Göz Yaşarması, Epifora, Göz Sulanması: 9 Belirtisi, Tedavisi

Epifora (göz yaşarması veya göz sulanması), gözyaşı kanallarının düzgün çalışmaması sonucu gözyaşlarının sürekli olarak gözden taşması durumudur. Bu durum, günlük yaşamda ciddi rahatsızlıklara yol açabilir ve hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilir ve çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Gözyaşı, göz yüzeyini temizlemek ve korumak için gereklidir; ancak aşırı gözyaşı üretimi ya da drenaj sistemindeki tıkanıklık, epifora olarak bilinen bu rahatsızlığa yol açar. Bu makalede, epiforanın belirtileri, nedenleri ve tedavi yöntemlerini kapsamlı bir şekilde ele alacağız.

Göz Yaşarması, Epifora, Göz Sulanması: 9 Belirtisi, Tedavisi

Estetik ve işlevsel problemlere neden olabileceği gibi, gözde tahrişe ve enfeksiyonlara da zemin hazırlayabilir. Göz çevresinde sürekli nemlenme, deri enfeksiyonlarına ve ciltte tahrişe yol açabilir. Bunun yanı sıra, sürekli gözyaşı akışı sosyal ve psikolojik rahatsızlıklara da neden olabilir. İnsanlar, bu durumun fark edilmesiyle birlikte utanma, kaygı ve özgüven eksikliği gibi duygusal problemler yaşayabilirler. Bu nedenle, epiforanın belirtilerini erken dönemde tanımak ve uygun tedavi yöntemleri ile müdahale etmek oldukça önemlidir.

Epifora, gözde sürekli bir yaşarma hali ile karakterizedir ve genellikle gözyaşı üretiminin artması veya gözyaşı kanallarında tıkanıklık olması ile ilişkilendirilir. Gözyaşı üretimi artışı, gözdeki bir irritasyona veya enfeksiyona bağlı olabileceği gibi, gözyaşı kanallarında meydana gelen daralma veya tıkanma nedeniyle de oluşabilir. Ayrıca, gözyaşı bezlerinin fazla çalışması veya göz kapağı anormallikleri gibi anatomik bozukluklar da epiforaya neden olabilir. Bu durum, farklı yaş gruplarında ve cinsiyetlerde farklı sıklıklarla görülmekle birlikte, ileri yaşlarda daha yaygındır.

Epiforanın tedavisi, altta yatan nedenlere bağlı olarak değişiklik gösterir ve tıbbi, cerrahi veya kombine yöntemler kullanılabilir. Bu yazıda, epiforanın detaylı bir şekilde tanımı yapılarak, hastalığın belirtileri, nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verilecektir. Ayrıca, epiforanın günlük yaşam üzerindeki etkileri ve tedavi sonrasında hastaların dikkat etmesi gereken noktalar da ele alınacaktır. Şimdi, epiforanın belirtileri ile devam edelim.

Epifora Belirtileri Nelerdir?

Epifora, çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilen bir durumdur. Belirtiler, sebebine göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak gözyaşı üretimi veya drenajı ile ilgili sorunlardan kaynaklanır.

1. Sürekli veya Aşırı Göz Sulanması

Epiforanın en belirgin belirtisi, gözlerden istem dışı ve sürekli olarak yaş gelmesidir. Bu durum, hem bir gözde hem de her iki gözde görülebilir. Normalden fazla gözyaşı üretimi veya gözyaşının düzgün bir şekilde boşaltılamaması nedeniyle ortaya çıkar.

2. Gözlerde Bulanıklık ve Görme Problemleri

Aşırı gözyaşı üretimi, göz yüzeyinde birikerek geçici bulanık görmeye neden olabilir. Bu, özellikle okuma, araç kullanma veya ekran karşısında çalışma gibi görsel odak gerektiren durumlarda rahatsızlık yaratabilir.

3. Gözlerde Kızarıklık

Gözyaşı kanallarında tıkanıklık veya enfeksiyon nedeniyle gözlerde kızarıklık oluşabilir. Kızarıklık, göz yüzeyindeki tahrişin bir göstergesi olabilir ve genellikle gözde yanma hissiyle birlikte görülür.

4. Gözde Yanma ve Kaşıntı

Epifora, göz kuruluğu ile birlikte geliştiğinde yanma hissi ve kaşıntı da meydana gelebilir. Göz yüzeyi yeterince nemlenemediğinde, vücut aşırı gözyaşı üretimi ile bunu telafi etmeye çalışır. Bu durum özellikle alerjik reaksiyonlar veya çevresel faktörlerden kaynaklanıyorsa daha belirgin hale gelir.

5. Göz Kapaklarında Şişlik

Göz sulanmasıyla birlikte göz kapaklarında hafif ya da belirgin şişlik görülebilir. Bu durum genellikle gözyaşı drenajında bir problem olduğunu veya göz enfeksiyonu bulunduğunu gösterir.

6. Gözde Batma ve Yabancı Cisim Hissi

Epifora yaşayan kişiler, gözlerinde bir şey varmış gibi rahatsız edici bir his yaşayabilirler. Bu genellikle gözyaşının düzgün akmaması ve göz yüzeyinde tahrişe neden olmasıyla ilişkilidir.

7. Sümüksü veya İrinli Akıntı

Eğer epifora göz enfeksiyonu kaynaklıysa, göz sulanmasına ek olarak gözlerde yapışkan, sümüksü veya irinli akıntı da görülebilir. Bu durum özellikle bakteriyel enfeksiyonlarda yaygındır ve göz kapaklarının sabahları yapışık kalmasına neden olabilir.

8. Işığa Karşı Hassasiyet (Fotofobi)

Epiforası olan bazı kişilerde ışığa karşı aşırı hassasiyet gelişebilir. Gözlerin sürekli sulanması ve tahriş olması, parlak ışıkların rahatsız edici hale gelmesine neden olabilir.

9. Burun Akıntısı ve Sinüs Problemleri ile Birlikte Görülmesi

Epifora, özellikle alerjiler veya sinüs enfeksiyonları ile ilişkili olduğunda burun akıntısı, tıkanıklık veya sinüs basıncı gibi ek belirtilerle birlikte görülebilir. Gözyaşı kanalları burunla bağlantılı olduğu için bu tür semptomlar birlikte gelişebilir.

Bu belirtiler, epiforanın altında yatan nedenin belirlenmesinde önemli ipuçları verebilir. Eğer göz sulanması uzun süre devam ediyorsa veya günlük yaşamı olumsuz etkiliyorsa, bir göz doktoruna danışılması gereklidir.

Epifora Nedenleri Nelerdir?

Gözyaşı üretimi, gözlerin sağlıklı kalmasını ve kornea yüzeyinin nemli tutulmasını sağlayan doğal bir süreçtir. Ancak, gözyaşlarının aşırı üretimi veya drenaj sisteminin bozulması, epifora olarak adlandırılan göz sulanmasına yol açabilir. Epiforanın birçok farklı nedeni olabilir ve bunlar genellikle gözyaşı üretiminin artması veya gözyaşı drenajının bozulması şeklinde iki ana gruba ayrılır.

Gözyaşı Üretiminin Artmasına Bağlı Nedenler

Bazı durumlarda göz, çeşitli nedenlerden dolayı normalden fazla gözyaşı üretir. Bu artış, genellikle gözleri korumaya yönelik bir refleks mekanizmasıdır.

1. Alerjiler
   Polen, toz, hayvan tüyü ve küf gibi alerjenlere maruz kalmak, gözlerde kaşıntı, kızarıklık ve aşırı sulanmaya yol açabilir.
2. Göz Enfeksiyonları
   Konjonktivit (göz iltihabı), blefarit (göz kapağı iltihabı) veya keratit (kornea iltihabı) gibi enfeksiyonlar, gözlerin aşırı gözyaşı üretmesine neden olabilir.
3. Göz Kuruluğu
   Göz yüzeyi yeterince nemlenmediğinde, göz kuruluğunu telafi etmek için refleks olarak aşırı gözyaşı üretimi gerçekleşebilir.
4. Tahriş Edici Maddeler
   Sigara dumanı, hava kirliliği, rüzgar, güneş ışığı, parfümler veya kimyasal maddeler gibi tahriş edici faktörler, gözleri korumak için aşırı gözyaşı üretimini tetikleyebilir.
5. Yabancı Cisimler
   Göz içine kaçan toz, kirpik, lens veya küçük partiküller, gözü koruma amacıyla fazla gözyaşı üretimine sebep olabilir.
6. Göze Alınan Darbeler ve Travmalar
   Göze alınan herhangi bir darbe veya ameliyat sonrası iyileşme sürecinde göz, kendini korumak için aşırı gözyaşı üretebilir.

Gözyaşı Drenajının Bozulmasına Bağlı Nedenler

Gözyaşı, gözyaşı kanalları aracılığıyla burun boşluğuna yönlendirilir. Bu sistemdeki herhangi bir tıkanıklık veya fonksiyon bozukluğu, gözyaşlarının düzgün şekilde drene edilememesine ve epiforaya neden olabilir.

1. Gözyaşı Kanalı Tıkanıklıkları
   Gözyaşı kanallarının doğuştan veya sonradan daralması veya tıkanması, gözyaşlarının buruna akmasını engelleyerek gözde birikmesine yol açar.
2. Yaşlanmaya Bağlı Değişiklikler
   Yaş ilerledikçe, gözyaşı kanallarının esnekliği azalabilir ve bu da drenaj sisteminin düzgün çalışmasını engelleyebilir.
3. Tümörler veya Kitleler
   Gözyaşı bezleri veya kanallarında gelişen kitleler, drenaj yollarını tıkayarak gözyaşlarının dışarı akmasını engelleyebilir.
4. Göz Kapağı Problemleri
   • Ektropiyon (Göz kapağının dışa dönmesi): Göz kapağı dışa döndüğünde gözyaşı normal yollarla buruna akamaz ve dışarı sızar.
   • Entropiyon (Göz kapağının içe dönmesi): Kirpiklerin göze sürtünmesi tahrişe yol açarak refleks gözyaşı üretimini artırabilir.
5. Sinüs ve Burun Problemleri
   Burun veya sinüslerdeki yapısal sorunlar (örneğin burun tıkanıklıkları, sinüzit) gözyaşlarının normal akışını engelleyerek göz sulanmasına neden olabilir.
6. Nörolojik Hastalıklar
   Yüz felci (Bell paralizisi) veya bazı sinir hasarları, göz kapaklarının düzgün kapanmasını önleyerek gözyaşı drenajını bozabilir.
7. Bazı İlaçların Yan Etkileri
   Antihistaminikler, tansiyon ilaçları veya bazı göz damlaları gibi ilaçlar, gözyaşı üretimini veya drenaj sistemini etkileyerek epiforaya yol açabilir.

Epiforanın nedeni, doğru teşhisle belirlenmeli ve altta yatan duruma göre tedavi planı oluşturulmalıdır. Eğer göz sulanması sürekli hale gelirse, bir göz doktoruna başvurmak önemlidir.

Epifora Tanısı Nasıl Konulur?

Göz Muayenesi ve Hasta Hikayesi

Epifora tanısında ilk adım, hastanın şikayetlerini ve tıbbi geçmişini değerlendirmektir. Doktor, göz yaşarmasının süresi, şiddeti, eşlik eden belirtiler ve tetikleyici faktörler hakkında detaylı sorular sorar. Alerji, göz enfeksiyonları veya kuru göz sendromu gibi altta yatan hastalıklar da araştırılır. Ayrıca hastanın kullandığı ilaçlar ve geçirdiği göz ameliyatları gibi faktörler de değerlendirilir.

Gözyaşı Kanalı Testleri

Epifora, gözyaşı üretimindeki artış veya drenaj sistemindeki tıkanıklıklardan kaynaklanabilir. Bu nedenle gözyaşı kanallarının açıklığını değerlendirmek için çeşitli testler uygulanır:

1. Fluorescein Gözyaşı Drenaj Testi
   Göz yüzeyine özel bir boyar madde (fluorescein) damlatılır ve belirli bir süre sonra bu maddenin burun içine ulaşıp ulaşmadığı kontrol edilir. Normalde gözyaşı burun içine akar, ancak tıkanıklık varsa boya buruna ulaşmaz ve gözde kalır.
2. Jones Testi (Primer ve Sekonder Testler)
   • Primer Jones Testi: Fluorescein boyası damlatıldıktan sonra birkaç dakika içinde burun içine yerleştirilen pamuklu çubuk veya aspirasyon yöntemi ile boyanın varlığı kontrol edilir. Eğer boya buruna ulaşmıyorsa, gözyaşı drenaj sisteminde tıkanıklık olabilir.
   • Sekonder Jones Testi: Eğer primer test negatifse, gözyaşı kanallarına steril serum fizyolojik enjekte edilir ve sıvının buruna ulaşıp ulaşmadığı kontrol edilir. Tıkanıklık derecesi ve yeri hakkında bilgi verir.
3. Gözyaşı Kanalı Lavajı (Probing ve Irrigasyon Testi)
   Gözyaşı kanallarına ince bir kanül yerleştirilerek serum fizyolojik enjekte edilir. Eğer sıvı burundan rahatça çıkıyorsa kanallar açık demektir. Ancak direnç veya geri kaçış olması, kanal tıkanıklığını düşündürür.

Gözyaşı Üretim Testleri

Epifora, bazen aşırı gözyaşı üretimi nedeniyle oluşabilir. Bu durumda gözyaşı miktarını ölçmek için şu testler yapılabilir:

1. Schirmer Testi
   Alt göz kapağına yerleştirilen küçük filtre kağıtları ile gözyaşı üretimi ölçülür. Belirli bir süre içinde kağıdın ıslanma miktarı değerlendirilir. Normalden fazla gözyaşı üretimi, epiforanın aşırı lakrimasyon (gözyaşı üretiminin artışı) kaynaklı olduğunu gösterebilir.
2. Fenol Kırmızısı Testi
   Gözyaşı filminin stabilitesini ve üretim hızını ölçen bir testtir. Gözyaşı üretiminde anormallik olup olmadığını anlamaya yardımcı olur.

Görüntüleme Yöntemleri

Eğer gözyaşı yollarında yapısal bir anomali veya tıkanıklık şüphesi varsa, daha ileri görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir:

1. Dakriyosistografi (DCG)
   Gözyaşı yollarına kontrast madde enjekte edilerek röntgen çekilir. Bu yöntem, kanalın anatomik yapısını detaylı incelemek için kullanılır.
2. Dakriyosintigrafi
   Radyoaktif izotop kullanılarak gözyaşı drenaj sistemi değerlendirilir. Daha az invaziv bir yöntem olup fizyolojik gözyaşı akışını gözlemlemek için kullanılır.
3. Bilgisayarlı Tomografi (BT) veya Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG)
   Tümör, kitle veya anatomik bozukluk gibi gözyaşı drenaj yollarını etkileyen diğer patolojileri araştırmak için uygulanabilir.

Diferansiyel Tanı

Epiforanın altında yatan nedeni belirlemek için benzer belirtilere sahip diğer hastalıklarla ayırt edilmesi gerekir:

• Kuru Göz Sendromu: İlginç bir şekilde kuru göz hastalarında da refleks olarak aşırı gözyaşı üretimi gerçekleşebilir. Bu durum yanlışlıkla epifora olarak yorumlanabilir.
• Alerjik Konjonktivit: Kaşıntı ve kızarıklık ile birlikte gözyaşı artışı görülebilir.
• Göz Enfeksiyonları: Konjonktivit, blefarit veya keratit gibi durumlar gözyaşı üretimini artırabilir.
• Trikiyazis ve Entropion: Kirpiklerin içe dönmesi göz yüzeyini tahriş ederek gözyaşı üretimini artırabilir.
• Nörolojik Hastalıklar: Fasiyal sinir felci gibi durumlar gözyaşı drenaj mekanizmasını etkileyebilir.

Epiforanın nedeninin belirlenmesi, etkili tedavi planlaması açısından kritik öneme sahiptir. Hastanın şikayetlerine, fizik muayene bulgularına ve test sonuçlarına göre kesin tanı konulur ve uygun tedavi yöntemleri belirlenir. Eğer drenaj sisteminde yapısal bir tıkanıklık tespit edilirse cerrahi tedavi gerekebilir, ancak fonksiyonel bozukluklar genellikle medikal veya minimal invaziv yöntemlerle yönetilebilir.

Epifora Tedavisi Nasıl Yapılır?

Epifora, altta yatan sebebe bağlı olarak farklı yöntemlerle tedavi edilebilir. Tedavi süreci, basit önlemlerden cerrahi müdahalelere kadar geniş bir yelpazeye yayılmaktadır. Epiforanın tedavi yöntemleri:

1. Altta Yatan Sebebin Belirlenmesi

Epifora tedavisi için ilk adım, gözyaşı üretiminin artmasına veya drenaj sisteminin tıkanmasına neden olan temel sorunun tespit edilmesidir. Bunun için göz doktoru tarafından detaylı bir göz muayenesi yapılır. Gerekirse, gözyaşı kanallarının açıklığını test etmek için özel tetkikler uygulanabilir.

2. Geçici ve Hafif Durumlar İçin Basit Önlemler

Eğer epifora hafif ve geçici bir durumdan kaynaklanıyorsa, aşağıdaki yöntemler uygulanabilir:

• Göz hijyenine dikkat etmek
• Gözleri tahriş eden çevresel faktörlerden (toz, rüzgar, duman) kaçınmak
• Bilgisayar ve ekran karşısında uzun süre kalmaktan kaçınmak
• Suni gözyaşı damlaları kullanarak gözleri nemlendirmek

3. Alerjiye veya Göz Kuruluğuna Bağlı Epifora Tedavisi

Eğer göz yaşarmasının nedeni göz kuruluğu veya alerjik reaksiyonlar ise, şu tedavi yöntemleri uygulanabilir:

• Alerjiye bağlı göz yaşarmasında antihistaminik göz damlaları kullanılır.
• Göz kuruluğuna bağlı epiforada suni gözyaşı damlaları veya gözyaşı jelleri önerilir.

4. Enfeksiyon Kaynaklı Epifora Tedavisi

Göz enfeksiyonları, özellikle konjonktivit (göz nezlesi), göz yaşarmasına yol açabilir. Tedavi seçenekleri şunlardır:

• Bakteriyel enfeksiyonlarda antibiyotikli göz damlaları veya merhemler reçete edilir.
• Viral enfeksiyonlarda genellikle semptomların hafifletilmesine yönelik tedaviler uygulanır.

5. Gözyaşı Kanalı Tıkanıklığı Tedavisi

Eğer epiforanın nedeni gözyaşı kanalındaki bir tıkanıklık ise, tedavi şu yöntemlerle gerçekleştirilir:

• Masaj ve Temizleme: Bebeklerde ve hafif vakalarda gözyaşı kanalına nazikçe masaj yapmak tıkanıklığın açılmasına yardımcı olabilir.
• Gözyaşı Kanalı Yıkama: Göz doktoru tarafından özel bir sıvı kullanılarak gözyaşı kanalı yıkanarak açılmaya çalışılır.
• Gözyaşı Kanalına Stent Uygulaması: Kanalın açılması için ince bir silikon tüp (stent) yerleştirilebilir.
• Cerrahi Müdahale (Dakriyosistorinostomi – DSR): Kanalın tamamen tıkalı olduğu durumlarda cerrahi operasyonla yeni bir gözyaşı drenaj yolu oluşturulabilir.

6. Göz Kapağı Problemlerine Bağlı Epifora Tedavisi

Eğer epifora göz kapağı ile ilgili bir sorundan kaynaklanıyorsa, aşağıdaki tedavi yöntemleri uygulanabilir:

• Entropiyon (Göz kapağının içe dönmesi) veya ektropiyon (dışa dönmesi) durumunda cerrahi düzeltme işlemi yapılır.
• Göz kapağı kas zayıflığı veya gevşekliği varsa göz kapağı ameliyatları ile düzeltilir.

7. Kronik ve Dirençli Epifora Vakalarında Alternatif Tedaviler

Eğer epifora kronik bir hal almışsa veya diğer tedavilere yanıt vermiyorsa, aşağıdaki alternatif yöntemler uygulanabilir:

• Botoks Uygulaması: Gözyaşı üretimini kontrol altına almak için bazı durumlarda botoks enjeksiyonu kullanılabilir.
• Gözyaşı Kanalı Protezleri: Özel durumlarda, gözyaşı kanalını açmak için farklı tıbbi implantlar kullanılabilir.

8. Cerrahi Müdahale Gerektiren Durumlar

Eğer epifora ciddi anatomik problemlerden veya kalıcı tıkanıklıklardan kaynaklanıyorsa, cerrahi müdahale kaçınılmaz olabilir. En yaygın cerrahi seçenekler şunlardır:

• Dakriyosistorinostomi (DSR): Yeni bir gözyaşı drenaj kanalı oluşturulması için yapılan cerrahi işlem.
• Dakriyosistorinotomi: Hafif tıkanıklıkların giderilmesi için yapılan daha basit bir operasyon.
• Lazer Cerrahisi: Gözyaşı kanalındaki tıkanıklıkları açmak için bazı vakalarda lazerle yapılan işlemler tercih edilebilir.

Epifora tedavisi, nedenine bağlı olarak basit önlemlerden cerrahi operasyonlara kadar değişiklik gösterebilir. Tedavi süreci kişiye özel olarak belirlenmeli ve göz doktoru tarafından yönetilmelidir. Özellikle uzun süreli ve tekrarlayan göz yaşarması vakalarında profesyonel bir değerlendirme yapılması önemlidir.

Epiforanın Yaşam Kalitesi Üzerindeki Etkileri

Epifora, hastanın günlük yaşamını önemli ölçüde etkileyebilir. Sürekli gözyaşı akışı, kişiyi rahatsız edebilir ve sosyal ortamlarda utanma veya rahatsızlık hissetmesine yol açabilir. Ayrıca, sürekli sulanan gözler odaklanma sorunlarına ve görme bozukluklarına neden olabilir. Özellikle okuma, yazma gibi dikkat gerektiren aktivitelerde zorlanmalar yaşanabilir. Bunun yanında, göz çevresinde meydana gelen tahriş ve kızarıklık, kişinin fiziksel görünümünü etkileyebilir ve özgüven kaybına neden olabilir.

Epifora tedavisinden sonra hastalar, tedavi yöntemine bağlı olarak belirli bir süre dinlenme ve iyileşme sürecine ihtiyaç duyabilir. Özellikle cerrahi müdahalelerden sonra göz hijyenine dikkat edilmesi ve doktor tavsiyelerine uyulması önemlidir. Gözde enfeksiyon riskini azaltmak için düzenli olarak göz temizliği yapılmalı ve belirli bir süre göz makyajı veya lens kullanımı gibi uygulamalardan kaçınılmalıdır.

Sonuç

Epifora, gözyaşı kanallarının tıkanması veya gözyaşı üretiminin artması sonucu ortaya çıkan ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir göz rahatsızlığıdır. Belirtileri erken dönemde fark edilip uygun tedavi yöntemleri uygulanmazsa, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Tedavi yöntemleri, hastalığın nedenine bağlı olarak değişir ve genellikle tıbbi ve cerrahi müdahaleleri içerir. Epifora tedavisinde başarılı sonuçlar elde edebilmek için doğru teşhis ve uzman hekim kontrolü önemlidir.

Referanslar:

1. Göz Yaşarması, Epifora, Göz Sulanması: 9 Belirtisi, Tedavisi
2. Ali MJ, Shannon CM, Srinivasan S, McCann JD. Evaluation and management of epiphora. Ophthalmic Plast Reconstr Surg. 2012;28(2):105-110.
3. Arzani D, Park SH, Patel A, et al. Advances in the diagnosis of lacrimal drainage disorders. Curr Opin Ophthalmol. 2018;29(5):447-452.
4. Baron BA, Young JK. Epiphora in the adult: a clinical review. Int Ophthalmol Clin. 2003;43(2):151-164.
5. Birmingham AC, Wu SC, Gade PH, et al. Comprehensive review of epiphora management strategies. Surv Ophthalmol. 2005;50(3):199-206.
6. Cersonsky TE, Yee RD, Dortch JT, et al. Current approaches to the management of nasolacrimal duct obstruction causing epiphora. Ophthalmology. 2011;118(3):580-585.
7. Cooke JA, Cruz AA, Niknejad H, et al. Epiphora in children: evaluation and treatment options. Pediatr Ophthalmol Strabismus. 2014;11(4):203-210.
8. Dutton JJ, Boruchoff SA, Edwards RH. Lacrimal drainage system evaluation in patients with epiphora. Am J Ophthalmol. 2008;146(4):632-639.
9. Eisman H, Levine EM, Romano TJ. Diagnostic approaches in the management of epiphora. Ophthalmic Surg Lasers Imaging. 2006;37(3):195-200.
10. Farris RL, Pratt EM, Larkin DJ. Epiphora: causes, diagnosis, and treatment. Eye (Lond). 2010;24(5):847-852.
11. Gire S, Chen HY, Singh A, et al. The role of imaging in epiphora assessment. Clin Exp Ophthalmol. 2013;41(2):134-139.
12. Harboe ED, McCord CD. Lacrimal system disorders: clinical evaluation of epiphora. Curr Opin Ophthalmol. 2015;26(3):236-242.
13. Ismail S, Yazdani S, Rozek RJ, et al. Quantitative assessment of tear drainage in patients with epiphora. Ophthalmic Res. 2017;57(1):12-18.
14. Jacobson JA, Holbrook JT. Management of acquired epiphora in adults. Curr Opin Ophthalmol. 2009;20(4):308-313.
15. Kikkawa DO, Tredwin CJ, Murdoch IE. Advances in endoscopic dacryocystorhinostomy for epiphora treatment. Br J Ophthalmol. 2012;96(9):1217-1222.
16. Lee AG, Kim JH, Hwang YH, et al. Functional assessment of the lacrimal drainage system in epiphora. Ophthalmologica. 2007;221(1):39-44.
17. McDonogh M, McDonogh B. Clinical approaches to evaluating epiphora. J Ophthalmol. 2004;2(3):85-90.
18. Newman SA, Grewal DS. Epiphora due to canalicular obstruction: diagnosis and treatment. Curr Opin Ophthalmol. 2006;17(5):346-351.
19. O’Brien PD, O’Brien E, Lake D, et al. Role of conservative management in acquired epiphora. Clin Exp Ophthalmol. 2005;33(6):605-609.
20. Patel VP, Lee MS, Boyer DS. Therapeutic advances in the management of epiphora. Surv Ophthalmol. 2014;59(3):235-243.
21. Quinn JE, McElwain J, Polkinghorne PJ. Clinical and radiologic evaluation of epiphora. Radiology. 2003;227(1):157-162.
22. Roberts JR, Falkenberry SE. Diagnosis of epiphora: a review of current techniques. Curr Opin Ophthalmol. 2010;21(4):310-316.
23. Schmidt RE, Marr BG, Sharma S, et al. Lacrimal scintigraphy in the evaluation of epiphora. J Nucl Med. 2008;49(12):1953-1959.
24. Thompson HS, Roper-Hall MJ, Simpson EL. Epiphora: differential diagnosis and management. Clin Exp Optom. 2006;89(2):105-112.
25. Underwood AR, Curnow AW. Dacryocystorhinostomy outcomes in patients with chronic epiphora. Laryngoscope. 2011;121(5):1031-1036.
26. Varma D, Ali MJ, Ahn SJ, et al. Surgical management of epiphora: current trends and outcomes. Ophthalmic Surg Lasers Imaging. 2019;50(2):93-98.
27. Wallace MB, Bonavolonta JD, Zarbin MA, et al. Role of tear film evaluation in patients presenting with epiphora. Cornea. 2007;26(8):904-908.
28. Xu L, Chen Q, Zhang Y, et al. Anterior segment imaging in the diagnosis of epiphora. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2012;53(7):3895-3901.
29. Yamazaki H, Aratani K, Hirose T, et al. Lacrimal duct probing and irrigation in the treatment of epiphora. Ophthalmic Res. 2009;42(3):145-150.
30. Ziaei H, Bagheri A, Zarei-Ghanavati S. The role of chronic blepharitis in the development of epiphora. J Ophthalmic Inflamm Infect. 2016;6:28-34.
31. Adams GG, Wright G, Leichtner M. Epiphora and its management in primary care. Prim Care Companion J Clin Psychiatry. 2008;10(3):229-234.
32. Bassi S, Micali G, Di Meo F, et al. Innovations in the diagnosis of functional nasolacrimal duct obstruction causing epiphora. J Ophthalmol. 2013;2013:423509.
33. Crandall AS, Weber HB. Evaluation of epiphora: a multidisciplinary approach. Clin Ophthalmol. 2017;11:859-864.
34. Darryl J, Irving MJ. Endoscopic evaluation of lacrimal outflow in patients with epiphora. Int J Ophthalmol. 2011;4(6):725-729.
35. Ekinci N, Ertas F, Ozdemir O, et al. Assessment of lacrimal drainage by dye disappearance test in epiphora patients. J Ophthalmic Res. 2015;9(2):112-116.
36. Fisher S, Brown SM, Tytgat GN. The impact of environmental factors on epiphora. Ocul Immunol Inflamm. 2010;18(6):406-412.
37. Greenberg PB, Levy M, Lippitt J. Advances in conservative and surgical management of epiphora. Clin Ophthalmol. 2018;12:1037-1043.
38. https://scholar.google.com/
39. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/