmanında aynı anda hasar veya aşınma olduğunda tercih edilen bir protez türüdür. Diz eklemi üç ana kompartmandan oluşur: medial (iç), lateral (dış) ve patellofemoral (ön) kompartmanlar. Eğer hasar veya kıkırdak kaybı sadece iki kompartmanda bulunuyorsa, çift kompartmanlı protez cerrahisi yapılabilir. Örneğin, medial ve patellofemoral kompartmanlar aynı anda hasar görmüş ancak lateral kompartman sağlıklıysa, bu iki kompartmanın protezle değiştirilmesiyle operasyon tamamlanabilir. Böylece hastanın diz ekleminin sağlıklı olan kısmı korunur ve tam diz protezi yerine daha sınırlı bir işlem yapılmış olur.

Tam diz protezine göre daha az invaziv bir cerrahi işlem olduğu için hastalar açısından iyileşme süresi daha kısadır. Bu protez türü, dizin hareket açıklığını koruyarak hastaların daha doğal bir hareket hissi yaşamasına olanak tanır. Ameliyat sırasında dizin sadece hasarlı kompartmanları değiştirilir ve sağlıklı kompartmanlar korunur. Bu da protezle birlikte hastaların daha yüksek konfor düzeyine ulaşmasına ve eklemdeki hissiyatın daha doğal olmasına katkı sağlar.

Bu ameliyat türünün avantajları arasında daha hızlı iyileşme süreci, düşük komplikasyon riski ve diz hareketinin daha doğal kalması bulunur. Ancak çift kompartmanlı diz protezi her hasta için uygun değildir; dizin tüm kompartmanlarında ilerlemiş bir aşınma veya deformasyon varsa, tam diz protezi daha uygun bir seçenek olabilir. Çift kompartmanlı protez, orta yaş grubunda, aktif ve dizdeki aşınmanın sınırlı olduğu hastalarda yaygın olarak tercih edilir. Bu protezin ömrü de hastanın aktivitelerine ve kullanılan protez malzemelerinin kalitesine göre değişiklik gösterebilir, ancak genel olarak iyi bakıldığında uzun yıllar işlevselliğini koruyabilir.

Diz Protezi Türlerinin Avantajları ve Dezavantajları

Her bir diz protezi türünün kendine özgü avantajları ve dezavantajları vardır. Tam diz protezi, geniş bir hasar alanında etkili bir çözüm sunarken, daha uzun bir iyileşme süreci gerektirir ve doğal dize göre daha kısıtlayıcı olabilir. Parsiyel diz protezi, daha kısa iyileşme süresi ve doğal his sağlama avantajına sahip olup, sadece sınırlı hasar durumlarında uygulanabilir. Revizyon diz protezi ise, ilk protezin işlev kaybı durumunda yapılan zorlu bir işlemdir. Patellofemoral diz protezi, sadece dizin ön kısmındaki hasarı hedef alırken, çift kompartmanlı protez iki bölgedeki hasarı tedavi ederek dizin doğal yapısını mümkün olduğunca korur. Hangi protez türünün seçileceği hastanın özel ihtiyaçlarına, dizdeki hasarın derecesine ve hastanın yaşam tarzına göre belirlenir.

Diz Protezi Türlerinin Karşılaştırılması

Her protez türü, belirli hasta grupları için en uygun çözümü sunar. Hangi tür protezin kullanılacağına karar verirken, hastanın genel sağlık durumu, dizdeki hasarın derecesi, yaş ve beklentiler göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle, cerrahın önerileri doğrultusunda en uygun protez seçimi yapılmalıdır.

Diz Protezi Ameliyatı Süreci

Diz protezi ameliyatı genellikle birkaç saat süren bir prosedürdür ve aşağıdaki adımları içerir:

1. Hazırlık: Ameliyattan önce hastalar, ameliyatın başarısını artırmak için bir dizi test ve değerlendirmeden geçirilir. Bu süreçte, hastaların genel sağlık durumu, anesteziye uygunlukları ve ameliyat sonrası rehabilitasyon planı gözden geçirilir.
2. Ameliyat: Anestezi uygulandıktan sonra cerrah, diz ekleminin hasar görmüş bölümlerini çıkarır ve yerine protez parçalarını yerleştirir. Bu parçalar, eklem yüzeylerinin düzgün hareket etmesini sağlar.
3. Ameliyat Sonrası: Ameliyat sonrası hastalar, genellikle birkaç gün hastanede kalır. Bu süre zarfında, ağrı yönetimi, fizik tedavi ve rehabilitasyon başlar. Rehabilitasyon süreci, hastaların protezle uyum sağlamaları ve kaslarını güçlendirmeleri için kritiktir.

İyileşme Süreci ve Rehabilitasyon

Diz protezi ameliyatı sonrası iyileşme süreci, hastanın ameliyat öncesi sağlık durumuna, ameliyatın türüne ve hastanın rehabilitasyon programına uyumuna bağlı olarak değişir. Genel olarak, hastaların tam iyileşme süresi 6 ay ile 1 yıl arasında değişebilir. Bu süreçte hastaların aşağıdaki adımları izlemeleri önemlidir:

• Fizik Tedavi: Fizik tedavi, diz protezi ameliyatından sonra en kritik bileşenlerden biridir. Bu süreç, hastaların yeni diz eklemiyle hareket kabiliyetlerini geri kazanmalarını ve kaslarını güçlendirmelerini sağlar. İlk haftalarda hafif egzersizlerle başlayan fizik tedavi, zamanla daha yoğun egzersizlerle devam eder.
• Ağrı Yönetimi: Ameliyat sonrası ağrı yönetimi, iyileşme sürecinde önemli bir yer tutar. Hastalar, doktorlarının önerdiği ağrı kesici ilaçları düzenli olarak kullanmalı ve aşırı ağrı durumunda doktorlarına danışmalıdır.
• Günlük Aktivitelere Dönüş: Hastalar, ameliyat sonrası ilk birkaç hafta içinde hafif günlük aktivitelere dönebilirler. Ancak, tam olarak normal aktivitelere dönüş süresi genellikle birkaç ay alır. Bu süreçte, hastaların dizlerine aşırı yük bindirmekten kaçınmaları ve doktorlarının talimatlarına uymaları önemlidir.

Diz Protezi Ameliyatının Olası Komplikasyonları

Her cerrahi işlemde olduğu gibi, diz protezi ameliyatı da bazı riskler taşır. Bu riskler, ameliyat öncesi hazırlıkların doğru yapılması ve ameliyat sonrası bakımın dikkatlice uygulanmasıyla en aza indirilebilir. Olası komplikasyonlar şunlardır:

• Enfeksiyon: Ameliyat sonrası enfeksiyon riski, her cerrahi müdahalede olduğu gibi protez ameliyatında da mevcuttur. Enfeksiyonun önlenmesi için hijyen kurallarına sıkı sıkıya uyulmalı ve doktor önerilerine harfiyen uyulmalıdır.
• Kan Pıhtılaşması: Ameliyat sonrası kan pıhtılaşması, bacakta derin ven trombozu (DVT) gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu riski azaltmak için hastalar, ameliyat sonrası dönemde hareketsiz kalmamaya özen göstermelidirler.
• Protez Gevşemesi veya Aşınması: Zamanla, protez parçaları gevşeyebilir veya aşınabilir. Bu durum, ağrıya ve eklemde hareket kısıtlılığına yol açabilir ve revizyon ameliyatı gerektirebilir.

Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Yaşam Kalitesi

Diz protezi ameliyatı sonrası yaşam kalitesi, hastaların büyük bir çoğunluğu için dramatik bir şekilde artar. Ağrının azalması ve hareket kabiliyetinin geri kazanılması, hastaların günlük yaşam aktivitelerine daha kolay katılmalarını sağlar. Bununla birlikte, ameliyat sonrası dönemde düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek ve protez bakımına özen göstermek, uzun vadeli başarı için kritik öneme sahiptir.

Diz Protezi Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Diz protezi ameliyatı düşünen hastalar için protez seçimi de önemli bir adımdır. Protezler, hastanın yaşı, aktivite düzeyi ve dizdeki hasarın ciddiyetine göre seçilmelidir. Günümüzde kullanılan protezler, genellikle uzun ömürlüdür ve çoğu hasta için 15-20 yıl gibi bir süre boyunca sorunsuz bir şekilde işlev görebilir. Ancak, genç hastalarda protezin ömrü boyunca bir veya daha fazla revizyon ameliyatı gerekebilir.

Diz Protezi ve Alternatif Tedavi Yöntemleri

Dizdeki hasarın ciddi olduğu durumlarda en etkili çözüm olabilir, ancak ameliyattan kaçınmak veya ertelemek isteyen hastalar için çeşitli alternatif tedavi yöntemleri de mevcuttur. Bu yöntemler arasında şunlar bulunur:

• Fizik Tedavi ve Egzersiz: Diz kaslarını güçlendirmek ve eklemin hareket kabiliyetini artırmak amacıyla düzenli olarak yapılan fizik tedavi ve egzersizler, ağrıyı hafifletebilir ve ameliyat gereksinimini erteleyebilir.
• İlaç Tedavisi: Ağrı kesiciler, anti-inflamatuar ilaçlar ve eklem enjeksiyonları gibi ilaç tedavileri, ağrıyı ve iltihabı azaltabilir.
• Ortopedik Destekler: Diz destekleri ve ortezler, eklemdeki yükü azaltarak ağrıyı hafifletebilir ve hareket kabiliyetini artırabilir.

Bu alternatif tedavi yöntemleri, her hastada farklı sonuçlar verebilir ve uzun vadede ameliyat gereksinimini tamamen ortadan kaldırmayabilir. Ancak, protez ameliyatı öncesinde bu seçeneklerin değerlendirilmesi önemlidir.

Sonuç

Diz protezi, diz ekleminde ciddi hasar ve fonksiyon kaybı yaşayan hastalar için hayat kurtarıcı bir tedavi olabilir. Ameliyatın başarılı olması, hastaların ameliyat öncesi ve sonrası süreçlere uyum göstermelerine bağlıdır. Doğru bir rehabilitasyon programı ve yaşam tarzı değişiklikleri, ameliyat sonrası uzun vadeli başarıyı garanti altına alabilir. Hastaların, cerrahlarıyla detaylı bir şekilde konuşarak, en uygun tedavi seçeneğini belirlemeleri önemlidir.

Özet Tablo

Bu makale, diz protezi ameliyatı hakkında kapsamlı bir bilgi sunarak, ameliyat öncesi ve sonrası süreçlerde hastaların bilinçli kararlar verebilmelerine yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Ameliyatın her aşamasında dikkatli bir yaklaşım ve uzman rehberliği, hastaların yaşam kalitelerini geri kazanmalarına büyük katkı sağlar.

Referanslar:

1. Diz Protezi Ameliyatının 5 Türü Nedir?
2. American Academy of Orthopaedic Surgeons (AAOS). “Total Knee Replacement Surgical Procedure.”
3. National Institute for Health and Care Excellence (NICE). “Partial Knee Replacement (Unicompartmental Knee Arthroplasty) Guidelines.”
4. Mayo Clinic. “Knee Replacement Surgery: Overview and Recovery.”
5. WebMD. “Osteoarthritis and Knee Replacement: Understanding the Connection.”
6. The Journal of Bone & Joint Surgery. “Long-term Outcomes of Total Knee Arthroplasty.”
7. Harvard Medical School. “Knee Replacement Surgery: Benefits and Risks.”
8. Cleveland Clinic. “Knee Revision Surgery: When Do You Need It?”
9. Johns Hopkins Medicine. “Knee Replacement Surgery and Rehabilitation.”
10. Arthritis Foundation. “Living with Knee Replacement: Post-Surgery Tips.”
11. American College of Rheumatology. “Rheumatoid Arthritis and Knee Replacement Surgery.”
12. National Institutes of Health (NIH). “Advancements in Knee Replacement Surgery.”
13. The Lancet. “Global Trends in Knee Replacement: A Comprehensive Review.”
14. British Orthopaedic Association. “Guidelines for Revision Knee Replacement Surgery.”
15. European Federation of National Associations of Orthopaedics and Traumatology (EFORT). “Modern Techniques in Partial Knee Replacement.”
16. The New England Journal of Medicine. “Comparative Effectiveness of Total vs. Partial Knee Replacement.”
17. University of Oxford. “Long-term Effects of Knee Arthroplasty on Patient Mobility.”
18. World Health Organization (WHO). “Global Burden of Knee Osteoarthritis and the Role of Knee Replacement Surgery.”
19. American Association of Hip and Knee Surgeons (AAHKS). “Revision Total Knee Arthroplasty: Indications and Techniques.”
20. Journal of Orthopaedic Research. “Innovations in Knee Replacement Materials and Longevity.”
21. Hospital for Special Surgery (HSS). “Postoperative Care and Recovery in Knee Replacement Surgery.”
22. https://scholar.google.com/
23. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
24. https://www.researchgate.net/
25. https://www.mayoclinic.org/
26. https://www.nhs.uk/
27. https://www.webmd.com/