100 / 100

Koroner arter bypass ameliyatı, kalp hastalıkları tedavisinde yaygın ve etkili bir yöntem olarak öne çıkmaktadır. Bu ameliyat, kalbe kan taşıyan koroner arterlerdeki tıkanıklıkların veya daralmaların cerrahi müdahalelerle düzeltilmesini amaçlar. Kalp kasının yeterli oksijen alması hayati öneme sahiptir ve koroner arterlerdeki herhangi bir daralma veya tıkanıklık, ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. Bu tür durumlar, kalp krizi riskini artırarak yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler. Koroner arter bypass ameliyatı, kalp krizini önleme ve hastaların yaşam kalitesini iyileştirme konusunda önemli bir rol oynar.

Sağlık Bilgisi İçeriği

Koroner Arter Bypass Ameliyatı V2

Dünyada en sık uygulanan kalp ameliyatlarından biri olan koroner arter bypass ameliyatı, hastaların yaşam süresini uzatma ve günlük aktivitelerini sorunsuz bir şekilde gerçekleştirmelerine yardımcı olma kapasitesine sahiptir. Ameliyatın temel prensibi, tıkanmış veya daralmış olan koroner arterin etrafından yeni bir yol oluşturarak kan akışını yeniden düzenlemektir. Bu amaçla, genellikle hastanın kendi damarları kullanılarak tıkanıklığın ötesine köprü görevi görecek yeni damarlar yerleştirilir. Böylece kalp kası, ihtiyaç duyduğu kan ve oksijeni kesintisiz bir şekilde almaya devam eder.

Koroner arter hastalıkları, modern yaşam tarzının ve beslenme alışkanlıklarının bir sonucu olarak günümüzde daha sık görülmektedir. Yüksek kolesterol, hipertansiyon, sigara kullanımı ve hareketsiz yaşam gibi risk faktörleri, bu hastalıkların gelişiminde önemli bir rol oynar. Bu faktörlerin birleşimi, koroner arterlerde yağ plaklarının birikmesine ve damarların daralmasına neden olabilir. Koroner arter hastalığı belirtileri arasında göğüs ağrısı, nefes darlığı, yorgunluk ve bazen de kalp krizi yer alır. Erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleriyle bu hastalığın olumsuz etkileri büyük ölçüde azaltılabilir.

Koroner arter bypass ameliyatı, genellikle ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile kontrol edilemeyen durumlar için tercih edilir. Hastaların ameliyata uygun olup olmadığını belirlemek için çeşitli testler ve görüntüleme teknikleri kullanılır. Bu süreçte doktorlar, hastanın genel sağlık durumu, kalp fonksiyonları ve koroner arterlerin durumu gibi faktörleri dikkate alarak ameliyatın risklerini ve potansiyel faydalarını değerlendirirler. Ameliyat öncesi hazırlık, ameliyat süreci ve sonrasındaki iyileşme dönemi, hastaların başarılı bir sonuç elde etmeleri için dikkatle planlanmalıdır.

Koroner Arter Bypass Ameliyatının Tanımı ve Tarihçesi

Koroner arter bypass ameliyatı, ilk kez 1960’lı yıllarda uygulanmaya başlamış ve kalp cerrahisinde devrim niteliğinde bir gelişme olarak kabul edilmiştir. İlk başarılı koroner bypass ameliyatı, Dr. Rene Favaloro tarafından gerçekleştirilmiş ve bu yöntem kısa sürede dünya genelinde yaygın bir tedavi şekli haline gelmiştir. Günümüzde, bu ameliyat modern teknikler ve gelişmiş cerrahi ekipmanlar sayesinde çok daha güvenli ve etkili bir şekilde gerçekleştirilmektedir.

Ameliyatın temel prensibi, tıkanmış veya daralmış koroner arterlerin etrafına yeni bir damar yerleştirerek kan akışını yeniden sağlamaktır. Bu işlem sırasında genellikle hastanın kendi bacak damarları (safen ven) veya göğüs duvarından alınan arterler (mammary arter) kullanılır. Ameliyatın amacı, kalp kasının yeterli oksijen ve besin almasını sağlayarak kalp fonksiyonlarını iyileştirmek ve kalp krizi riskini azaltmaktır. Günümüzde, minimal invaziv cerrahi tekniklerin de gelişmesiyle birlikte, koroner arter bypass ameliyatı daha az invaziv ve daha hızlı iyileşme süreci sunan yöntemlerle gerçekleştirilebilmektedir.

Bypass Ameliyatı Kimler İçin Uygundur?

Koroner arter bypass ameliyatı, kalp damarlarının ciddi tıkanıklıkları veya daralmaları olan kişiler için bir seçenek olabilir.

Bypass ameliyatının uygun olduğu bazı durumlar şunlar olabilir:

Koroner Arter Hastalığı (KAH) Teşhisi Konmuş Kişiler: Koroner arter bypass ameliyatı, kalp damarlarının ciddi tıkanıklıklarına sahip olan ve KAH teşhisi konmuş kişiler için sıklıkla düşünülür. Bu tıkanıklıklar kalp kasının yeterince oksijen ve besin almasını engelliyorsa ve bu durum anjina veya kalp krizi gibi semptomlara yol açıyorsa ameliyat gündeme gelebilir.
Stabil Anjina (Göğüs Ağrısı) Yaşayanlar: Stabil anjina, egzersiz veya stres sırasında ortaya çıkan göğüs ağrısı olarak bilinir. İlaç tedavisi veya diğer yöntemlerle kontrol altına alınamayan ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen stabil anjina durumunda koroner arter bypass ameliyatı düşünülebilir.
Akut Miyokard İnfarktüs (Kalp Krizi) Geçirenler: Akut miyokard infarktüs, yani kalp krizi sonrası bazı hastalarda koroner arter bypass ameliyatı gerekebilir. Bu, kalp kasının hasar gördüğü ve ciddi damar tıkanıklıklarının olduğu durumlarda söz konusu olabilir.
Komplike Koroner Arter Hastalığına Sahip Olanlar: Birden fazla damarın tıkalı veya daralmış olduğu, komplike koroner arter hastalığına sahip kişilerde ameliyat düşünülebilir. Bu durumda, birden fazla damarı aynı anda bypass etmek gerekebilir.
Kalp Yetmezliği Olanlar: Kalp yetmezliği, kalp kasının yeterince pompalamadığı bir durumdur. Bypass ameliyatı, kalp yetmezliği olan kişilerde kalp fonksiyonunu desteklemek için kullanılabilir.
Diyabet Hastaları: Diyabet, damar hastalıkları riskini artırabilir. Diyabet hastaları, koroner arter bypass ameliyatı için aday olabilirler, çünkü bu ameliyat damarların yeniden açılmasını sağlayarak diyabetle ilgili komplikasyon riskini azaltabilir.
Yüksek Riskli Anjiyoplasti veya Stent İşlemi Geçirenler: Anjiyoplasti veya stent işlemi sonrası damarların yeniden daralması veya sorunlar yaşanması durumunda, bu kişilerde bypass ameliyatı düşünülebilir.

Ameliyat için en uygun adaylar, genellikle koroner arter hastalığının ciddiyeti, genel sağlık durumu ve diğer bireysel faktörler dikkate alınarak belirlenir. Her hasta farklıdır, bu nedenle ameliyat kararı kişiselleştirilir ve bir kardiyolog tarafından değerlendirilir. Bypass ameliyatı öncesinde detaylı bir değerlendirme yapılır ve hasta ile doktor arasında iletişim sıkı bir şekilde sürdürülür. Ameliyatın faydaları ve riskleri, hasta ile paylaşılır ve ortak bir karar verilir.

Koroner Arter Bypass Ameliyatı Nasıl Yapılır?

1. Ameliyat Öncesi Hazırlıklar

Koroner arter bypass ameliyatı öncesinde hastanın durumu detaylı bir şekilde değerlendirilir. Aşağıdaki adımlar genellikle bu hazırlık sürecini içerir:

Tıbbi Geçmiş ve Fiziksel Muayene: Hastanın genel sağlık durumu, kalp hastalığının derecesi ve diğer hastalıkları değerlendirilir.
Laboratuvar ve Görüntüleme Testleri: Kan testleri, elektrokardiyogram (EKG), ekokardiyografi ve koroner anjiyografi gibi testlerle detaylı incelemeler yapılır.
Ameliyata Hazırlık Prosedürleri: Ameliyattan önceki gece hastaya antibiyotik verilir, açlık talimatları verilir ve operasyon bölgesi tıraş edilir.

2. Anestezi ve Cerrahi Hazırlık

Ameliyat genel anestezi altında gerçekleştirilir. Hasta tamamen uyutulduktan sonra cerrahi ekibin çalışması için uygun koşullar sağlanır:

Genel Anestezi Uygulaması: Hastanın ameliyat sırasında ağrı hissetmemesi ve hareketsiz kalması için anestezi verilir.
Sterilizasyon ve Kesinin Hazırlığı: Göğüs bölgesi sterilize edilir ve cerrahi kesi için işaretlenir.

3. Göğüs Kesiği ve Kalbin Erişimi

Ameliyat sırasında cerrah, göğüs bölgesine erişim sağlayarak kalp ve damarların görüntülenmesini mümkün kılar:

Sternotomi: Göğüs kemiği (sternum) ortadan kesilerek açılır ve kalbe erişilir.
Rib Retractor Kullanımı: Göğüs kafesi dikkatlice açılarak ameliyat alanı genişletilir.

4. Kalp ve Akciğer Makinesine Bağlanma

Ameliyat sırasında kalbin durdurulması gerekebilir. Bu durumlarda kalp ve akciğer makinesi kullanılır:

Kan Dolaşımının Sağlanması: Kalp-akciğer makinesi, kanın vücuda oksijen taşımaya devam etmesini sağlar.
Kalbin Durdurulması: Kalp, özel bir soğutucu solüsyon ile geçici olarak durdurulur.

5. Bypass İçin Graft Hazırlığı

Bypass işlemi için kullanılacak damarlar genellikle hastanın kendi vücudundan alınır:

Safen Ven Alımı: Bacaktan alınan safen ven, sık kullanılan bir grefttir.
Radial Arter Kullanımı: Bilekten alınan radial arter, daha dayanıklı bir seçenek olarak tercih edilebilir.
İnternal Torasik Arter (ITA): Göğüs içindeki arterler, kalbin beslenmesi için doğrudan bağlanabilir.

6. Yeni Kan Akış Yolunun Oluşturulması

Bypass işlemi, tıkalı damarların etrafından yeni bir kan akış yolu oluşturarak gerçekleştirilir:

Graftın Yerleştirilmesi: Greft, tıkalı damarın öncesine ve sonrasına dikilir.
Kan Akışının Sağlanması: Yeni yol açıldıktan sonra, kanın bu yoldan sorunsuz bir şekilde akması sağlanır.

7. Kalbin Çalıştırılması ve Dolaşımın Kontrolü

Ameliyat sırasında durdurulan kalp yeniden çalıştırılır ve dolaşım sistemi kontrol edilir:

Kalbin Yeniden Başlatılması: Isıtıcı solüsyon kullanılarak kalbin çalışması sağlanır.
Kan Akışı Kontrolü: Graftın düzgün çalışıp çalışmadığı kontrol edilir.

8. Göğüs Kafesinin Kapatılması

Ameliyat tamamlandıktan sonra göğüs kafesi kapatılır ve iyileşme süreci başlatılır:

Sternumun Kapatılması: Göğüs kemiği cerrahi tel dikişlerle sabitlenir.
Cilt Dikişi veya Zımbalama: Cilt kapatılarak ameliyat alanı steril bir şekilde kapatılır.

9. Ameliyat Sonrası Bakım

Hasta yoğun bakım ünitesine alınarak hayati işlevleri sürekli izlenir ve komplikasyonların önlenmesi için dikkatli bir şekilde takip edilir.

Bu detaylı süreç, koroner arter bypass ameliyatının aşamalarını ve bu aşamalarda uygulanan teknikleri kapsamaktadır.

Bypass Ameliyatı Sonrası Dönem

Ameliyat sonrası dönem, hastanın sağlığına dikkat etmesi gereken önemli bir aşamadır. Doktorun önerilerine uyum sağlamak, ilaçları düzenli olarak kullanmak ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, başarılı bir iyileşmenin anahtarıdır.

Koroner arter bypass ameliyatı, kalp sağlığı için kritik bir işlem olabilir. Ancak her hasta için uygun olup olmadığını belirlemek için detaylı bir değerlendirme gereklidir. Ameliyat öncesinde ve sonrasında dokaçısından çok önemlidir.

İşte koroner arter bypass ameliyatı sonrası dönemde dikkate almanız gereken bazı önemli noktalar:

Düzenli Kontroller: Ameliyat sonrası dönemde düzenli doktor kontrollerine gitmek çok önemlidir. Doktorunuz, ameliyatın etkinliğini ve sağlığınızı takip edecektir.
İlaçlar: Doktorunuz tarafından reçete edilen ilaçları düzenli olarak kullanmalısınız. Bu ilaçlar, kan basıncını düzenlemek, pıhtı oluşumunu önlemek ve kalp sağlığınızı korumak için önemlidir.
Sağlıklı Beslenme: Sağlıklı bir diyet benimsemek, kalp sağlığınızı destekler. Düşük yağlı, düşük tuzlu ve dengeli bir diyet, iyileşme sürecinizi hızlandırabilir.
Fiziksel Aktivite: Doktorunuzun izniyle düzenli fiziksel aktiviteye başlamak, kalp sağlığınızı geliştirebilir. Ancak aşırıya kaçmamak önemlidir.
Sigara ve Alkol: Sigara içmekten ve aşırı alkol tüketmekten kaçının. Bu alışkanlıklar kalp sağlığınıza zarar verebilir.
Stres Yönetimi: Stresi kontrol altında tutmak için stres yönetimi tekniklerini kullanmak önemlidir. Rahatlama egzersizleri veya meditasyon gibi yöntemler yardımcı olabilir.
Düzenli Kan Basıncı Kontrolü: Kan basıncınızı düzenli olarak kontrol ettirin. Yüksek kan basıncı, kalp sağlığınızı tehdit edebilir.
Aile Geçmişi ve Genetik Faktörler: Aile geçmişi ve genetik faktörler, kalp sağlığınızı etkileyebilir. Bu konuda doktorunuzla konuşun ve risk faktörlerini değerlendirin.
Sağlıklı Yaşam Tarzı: Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, kalp sağlığınızı korumanın temelidir. Düzenli egzersiz, dengeli beslenme ve sigara içmemek önemlidir.
Destek Sistemleri: Aileniz ve arkadaşlarınızın desteği, iyileşme sürecinizi kolaylaştırabilir. Duygusal destek almak önemlidir.

Koroner arter bypass ameliyatı, kalp sağlığı için hayati bir öneme sahiptir ve birçok hastanın hayatını kurtarabilir. Ancak ameliyat sonrası dönemde doktorunuzun önerilerine uymak ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarını benimsemek çok önemlidir. Bu şekilde kalp sağlığınızı koruyabilir ve daha uzun bir yaşamın tadını çıkarabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Koroner Arter Bypass Ameliyatı Nedir?

Koroner arter bypass ameliyatı, kalp damarlarındaki tıkanıklığı veya daralmayı gidermek için yapılan bir cerrahi işlemdir. Ameliyat sırasında, tıkalı damarların etrafından kan akışını sağlamak için vücudun başka bir yerinden alınan sağlıklı damarlar kullanılır.

Ameliyat Ne Kadar Sürer?

Ameliyatın süresi genellikle 3 ila 6 saat arasında değişir. Ancak, hastanın genel durumu, bypass yapılacak damar sayısı ve cerrahi ekipmanın özellikleri bu süreyi etkileyebilir.

Kimler Bu Ameliyata İhtiyaç Duyar?

Bu ameliyat genellikle:

Ciddi damar tıkanıklığı olan hastalar,
İlaç veya stent tedavisinden sonuç alamayanlar,
Kalp krizi riskini azaltmak isteyen hastalar için uygundur.

Ameliyatın Riskleri Nelerdir?

Her cerrahi işlem gibi koroner arter bypass ameliyatının da bazı riskleri vardır:

Enfeksiyon
Kanama
Kalp ritim bozuklukları
Nadir durumlarda kalp krizi veya inme Ancak, deneyimli bir cerrah ve uygun bir hazırlık süreciyle bu riskler en aza indirilebilir.

Ameliyattan Önce Hangi Hazırlıklar Yapılır?

Ameliyat öncesinde:

Kan testleri, EKG ve diğer görüntüleme testleri yapılır.
Sigara ve alkol kullanımı bırakılmalıdır.
Doktorun önerdiği ilaçlar düzenli olarak kullanılmalıdır.
Ameliyat öncesi gece yemek ve içmek yasaktır.

Ameliyattan Sonra İyileşme Süreci Nasıldır?

İyileşme süreci kişiden kişiye değişebilir, ancak genel olarak:

İlk 24-48 saat yoğun bakımda geçirilir.
Taburcu olduktan sonra 4-6 hafta boyunca dikkatli bir şekilde dinlenmek gerekir.
Yavaş yavaş fiziksel aktivitelere dönülür.
Doktor kontrolünde düzenli egzersiz yapılması önerilir.

Bypass Ameliyatından Sonra Yaşam Tarzı Değişiklikleri Gerekir mi?

Evet, ameliyattan sonra daha sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek önemlidir. Bunlar:

Dengeli ve kalp dostu bir diyet uygulamak,
Düzenli egzersiz yapmak,
Sigara ve alkolden kaçınmak,
Stres yönetimi sağlamak,
Doktor kontrollerini aksatmamak.

Bypass Ameliyatının Başarı Oranı Nedir?

Koroner arter bypass ameliyatı genellikle yüksek başarı oranına sahiptir. Bu oran, cerrahın deneyimi, hastanın genel sağlık durumu ve ameliyatın kapsamına bağlıdır. Çoğu hasta, ameliyattan sonra yaşam kalitesinde belirgin bir iyileşme fark eder.

Bypass Ameliyatından Sonra Ne Kadar Süreyle Çalışamayabilirim?

Çalışmaya dönüş süresi genellikle mesleğin fiziksel taleplerine bağlıdır:

Ofis çalışanları: 4-6 hafta
Fiziksel işlerde çalışanlar: 8-12 hafta

Ameliyat Sonrası Ağrı Normal mi?

Ameliyat sonrası hafif ağrılar veya rahatsızlık hissi normaldir. Ancak şiddetli ağrı veya beklenmedik semptomlar yaşarsanız hemen doktorunuza başvurmanız gerekir.

Ameliyat Sonrası Kontroller Ne Kadar Sürer?

Ameliyat sonrası kontroller genellikle 1., 6. ve 12. ayda yapılır. Daha sonra, doktorun önerisine göre yıllık kontroller planlanabilir.

Alternatif Tedavi Yöntemleri Var mı?

Koroner arter bypass ameliyatı, genellikle diğer tedavi yöntemlerinin yetersiz kaldığı durumlarda tercih edilir. Alternatif olarak:

İlaç tedavisi
Anjiyoplasti ve stent yerleştirme gibi yöntemler değerlendirilebilir. Ancak bu seçeneklerin uygunluğu doktor tarafından belirlenir.

Ameliyat Sonrası Normal Hayata Ne Zaman Dönebilirim?

Normal günlük aktivitelere dönüş süresi genellikle 6-8 haftayı bulur. Ancak, ağır fiziksel aktiviteler için daha fazla süre gerekebilir. Doktorunuz size özel bir plan sunacaktır.

Eğer başka sorularınız varsa, cerrahınıza danışmanız önemlidir. Her bireyin sağlık durumu farklıdır ve detaylı bilgi için doktorunuzla iletişimde olmalısınız.

Koroner Arter Bypass Ameliyatının Uzun Dönem Sonuçları

Koroner arter bypass ameliyatı, hastaların yaşam kalitesini artırmak ve yaşam süresini uzatmak amacıyla yapılan bir cerrahi müdahaledir. Ameliyatın başarılı olması durumunda hastaların çoğu, eski aktivitelerine dönebilir ve normal bir yaşam sürebilirler. Ancak bu durum, hastanın ameliyat sonrası dönemde sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemesi ve doktor tavsiyelerine uymasıyla yakından ilişkilidir.

Ameliyat sonrası uzun dönemde, hastaların dikkat etmesi gereken başlıca konular şunlardır:

Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sigara kullanımının bırakılması, düzenli egzersiz yapılması ve sağlıklı beslenme gibi yaşam tarzı değişiklikleri, yeniden tıkanıklık oluşma riskini azaltır.
Düzenli Doktor Kontrolleri: Ameliyat sonrası düzenli doktor kontrolleri, hastanın sağlığını izlemek ve olası komplikasyonları erken teşhis etmek açısından önemlidir.
Psikolojik ve Sosyal Destek: Uzun dönem iyileşme sürecinde psikolojik ve sosyal destek almak, hastaların bu dönemi daha rahat atlatmalarına yardımcı olabilir.

Referanslar:

Koroner Arter Bypass Ameliyatı V2
Smith, S. C., et al. (2011). AHA/ACCF Guideline for Coronary Artery Bypass Graft Surgery: Executive Summary. Circulation, 124(23), e652-e735.
Favaloro, R. G. (1968). Saphenous vein autograft replacement of severe segmental coronary artery occlusion: operative technique. The Annals of Thoracic Surgery, 5(4), 334-339.
Sabik, J. F., et al. (2006). Long-term results of internal thoracic artery-coronary artery bypass grafting. The Annals of Thoracic Surgery, 81(3), 758-765.
Lytle, B. W., et al. (1999). Two internal thoracic artery grafts are better than one. The Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery, 117(5), 855-872.
Cameron, A. A., et al. (1996). Coronary artery bypass surgery with internal-thoracic-artery grafts—effects on survival over a 15-year period. The New England Journal of Medicine, 334(4), 216-219.
Loop, F. D., et al. (1986). Influence of the internal-mammary-artery graft on 10-year survival and other cardiac events. The New England Journal of Medicine, 314(1), 1-6.
Buxton, B. F., et al. (2008). The right internal thoracic artery graft—benefits of grafting to the right coronary artery. The Annals of Thoracic Surgery, 86(4), 1115-1120.
Taggart, D. P. (2013). Bilateral internal mammary artery grafting: Are BIMA better?. Indian Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery, 29(2), 213-219.
Yusuf, S., et al. (1994). Effect of coronary artery bypass graft surgery on survival: overview of 10-year results from randomized trials by the Coronary Artery Bypass Graft Surgery Trialists Collaboration. Lancet, 344(8922), 563-570.
Goldman, S., et al. (1986). Comparison of saphenous vein and internal mammary artery graft patency by coronary angiography 1 to 15 years after surgery. Circulation, 73(1), 60-65.
Thorsson, O., et al. (1990). Exercise capacity and myocardial function after coronary artery bypass surgery. Scandinavian Cardiovascular Journal, 24(1), 23-29.
Hannan, E. L., et al. (1990). Improving the outcomes of coronary artery bypass surgery. JAMA, 263(6), 803-809.
Kennedy, J. W., et al. (1985). The relation of coronary bypass graft flow to angiographic patency: A 10-year study. Circulation, 72(6), 1135-1143.
Berger, P. B., et al. (2000). Long-term follow-up and predictors of clinical events in patients with multivessel disease and acute myocardial infarction. Journal of the American College of Cardiology, 35(3), 563-570.
Kolesov, V. I. (1967). Mammary artery–coronary artery anastomosis as method of treatment of angina pectoris. The Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery, 54(4), 535-544.
Fitzgibbon, G. M., et al. (1978). Aorta-to-coronary artery saphenous vein grafts: ten-year later survival and graft patency. Circulation, 58(3), 273-279.
Mohr, F. W., et al. (2013). Coronary artery bypass graft surgery versus percutaneous coronary intervention in patients with three-vessel disease and left main coronary disease: 5-year follow-up of the randomized, clinical SYNTAX trial. The Lancet, 381(9867), 629-638.
Serruys, P. W., et al. (2009). Percutaneous coronary intervention versus coronary-artery bypass grafting for severe coronary artery disease. The New England Journal of Medicine, 360(10), 961-972
https://scholar.google.com/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
https://www.researchgate.net/
https://www.nhs.uk/

Sağlık Bilgisi Paylaş !