Omurilik Yaralanması Belirtileri ve Tedavisi: Omurilik Felci

Omurilik yaralanmaları, dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen ciddi nörolojik sorunlardan biridir. Travmatik veya travmatik olmayan nedenlerle meydana gelebilen bu yaralanmalar, bireylerin yaşam kalitesini büyük ölçüde etkiler ve çoğu zaman kalıcı sakatlığa yol açabilir. Omurilik felci ise omurilik yaralanmasının en ciddi sonucudur ve sinir iletimini tamamen veya kısmen kesintiye uğratır. Bu makalede, omurilik yaralanmalarının belirtileri, tedavi yöntemleri ve önleme yolları detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

Omurilik Yaralanması Belirtileri ve Tedavisi: Omurilik Felci

Omurilik, beyin ve vücut arasındaki sinirsel iletişimi sağlayan merkezi sinir sisteminin kritik bir parçasıdır. Boyundan başlayarak bel bölgesine kadar uzanan bu yapı, kas kontrolü, duyusal algı ve reflekslerin işlevini sağlar. Omurilik yaralandığında, beyinden gelen sinyaller vücuda iletilemez hale gelir. Bu durum, hareket kaybı, duyu eksikliği ve kontrol bozuklukları gibi ciddi sorunlara neden olur.

Omurilik felci, yaralanmanın yerine ve şiddetine bağlı olarak tam veya kısmi olabilir. Tam omurilik felcinde sinir iletimi tamamen kesilirken, kısmi omurilik felcinde bazı sinyaller geçebilir. Yaralanmanın seviyesi ne kadar yüksekse, etkilenen vücut bölgesi de o kadar geniş olur. Örneğin, boyun bölgesindeki bir yaralanma dört uzvun birden felç olmasına yol açarken, bel bölgesindeki bir yaralanma sadece bacakları etkileyebilir.

Bu makalede, omurilik yaralanmasının belirtilerini tanımlayacak, erken teşhisin önemini vurgulayacak ve günümüzde kullanılan tedavi yöntemlerini detaylı şekilde açıklayacağız. Ayrıca omurilik felcini önlemek için alınabilecek önlemler ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik stratejiler de ele alınacaktır.

Omurilik Yaralanması Belirtileri ve Tedavisi: Omurilik Felci

Omurilik Yaralanması Nedir?

Omurilik yaralanması, omuriliğin hasar görmesi sonucu sinir sinyallerinin iletilmesinde kesinti yaşanması durumudur. Yaralanma, travmatik (dışsal bir kuvvetin etkisi) veya travmatik olmayan (tümör, enfeksiyon, damar hastalıkları vb.) nedenlerle meydana gelebilir.

Omurilik Yaralanmasının Nedenleri Nelerdir?

Omurilik yaralanmaları, ani bir travma veya ilerleyici bir hastalık sonucu meydana gelebilir. Yaralanmanın nedeni, tedavi süreci ve iyileşme şansını doğrudan etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Nedenler genellikle travmatik ve travmatik olmayan (non-travmatik) olarak iki ana kategoriye ayrılır.

1. Travmatik Omurilik Yaralanmaları

Travmatik omurilik yaralanmaları, ani ve şiddetli bir fiziksel kuvvetin omurga üzerine uyguladığı baskı veya doğrudan hasar sonucu ortaya çıkar. Bu tür yaralanmalar genellikle ciddi ve ani gelişir, müdahale edilmezse kalıcı sakatlık veya felçle sonuçlanabilir.

En Yaygın Travmatik Nedenler:
  1. Trafik Kazaları:

    • Omurilik yaralanmalarının dünya genelinde en sık görülen nedenidir.

    • Özellikle yüksek hızla yapılan kazalar, omurga üzerine ani ve güçlü bir kuvvet uygular.

    • Emniyet kemeri takmamak, motosiklet ve bisiklet kaskı kullanmamak riski artırır.

  2. Yüksekten Düşme:

    • İnşaat ve endüstriyel iş kazalarında sıkça görülür.

    • Yüksekten düşme, omuriliğin aşırı gerilmesine veya kırılmasına yol açar.

    • Yaşlı bireylerde kemik erimesi (osteoporoz) nedeniyle düşmeye bağlı yaralanmalar daha sık görülür.

  3. Spor Yaralanmaları:

    • Yüksek riskli temas sporları: Amerikan futbolu, rugby, güreş, binicilik ve dalış kazaları.

    • Yanlış teknik, uygun olmayan ekipman kullanımı ve güvenlik önlemlerinin yetersizliği nedeniyle yaralanmalar meydana gelebilir.

    • Suya başüstü atlamak, özellikle sığ sularda ciddi yaralanmalara yol açabilir.

  4. Şiddet ve Saldırılar (Travmatik Yüzde 15-20):

    • Bıçaklanma veya ateşli silah yaralanmaları, omuriliğin kesilmesi veya sıkışmasına neden olabilir.

    • Özellikle genç erişkin erkeklerde yüksek risk faktörüdür.

  5. Endüstriyel ve İş Kazaları:

    • İnşaat ve ağır sanayi sektöründe çalışanlarda sık görülür.

    • Ağır nesnelerin düşmesi veya kaldırma hataları sonucu oluşabilir.

2. Travmatik Olmayan (Non-Travmatik) Omurilik Yaralanmaları

Travmatik olmayan omurilik yaralanmaları, herhangi bir dış kuvvet olmadan, hastalıklar ve dejeneratif süreçler nedeniyle gelişir. Bu tür yaralanmalar genellikle yavaş ilerler ve belirtiler zamanla ortaya çıkar.

En Yaygın Travmatik Olmayan Nedenler:
  1. Omurga ve Omurilik Tümörleri:

    • Omurilikte veya çevresindeki dokularda iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) tümörler oluşabilir.

    • Tümör büyüdükçe omuriliğe baskı yaparak sinir iletimini kesintiye uğratır.

    • Kemik metastazları (prostat, meme ve akciğer kanserleri), omurgada sık görülen tümörler arasındadır.

  2. Enfeksiyonlar:

    • Omurilik Apsesi: Omurilik çevresinde iltihaplı bir apse oluşumu sonucu baskı ve sinir hasarı meydana gelir.

    • Menenjit ve Myelit: Beyin ve omurilik zarlarının iltihaplanması sonucu sinir hasarı gelişebilir.

    • Tüberküloz (Pott Hastalığı): Vertebra ve omurilikte kronik enfeksiyonlara yol açabilir.

  3. Dejeneratif Disk Hastalıkları ve Omurga Sorunları:

    • Servikal Spondiloz: Boyun omurlarında aşınma ve kireçlenme sonucu omuriliğe baskı oluşur.

    • Spinal Stenoz (Omurilik Kanal Darlığı): Omurga kanalının daralması sinirlerin sıkışmasına neden olur.

    • Herniated Disk (Fıtık): Diskin dış kılıfının yırtılması sonucu sinirler üzerinde baskı oluşur.

  4. Otoimmün ve Nörolojik Hastalıklar:

    • Multipl Skleroz (MS): Bağışıklık sistemi, sinir hücrelerini koruyan miyelin kılıfa saldırır.

    • Transvers Miyelit: Omuriliğin enine iltihaplanması sonucu sinir iletimi engellenir.

  5. Damar Hastalıkları ve Kan Akışı Sorunları:

    • Omuriliği besleyen arterlerde tıkanıklık veya kanama sonucu yaralanmalar meydana gelir.

    • Spinal Arter Anevrizması: Damar genişlemesi sonucu kanama riski taşır.

    • İskemik Omurilik Hasarı: Yetersiz kan akışı nedeniyle sinir hücreleri zarar görür.

  6. Metabolik ve Beslenme Bozuklukları:

    • B12 vitamini eksikliği, sinir hücrelerinin bütünlüğünü bozar ve nörolojik semptomlara yol açar.

    • Alkolizm ve kronik yetersiz beslenme de omurilik hasarına neden olabilir.

3. Omurilik Yaralanmalarında Risk Faktörleri

Bazı faktörler omurilik yaralanması riskini artırabilir:

  1. Yaş ve Cinsiyet:

    • 16-30 yaş arası genç erkekler, risk grubu içindedir.

    • Yaşlı bireylerde düşmeye bağlı yaralanmalar sık görülür.

  2. Spor ve Mesleki Faktörler:

    • Yüksek riskli sporlarla uğraşanlar (dalış, motosiklet yarışı vb.)

    • Ağır iş makineleriyle çalışanlar risk altındadır.

  3. Genetik Yatkınlık ve Kronik Hastalıklar:

    • Kemik ve bağ dokusu hastalıkları

    • Osteoporoz, spinal stenoz gibi yapısal sorunlar

  4. Alkol ve Madde Kullanımı:

    • Alkol ve uyuşturucu kullanımı kaza riskini artırır.

4. Omurilik Yaralanmalarından Korunma Yöntemleri

Omurilik yaralanmalarını tamamen önlemek mümkün olmasa da, risk faktörlerini azaltmak için çeşitli önlemler alınabilir:

  1. Güvenli sürüş kurallarına uymak ve kask takmak

  2. Yüksekten düşmelere karşı önlemler almak

  3. Spor aktivitelerinde uygun koruyucu ekipman kullanmak

  4. Düzenli sağlık kontrolleriyle kronik hastalıkları yönetmek

  5. Alkol ve madde kullanımından kaçınmak

Omurilik Yaralanması Belirtileri Nelerdir?

Omurilik yaralanmasının belirtileri yaralanmanın seviyesine ve şiddetine bağlı olarak değişir. Belirtiler aniden ortaya çıkabileceği gibi zamanla da gelişebilir.

  1. Fiziksel Belirtiler:

    • Hareket kaybı (kısmi veya tam felç)

    • Kas güçsüzlüğü veya kontrol kaybı

    • Kol veya bacaklarda uyuşma ve karıncalanma

    • Kas spazmları ve refleks değişiklikleri

  2. Duyusal Belirtiler:

    • Dokunma, sıcaklık ve ağrı hissinde azalma

    • Derin duyu kaybı (vücut pozisyonunu hissetmeme)

    • Cinsel işlev bozuklukları

  3. Otonom Belirtiler:

    • İdrar ve dışkı kontrolünde sorunlar

    • Düşük kan basıncı ve baş dönmesi

    • Vücut sıcaklığını düzenlemede güçlük

  4. Acil Durum Belirtileri:
    Omurilik yaralanması şüphesi durumunda aşağıdaki belirtiler varsa acil tıbbi yardım alınmalıdır:

    • Boyun veya sırt ağrısı

    • Bilinç kaybı

    • Solunum problemleri

    • Ellerde veya ayaklarda his veya hareket kaybı

Omurilik Yaralanmalarında Erken Teşhisin Önemi

Erken teşhis ve hızlı müdahale, omurilik yaralanmasının sonuçlarını büyük ölçüde etkileyebilir. Yaralanma sonrası ilk saatlerde doğru teşhis koyulması, komplikasyon riskini azaltır ve iyileşme şansını artırır.

Teşhis Yöntemleri

  1. Fiziksel Muayene:

    • Refleks testi

    • Kas gücü değerlendirmesi

    • Duyu muayenesi

  2. Görüntüleme Yöntemleri:

    • Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): Yumuşak doku hasarını gösterir.

    • Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kemik ve omurga kırıklarını tespit eder.

    • Röntgen: Kırık ve çıkıkları belirlemek için kullanılır.

  3. Nörolojik Testler:

    • Sinir iletim hızı testi

    • Elektromiyografi (EMG)

Omurilik Yaralanması Belirtileri ve Tedavisi: Omurilik Felci

Omurilik Yaralanmasının Tedavi Yöntemleri

Omurilik yaralanması tedavisinde amaç, sinir hasarını kontrol altına almak, komplikasyonları önlemek ve işlevsel iyileşmeyi sağlamaktır.

Akut Dönem Tedavisi

  1. Acil Müdahale:

    • Boyun ve sırtın stabilize edilmesi

    • Solunum desteği sağlanması

    • Kortikosteroid ilaçlarla inflamasyon kontrolü (metilprednizolon)

  2. Cerrahi Müdahale:

    • Omurilik üzerindeki baskıyı azaltmak için cerrahi operasyon

    • Kırık kemiklerin düzeltilmesi

    • Omurga stabilizasyonu için implant yerleştirilmesi

Rehabilitasyon Dönemi Tedavisi

  1. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon:

    • Kas gücünü artırma ve koordinasyonu geliştirme

    • Hareket kabiliyetini geri kazandırma

  2. İlaç Tedavisi:

    • Kas gevşeticiler

    • Ağrı kesiciler

    • Antidepresanlar ve sinir koruyucu ilaçlar

  3. Psikolojik Destek:

    • Depresyon ve anksiyete yönetimi

    • Yaşam kalitesini artırmaya yönelik danışmanlık

Omurilik Yaralanmalarında Yaşam Kalitesini Artırma

Omurilik yaralanması sonrası yaşam kalitesini artırmak için multidisipliner bir yaklaşım gereklidir.

  1. Fiziksel Aktivite ve Egzersiz:

    • Yüzme ve düşük etkili sporlar önerilir.

    • Hareket kabiliyetini ve kas gücünü korur.

  2. Beslenme ve Takviye:

    • Protein ve lif açısından zengin beslenme

    • Omega-3 yağ asitleri ve B12 vitamini takviyesi

  3. Psikososyal Destek:

    • Destek gruplarına katılım

    • Psikolojik danışmanlık ve motivasyonel terapiler

Omurilik Yaralanmalarında Yeni Tedavi Yöntemleri ve Gelecek Perspektifleri

Omurilik yaralanmalarının tedavisinde bilim ve teknoloji hızla ilerlemektedir. Geleneksel tedavi yöntemlerine ek olarak, deneysel ve yenilikçi yaklaşımlar umut vaat etmektedir.

1. Hücresel ve Kök Hücre Tedavileri

Omurilik yaralanmalarının onarımında kök hücre tedavileri büyük bir potansiyele sahiptir. Bu tedavinin amacı, hasarlı bölgeye kök hücreleri enjekte ederek yeni sinir hücreleri ve destekleyici hücrelerin oluşumunu sağlamaktır. Araştırmalar halen deney aşamasında olsa da, bu yöntem gelecekte felç tedavisinde çığır açabilir.

Kök Hücre Tedavisinin Faydaları ve Riskleri:

  • Sinir dokusunun onarılması ve yenilenmesi

  • Fonksiyonel iyileşme potansiyeli

  • Doku reddi ve enfeksiyon gibi komplikasyonlar

  • Klinik çalışmaların uzun süreli sonuçları halen araştırılmaktadır.

2. Gen Terapisi ve Sinir Yenilenmesi

Gen terapisi, omurilik felcinde hasarlı sinirlerin yeniden oluşmasını teşvik etmek amacıyla genetik materyalin doğrudan hücrelere aktarılmasını içerir. Bu tedavi yöntemi, sinir büyüme faktörleri ve yenilenmeyi destekleyici proteinlerin üretimini artırmaya yönelik genlerin kullanılmasını içerir.

Gen Terapisinin Avantajları ve Zorlukları:

  • Hücre içi sinyal yollarının kontrolü

  • Sinir yenilenmesini hızlandırma

  • Gen aktarımı için güvenli ve etkili yöntemler geliştirilmelidir.

  • Uzun vadeli etkileri tam olarak bilinmemektedir.

3. Robotik ve Nöroprostetik Cihazlar

Omurilik yaralanması sonrası hareket kabiliyetini geri kazandırmak amacıyla robotik egzersiz cihazları ve nöroprostetik teknolojiler kullanılmaktadır.

Nöroprostetik Cihazların Özellikleri:

  • Beyin ve sinir sinyallerini algılayarak kasları harekete geçirme

  • Dış iskelet (exoskeleton) ve biyonik cihazlar

  • Sinir uyarım cihazları (spinal cord stimulation)

Bu teknolojiler, özellikle felçli bireylerin günlük aktivitelerini bağımsız bir şekilde yapmalarına yardımcı olabilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Omurilik yaralanması tamamen iyileşir mi?

Omurilik yaralanması, genellikle kalıcı etkiler bırakabilen ciddi bir durumdur. Tam omurilik felcinde sinir iletimi tamamen kesildiğinden, tam bir iyileşme mümkün değildir. Ancak, kısmi felçlerde iyileşme görülebilir, özellikle erken müdahale ve uygun tedavi ile bazı işlevler geri kazanılabilir. Kök hücre tedavisi ve gen terapisi gibi yenilikçi tedavi yöntemleri umut verici sonuçlar gösterse de, iyileşme süreci kişiye özgüdür ve her bireyde farklılıklar gösterebilir.

2. Omurilik yaralanmasından sonra fizik tedavi ne kadar sürer?

Fizik tedavi süresi, yaralanmanın seviyesine ve şiddetine bağlı olarak değişir. Omurilik felci tedavisinde fizik tedavi, hastanın iyileşme sürecinin bir parçasıdır ve genellikle uzun vadeli bir süreçtir. Bazı hastalar aylarca, hatta yıllarca rehabilitasyona ihtiyaç duyabilir. Tedavi süresi ve yoğunluğu, hastanın genel sağlık durumu ve tedaviye verdiği yanıtla doğrudan ilişkilidir. Süreç, genellikle hastanın hareket kabiliyetini geri kazanmaya yönelik egzersizler ve kas güçlendirme çalışmaları içerir.

3. Kök hücre tedavisi omurilik felci için etkili mi?

Kök hücre tedavisi, omurilik yaralanmaları ve felci için umut vadeden bir tedavi seçeneği olarak görülmektedir. Bu tedavi, hasarlı omurilik dokusunu onarmayı amaçlayan hücresel bir yaklaşımdır. Kök hücreler, yeni sinir hücrelerinin üretimini tetikleyebilir, ancak bu tedavi hala klinik araştırmalar aşamasındadır. Her ne kadar bazı deneysel çalışmalar olumlu sonuçlar gösterse de, tedavi şu an için genel klinik kullanıma sunulmamaktadır. Bununla birlikte, ileriye dönük araştırmalar bu tedavi yönteminin etkinliğini artırabilir.

4. Omurilik yaralanması sonrası cinsel işlev bozuklukları olur mu?

Evet, omurilik yaralanmaları cinsel işlevi etkileyebilir. Omurilik felci, genellikle cinsel duygusal ve fiziksel yanıtları etkiler. Yaralanmanın seviyesine göre, erkeklerde ereksiyon ve boşalma sorunları, kadınlarda ise uyarılma ve orgazm zorlukları görülebilir. Ancak, cinsel işlev bozuklukları her bireyde aynı şekilde görülmez ve psikolojik destek, tedavi ve bazı yardımcı teknolojilerle bu durum yönetilebilir. Cinsel sağlık uzmanlarından alınan profesyonel destek, bireylerin bu konuda daha sağlıklı bir yaklaşım geliştirmelerine yardımcı olabilir.

5. Omurilik felci olan kişiler normal bir hayat sürebilir mi?

Omurilik felci olan bireyler, uygun tedavi ve destekle normal bir yaşam sürdürebilirler, ancak bu, yaralanmanın türüne ve şiddetine bağlı olarak değişir. Felçli bireyler, fiziksel ve psikolojik terapi, engelli dostu yaşam düzenlemeleri ve uygun tıbbi destek ile bağımsızlıklarını koruyabilirler. Fiziksel aktiviteler, beslenme düzeni ve psikolojik destek, yaşam kalitesini artırmaya yönelik önemli faktörlerdir. Ayrıca, engelli bireyler için tasarlanmış teknolojik cihazlar (elektrikli tekerlekli sandalyeler, exoskeletonlar vb.) ve toplumsal entegrasyon programları, daha bağımsız bir yaşam sürmelerine yardımcı olabilir.

6. Omurilik yaralanması sonrası psikolojik destek ne kadar önemlidir?

Psikolojik destek, omurilik yaralanması sonrası iyileşme sürecinin önemli bir parçasıdır. Fiziksel tedaviye ek olarak, psikolojik iyileşme de gereklidir. Omurilik felci, bireylerde depresyon, anksiyete, stres ve sosyal izolasyon gibi psikolojik sorunlara yol açabilir. Psikoterapi, bilişsel davranışçı terapi (BDT), grup terapileri ve destek grupları, bu sürecin yönetilmesinde önemli bir rol oynar. Ayrıca, aile desteği ve sosyal entegrasyon, bireylerin yaşam kalitesini artıran faktörler arasında yer alır.

7. Omurilik yaralanmasından korunmak mümkün mü?

Omurilik yaralanmalarını tamamen önlemek mümkün olmasa da, bazı önlemler ile riskler azaltılabilir. Trafik kazaları, spor yaralanmaları ve iş kazaları en yaygın nedenlerdir. Bu nedenle, güvenlik önlemleri almak (emniyet kemeri takmak, kask kullanmak, güvenli spor teknikleri öğrenmek), yüksekten düşmelerden korunmak ve iş yerinde uygun güvenlik tedbirleri almak, omurilik yaralanmalarını önlemek için etkili adımlardır. Ayrıca, omurga sağlığını korumak ve düzenli egzersiz yapmak da uzun vadede omurilik sağlığını iyileştirebilir.

8. Omurilik felci tedavisinde robotik teknolojiler nasıl yardımcı olur?

Robotik ve nöroprostetik teknolojiler, omurilik felci tedavisinde önemli bir ilerleme kaydetmiştir. Özellikle dış iskeletler (exoskeleton) ve sinir uyarım cihazları, felçli bireylerin hareket kabiliyetini yeniden kazanmasına yardımcı olabilir. Bu cihazlar, beynin sinyallerini algılar ve kaslara ileterek hareket etmelerini sağlar. Ayrıca, omurilik stimülasyonu gibi yöntemler, felçli kişilerin bazı motor işlevlerini geri kazanmalarını sağlar. Bu teknolojiler henüz geniş çapta kullanıma sunulmasa da, gelecekte daha yaygın hale gelmesi bekleniyor.

9. Omurilik yaralanması sonrası bacaklarımı hareket ettirebilir miyim?

Omurilik yaralanmalarının etkisi, yaralanmanın seviyesine ve şiddetine göre değişir. Yüksek seviyedeki bir omurilik yaralanması (örneğin boyun bölgesinde) tüm vücut fonksiyonlarını etkileyebilirken, daha düşük seviyelerdeki yaralanmalar (örneğin bel bölgesinde) sadece bacakları etkileyebilir. Ancak, tedavi ve rehabilitasyon sürecinde bazen kısmi iyileşme mümkün olabilir. Fizik tedavi, kas güçlendirme ve nörolojik destek tedavileri ile bazı hareket fonksiyonları geri kazanılabilir. Omurilik tedavisi için genetik, hücresel ve robotik tedavi yöntemleri gelecekte bu iyileşme sürecini daha da hızlandırabilir.

10. Omurilik yaralanmasından sonra iş hayatına nasıl dönebilirim?

Omurilik yaralanması sonrası iş hayatına dönüş, iyileşme sürecinin önemli bir parçasıdır. Rehabilitasyon süreci ve fiziksel terapi, bireylerin bağımsızlıklarını kazanmalarına yardımcı olurken, çalışma ortamlarının da erişilebilir olması gerekir. İş yerlerinde engelli dostu düzenlemeler yapılabilir, meslek rehabilitasyonu ve uzaktan çalışma gibi seçenekler de sağlanabilir. Ayrıca, fiziksel ve psikolojik destek alarak iş hayatına devam etmek mümkündür. Felçli bireylerin çalışma yaşamına katılabilmesi, toplumsal entegrasyon ve destekleyici politikalarla daha da kolaylaşacaktır.

Sonuç

Omurilik yaralanması, bireylerin hayatını köklü bir şekilde değiştiren karmaşık bir tıbbi durumdur. Erken teşhis, uygun tedavi ve kapsamlı rehabilitasyon süreciyle yaşam kalitesi artırılabilir. Yenilikçi tedavi yöntemleri ve teknolojik gelişmeler, gelecekte omurilik yaralanmaları konusunda daha etkili çözümler sunabilir.

Omurilik felcinin getirdiği zorluklarla başa çıkmak, güçlü bir ruhsal dayanıklılık ve kapsamlı bir tedavi süreci gerektirir. Destekleyici tedaviler, psikolojik destek ve toplumsal entegrasyon bu süreçte büyük önem taşır.

Bu makalede omurilik yaralanmalarının nedenleri, belirtileri, tedavi yöntemleri ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik çözümler detaylı şekilde ele alınmıştır. Bilimsel ve teknolojik gelişmelerle birlikte, gelecekte daha umut verici tedavi seçenekleri mümkün olacaktır.

Referanslar:

  1. Omurilik Yaralanması Belirtileri ve Tedavisi: Omurilik Felci
  2. Silver, J., & Miller, J. H. (2004). Regeneration beyond the glial scar. Nature Reviews Neuroscience, 5(2), 146-156.

  3. Fehlings, M. G., et al. (2018). A clinical practice guideline for the management of acute spinal cord injury. Global Spine Journal, 8(S1), 84S-91S.

  4. Thuret, S., Moon, L. D., & Gage, F. H. (2006). Therapeutic interventions after spinal cord injury. Nature Reviews Neuroscience, 7(8), 628-643.

  5. Rowland, J. W., et al. (2008). Demographics and the changing face of spinal cord injury. Journal of Spinal Cord Medicine, 31(4), 362-372.

  6. Harkema, S. J., et al. (2011). Effect of epidural stimulation of the lumbosacral spinal cord on voluntary movement. The Lancet, 377(9781), 1938-1947.

  7. Courtine, G., & Sofroniew, M. V. (2019). Spinal cord repair: advances in biology and technology. Nature Medicine, 25(6), 898-908.

  8. Ahuja, C. S., et al. (2017). Traumatic spinal cord injury—repair and regeneration. Nature Reviews Disease Primers, 3, 17018.

  9. Casha, S., & Fehlings, M. G. (2001). Spinal cord injury: current management and experimental therapies. Current Opinion in Neurology, 14(6), 735-740.

  10. Anderson, K. D., et al. (2004). Functional recovery in complete spinal cord injury after stem cell transplantation. Lancet, 364(9441), 1613-1620.

  11. Bradbury, E. J., & McMahon, S. B. (2006). Spinal cord repair strategies: why do they work in animals but not in humans? Nature Reviews Neuroscience, 7(8), 712-723.

  12. Fawcett, J. W., et al. (2007). Guidelines for the conduct of clinical trials for spinal cord injury as defined by the International Campaign for Cures of Spinal Cord Injury Paralysis. Spinal Cord, 45(3), 190-205.

  13. Kwon, B. K., et al. (2010). Spinal cord injury: mechanisms, management, and regenerative strategies. Lancet Neurology, 9(8), 800-812.

  14. McDonald, J. W., & Sadowsky, C. (2002). Spinal-cord injury. Lancet, 359(9304), 417-425.

  15. Bunge, M. B., et al. (1997). From transplanting Schwann cells to their integration with central nervous system axons. Progress in Brain Research, 161, 117-133.

  16. Basso, D. M., et al. (2006). Behavioral testing in animal models of spinal cord injury. Experimental Neurology, 198(1), 12-23.

  17. Stein, D. M., & Sheth, K. N. (2015). Management of acute spinal cord injury. Handbook of Clinical Neurology, 127, 239-251.

  18. Vismara, V., et al. (2017). Biomaterials and spinal cord injury: A review on tissue engineering and new therapeutic approaches. International Journal of Molecular Sciences, 18(12), 2695.

  19. Fink, K., et al. (2013). Stem cell therapies for spinal cord injury. Nature Reviews Neurology, 9(4), 227-238.

  20. Rosenzweig, E. S., & Courtine, G. (2020). Spinal cord injury: promising interventions and realistic goals. Journal of Clinical Investigation, 130(2), 567-574.

  21. James, N. D., et al. (2011). Neuroprotection and axonal regeneration after spinal cord injury. Journal of Neuroscience Research, 89(7), 1101-1116.

  22. Hagg, T., & Oudega, M. (2006). Degenerative and spontaneous regenerative processes after spinal cord injury. Journal of Neurotrauma, 23(3-4), 264-280.

  23. Hawryluk, G. W., & Fehlings, M. G. (2008). The acute management of spinal cord injury. Journal of Neurosurgery: Spine, 9(3), 177-191.

  24. Ichiyama, R. M., et al. (2008). Step training reinforces specific spinal locomotor circuitry in adult spinal rats. Journal of Neuroscience, 28(29), 7370-7375.

  25. Onose, G., et al. (2009). A review of cellular and molecular mechanisms underlying neurorehabilitation potential for spinal cord injury. Journal of Medicine and Life, 2(4), 286-295.

  26. Tator, C. H., & Fehlings, M. G. (1991). Review of the secondary injury theory of acute spinal cord trauma with emphasis on vascular mechanisms. Journal of Neurosurgery, 75(1), 15-26.

  27. Nakamura, M., et al. (2005). Regenerative medicine for spinal cord injury: the potential of olfactory ensheathing cells. Brain Research Bulletin, 68(1-2), 170-175.

  28. Schwab, M. E. (2002). Repairing the injured spinal cord. Science, 295(5557), 1029-1031.

  29. Sofroniew, M. V. (2005). Reactive astrocytes in neural repair and protection. Neuroscientist, 11(5), 400-407.

  30. Watanabe, M., et al. (2016). Multimodal treatment for spinal cord injury to restore motor function. Neurosurgery, 79(3), 354-366.

  31. Young, W. (2002). Spinal cord injury therapies: A comprehensive review. Journal of Neurotrauma, 19(5), 463-515.

  32. Ziegler, M. E., et al. (2014). Neural stem cell transplantation in models of spinal cord injury. Journal of Clinical Investigation, 124(9), 3707-3713.

  33. Mothe, A. J., & Tator, C. H. (2012). Advances in stem cell therapy for spinal cord injury. Journal of Clinical Investigation, 122(11), 3824-3834.

  34. Raisman, G., & Li, Y. (2007). Repair of spinal cord injury by transplantation of olfactory ensheathing cells. Journal of Neurotrauma, 24(3), 381-393.

  35. Anderson, M. A., et al. (2018). Required growth facilitators in repair of the injured spinal cord. Nature, 557(7707), 329-334.

  36. Cheng, H., et al. (1996). Functional recovery after spinal cord injury using chitosan and other biomaterials. Journal of Neurosurgery, 84(4), 556-563.

  37. Schwab, M. E., & Strittmatter, S. M. (2014). Nogo and its receptors: Progress and challenges in spinal cord repair. Current Opinion in Neurobiology, 27, 15-22.

  38. David, S., & Aguayo, A. J. (1981). Axonal elongation into peripheral nervous system “bridges” after central nervous system injury in adult rats. Science, 214(4523), 931-933.

  39. https://scholar.google.com/
  40. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
Omurilik Yaralanması Belirtileri ve Tedavisi: Omurilik Felci
Omurilik Yaralanması Belirtileri ve Tedavisi: Omurilik Felci