Kulak Zarı Deliği: Kulak Zarı Delinmesinin 6 Nedeni Tedavisi

Kulak sağlığı, bireyin yaşam kalitesini doğrudan etkileyen önemli bir unsurdur. İşitme kaybı, kulak ağrısı ve kulak çınlaması gibi kulakla ilgili problemler, bireylerin günlük yaşamında ciddi rahatsızlıklar oluşturabilir. Bu sorunlardan biri olan kulak zarı delinmesi, kulakta meydana gelen çeşitli hasarların bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Kulak zarının yırtılması veya delinmesi, dış ortamla orta kulak arasında bir bariyer görevi gören zarın bütünlüğünün bozulması anlamına gelir. Bu durum, işitme kaybına, enfeksiyon riskinin artmasına ve ağrıya neden olabilir. Kulak zarı deliği, bir darbe sonucu olabileceği gibi, orta kulak enfeksiyonu gibi tıbbi durumlar sonucunda da oluşabilir. Bu makalede, kulak zarı deliği tedavisinin ayrıntılarını inceleyeceğiz.

Kulak Zarı Deliği: Kulak Zarı Delinmesinin 6 Nedeni ve Tedavisi

Kulak zarı delinmesi , işitme kaybı başta olmak üzere çeşitli işitsel ve fizyolojik problemlere yol açabilir. Zardaki delik, kulaktaki ses dalgalarının iletilmesini engeller, bu da sesin zayıf duyulmasına neden olur. Ayrıca kulak zarının delinmesi, bakterilerin ve diğer zararlı maddelerin orta kulağa kolayca girebilmesine imkan tanır, bu da enfeksiyon riskini artırır. Hastalar bu süreçte baş dönmesi, kulak çınlaması ve akıntı gibi şikayetlerle doktora başvurabilirler. Ancak bu sorun, gelişmiş tedavi yöntemleri sayesinde büyük oranda çözüme kavuşturulabilir.

Tedavi yöntemleri hastanın yaşına, deliğin boyutuna, nedenine ve işitme kaybının derecesine bağlı olarak çeşitlilik gösterebilir. Cerrahi müdahale gerekebileceği gibi, bazı durumlarda doğal iyileşme de mümkün olabilir. Modern tıpta, kulak zarı delinmesi tedavisinde çeşitli cerrahi prosedürler ve yenilikçi teknikler kullanılarak hastaların işitme kaybı ve enfeksiyon riskleri en aza indirilmektedir. Bununla birlikte, her hasta için uygun tedavi yönteminin belirlenmesi uzman bir doktorun değerlendirmesine dayanır.

Bu makalede kulak zarı delinmesi ile ilgili en sık karşılaşılan nedenler, belirtiler ve tedavi seçeneklerine detaylı bir şekilde değineceğiz. Aynı zamanda kulak sağlığını korumanın yollarını ve tedavi sonrası dikkat edilmesi gereken hususları da ele alacağız. Kulak zarındaki delik, genellikle ciddi sonuçlara yol açsa da, doğru tedavi yöntemleriyle başarıyla yönetilebilir. İşitme kaybının önlenmesi ve yaşam kalitesinin artırılması adına, erken tanı ve uygun tedavi kritik bir öneme sahiptir.

Kulak Zarı Delinmesi Nedir?

Kulak zarı delinmesi , tıbbi adıyla timpanik membran perforasyonu, kulak zarında meydana gelen bir yırtılma veya delik oluşumudur. Kulak zarı, dış kulak kanalı ile orta kulak arasındaki ince, hassas bir zardır ve işitme sürecinde kritik bir rol oynar. Gelen ses dalgalarını titreşimlere dönüştürerek orta kulağa iletir ve aynı zamanda orta kulağı dış ortamdan koruyan bir bariyer görevi görür. Kulak zarı delindiğinde, bu koruyucu işlev zayıflar ve işitme kaybı gibi sorunlara yol açabilir. Delik boyutuna ve nedenine bağlı olarak, semptomların şiddeti değişiklik gösterebilir.

Bu durum genellikle fiziksel travmalar, enfeksiyonlar veya ani basınç değişiklikleri nedeniyle oluşur. Örneğin, bir pamuk çubuğunun aşırı şekilde kulağa sokulması veya kulağa darbe alınması kulak zarının delinmesine neden olabilir. Orta kulak enfeksiyonları sırasında oluşan iltihap ve sıvı birikimi de zar üzerinde basınç oluşturarak yırtılmaya yol açabilir. Ayrıca, uçak yolculuğu, dalış veya patlayıcı bir sese maruz kalma gibi ani basınç değişiklikleri de kulak zarını zayıflatarak perforasyona neden olabilir. Her ne kadar bazı durumlarda kulak zarı kendiliğinden iyileşse de, büyük delikler veya tekrarlayan travmalar cerrahi müdahale gerektirebilir.

Kulak zarı delinmesi yalnızca işitme kaybı ile sınırlı bir sorun değildir; aynı zamanda kulak enfeksiyonlarına karşı duyarlılığı da artırır. Kulak zarında bir delik olduğunda, su ve bakteriler orta kulağa daha kolay ulaşır, bu da sık sık tekrarlayan enfeksiyonlara neden olabilir. Ayrıca, bu durum baş dönmesi, kulak çınlaması (tinnitus) gibi rahatsızlıklara da yol açabilir. Kulak zarı delinmesinin kesin tanısı bir kulak burun boğaz (KBB) uzmanı tarafından otoskop veya diğer görüntüleme yöntemleriyle yapılır. Doğru teşhis ve uygun tedavi planı, bu durumun etkilerini hafifletmek ve komplikasyonları önlemek açısından büyük önem taşır.

Kulak Zarı Delinmesi Nedenleri Nelerdir?

Kulak zarı delinmesi nedenleri, farklı iç ve dış etkenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu durumun nedenleri genellikle mekanik travmalar, enfeksiyonlar, basınç değişiklikleri ve çevresel faktörler olarak sınıflandırılabilir. Her bir neden, kulak zarına farklı düzeylerde zarar verebilir ve delinmeye yol açabilir.

1. Fiziksel Travmalar

Fiziksel travmalar, kulak zarı delinmesinin en sık görülen nedenlerinden biridir. Bunlar, doğrudan kulağa alınan darbelerden veya yanlış temizlik yöntemlerinden kaynaklanabilir:

• Pamuklu Çubuk Kullanımı ve Yabancı Cisimler: Kulak temizliğinde yaygın olarak kullanılan pamuklu çubuklar veya diğer keskin nesneler, kulak zarına zarar verebilir. Bu tür yanlış temizlik alışkanlıkları, zarın yırtılmasına yol açabilir. Özellikle çocuklarda, oyuncak parçaları gibi küçük nesnelerin kulağa sokulması sonucu delinmeler sıkça görülür.
• Travmatik Darbeler: Kulağa gelen şiddetli bir darbe veya kafa travması kulak zarını zayıflatarak perforasyona neden olabilir. Örneğin, spor kazaları, düşmeler veya fiziksel kavgalar sırasında kulak zarında yırtılma meydana gelebilir.
• Patlama veya Gürültü Travması: Patlama gibi ani ve yüksek ses dalgalarına maruz kalmak (örneğin, bir havai fişek patlaması veya silah sesi) kulak zarına zarar verebilir. Bu tür sesler, zarın aşırı titreşmesine ve yırtılmasına neden olabilir.

2. Orta Kulak Enfeksiyonları

Orta kulak enfeksiyonları (otitis media), kulak zarı delinmesinin bir diğer yaygın nedenidir. Bu tür enfeksiyonlar sırasında orta kulakta sıvı birikimi olur ve bu sıvı, zar üzerinde yüksek bir basınç oluşturur. Eğer bu basınç zamanında tedavi edilmezse, kulak zarı yırtılabilir. Özellikle çocuklarda sık görülen bu enfeksiyonlar, hem akut hem de kronik durumlarda kulak zarına zarar verebilir. Ayrıca, tedavi edilmeyen enfeksiyonlar, delinmenin yanı sıra işitme kaybı ve sürekli iltihaplanmaya yol açabilir.

3. Basınç Değişiklikleri (Barotravma)

Ani ve büyük basınç değişiklikleri, kulak zarını zayıflatan ve yırtılmasına neden olan önemli bir faktördür. Bu durum, özellikle aşağıdaki aktiviteler sırasında meydana gelir:

• Uçak Yolculukları: Uçağın iniş ve kalkışı sırasında kabin basıncının hızla değişmesi, kulak zarında rahatsızlık ve basınç hissine yol açabilir. Eğer bu basınç dengelenemezse, zar yırtılabilir.
• Dalış ve Su Sporları: Scuba dalışı gibi su sporları sırasında, suyun derinliği arttıkça basınç da artar. Eğer dalış sırasında kulaklar uygun şekilde eşitlenmezse, kulak zarı zarar görebilir.
• Patlama ve Şok Dalgaları: Büyük patlamaların yarattığı şok dalgaları, ani basınç değişikliklerine neden olarak kulak zarında delinme yapabilir.
• Ani Basınç Değişimleri: Öksürme, hapşırma veya güçlü bir şekilde burnu temizleme gibi ani iç basınç artışları da nadiren de olsa kulak zarının delinmesine neden olabilir.

4. Kimyasal ve Çevresel Faktörler

Kimyasal ve çevresel maruziyetler de kulak zarını olumsuz etkileyebilir:

• Kimyasallar: Kulak içine yanlışlıkla asidik veya tahriş edici bir kimyasal madde kaçması, zarın zayıflamasına ve delinmesine yol açabilir. Bu durum genellikle endüstriyel ortamlarda veya ev kazalarında meydana gelir.
• Yüksek Sıcaklık veya Yanıklar: Kulak zarına aşırı sıcak bir cismin yaklaşması veya yangın gibi durumlarda yüksek ısıya maruz kalma, zarın bütünlüğünü bozabilir.
• Su ve Nem Faktörleri: Kulak zarına sürekli su girmesi veya nemli ortamlarda uzun süre bulunma, zarın esnekliğini ve dayanıklılığını azaltabilir. Özellikle kirli suya maruz kalma enfeksiyon riskini artırarak zar perforasyonuna neden olabilir.

5. Tıbbi Müdahaleler ve Yan Etkiler

Bazı tıbbi işlemler veya durumlar da kulak zarı delinmesine yol açabilir:

• Kulak İçi Cerrahi Müdahaleler: Orta kulak veya iç kulak ile ilgili cerrahi işlemler sırasında, yanlışlıkla kulak zarına zarar verilebilir.
• Ventilasyon Tüpü Uygulaması: Orta kulak enfeksiyonlarının tedavisi için kullanılan ventilasyon tüplerinin çıkarılmasından sonra, zarın tam iyileşmemesi perforasyona neden olabilir.
• İlaçların Yan Etkileri: Ototoksik ilaçlar (örneğin, bazı antibiyotikler) kulak yapısına zarar vererek zarın bütünlüğünü etkileyebilir.

6. Kronik Kulak Sorunları

Bazı kişilerde kronikleşmiş kulak rahatsızlıkları, zarı zamanla zayıflatır ve delinme riskini artırır. Özellikle kronik otitis media, sürekli tekrarlayan enfeksiyonlarla kulak zarının yapısını bozabilir. Bu gibi durumlarda, zar kendiliğinden iyileşmekte zorlanır ve kalıcı perforasyonlar oluşabilir.

Kulak Zarı Delinmesi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kulak zarı delinmesi tedavisi, deliğin boyutuna, altta yatan nedenlere, enfeksiyon varlığına ve işitme kaybının derecesine bağlı olarak farklılık gösterir. Tedavi yöntemleri konservatif (ilaçla ve kendiliğinden iyileşme) yaklaşımlardan cerrahi müdahalelere kadar geniş bir yelpazeyi kapsar. Bu durumun tedavisinde temel hedef, işitme kaybını önlemek, enfeksiyon riskini azaltmak ve kulak zarının bütünlüğünü yeniden sağlamaktır. İşte kulak zarı delinmesi tedavisinde kullanılan yöntemler:

1. Kendiliğinden İyileşme ve Konservatif Tedavi

Birçok küçük kulak zarı deliği, özellikle travma veya akut enfeksiyon nedeniyle oluşmuşsa, herhangi bir cerrahi müdahaleye gerek kalmadan kendiliğinden iyileşebilir. Kulak zarı, iyileşme potansiyeline sahip bir doku olduğundan, birkaç hafta ila birkaç ay içinde delik kapanabilir. Bu süreçte doktorlar, kulakta enfeksiyon gelişmesini önlemek için bazı önlemler alınmasını tavsiye eder:

• Kulak Temizliği ve Koruma: Hastalara, suyun veya yabancı maddelerin kulağa girmemesi için dikkatli olmaları söylenir. Özellikle duş alırken kulağın korunması önemlidir.
• Antibiyotik Tedavisi: Orta kulak enfeksiyonu olan hastalara, enfeksiyonu kontrol altına almak için antibiyotik damlalar veya oral antibiyotikler reçete edilebilir.
• Ağrı Yönetimi: Ağrı şiddetliyse, doktorlar ağrı kesici ilaçlar veya iltihap önleyici tedaviler önerebilir.

Bu tür tedaviler, genellikle küçük delikler ve ciddi komplikasyonların olmadığı durumlarda tercih edilir.

2. Patch (Yama) Uygulaması

Daha büyük veya iyileşmeyen delikler için, doktorlar kulak zarı yaması (patching) yöntemini uygulayabilir. Bu işlem, klinik ortamda ve genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirilir.

• Doktor, deliğin çevresindeki dokuyu temizler ve iyileşme sürecini teşvik etmek için zarı hafifçe uyarır.
• Ardından, deliğin üzerine kimyasal bir maddeyle kaplanmış özel bir kağıt yama yerleştirilir.
• Yama, kulak zarının dokusunun yeniden büyümesini teşvik eder ve genellikle birden fazla uygulama gerektirebilir.

Bu yöntem, cerrahi müdahaleye gerek kalmadan deliğin kapanmasını sağlamak için etkili bir seçenektir.

3. Cerrahi Tedavi: Timpanoplasti

Küçük deliklerin kendiliğinden iyileşmediği veya büyük deliklerin olduğu durumlarda, cerrahi tedavi olan timpanoplasti tercih edilir. Timpanoplasti, kulak zarını onarmak için uygulanan bir ameliyattır ve oldukça yüksek başarı oranlarına sahiptir.

• Ameliyat Süreci:
  Timpanoplasti genellikle genel anestezi altında yapılır. Cerrah, genellikle hastanın kendi dokusundan (örneğin fasya dokusu) alınan bir grefti kullanarak kulak zarındaki deliği kapatır. Bu greft, zarın eksik bölgesini doldurarak kulak zarının doğal yapısını yeniden oluşturur.
• İyileşme Süreci:
  Ameliyat sonrasında, hastaların birkaç hafta kulağını sudan ve enfeksiyonlardan koruması önerilir. İyileşme süreci boyunca işitme seviyesinin yavaş yavaş normale dönmesi beklenir.
• Başarı Oranı:
  Timpanoplasti, doğru şekilde yapıldığında %90’dan fazla başarı oranına sahiptir ve kalıcı işitme kaybını önlemekte oldukça etkilidir.

4. Mastoid Eklemi Ameliyatı (Mastoid Cerrahisi)

Bazı durumlarda, özellikle kronik orta kulak enfeksiyonu ile birlikte görülen kulak zarı delinmesi durumlarında, mastoid kemikte iltihaplanma veya enfeksiyon olabilir. Bu tür vakalarda, enfeksiyonu temizlemek ve zarın onarımını kolaylaştırmak için mastoid cerrahisi yapılabilir. Bu işlem, kulak zarının iyileşmesini destekleyerek komplikasyon riskini azaltır.

5. İşitme Cihazları

Bazı hastalarda, kulak zarındaki deliğin kalıcı işitme kaybına neden olduğu durumlarda işitme cihazları kullanılabilir. Bu cihazlar, işitme seviyesini artırarak hastaların günlük yaşam kalitesini iyileştirir.

6. Alternatif ve Destekleyici Tedaviler

Bazı durumlarda, destekleyici tedaviler de iyileşme sürecine katkıda bulunabilir:

• Fizyoterapi ve Vestibüler Rehabilitasyon: Eğer kulak zarı delinmesi baş dönmesi veya denge problemlerine yol açıyorsa, bu tür rehabilitasyon programları uygulanabilir.
• Özel Kulak Tıkaçları: Kulak zarı delinmesi olan hastaların suyla teması önlemesi için özel tıkaçlar önerilebilir.

7. Tedavi Sonrası Bakım

Tedavi sürecinin başarısını artırmak ve komplikasyonları önlemek için tedavi sonrası bakım çok önemlidir:

• Kulak, sudan ve travmalardan korunmalıdır.
• Enfeksiyon belirtileri (ağrı, akıntı, ateş) gelişirse hemen doktora başvurulmalıdır.
• Kontroller düzenli olarak yapılmalı ve iyileşme süreci doktor tarafından takip edilmelidir.

Tedavi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kulak zarı delinmesi tedavisinden sonra, iyileşme sürecinin sorunsuz geçmesi için bazı önemli hususlara dikkat edilmesi gerekir. İşte bu süreçte dikkat edilmesi gerekenler:

• Su Teması: Kulak deliği onarıldıktan sonra, kulağın suyla temas etmemesi son derece önemlidir. Banyo yaparken veya yüzme sırasında suyun kulağa kaçmasını önlemek için kulak tıkacı kullanılmalıdır.
• Yüksek Seslerden Kaçınma: İyileşme sürecinde kulak, yüksek seslere karşı daha hassas olabilir. Bu nedenle aşırı gürültülü ortamlardan uzak durmak gerekir.
• Doktor Kontrolleri: Tedavi sonrasında düzenli doktor kontrollerine gidilerek iyileşmenin tam olup olmadığı kontrol edilmelidir.
• Enfeksiyon Önlemleri: Kulağın enfeksiyona karşı korunması için temizlik ve hijyen kurallarına özen gösterilmelidir.

Sonuç

Kulak zarı delinmesi , farklı nedenlerle ortaya çıkabilen ve işitme sağlığını doğrudan etkileyen bir durumdur. Kulak zarının sağlıklı yapısı, yalnızca seslerin iletiminde değil, aynı zamanda orta kulağı dış etkenlerden korumada kritik bir rol oynar. Delik oluştuğunda, bu doğal bariyer zayıflar ve işitme kaybı, sık tekrarlayan enfeksiyonlar, baş dönmesi gibi sorunlara neden olabilir. Erken teşhis ve doğru tedavi yaklaşımları, kulak zarı delinmesinin kısa sürede iyileşmesine ve daha ciddi komplikasyonların önlenmesine yardımcı olabilir. Bu nedenle, kulakta ağrı, işitme kaybı veya çınlama gibi belirtiler ortaya çıktığında bir KBB uzmanına danışmak büyük önem taşır.

Tedavi seçenekleri, kulak zarı deliğinin boyutuna, nedenine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Küçük delikler çoğu zaman kendiliğinden iyileşirken, büyük veya iyileşmeyen delikler için tıbbi müdahale gerekebilir. Cerrahi müdahale gerektiren durumlarda timpanoplasti, zarın onarılması için etkili bir çözüm sunar ve işitme kaybını büyük ölçüde düzeltir. Bununla birlikte, tedavinin başarısı, hastanın tedavi sürecine uyum sağlaması ve doktorun önerdiği koruyucu önlemleri uygulamasıyla yakından ilişkilidir. Örneğin, enfeksiyonları önlemek için kulağı sudan korumak veya ani basınç değişikliklerinden kaçınmak, iyileşme sürecini hızlandırır.

Kulak sağlığını korumak, genel yaşam kalitesini artırmada önemli bir adımdır. Kulak zarı delinmesi gibi sorunlar erken fark edildiğinde ve uygun şekilde tedavi edildiğinde, çoğu hasta eski işitme düzeyine dönebilir ve enfeksiyon riskinden korunabilir. Ancak, bu tür sorunların önlenmesi için bilinçli olmak, kulak hijyenine dikkat etmek ve risk faktörlerinden kaçınmak esastır. Kulak sağlığı konusunda düzenli kontrol yaptırmak, olası sorunların erken aşamada tespit edilmesine olanak tanır ve daha ciddi sonuçların önüne geçer. Bu nedenle, kulak zarı delinmesi gibi durumlarda erken müdahale ve dikkatli takip, uzun vadeli sağlığı korumada kilit rol oynar.

Referanslar:

1. Kulak Zarı Deliği: Kulak Zarı Delinmesinin 6 Nedeni Ve Tedavisi
2. Bluestone, C. D., & Klein, J. O. (2007). Otitis Media in Infants and Children. BC Decker Inc.
3. Le, T., & McAfee, J. (2019). Tympanic Membrane Perforations: Causes, Diagnosis, and Management. American Family Physician, 99(5), 312-318.
4. Browning, G. G., & Gatehouse, S. (1992). The Effects of Perforation Size on Tympanic Membrane Healing. Clinical Otolaryngology & Allied Sciences, 17(4), 278-281.
5. Rizer, F. M. (1997). Overlay versus Undelay Tympanoplasty. The Laryngoscope, 107(12), 1540-1543.
6. Govaerts, P. J., et al. (1990). Myringoplasty: Review of 77 Cases. The Annals of Otology, Rhinology, and Laryngology, 99(5), 366-370.
7. Ahmad, Z., & Rashid, K. (2018). Tympanic Membrane Perforation: A Review of Pathogenesis and Treatment. Journal of Clinical Medicine Research, 10(8), 637-645.
8. Yung, M., & Neumann, C. (1998). Factors Influencing Closure Rates in Myringoplasty. Clinical Otolaryngology and Allied Sciences, 23(5), 377-380.
9. Tos, M. (1993). Causes of Eardrum Perforation and Treatment Modalities. Otology & Neurotology, 14(3), 283-288.
10. Sheehy, J. L. (1980). Tympanic Membrane Perforation Repair Techniques. The Laryngoscope, 90(9), 1480-1488.
11. Ahmed, S., & McRae, D. (2007). The Role of Antibiotics in Treating Tympanic Membrane Perforations. Journal of Laryngology and Otology, 121(7), 616-619.
12. Khan, M. M., et al. (2013). Efficacy of Fat Plug Myringoplasty. Otolaryngology–Head and Neck Surgery, 148(1), 142-146.
13. Lee, D. H., et al. (2002). Spontaneous Healing of Tympanic Membrane Perforations: Factors Influencing Outcome. Otology & Neurotology, 23(3), 251-254.
14. Merchant, S. N., & McKenna, M. J. (2005). Tympanic Membrane Repair and the Hearing Outcomes. The American Journal of Otology, 26(3), 263-270.
15. Palva, T. (1982). Pathophysiology of Tympanic Membrane Trauma. Otolaryngology Clinics of North America, 15(4), 755-766.
16. Deka, R. C., & Deka, A. (1998). Traumatic Tympanic Membrane Perforations: Diagnosis and Management. Otolaryngology Online Journal, 18(2), 123-130.
17. Browning, G. G. (1993). Tympanic Membrane Perforations and Hearing Loss. Journal of Laryngology and Otology, 107(4), 310-313.
18. Alho, O. P., et al. (1995). Factors Affecting Tympanic Membrane Healing After Perforation. Clinical Otolaryngology and Allied Sciences, 20(5), 392-396.
19. McCary, S., & Healy, G. (2001). Tympanoplasty Techniques: Success Rates and Complications. Otolaryngology Clinics of North America, 34(3), 649-660.
20. Ghanem, M. A., & Mansour, M. H. (2002). Tympanic Membrane Regeneration in Acute Perforations. Ear, Nose & Throat Journal, 81(8), 508-514.
21. Albera, R., et al. (2012). Post-Traumatic Tympanic Membrane Perforations: Prognostic Factors for Healing. Journal of International Advanced Otology, 8(1), 41-44.
22. Schuknecht, H. F. (1994). Pathology of the Ear. Lea & Febiger.
23. Mills, R., & Thorp, M. A. (2004). Effect of Perforation Size on Tympanoplasty Outcomes. Otolaryngology Online Journal, 28(6), 453-460.
24. Denoyelle, F., et al. (1999). Pediatric Tympanic Membrane Perforations: Treatment and Prognosis. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology, 49(2), 139-144.
25. Bluestone, C. D. (2008). Management of Tympanic Membrane Perforations. The Pediatric Clinics of North America, 55(6), 1231-1250.
26. Lou, Z. C., et al. (2016). Outcomes of Tympanoplasty in Chronic Perforations. Otolaryngology Clinics of North America, 49(3), 673-688.
27. Raben, J. A., et al. (2004). Tympanic Membrane Trauma and Repair Strategies. Otology and Neurotology, 25(5), 743-749.
28. Bauman, N. M., et al. (2009). Hearing Outcomes After Tympanic Membrane Perforation Closure. The Laryngoscope, 119(7), 1375-1379.
29. Adkins, W. Y. (1990). Outcomes of Tympanic Membrane Repair Using Fascia Grafts. The Laryngoscope, 100(2), 131-139.
30. Lee, P., et al. (2002). Long-Term Results of Tympanic Membrane Repair in Children. Journal of Pediatric Otolaryngology, 22(3), 150-157.
31. Dornhoffer, J. L. (2003). Cartilage Tympanoplasty: Indications and Outcomes. Otology & Neurotology, 24(1), 62-67.
32. Smith, R. J., et al. (2005). Tympanic Membrane Perforation and Chronic Otitis Media. The Journal of Laryngology and Otology, 119(5), 314-317.
33. Hunter, L. L., et al. (2011). Tympanic Membrane Healing Dynamics and Factors. Journal of Audiology and Otology, 45(3), 211-218.
34. Okada, M., et al. (2018). Advances in Tympanic Membrane Reconstruction Techniques. Otolaryngology–Head and Neck Surgery, 159(1), 121-127
35. https://scholar.google.com/
36. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/