Omuz Artriti Nedir? 7 Belirtisi, Nedenleri, Tanısı, Tedavisi
Omuz artriti, omuz eklemlerinde meydana gelen kıkırdak aşınması ve iltihaplanma ile karakterize edilen bir rahatsızlıktır. Bu durum, eklem hareketlerinde kısıtlamaya ve şiddetli ağrıya neden olabilir. Omuz eklemi, vücudumuzun en hareketli ve karmaşık eklemlerinden biridir. Geniş hareket kabiliyeti, eklemi günlük yaşantımızda son derece önemli hale getirir. Fakat bu hareket genişliği, omuz eklemini aynı zamanda yaralanmalara ve aşınmalara karşı daha savunmasız hale getirir. Omuz artriti, özellikle yaşlanma ile birlikte sıklıkla görülen bir sağlık sorunudur ve bu nedenle omuz artriti tedavisi büyük bir öneme sahiptir.
Sağlık Bilgisi İçeriği
Omuz Artriti Nedir? 7 Belirtisi, Nedenleri, Tanısı, Tedavisi
Omuz artritinin en yaygın türleri osteoartrit ve romatoid artrittir. Osteoartrit, eklemdeki kıkırdağın zamanla aşınması sonucu gelişir ve özellikle yaşlı bireylerde daha sık görülür. Romatoid artrit ise bağışıklık sistemiyle ilgili bir sorundur ve eklemlerde iltihaplanmaya yol açar. Bu iki tür, omuzda meydana gelen hareket kısıtlılığı ve ağrının en sık görülen sebepleri arasındadır. Bunun dışında, omuz eklemi yaralanmaları, travmalar ya da geçirilen ameliyatlar da omuz artritinin gelişmesine neden olabilir. Bu rahatsızlık, hastaların yaşam kalitesini ciddi ölçüde düşürür ve özellikle tedavi edilmediği takdirde ilerleyici bir seyir izleyebilir.
Omuz artriti tedavisinde, hastalığın erken teşhis edilmesi oldukça önemlidir. Tedavi yöntemleri, hastalığın ilerleme düzeyine ve hastanın yaşına bağlı olarak değişiklik gösterir. İleri derecede omuz artriti olan hastalarda, omuz protezi gibi cerrahi yöntemlere başvurulabilir. Bununla birlikte, hastalığın başlangıç evresinde fizik tedavi, ilaç tedavisi ve egzersizler önemli ölçüde rahatlama sağlar. Tedavi yöntemlerinin seçimi, hastanın genel sağlık durumu, artritin tipi ve ilerleme hızı göz önüne alınarak yapılır. Ancak hangi tedavi yöntemi tercih edilirse edilsin, hastaların yaşam tarzı değişiklikleri yapması ve düzenli takiplerin sağlanması önemlidir.
Bu makalede, omuz artriti hakkında detaylı bilgiler sunulacaktır. Omuz artritinin nedenleri, belirtileri, tanı yöntemleri, tedavi seçenekleri ve yaşam kalitesine etkileri ele alınacaktır. Ayrıca, omuz artritinden korunma yöntemleri ve hastaların tedavi süreçlerinde dikkat etmeleri gereken noktalar da tartışılacaktır. Bu kapsamda, omuz artriti ile başa çıkma konusunda bilimsel veriler ve doktor önerileri ışığında bilgiler aktarılacaktır.
Omuz Artriti Nedir?
Omuz artriti, omuz ekleminde iltihaplanma ve kıkırdak dokunun aşınması ile karakterize edilen kronik bir rahatsızlıktır. Omuz eklemi, humerus başı (kol kemiği) ve skapula (kürek kemiği) arasındaki bağlantıyı sağlar. Bu eklem, hem geniş bir hareket aralığı sunar hem de günlük aktivitelerimizde önemli bir rol oynar. Artrit, bu eklemi etkilediğinde kıkırdak doku incelir, kemikler birbirine sürtünmeye başlar ve sonuç olarak şiddetli ağrı, sertlik ve hareket kısıtlılığı meydana gelir.
Omuz artriti genellikle yavaş ilerleyen bir hastalıktır ve yaş ilerledikçe daha yaygın hale gelir. Ancak, genç yaşlarda geçirilen yaralanmalar veya genetik faktörler de hastalığın ortaya çıkışını tetikleyebilir. Artritin türüne göre hastalık seyri değişkenlik gösterebilir. Osteoartrit daha yavaş bir seyir izlerken, romatoid artrit gibi otoimmün hastalıklarda iltihaplanma daha hızlı bir şekilde gelişebilir ve eklemde ciddi hasara yol açabilir.
Omuz artriti olan hastalarda en sık karşılaşılan şikayetler arasında ağrı, eklem sertliği, hareket kısıtlılığı ve günlük aktiviteleri gerçekleştirmede zorluklar yer alır. Hastalar genellikle kollarını baş üstüne kaldırmakta zorlanırlar ve omuzda sürekli bir ağrı hissederler. Bu belirtiler, özellikle dinlenme döneminde artabilir ve zamanla şiddetlenebilir.
Omuz Artritinin Nedenleri
Omuz artritinin birçok farklı nedeni olabilir ve bunlar genellikle kişisel sağlık durumu, genetik yatkınlık ve yaşam tarzı ile ilgilidir. Omuz artritinin başlıca nedenleri şunlardır:
- Yaşlanma: Yaşlanma, eklem kıkırdağının aşınmasına ve zayıflamasına yol açar. Özellikle 50 yaş üstü bireylerde omuz artriti gelişme riski artar. Zamanla eklemde meydana gelen bu yıpranma, osteoartrit olarak bilinen dejeneratif artrit türüne neden olabilir.
- Yaralanmalar: Omuz eklemi, düşme veya spor yaralanmaları gibi travmalara maruz kaldığında, eklem yapısında hasar meydana gelebilir. Omuz çıkıkları, kırıklar veya bağ yırtıkları gibi durumlar, ilerleyen yıllarda omuz artritine yol açabilir.
- Romatoid Artrit: Bağışıklık sisteminin yanlışlıkla eklemlere saldırdığı bir otoimmün hastalık olan romatoid artrit, omuz eklemini etkileyebilir. Bu hastalık, eklemlerde iltihaplanma, şişme ve zamanla kalıcı hasara yol açabilir.
- Omuz Eklemindeki Yıpranma ve Aşınma: Tekrarlayan hareketler ve omuz eklemine sürekli baskı, zamanla kıkırdağın aşınmasına neden olabilir. Bu tür aşınmalar, eklemde ağrı ve sertlik şikayetleriyle kendini gösterir.
- Genetik Faktörler: Ailede artrit öyküsü olan bireylerde, omuz artriti gelişme riski daha yüksektir. Genetik yatkınlık, eklem yapısının zayıf olmasına ve kıkırdağın daha hızlı aşınmasına neden olabilir.
Omuz Artritinin Belirtileri
Omuz artriti, omuz eklemindeki kıkırdak yapının zamanla aşınması ve eklemdeki iltihaplanma ile karakterize kronik bir durumdur. Hastalığın ilerleme derecesine göre belirtiler değişkenlik gösterebilir. Ancak genel olarak günlük aktiviteleri kısıtlayan ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen semptomlarla kendini belli eder. Omuz artritinin belirtileri şu şekilde detaylandırılabilir:
1. Ağrı
Omuz artritinin en yaygın ve erken belirtisi ağrıdır. Ağrının özellikleri şunlardır:
- Lokalizasyon: Ağrı omzun ön, arka ya da yan tarafında hissedilebilir ve zamanla kola yayılabilir.
- Aktiviteye Bağlı Artış: Özellikle omuzu hareket ettirirken veya ağırlık kaldırırken ağrı belirginleşir. Hastalar, basit günlük aktiviteler sırasında bile ağrı hissedebilir (örneğin, saç tarama, giyinme, veya bir nesne uzanıp alma).
- İstirahatte Ağrı: Hastalığın ilerleyen dönemlerinde ağrı dinlenme anında da devam edebilir ve özellikle gece uyku sırasında şiddetlenebilir. Bu durum, uyku kalitesinin bozulmasına ve yorgunluğa neden olabilir.
2. Hareket Kısıtlılığı
Omuz eklemindeki kıkırdak hasarı ve iltihaplanma, eklem hareketlerini sınırlandırır. Bu belirtiler şunlardır:
- Eklem Sertliği: Hastalar, omuz eklemini tam olarak hareket ettiremeyebilir. Sabah uyanıldığında ya da uzun süre hareketsiz kalındığında eklem sertliği daha belirgin hale gelir.
- Hareket Açıklığında Azalma: Omuzun yukarı kaldırılması, geriye veya yana açılması gibi hareketlerde zorluk yaşanır. Kolun başın üzerine uzatılması, bir nesneye erişilmesi gibi hareketler kısıtlanır.
- Kronik Sertleşme: Hastalık ilerledikçe omuz ekleminde kalıcı hareket kaybı görülebilir.
3. Krepitasyon (Eklem Sesleri)
Omuz artriti olan hastalarda eklem yüzeylerindeki kıkırdak aşınması nedeniyle hareket sırasında sürtünme olur. Bu durum, aşağıdaki belirtilere yol açar:
- Çıtırtı ve Gıcırdama Sesleri: Omuz hareket ettirildiğinde eklemde sürtünmeye bağlı olarak çıtırtı veya gıcırdama sesleri duyulabilir.
- Ağrı ile Birlikte Ses: Sesler genellikle ağrı ile birlikte oluşur, bu da hastalar için rahatsız edici bir durumdur.
4. Şişlik ve Hassasiyet
Artrit sürecinde eklemdeki inflamasyon, omuz bölgesinde şişliğe ve hassasiyete neden olabilir:
- Eklem Çevresinde Şişlik: Özellikle eklem sıvısının artmasına bağlı olarak eklem çevresinde hafif bir şişlik oluşur.
- Hassasiyet: Omuz eklemine dokunulduğunda veya baskı uygulandığında hassasiyet hissedilir. Bu durum genellikle inflamasyonun olduğu dönemlerde belirginleşir.
5. Güç Kaybı
Omuz artriti ilerledikçe, eklem hareketindeki kısıtlılık kas gücünde azalmaya yol açar:
- Kas Atrofisi: Omuz bölgesindeki kaslar kullanılmadıkça zayıflar ve atrofiye uğrayabilir. Bu durum omzun görünümünde incelme olarak fark edilebilir.
- Fonksiyonel Güç Kaybı: Hastalar, kolu kaldırmak veya günlük işleri yerine getirmek için yeterli güce sahip olmadıklarını hissederler. Bu durum özellikle ilerleyen artrit vakalarında yaygındır.
6. Gece Ağrısı ve Uyku Problemleri
Omuz artritinde görülen gece ağrısı, uyku kalitesini bozan önemli bir belirtidir:
- Pozisyon ile Ağrı Artışı: Hastalar özellikle etkilenen taraf üzerine yatmaya çalıştıklarında şiddetli ağrı hissederler.
- Uykusuzluk: Gece boyunca devam eden ağrı nedeniyle sık sık uyanma ve uyku problemleri görülür. Bu durum, gün içinde yorgunluk ve halsizlik hissine yol açar.
7. Omuzun Görsel Deformitesi
Omuz artritinin ileri dönemlerinde omuz ekleminde yapısal değişiklikler fark edilebilir:
- Eklem Şekil Bozukluğu: Omuz ekleminin normal konturları kaybolabilir. Eklemde çökmeler veya asimetrik bir görünüm ortaya çıkabilir.
- Kemik Çıkıntıları (Osteofitler): Radyolojik incelemelerde eklem kenarlarında kemik çıkıntıları görülebilir ve bu durum zamanla dışarıdan da fark edilebilir hale gelir.
Omuz artriti belirtileri, hastalığın derecesine ve süresine bağlı olarak hafif ağrıdan ciddi hareket kısıtlılığına kadar ilerleyebilir. Erken dönemde ağrı ve hareket kısıtlılığı en belirgin belirtiler arasındayken, ilerleyen evrelerde güç kaybı, gece ağrısı ve deformiteler ön plana çıkar. Bu belirtiler, hastanın yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir ve tedavi edilmediği takdirde kalıcı eklem hasarına yol açabilir.
Erken tanı ve uygun tedavi yöntemleri, semptomların kontrol altına alınmasında ve hastalığın ilerlemesinin durdurulmasında kritik rol oynar.
Omuz Artritinin Tanısı
Omuz artritinin tanısı, hastanın şikayetleri, fizik muayene ve görüntüleme yöntemleri ile konur. Doktorlar, hastanın ağrı şikayetlerinin ne zaman başladığını, ağrının şiddetini ve hareket kısıtlılığını değerlendirir. Ayrıca omuz eklemindeki şişlik, kızarıklık ve hassasiyet gibi belirtiler incelenir.
- Röntgen: Omuz eklemindeki kıkırdak aşınması ve kemik değişiklikleri, röntgen görüntüleri ile tespit edilebilir. Röntgen, eklem boşluğunun daralması, kemik çıkıntıları (osteofitler) ve kıkırdak kaybı gibi omuz artritinin tipik bulgularını gösterir.
- MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Röntgen ile saptanamayan yumuşak doku hasarları ve eklem içi yapılar, MRG ile detaylı bir şekilde görüntülenebilir. MRG, özellikle erken evre omuz artriti tanısında faydalıdır.
- Kan Testleri: Romatoid artrit veya diğer otoimmün hastalıkların varlığını araştırmak için kan testleri yapılabilir. Bu testler, iltihaplanma düzeylerini ve bağışıklık sistemi ile ilgili problemleri gösterebilir.
Omuz Artritinin Tedavisi
Omuz artriti tedavisinde temel amaç, ağrıyı hafifletmek, eklem hareket kabiliyetini artırmak ve hastanın yaşam kalitesini iyileştirmektir. Tedavi, hastalığın şiddetine, artritin türüne ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterir. Tedavi yöntemleri cerrahi olmayan tedavilerden başlayarak, ileri evrelerde cerrahi müdahalelere kadar uzanabilir. Omuz artriti tedavisinde kullanılan yöntemler detaylı olarak aşağıda incelenmiştir.
1. Cerrahi Olmayan Tedavi Yöntemleri
Cerrahi olmayan tedaviler, hastalığın erken dönemlerinde ve semptomların hafif olduğu durumlarda tercih edilen yöntemlerdir. Bu tedavi yöntemleri, omuz eklemindeki iltihaplanmayı ve ağrıyı azaltarak hastanın yaşam kalitesini artırmayı hedefler.
İlaç Tedavisi
Omuz artriti tedavisinde yaygın olarak kullanılan ilk tedavi seçeneği ilaçlardır. Aşağıdaki ilaç grupları tedavide kullanılır:
- Ağrı Kesiciler (Analjezikler): İlaçlar ağrıyı hafifletmek amacıyla kullanılır. Özellikle asetaminofen gibi basit ağrı kesiciler, hafif ağrıları kontrol altına almakta etkili olabilir. Bu ilaçlar uzun süreli kullanımda mide-bağırsak sistemine zarar vermez ve bağımlılık yapmaz.
- Nonsteroid Antiinflamatuar İlaçlar (NSAİİ’ler): NSAİİ’ler, hem ağrıyı hem de eklemdeki iltihaplanmayı azaltmada etkili ilaçlardır. İbuprofen ve naproksen gibi NSAİİ’ler, ağrının şiddetlendiği durumlarda tercih edilir. Ancak uzun süreli kullanımlarda mide problemleri, böbrek fonksiyon bozuklukları gibi yan etkilere yol açabileceği için dikkatli kullanılmalıdır.
- Kortikosteroid Enjeksiyonları: Kortikosteroidler, güçlü iltihap giderici etkilere sahip ilaçlardır. Omuz eklemine yapılan steroid enjeksiyonları, kısa süreli fakat etkili bir rahatlama sağlayabilir. Ancak kortikosteroid enjeksiyonlarının sık kullanımı önerilmez, çünkü eklemdeki dokulara zarar verebilir ve uzun vadede eklem yapısını bozabilir.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Fizik tedavi, omuz artritinin tedavisinde önemli bir yer tutar. Hastanın omuz kaslarını güçlendirmek, eklem hareket kabiliyetini artırmak ve ağrıyı azaltmak için özel egzersiz programları uygulanır. Fizik tedavi süreci şu unsurları içerebilir:
- Egzersizler: Eklem hareket açıklığını korumak ve kasları güçlendirmek amacıyla düzenli olarak omuz egzersizleri yapılmalıdır. Bu egzersizler arasında germe, esneme ve güçlendirme hareketleri bulunur. Yüzme gibi düşük etkili aktiviteler, omuz eklemine zarar vermeden kasları çalıştırmaya yardımcı olabilir.
- Isı ve Soğuk Tedavisi: Omuz eklemindeki iltihaplanmayı azaltmak için soğuk kompres uygulanabilir. Aynı zamanda, sıcak kompresler de eklemi rahatlatabilir ve sertliği azaltabilir.
- Ultrason ve Elektroterapi: Fizik tedavi seanslarında kullanılan ultrason ve elektriksel uyarı yöntemleri, dokulardaki kan akışını artırarak ağrı ve iltihabı hafifletebilir. Bu tedavi yöntemleri, özellikle daha şiddetli vakalarda kullanılır.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Omuz artriti tedavisinde, hastaların günlük yaşamlarını artrit ile başa çıkacak şekilde düzenlemeleri gerekir. Bazı yaşam tarzı değişiklikleri omuz eklemine binen yükü azaltarak hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir:
- Kilo Kontrolü: Fazla kilo, omuz eklemine binen yükü artırarak artritin ilerlemesine katkıda bulunabilir. Bu nedenle sağlıklı bir kiloya ulaşmak, omuz artritini kontrol altında tutmada önemli bir adımdır.
- Dinlenme ve Aktivite Düzenlemesi: Omuz eklemi üzerindeki baskıyı azaltmak için zorlayıcı aktivitelerden kaçınmak önemlidir. Ancak omuzu tamamen hareketsiz bırakmak eklem sertliğine neden olabileceğinden, hafif ve düzenli egzersizler yapılmalıdır.
Hyaluronik Asit Enjeksiyonları
Hyaluronik asit, eklem sıvısında doğal olarak bulunan ve eklemdeki sürtünmeyi azaltan bir maddedir. Omuz eklemine yapılan hyaluronik asit enjeksiyonları, eklem hareketliliğini artırabilir ve ağrıyı hafifletebilir. Bu tedavi yöntemi, özellikle cerrahi dışı tedavilere yanıt vermeyen hastalarda tercih edilebilir.
2. Cerrahi Tedavi Yöntemleri
Cerrahi müdahaleler, omuz artriti tedavisinde cerrahi olmayan tedavi yöntemlerinin yeterli olmadığı ileri evre vakalarda tercih edilir. Cerrahi tedavi, eklemde meydana gelen kalıcı hasarı onarmak ve hastanın yaşam kalitesini artırmak amacıyla uygulanır. Omuz artriti için en yaygın cerrahi tedavi seçenekleri şunlardır:
Omuz Protezi (Artroplasti)
Omuz protezi, omuz eklemi ciddi şekilde hasar görmüş ve kıkırdak tamamen aşınmış hastalarda tercih edilen bir cerrahi yöntemdir. Bu işlemde, hasarlı omuz eklemi çıkarılır ve yerine yapay bir eklem protezi yerleştirilir. Omuz protezi ameliyatı, hastanın ağrısını büyük ölçüde hafifletir ve eklem hareketliliğini geri kazandırır.
Omuz protezi uygulaması iki şekilde yapılabilir:
- Total Omuz Protezi: Omuz eklemindeki hem humerus başı hem de glenoid (kürek kemiği yuvası) değiştirilir. Bu yöntem, omuz ekleminde yaygın hasar olan hastalar için uygundur.
- Ters Omuz Protezi: Bu ameliyat, özellikle rotator manşet yırtığı olan ve kas gücünü kaybetmiş hastalar için tercih edilir. Geleneksel omuz protezi yerine, ters omuz protezi kullanılarak omuz hareketlerinin büyük kısmını deltoid kası sağlar.
Artroskopik Cerrahi
Artroskopi, omuz artriti tedavisinde kullanılan minimal invaziv bir cerrahi yöntemdir. Bu prosedürde, küçük kesiler aracılığıyla omuz eklemine artroskop adı verilen küçük bir kamera yerleştirilir. Kamera, eklem içini detaylı bir şekilde görüntülemeye ve gerekli cerrahi müdahaleleri yapmaya olanak tanır. Artroskopik cerrahi, erken evre omuz artritinde veya kıkırdak onarımı gereken durumlarda uygulanabilir. Bu yöntem, eklemin hasarlı dokularını temizleyerek eklem hareketliliğini artırır ve ağrıyı hafifletir.
Osteotomi
Osteotomi, omuz eklemini çevreleyen kemiklerin düzeltilmesi ve eklem üzerindeki baskının azaltılması amacıyla yapılan bir cerrahi işlemdir. Bu yöntem, özellikle eklemde şekil bozuklukları olan hastalar için uygundur. Osteotomi sayesinde, eklemdeki mekanik dengesizlikler düzeltilir ve ağrıda belirgin bir azalma sağlanabilir.
Eklem Füzyonu (Artrodez)
Omuz eklemi füzyonu, omuz eklemindeki kemiklerin birbirine kaynaştırılarak tek bir yapı haline getirilmesini içeren bir cerrahi işlemdir. Bu işlem, eklem hareketliliğini kalıcı olarak ortadan kaldırsa da, ileri derece ağrıyı hafifletir ve eklem stabilitesini artırır. Eklem füzyonu genellikle omuz protezi yapılamayacak kadar hasar görmüş eklemlerde uygulanır.
Omuz Artritinden Korunma ve Önleyici Tedbirler
Omuz artritinden tamamen korunmak her zaman mümkün olmasa da, bazı önleyici tedbirler almak hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir ve semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir. İşte omuz artritinden korunmak için alınabilecek önlemler:
- Düzenli Egzersiz: Kasları güçlendirmek ve eklem hareketliliğini korumak amacıyla düzenli egzersiz yapmak önemlidir. Yüzme gibi eklemleri zorlamayan aktiviteler, omuz eklemine zarar vermeden hareket kabiliyetini artırabilir.
- Doğru Vücut Mekaniği: Günlük aktivitelerde doğru vücut duruşunu korumak ve omuz eklemine aşırı yük bindirmekten kaçınmak, omuz artritinden korunmada etkili olabilir.
- Dengeli Beslenme: Omega-3 yağ asitleri ve antioksidanlar açısından zengin bir diyet, eklem sağlığını destekler. Ayrıca, kalsiyum ve D vitamini alımını artırmak da kemik sağlığını korumada faydalıdır.
- Travmalardan Kaçınma: Omuz eklemini korumak için spor yaparken ya da fiziksel aktivitelerde dikkatli olunmalı, yaralanmalardan kaçınılmalıdır. Özellikle tekrarlayan hareketlerin neden olduğu mikrotravmalardan kaçınmak, omuz eklemi sağlığını korumada önemlidir.
- Kiloyu Kontrol Altında Tutmak: Vücut ağırlığını kontrol altında tutmak, omuz eklemine binen yükü azaltarak artrit gelişme riskini azaltabilir.
Sonuç
Omuz artriti, omuz ekleminde meydana gelen iltihaplanma ve kıkırdak kaybı ile karakterize edilen, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir rahatsızlıktır. Hastalığın ilerlemesiyle birlikte omuz hareketlerinde kısıtlılık, şiddetli ağrı ve günlük aktiviteleri gerçekleştirmede zorluklar yaşanır. Ancak, erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleri ile omuz artriti kontrol altına alınabilir. Cerrahi ve cerrahi olmayan tedavi seçenekleri, hastanın yaşam kalitesini artırmada etkili olurken, düzenli egzersiz ve sağlıklı beslenme gibi önleyici tedbirler artrit riskini azaltabilir.
Referanslar:
- Omuz Artriti Nedir? 7 Belirtisi, Nedenleri, Tanısı, Tedavisi
- Neer, C. S. (1983). Arthritis of the Shoulder: Diagnosis and Treatment. Journal of Bone and Joint Surgery, 65(3), 399–404.
- Matsen, F. A., Rockwood, C. A., & Wirth, M. A. (2004). Glenohumeral Arthritis and Its Management. The Shoulder, 3rd Edition.
- Aibinder, W. R., Schoch, B. S., & Sperling, J. W. (2019). Arthritis of the Shoulder Joint. Orthopedic Clinics of North America, 50(4), 365–374.
- Smith, T., & Wirth, M. (2008). Management of Glenohumeral Osteoarthritis. Clinical Orthopaedics and Related Research, 466(3), 587–593.
- Sciascia, A. D., & Kibler, W. B. (2006). Clinical Implications of Glenohumeral Arthritis. Journal of Shoulder and Elbow Surgery, 15(5), 514–525.
- Millett, P. J., & Gaskill, T. R. (2011). Arthroscopic Management of Glenohumeral Arthritis. Arthroscopy: The Journal of Arthroscopic & Related Surgery, 27(5), 652–660.
- Levy, D. M., Abrams, G. D., & Harris, J. D. (2015). Treatment Options for Glenohumeral Osteoarthritis. Orthopaedic Journal of Sports Medicine, 3(1), 1–12.
- Sperling, J. W., Cofield, R. H., & Rowland, C. M. (2004). Neer Hemiarthroplasty and Total Shoulder Arthroplasty for Osteoarthritis. Journal of Shoulder and Elbow Surgery, 13(5), 451–455.
- Lo, I. K. Y., & Burkhart, S. S. (2003). The Role of Arthroscopy in Treating Glenohumeral Arthritis. Arthroscopy, 19(10), 1179–1185.
- Matsen, F. A., Lippitt, S. B., & Sidles, J. A. (2008). Management of Glenohumeral Degeneration and Arthritis. Orthopedic Clinics of North America, 39(4), 471–478.
- Cohen, S. B., & Williams, G. R. (2004). Glenohumeral Arthritis in Active Patients: Treatment Options. Clinical Orthopaedics and Related Research, 423, 47–52.
- Rozing, P. M., & Brand, R. (1998). Shoulder Replacement in Rheumatoid Arthritis. Journal of Bone and Joint Surgery, 80(4), 646–652.
- Virk, M. S., & Keener, J. D. (2013). Glenohumeral Arthritis: Pathophysiology and Management. Journal of the American Academy of Orthopaedic Surgeons, 21(7), 423–431.
- Mehta, S. K., & Aleem, A. W. (2017). Shoulder Arthritis and Treatment Advances. Journal of Orthopaedic Research, 35(6), 1100–1108.
- Gartsman, G. M., & Roddey, T. S. (2006). Total Shoulder Arthroplasty for Osteoarthritis. Journal of Bone and Joint Surgery, 88(6), 1344–1352.
- Boileau, P., & Walch, G. (1998). Arthroplasty of the Shoulder for Osteoarthritis. Clinical Orthopaedics and Related Research, 356, 95–106.
- Bryant, D., Litchfield, R., & Gartsman, G. M. (2005). Shoulder Arthroplasty Versus Hemiarthroplasty for Osteoarthritis. Journal of Bone and Joint Surgery, 87(11), 2347–2355.
- Matsen, F. A. (2013). Shoulder Arthroplasty for Glenohumeral Osteoarthritis. Journal of Orthopaedic Trauma, 27(3), 23–30.
- Wirth, M. A., & Rockwood, C. A. (1996). Advanced Glenohumeral Osteoarthritis: Surgical Management. Journal of Shoulder and Elbow Surgery, 5(1), 26–32.
- Favard, L., Berhouet, J., & Bacle, G. (2012). Total Shoulder Arthroplasty for Osteoarthritis. Orthopaedics & Traumatology: Surgery & Research, 98(4), 405–413.
- Collins, K., & O’Driscoll, S. W. (2004). Joint Preservation Techniques for Shoulder Arthritis. Journal of Arthroplasty, 19(2), 36–42.
- Garrett, J. C., & Stanley, R. F. (2011). Etiology and Risk Factors for Glenohumeral Arthritis. Journal of Orthopaedics, 8(3), 187–194.
- Richards, R. R., & An, K. N. (2003). Biomechanics of Shoulder Arthritis. Clinical Biomechanics, 18(7), 579–585.
- Torchia, M. E., & Cofield, R. H. (2000). Arthritis and Glenohumeral Stability. Journal of Shoulder and Elbow Surgery, 9(3), 271–278.
- Dillon, C. F., Rasch, E. K., & Gu, Q. (2006). Prevalence of Shoulder Arthritis in Adults. Arthritis & Rheumatology, 54(7), 2307–2313.
- Brophy, R. H., & Marx, R. G. (2009). Risk Factors for Shoulder Osteoarthritis. Journal of Orthopaedic Surgery, 17(1), 63–67.
- Walch, G., Boileau, P., & Levigne, C. (2002). Glenohumeral Osteoarthritis in Young Patients. Clinical Orthopaedics and Related Research, 402, 108–112.
- Gonzalez, J. F., & Musibay, E. V. (2010). Imaging Techniques for Diagnosis of Shoulder Arthritis. Radiology Clinics of North America, 48(6), 1255–1268.
- Merolla, G., & Paladini, P. (2017). Shoulder Arthritis: Nonoperative Management Strategies. Musculoskeletal Surgery, 101(4), 315–322.
- Inman, V. T., & Saunders, J. B. (1946). Shoulder Joint Degeneration and Arthritis. Journal of Bone and Joint Surgery, 28(3), 1–29.
- Levy, D. M., & Abrams, G. D. (2016). Arthroscopic Treatments for Glenohumeral Arthritis. Orthopaedic Clinics of North America, 47(4), 537–547.
- Galatz, L. M., & Ball, C. M. (2001). Complications of Shoulder Arthroplasty for Arthritis. Journal of Bone and Joint Surgery, 83(8), 1056–1062.
- Roach, K. E., & Byl, N. N. (2001). Functional Outcomes in Shoulder Arthritis Patients. Physical Therapy, 81(12), 1236–1246.
- https://scholar.google.com/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
- https://www.researchgate.net/
- https://www.mayoclinic.org/
- https://www.nhs.uk/
- https://www.webmd.com/