Laboratuvar Kan Testleri Yorumlanmasında 8 Adım

100 / 100

Laboratuvar kan testleri yorumlanması önemlidir. Ülkemizde özel hastane ve devlet hastanelerinde, hergün onbinlerce insana değerlendirmek üzere kan, idrar vs tahliller yapılmaktadır.

Laboratuvar kan testleri, sağlık durumunuz hakkında önemli bilgiler sunan önemli bir teşhis aracıdır. Bu testlerin sonuçlarını anlamak ve yorumlamak, kan testinde neler çıkar sorusunun cevabını bulmak, sağlık profesyonelleri için önemli bir görevdir. Ancak sonuçlarınızı kendiniz de daha iyi anlayabilirsiniz. Bu makalede laboratuvar kan testinin nasıl yorumlanacağını ve sağlık durumunuzu anlamak için hangi bilgilere sahip olmanız gerektiğini öğreneceksiniz. Kan testi sonuçları hakkında merak ettiğiniz her şeyi burada bulacaksınız. Kan testlerinizin ne anlama geldiğini öğrenin. Laboratuvar kan testi ile ilgili temel bilgiler ve sonuçların nasıl yorumlanacağı hakkında kapsamlı bir rehber.

Laboratuvar Kan Testleri Yorumlanmasında 8 Adım

Laboratuvar Kan Testleri Yorumlanmasında 8 Adım

İşte yaygın laboratuvar kan testi sonuçlarını nasıl yorumlayabileceğiniz hakkında genel bir rehber:

1. Tam Kan Sayımı (Hemogram, CBC) Kan Testi

Tam Kan Sayımı (CBC) kan testi, kanın temel bileşenlerini inceleyen bir laboratuvar testidir. Bu kan testi, birçok sağlık durumunun teşhisinde ve takibinde önemli bir araçtır.

  • Kırmızı Kan Hücreleri (RBC):
    • RBC sayısı, kanın oksijen taşıma kapasitesini gösterir.
    • Düşük RBC sayısı, anemi (kansızlık) belirtisi olabilir.
    • Yüksek RBC sayısı, dehidrasyon veya polisitemi gibi sorunlara işaret edebilir.
  • Hemoglobin (Hb):
    • Hemoglobin, kanın oksijen taşıma yeteneğini sağlayan bir proteindir.
    • Düşük hemoglobin düzeyleri anemiye işaret edebilir.
  • Hematokrit (Hct):
    • Hematokrit, kanın hücrelerle dolu olan kısmının yüzdesini gösterir.
    • Düşük hematokrit, anemi veya kan kaybını gösterebilir.
  • Ortalama Eritrosit Hacmi (MCV):
    • MCV, kırmızı kan hücrelerinin ortalama hacmini ölçer.
    • Düşük MCV, demir eksikliği anemisini düşündürebilir.
  • Beyaz Kan Hücreleri (WBC):
    • WBC sayısı, vücudun enfeksiyonlara veya iltihaplanmalara karşı verdiği yanıtı gösterir.
    • Yüksek WBC sayısı enfeksiyon veya iltihaplanma belirtisi olabilir.
  • Nötrofiller, Lenfositler, Monositler, Eozinofiller, ve Bazofiller (WBC Alt Türleri):
    • Bu alt türler, beyaz kan hücrelerinin farklı fonksiyonlarını yürüten gruplarıdır.
    • Yüksek veya düşük alt tür düzeyleri, özel enfeksiyonlara veya sağlık sorunlarına işaret edebilir.
  • Trombosit Sayısı (Plateletler):
    • Trombositler, kanın pıhtılaşma yeteneğini gösterir.
    • Düşük trombosit sayısı kanama riskini artırabilir.
  • Ortalama Trombosit Hacmi (MPV):
    • MPV, trombositlerin ortalama büyüklüğünü ölçer.
    • Yüksek veya düşük MPV değerleri, bazı kan hastalıklarını gösterebilir.
  • Akyuvar Formülü (WBC Diferansiyel):
    • Bu, beyaz kan hücrelerinin alt türlerinin yüzdesini belirtir.
    • Her bir alt türün yüzdesi, farklı sağlık sorunlarını işaret edebilir.

Tam Kan Sayımı sonuçları, bir kişinin sağlık durumunu değerlendirmek için önemli bir başlangıç noktasıdır. Bu kan testi sonuçları, doktorlar için teşhis ve tedavi planları oluştururken rehberlik eder. Ancak herhangi bir anormal sonuç aldığınızda, bu sonuçların bir sağlık profesyoneli tarafından değerlendirilmesi ve yorumlanması önemlidir. Herhangi bir sağlık sorununun erken teşhis edilmesine yardımcı olabilirler.

2. Kan Biyokimya Testleri

Kan biyokimya testleri, kanın kimyasal bileşenlerini ve elektrolit seviyelerini ölçerek vücuttaki metabolik, karaciğer, böbrek, kalp ve diğer sağlık işlevlerini değerlendirmek için kullanılan önemli bir tıbbi araçtır. Bu kan testi sonucu, birçok farklı bilgi sağlar ve sağlık profesyonellerine hastaların sağlık durumunu değerlendirme, teşhis etme ve tedavi etme konusunda yardımcı olur.

  • Karaciğer Fonksiyon Testleri:
    • ALT (Alanin Aminotransferaz) ve AST (Aspartat Aminotransferaz): Karaciğer hücrelerinin hasarını değerlendirmek için kullanılır. Yüksek seviyeler karaciğer hasarına işaret edebilir.
    • ALP (Alkalen Fosfataz): Karaciğer, safra kesesi ve kemik sağlığı hakkında bilgi verir.
    • Total Bilirubin ve Direkt Bilirubin: Sarılık ve karaciğer sorunlarını değerlendirmek için kullanılır.
  • Böbrek Fonksiyon Testleri:
    • BUN (Kan Üre Azotu) ve Kreatinin: Böbreklerin işlevini değerlendirir. Yüksek seviyeler böbrek sorunlarına işaret edebilir.
    • Glomerüler Filtrasyon Hızı (GFR): Böbreklerin ne kadar etkili çalıştığını gösteren bir ölçümdür.
  • Elektrolitler:
    • Sodyum (Na) ve Potasyum (K): Vücuttaki elektrolit dengesini izler.
    • Kalsiyum (Ca): Kemik sağlığı ve kas fonksiyonu için önemlidir.
  • Kan Şekeri Seviyeleri:
    • Glukoz: Diyabet taraması ve kontrolü için kullanılır.
  • İnflamasyon ve Enfeksiyon Göstergeleri:
    • CRP (C-reaktif Protein): İltihap belirteci olarak kullanılır. Yüksek seviyeler iltihaplı durumları gösterebilir.
    • WBC (Beyaz Kan Hücreleri): Enfeksiyon veya iltihap durumlarını izler.
  • Proteinler:
    • Albumin ve Globülin: Karaciğer fonksiyonunu ve protein durumunu değerlendirir.
  • Lipid Paneli:
    • Total Kolesterol, LDL, HDL ve Trigliserit: Kalp hastalığı riskini değerlendirmek için kullanılır.
  • Elektrolit Paneli:
    • Sodyum, Potasyum, Klor, Bikarbonat: Elektrolit dengesini incelemek için kullanılır.
  • Tiroid Fonksiyon Testleri:
    • TSH (Tiroid Uyarıcı Hormon), T3 (Triiyodotironin), T4 (Tiroksin): Tiroid bezinin işlevini değerlendirir.
  • İlaç Seviyeleri:
    • Bazı ilaçların terapötik seviyelerini kontrol etmek için kullanılır.

Kan biyokimya testleri, sağlık durumunun izlenmesi ve hastalıkların teşhis edilmesi için çok önemlidir. Kan testi sonuçlarınızı yorumlarken, sağlık profesyonellerinin rehberliği ve uzmanlığı önemlidir. Kan testi sonuçları, kişisel sağlık geçmişi ve semptomlarınızla birlikte değerlendirilir ve tedavi veya takip planının belirlenmesine yardımcı olur.

3. Kan Testlerinde Lipid Paneli

Lipid paneli, kan lipidlerinin (yağlar) seviyelerini ölçen bir kan testi türüdür. Bu test, kalp ve damar hastalıkları riskinizi değerlendirmek için yaygın olarak kullanılır.

  • Total Kolesterol (Total Cholesterol):
    • Total kolesterol, tüm kandaki kolesterol miktarını ölçer.
    • Optimal seviye: 200 mg/dL’nin altı.
  • LDL Kolesterol (Low-Density Lipoprotein):
    • LDL kolesterol, “kötü” kolesterol olarak bilinir ve arterlerin iç duvarlarında plak birikimine yol açabilir.
    • Optimal seviye: 100 mg/dL’nin altı.
  • HDL Kolesterol (High-Density Lipoprotein):
    • HDL kolesterol, “iyi” kolesterol olarak bilinir ve arterlerdeki plak birikimini azaltabilir.
    • Optimal seviye: 60 mg/dL’nin üstü.
  • Trigliseritler (Triglycerides):
    • Trigliseritler, vücudun enerji depolamak için kullandığı yağlardır.
    • Optimal seviye: 150 mg/dL’nin altı.

Lipid paneli, genellikle aç karnına yapılır çünkü sonuçlar besin alımından sonra değişebilir. Bu test, ateroskleroz riskini değerlendirmek için kullanılır. Ateroskleroz, arterlerin iç duvarlarında kolesterol plaklarının birikmesi sonucu oluşan bir durumdur ve kalp krizi veya inme riskini artırabilir.

Kan testi sonuçlarınızı yorumlarken, hekiminizle işbirliği yapmalı ve risk faktörlerinizi dikkate almalısınız. Yüksek total kolesterol, yüksek LDL kolesterol ve düşük HDL kolesterol seviyeleri kalp hastalığı riskinizi artırabilir. Diyet, egzersiz ve bazen ilaçlar, lipid seviyelerinizi düzeltmek için kullanılabilir.

Lipid paneli sonuçlarınızı anlamak ve sağlığınızı korumak için düzenli olarak doktorunuzla iletişimde olmalısınız. Başka tıbbi durumlarınız varsa veya özel sağlık hedefleriniz varsa, doktorunuz size en uygun tedavi planını oluşturacaktır.

4. Kan Testinde İltihap İşaretleri

İltihap işaretleri, vücudun bir iltihap yanıtına verdiği fizyolojik yanıtları gösteren laboratuvar testleridir. İltihap, genellikle enfeksiyonlar, yaralanmalar veya diğer sağlık sorunlarının bir belirtisi olarak ortaya çıkar. İşte yaygın iltihap işaretleri ve anlamları:

  • C-reaktif Protein (CRP):
    • CRP, vücutta meydana gelen iltihaplanma süreçlerinin bir göstergesidir.
    • Yüksek CRP seviyeleri, enfeksiyonlar, otoimmün hastalıklar (örneğin romatoid artrit) veya inflamatuar durumlarla ilişkilendirilebilir.
    • Kronik yüksek CRP seviyeleri kalp hastalığı riskini artırabilir.
  • Lökosit Sayımı (Beyaz Kan Hücreleri):
    • Lökositler, enfeksiyonlarla mücadele eden bağışıklık hücreleridir.
    • Yüksek lökosit sayıları, bir enfeksiyonun veya inflamatuar durumun belirtisi olabilir.
    • Düşük lökosit sayıları ise bağışıklık sistemi sorunlarını veya kemik iliği bozukluklarını gösterebilir.
  • Sedimantasyon Hızı (SED veya Sedimantasyon Oranı):
    • Sedimantasyon hızı, kanın hızla sedimente olma hızını ölçer.
    • Yüksek sedimantasyon hızı, iltihaplı durumların veya otoimmün hastalıkların bir göstergesi olabilir.
  • Prokalsitonin (PCT):
    • Prokalsitonin, bakteriyel enfeksiyonların belirtilerini değerlendirmeye yardımcı olabilir.
    • Yüksek prokalsitonin seviyeleri bakteriyel enfeksiyonların olabileceğini gösterebilir.
  • İnterlökin-6 (IL-6):
    • IL-6, inflamatuar yanıtın bir göstergesi olan bir sitokin türüdür.
    • Yüksek IL-6 seviyeleri, inflamatuar durumlar, otoimmün hastalıklar ve bazı kanserlerle ilişkilendirilebilir.
  • Fibrinojen:
    • Fibrinojen, kanın pıhtılaşma sürecinde rol oynar ve yüksek fibrinojen seviyeleri inflamasyonun bir göstergesi olabilir.
  • Nötrofil Sayımı:
    • Nötrofiller, enfeksiyonlara karşı vücudun ilk savunma hattını oluşturan beyaz kan hücreleridir.
    • Yüksek nötrofil sayıları enfeksiyon veya inflamatuar yanıtların bir belirtisi olabilir.

Kan testinde bu iltihap işaretleri, vücudunuzda meydana gelen olası iltihaplanma durumlarını değerlendirmek için kullanılır. Ancak tek başına bir kan testi sonucu bir hastalığın teşhisini koymak için yetersizdir. Herhangi bir anormal sonuç, doktorunuzun daha fazla inceleme yapmasını gerektirebilir. İltihap işaretleri, bir sağlık profesyoneli tarafından diğer semptomlar ve test sonuçları ile birlikte değerlendirilmelidir.

5. Hormon Testleri

Hormon testleri, vücuttaki hormon seviyelerini ölçmek için kullanılan laboratuvar kan testidir. Hormonlar, birçok farklı fizyolojik süreçte rol oynarlar ve vücudun dengesini sürdürmek için kritik öneme sahiptirler.

  • Tiroid Hormon Testleri:
    • Tiroit Stimülan Hormon (TSH): Tiroid bezinin aktivitesini kontrol eden bir hormon olan TSH seviyelerini ölçer. Yüksek TSH, tiroid bezinin az çalıştığını, düşük TSH ise aşırı çalıştığını gösterebilir.
    • Serbest T3 (Triiyodotironin) ve Serbest T4 (Tiroksin): Tiroid bezinin ürettiği hormonların seviyelerini ölçer. Normal fonksiyon için dengeli olmaları önemlidir.
  • Östrojen ve Progesteron Testleri:
    • Östrojen ve Progesteron Seviyeleri: Bu testler, kadınların üreme döngülerini ve doğurganlığını izlemek için kullanılır. Ayrıca menopoz durumunu değerlendirmek için de kullanılabilirler.
  • Testosteron Testleri:
    • Total Testosteron: Bu test, erkeklerde ve kadınlarda cinsel fonksiyonun, kemik sağlığının ve kas kitlesinin değerlendirilmesinde önemlidir.
    • Serbest Testosteron: Total testosteronun biyolojik olarak etkili olan serbest kısmını ölçer.
  • İnsülin Testleri:
    • Açlık Kan Şekeri (Glukoz) Testi: Diyabet riskini değerlendirmek için kullanılır.
    • HbA1c (Glikozile Hemoglobin) Testi: Kan şekeri kontrolünü uzun dönemde değerlendirir.
  • Adrenal Hormon Testleri:
    • Kortizol Seviyeleri: Stres tepkisi ve adrenal bezlerin sağlığı için önemlidir.
    • Adrenal Hormon Paneli: Kortizol, aldosteron ve diğer adrenal hormonları ölçer.
  • Paratiroid Hormon (PTH) Testi:
    • Paratiroid bezlerin çalışmasını izler. Kalsiyum ve fosfor dengesini düzenler.
  • Prolaktin Testi:
    • Süt üretimi ve üreme süreçleri üzerinde etkilidir. Prolaktin seviyeleri yüksekse, bu durum süt bezlerini uyarabilir.
  • İnsan Büyüme Hormonu (HGH) Testi:
    • Büyüme ve hücre yenilenmesini kontrol eden bir hormon olan HGH seviyelerini ölçer.
  • Gonadotropin Hormon Testleri:
    • Luteinizan Hormon (LH) ve Folikül Stimülan Hormon (FSH): Üreme sistemini kontrol ederler. Bu testler özellikle infertilite (kısırlık) değerlendirmesinde kullanılır.
  • Pankreas Hormon Testleri:İnsülin Seviyeleri: Diyabet ve insülin direncini izlemek için önemlidir.

Hormon testleri, birçok sağlık durumunun teşhisi ve yönetimi için kritik öneme sahiptir. Sonuçlarınızın yorumlanması için bir sağlık profesyoneli ile iletişime geçmelisiniz. Hormon dengesizlikleri çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir, bu nedenle doğru teşhis ve tedavi önemlidir.

6. Kan Grubu ve Rh Faktörü

Kan grubu ve Rh faktörü, bir kişinin kanının hangi tipte olduğunu ve Rh faktörünün pozitif (+) veya negatif (-) olup olmadığını belirlemek için kullanılan önemli bir tıbbi bilgidir.

Kan Grubu: Kan grubu, bir kişinin kanında bulunan antijenlerin (proteinlerin) tipini belirler. ABO kan grubu sistemi, en yaygın kullanılan sistemdir ve dört ana kan grubunu tanımlar: A, B, AB ve O.

  1. A Grubu: Bu kan grubunda yüzeyinde sadece A antijenleri bulunur.
  2. B Grubu: Bu kan grubunda yüzeyinde sadece B antijenleri bulunur.
  3. AB Grubu: Bu kan grubunda hem A hem de B antijenleri bulunur.
  4. O Grubu: Bu kan grubunda ne A ne de B antijenleri bulunur.

Kan grubu, kişinin kan transfüzyonları için uygun donörleri ve alıcıları belirlemekte kullanılır. Örneğin, A grubu olan bir kişiye yalnızca A veya O grubu kan verebilir.

Rh Faktörü: Rh faktörü, Rh adı verilen bir başka antijeni ifade eder. Rh faktörü pozitif (+) veya negatif (-) olabilir. Eğer bir kişinin kanında Rh faktörü varsa, bu kişi Rh pozitif (+) olarak kabul edilir. Eğer Rh faktörü yoksa, bu kişi Rh negatif (-) olarak kabul edilir.

Rh faktörü, özellikle hamilelik sırasında önemli bir rol oynar. Rh negatif bir anne ve Rh pozitif bir baba çocuk sahibi olduğunda, bebek Rh pozitif olabilir. Bu durumda, annenin vücudu bebekle temas sırasında Rh antijenine karşı antikorlar üretebilir. Bu nedenle Rh negatif anneler, özellikle ilk gebelikleri sırasında, Rh faktörü uyuşmazlığına dikkat etmelidirler.

Kan grubu ve Rh faktörü, acil tıbbi durumlar, ameliyatlar, transfüzyonlar ve gebelik yönetimi gibi birçok tıbbi prosedürde önemlidir. Bu nedenle kişinin kan grubu ve Rh faktörünün bilinmesi, sağlık kayıtları veya kan kartı gibi önemli bilgilerin kaydedilmesi gereklidir.

7. Kan Testinde Tümör İşaretçileri

Tümör işaretçileri, özellikle kanser tanısı, izlemi ve tedavisi süreçlerinde kullanılan biyokimyasal maddelerdir. Bu işaretçiler, vücutta kanser hücreleri veya tümörlerin varlığını veya aktivitesini gösteren belirli moleküler veya hücresel değişikliklerin izlenmesine yardımcı olur. Ancak, unutulmamalıdır ki tümör işaretçileri tek başına kanser tanısında yeterli değildir ve genellikle diğer tanı yöntemleriyle birlikte kullanılır.

  • PSA (Prostat Spesifik Antijen) Testi:
    • Kullanıldığı Durumlar: Prostat kanserinin izlemesi ve taraması için kullanılır. Ayrıca prostat büyümesini değerlendirmek için de kullanılabilir.
    • Not: PSA seviyeleri yüksek olabilir ve prostat kanseri dışında başka durumlar da bu yükselme ile ilişkilendirilebilir.
  • CA-125 (Kanser Antijeni 125):
    • Kullanıldığı Durumlar: Genellikle yumurtalık kanserinin izlemesi ve taraması için kullanılır. Ayrıca endometriozis ve rahim fibroidleri gibi rahim ve yumurtalıkla ilgili diğer durumların değerlendirilmesinde de kullanılabilir.
    • Not: CA-125, yumurtalık kanseri tanısı koymak için tek başına yeterli değildir ve diğer testlerle birlikte kullanılır.
  • CEA (Karsinoembriyonik Antijen):
    • Kullanıldığı Durumlar: Kolorektal kanser, pankreas kanseri, akciğer kanseri ve bazı diğer kanserlerin izlemesi için kullanılır.
    • Not: CEA seviyeleri, enfeksiyonlar, iltihaplar ve bazı benign (kanser dışı) durumlar da dahil olmak üzere başka durumlarla da artabilir.
  • AFP (Alfa-Fetoprotein):
    • Kullanıldığı Durumlar: Özellikle karaciğer kanseri (hepatosellüler karsinom) ve testis kanserinin izlemesi için kullanılır.
    • Not: AFP seviyeleri hamilelik gibi bazı normal durumlarda da artabilir.
  • CA 19-9 (Kanser Antijeni 19-9):
    • Kullanıldığı Durumlar: Pankreas kanseri ve bazı safra yolu kanserlerinin izlemesi ve taraması için kullanılır.
    • Not: CA 19-9 seviyeleri başka karın içi durumlar veya iltihaplar nedeniyle de artabilir.
  • CA 15-3 ve CA 27-29 (Kanser Antijeni 15-3 ve 27-29):
    • Kullanıldığı Durumlar: Genellikle meme kanserinin izlemesi için kullanılır.
    • Not: Bu işaretçiler, meme kanseri tanısı için tek başına yeterli değildir ve diğer incelemelerle birlikte değerlendirilir.

Tümör işaretçileri, kanser taraması veya izlemesi için kullanılırken dikkate alınır, ancak her işaretçinin sınırlamaları ve yanlış pozitif sonuçlar alma olasılığı vardır. Bu nedenle, tanı ve tedavi kararlarınızı bir sağlık profesyoneli ile birlikte yapmalısınız. Kanser şüphesi durumunda daha fazla test ve görüntüleme gerekebilir.

8. Kan Pıhtılaşma Testleri

Kan pıhtılaşma testleri, bir kişinin kanın ne kadar hızlı veya yavaş pıhtılaştığını değerlendirmek için kullanılan laboratuvar kan testidir. Bu testler, kanama bozukluklarını veya pıhtılaşma sorunlarını tespit etmek, risk faktörlerini belirlemek veya tedavi sürecini izlemek amacıyla yapılır.

  • Protrombin Zamanı (PT):
    • PT testi, kanın dışarıda pıhtılaşma süresini ölçer.
    • Warfarin gibi kan inceltici ilaçların dozunu ayarlamak için kullanılır.
    • Normal PT değeri, laboratuvarın standartlarına göre değişebilir.
  • Aktive Parçacık Tromboplastin Zamanı (APTT):
    • APTT testi, iç pıhtılaşma yolu süresini ölçer.
    • Heparin gibi kan inceltici ilaçların etkinliğini izlemek ve dozunu ayarlamak için kullanılır.
    • Normal APTT değeri de laboratuvar standartlarına bağlı olarak değişebilir.
  • Tromboplastin Zamanı (TT):
    • TT testi, dış pıhtılaşma yolu süresini ölçer.
    • Kanın doğal pıhtılaşma süresini değerlendirmek için kullanılır.
  • Fibrinojen Seviyesi:
    • Fibrinojen, pıhtı oluşturmak için gereken bir protein olan fibrinin yapımında kullanılır.
    • Fibrinojen seviyeleri yüksekse, kanın daha kolay pıhtılaşma eğiliminde olduğunu gösterebilir.
    • İnflamasyon veya karaciğer sorunları fibrinojen seviyelerini artırabilir.
  • D-Dimer Testi:
    • D-Dimer, pıhtıların çözülmesi sırasında oluşan bir üründür.
    • Yüksek D-Dimer seviyeleri, vücutta bir yerlerde pıhtı olabileceğini gösterebilir ve daha fazla değerlendirme gerektirebilir.
  • Antitrombin III Seviyesi:
    • Antitrombin III, kanın pıhtılaşmasını kontrol eden bir proteindir.
    • Antitrombin III eksikliği, pıhtı oluşumu riskini artırabilir.
  • Protein C ve Protein S Seviyeleri:
    • Protein C ve S, pıhtılaşmayı kontrol eden proteinlerdir.
    • Eksiklikleri, pıhtı oluşumunu artırabilir.
  • Faktör V Leiden ve Protrombin Gen Mutasyon Testleri:
    • Bu genetik testler, kalıtsal pıhtılaşma bozukluklarını değerlendirmek için yapılır.
    • Faktör V Leiden veya protrombin gen mutasyonları, pıhtı oluşma riskini artırabilir.

Kan pıhtılaşma testleri, bir kişinin kanamaya eğilimi veya aşırı pıhtılaşma riskini belirlemeye yardımcı olur. Kan testi sonuçları, doktorunuzun kan inceltici ilaçlarının dozunu ayarlarken veya pıhtılaşma sorunlarını tedavi ederken nasıl ilerleyeceğine dair önemli bilgiler sunar. Ancak test sonuçları tek başına bir teşhis koymak için yeterli değildir ve her zaman tıbbi bir uzman tarafından yorumlanmalıdır.

Laboratuvar Kan Testleri Yorumlanmasında 8 Adım

Kan Testinde Neler Çıkar?

Kan testi sonuçlarını yorumlarken, önceki sonuçlarınızı ve kişisel sağlık geçmişinizi göz önünde bulundurmalısınız. Herhangi bir anormallik veya endişe verici sonuç aldıysanız, bir sağlık profesyoneliyle iletişime geçmek önemlidir. Sonuçlarınızın bir sağlık uzmanı tarafından ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi ve tedavi veya takip planının belirlenmesi gerekebilir. Ayrıca, herhangi bir test sonucunu yorumlarken “referans aralığı”nı da göz önünde bulundurmalısınız, çünkü bu aralık normal sonuçları belirtir.

Kan Testi Normal Değer Laboratuvar Kan Testi Yorumlama
Albümin 3,5 – 5,0 g / dl Azalma: Kistik fibrozis, kronik glomerülonefrit, alkolik siroz, Hodkin hastalığı, malnütrisyon, nefrotik sendrom, multipl miyelom, inflamatuar barsak hastalığı, lösemi, kollajen vasküler hastalıklar
Aldosteron 4-31 ng / dl Artma: Hiperaldosterizm (birincil veya ikincil).

Azalma: Adrenal yetmezlik, panhypopituitarism.

Amilaz 30-100 U / litre Artma: Akut pankreatit, pankreas kanalı tıkanıklığı, alkol alımı, kabakulak, parotitidis, böbrek hastalığı, kolesistit, peptik ülser, bağırsak tıkanması, mezenterik tromboz, postop abdominal cerrahi.

Azalma: Karaciğer hasarı, pankreas imhası (pankreatit, kistik fibroz)

Bilirubin Toplam: 0.2 – 1.2 mg / dl;direkt: <0.3 mg / dl Artan Toplam Bilirubin: Hepatik hasar (hepatit, toksinler, siroz), biliyer tıkanma, hemoliz, açlık.

Artmış Direkt (Konjuge) Bilirubin: Biliyer tıkanma / kolestaz, ilaca bağlı kolestaz.

BUN 7-20 mg / dl Artma: Böbrek yetmezliği, böbrek öncesi azotemi, şok, hacim azalması, postrenal (tıkanma), GI kanaması, stres, ilaçlar (aminoglikozitler, vanco vb.).

Azalma: Açlık, karaciğer yetmezliği, gebelik, bebeklik, nefrotik sendrom, aşırı hidrasyon.

Kalsiyum 8,8 – 10,3 mg / dl Artma: Primer hipertiroidizm, paratiroid hormon salgılayan tümörler, D vitamini fazlalığı, metastatik kemik tümörleri, kronik böbrek yetmezliği, süt-alkali sendromu, osteoporoz, tiyazid ilaçlar, pagets hastalığı, multipl miyelom, sarkoidoz.

Azalma: Hipoparatiroidizm, yetersiz D vitamini, hipomagnezemi, renal tübüler asidoz, hipoalbüminemi, kronik böbrek yetmezliği (fosfat retansiyonu), akut pankreatit

C02 (Toplam) 23-30 meq / l Artma: Solunum yolu asidozu, metabolik asidozun telafisi, şiddetli kusma, primer aldosteronizm, hacim kasılması, amfizem

Azalma: Solunum alkalozu, açlık, DKA, laktik asidoz, alkollü ketoasidoz, şiddetli ishal, böbrek yetmezliği, ilaçlar (salisilatlar vb.), Dehidrasyon.

Klorid 95-107 meq / l Artma: İshal, böbrek tübüler asidozu, mineralocorticoid eksikliği, hiperalizasyon, ilaçlar (asetazolamid, amonyum klorür).

Azalma: Minerakokortikoid fazlalığı, kusma, ketoasidozlu diabetes mellitus

Kreatinin 0.5 – 1.4 mg / dl Artma: Prerenal, ilaca bağlı (aminoglikozitler, vankomisin, diğerleri), akromegali dahil böbrek yetmezliği.

Azalma: Kas kütlesi kaybı, hamilelik.

Ferritin 13 – 300 ng / ml Azalma: Demir eksikliği anemisi (en erken işaret)
Demir bağlama kapasitesi (TIBC) 250-420 mcg / dl Artma: Akut ve kronik kan kaybı, demir eksikliği anemisi, hepatit, oral kontraseptifler.

Azalma: Enfeksiyon anemisi ve kronik hastalıklar, siroz, nefroz, hemokromatoz

Magnezyum 1,6 – 2,6 mg / dl Artma: Böbrek yetmezliği, hipotiroidizm, şiddetli dehidrasyon, lityum zehirlenmesi, antasitler, Addison hastalığı.

Azalma: Hipertiroidizm, aldosteronizm, diüretikler, malabsorpsiyon, hiperaliminasyon, nazogastrik emme, kronik diyaliz, renal tübüler asidoz, ilaçlar (aminoglikozitler, sisplatin, ampho B), aç kemik sendromu, hipofosfatemi, asidöz solunumsal asidoz.

Ozmolalite 278 – 298 mOsm / kg Artma: Hipernatremi, hiperglisemi, su kaybı (diüretikler, diyabet ..), alkol alımı, etilen glikol alımı, mannitol.

Azalma: Hiponatremi, diüretikler, Addison hastalığı, SIADH.

Fosfor 2,5 – 4,5 mg / dl Artma: Hipoparatiroidizm, aşırı D vitamini, sekonder hiperparatiroidizm, böbrek yetmezliği, kemik hastalığı, eklem hastalığı.

Azalma: Hiperparatiroidizm, alkolizm, diyabet, hiperalizasyon, asidoz, hipomagnezemi, diüretikler, D vitamini eksikliği, fosfat bağlayıcı antasitler.

Transferin 200-400 mg / dl Artma: Demir eksikliği anemisi.

Azalma: Akut ve kronik enflamatuar durumlar, kötü beslenme durumu, kronik karaciğer hastalığı.

Ürik asit Erkek: 3-8 mg / dl. Kadın: 2-7 mg / dl Artma: Gut, böbrek yetmezliği, ilaçlar (diüretikler, diğerleri), hipotiroidizm, kemoterapi, paratiroid hastalıkları, laktik asidoz.

Azalma: İlaçlar (allopurinol, probensid, diğerleri), Wilson hastalığı, Fanconi sendromu.

Referanslar:

  1. Laboratuvar Kan Testleri Yorumlanmasında 8 Adım
  2. Basic Skills in Interpreting Laboratory Data, 5th Ed. (2013) Lee M (editor). American Society of Health-System Pharmacists, ISBN 1585283436.Drug information handbook: a comprehensive resource for all clinicians and healthcare professionals, 24th Ed. (2015) Lexi-Comp
  3. https://scholar.google.com/
  4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
  5. https://www.researchgate.net/
  6. https://www.mayoclinic.org/
  7. https://www.nhs.uk/
  8. https://www.webmd.com/
Laboratuvar Kan Testleri Yorumlanmasında 8 Adım
Laboratuvar Kan Testleri Yorumlanmasında 8 Adım
Sağlık Bilgisi Paylaş !