P Vitamini Eksikliği Tedavisi, Faydaları (Bioflavonoidler 2)

P vitamini, daha yaygın bilinen adıyla flavonoidler, doğal olarak meyve ve sebzelerde bulunan güçlü antioksidan bileşiklerdir. İlk kez 1930’larda keşfedilen bu maddeler, hücreleri oksidatif strese karşı koruma yetenekleriyle tanınmaktadır. Flavonoidler, polifenol adı verilen bitki kimyasalları grubuna dahildir ve bitkilerin büyümesinde, renklenmesinde ve hastalıklara karşı direnç göstermesinde önemli bir rol oynar. İnsan vücudu tarafından sentezlenemediği için bu maddeler, besinler yoluyla alınmalıdır. Flavonoidlerin, kardiyovasküler hastalıklar, kanser, diyabet ve inflamatuar hastalıklara karşı koruyucu etkileri araştırmalarla desteklenmiştir.

P Vitamini Eksikliği Tedavisi, Faydaları (Bioflavonoidler 2)

İnsan sağlığına faydaları üzerinde yapılan çalışmalar, P vitamininin antioksidan özelliklerinin yanı sıra anti-inflamatuar ve antikanserojen etkilerini de vurgulamaktadır. Antioksidan özellikleri sayesinde vücutta serbest radikalleri nötralize ederek hücre hasarını önleyen flavonoidler, yaşlanma sürecini yavaşlatmak ve bağışıklık sistemini güçlendirmek gibi pek çok fayda sağlar. Bunun yanı sıra, damar sağlığını destekleyerek kan basıncını düzenler ve kalp-damar hastalıkları riskini azaltır. Flavonoidlerin bu çok yönlü sağlık etkileri, günümüzde sağlık uzmanları tarafından sıkça vurgulanmaktadır.

P vitamininin eksikliği ise nadir görülen, fakat önemli sağlık sorunlarına yol açabilen bir durumdur. Flavonoidlerin yeterince alınmaması, serbest radikallerin vücutta birikmesine ve oksidatif stresin artmasına neden olur. Bu durum, hücre hasarına, erken yaşlanmaya ve kronik hastalıklara zemin hazırlayabilir. Özellikle yetersiz beslenme, yaşlılık, kronik hastalıklar ve bazı ilaçların uzun süreli kullanımı gibi durumlar P vitamini eksikliği riskini artırmaktadır. Bu eksikliğin belirtileri çoğu zaman hafif olsa da, uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Bu makalede, P vitamini eksikliğinin nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri detaylı bir şekilde ele alınacak, ayrıca P vitamininin insan sağlığına olan faydaları ve bu vitamini içeren gıdalar hakkında bilgiler verilecektir. Amacımız, okuyuculara P vitamininin önemini ve bu önemli bileşiği hayatlarına nasıl dahil edebileceklerini anlatmaktır.

P Vitamini Eksikliği Nedenleri

P vitamini eksikliği, temel olarak flavonoid bakımından zengin besinlerin yeterince tüketilmemesi durumunda ortaya çıkar. Bu eksiklik genellikle dengesiz beslenme veya aşırı işlenmiş gıdaların ağırlıklı olduğu bir diyet sonucu gelişir. Flavonoidler, meyve, sebze, çay, kakao ve tam tahıllar gibi bitkisel gıdalarda yoğun olarak bulunur. Ancak fast food, hazır gıdalar ve işlenmiş ürünlerin fazla tüketildiği diyetlerde flavonoid alımı ciddi ölçüde düşebilir. Bunun yanı sıra, kilo vermek amacıyla uygulanan bazı katı diyetler de flavonoid açısından yetersiz olabilir.

Yaşlılık, P vitamini eksikliği riskini artıran bir başka önemli faktördür. Yaşlandıkça vücudun antioksidan kapasitesi azalır ve bu durum flavonoid ihtiyacını artırır. Ancak yaşlı bireyler, çoğu zaman azalan iştah ve beslenme alışkanlıklarındaki değişiklikler nedeniyle yeterli miktarda flavonoid alamazlar. Ayrıca kronik hastalıklar, bağırsak emilim bozuklukları, uzun süreli ilaç kullanımı (özellikle bazı antibiyotikler ve steroidler), sigara kullanımı ve alkol tüketimi de P vitamini eksikliğine neden olabilir. Bu tür faktörler, vücudun flavonoid ihtiyacını artırırken, alınan miktarın yeterli olmasını zorlaştırır.

Tarım ve gıda endüstrisindeki modern uygulamalar da P vitamini eksikliğine katkıda bulunabilir. Özellikle meyve ve sebzelerin erken hasat edilmesi, aşırı işlenmesi veya kimyasallara maruz kalması, bu gıdalardaki flavonoid içeriğini önemli ölçüde azaltabilir. Dolayısıyla taze, organik ve mevsiminde tüketilen bitkisel gıdalar, flavonoid alımını artırmak açısından büyük önem taşır.

Son olarak, beslenme tarzındaki coğrafi ve kültürel farklılıklar da flavonoid eksikliğine yol açabilir. Bazı toplumlar, meyve ve sebze tüketimi konusunda daha az bilinçli olabilirken, bazı bölgelerde ise ekonomik koşullar ve tarımsal kısıtlamalar nedeniyle flavonoid açısından zengin gıdalara erişim sınırlı olabilir. Bu tür durumlarda, eksiklik daha yaygın görülebilir.

P Vitamini Eksikliği Belirtileri

P vitamini eksikliği, genellikle yavaş ilerleyen ve başlarda fark edilmesi zor olan belirtilerle kendini gösterir. Bunun nedeni, flavonoidlerin doğrudan bir “vitamin” gibi işlev görmemesi, ancak vücutta çeşitli biyolojik süreçlerde destekleyici bir rol oynamasıdır. Eksikliğin ilk belirtileri, genellikle genel bir yorgunluk hali, halsizlik ve bağışıklık sisteminin zayıflaması ile ortaya çıkar. Bu durumda bireyler daha sık hastalanabilir, soğuk algınlığı ve grip gibi enfeksiyonlara karşı dirençsiz hale gelebilir.

Cilt problemleri, P vitamini eksikliğinin diğer bir yaygın belirtisidir. Flavonoidler, cildin elastikiyetini korumada ve erken yaşlanma belirtilerini önlemede önemli bir rol oynar. Bu nedenle, eksiklik durumunda ciltte kuruma, matlaşma, ince kırışıklıkların oluşması gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Ayrıca, ciltte morarma eğilimi artabilir ve küçük yaraların iyileşme süresi uzayabilir. Flavonoidlerin damar sağlığını destekleyici etkileri olduğu için, damarlarda kırılganlık ve damar çatlamaları da görülebilir.

Kalp-damar sağlığı üzerindeki etkileri nedeniyle, P vitamini eksikliği, uzun vadede hipertansiyon, damar sertliği ve kalp hastalıklarına yol açabilir. Eksiklik durumunda damar esnekliği azalır ve bu da kan basıncının yükselmesine neden olabilir. Ayrıca, antioksidan korumanın zayıflaması, damarların iç yüzeyinde plak birikimine ve kan dolaşımında sorunlara yol açabilir. Beyin sağlığı açısından da flavonoid eksikliği önemli bir risk faktörüdür. Uzun süreli eksiklik, bilişsel fonksiyonlarda azalma, hafıza problemleri ve hatta nörodejeneratif hastalıklarla ilişkili olabilir.

Göz sağlığı da P vitamini eksikliğinden etkilenebilir. Flavonoidler, gözdeki kılcal damarları koruma ve oksidatif strese karşı göz dokusunu savunma işlevi görür. Bu nedenle, eksiklik durumunda katarakt ve makula dejenerasyonu gibi göz hastalıkları daha sık görülebilir.

P Vitamini Eksikliği Tedavisi

P vitamini eksikliği tedavisinin en etkili yolu, flavonoid açısından zengin gıdaların diyete eklenmesidir. Çoğu zaman, dengeli bir beslenme programı ile eksiklik giderilebilir. Özellikle meyve, sebze, çay ve kakao gibi flavonoid kaynakları düzenli olarak tüketildiğinde, vücutta flavonoid depoları yenilenir ve eksikliğe bağlı semptomlar ortadan kalkar. Meyve olarak özellikle narenciye, çilek, üzüm, elma ve yaban mersini gibi renkli meyveler tercih edilmelidir. Sebzelerden ise brokoli, ıspanak, lahana ve biber gibi yeşil yapraklı sebzeler flavonoid açısından zengindir.

Beslenmenin yeterli olmadığı durumlarda, flavonoid takviyeleri de kullanılabilir. Ancak bu takviyelerin kullanımı doktor gözetiminde olmalıdır, çünkü fazla miktarda flavonoid alımı bazı bireylerde yan etkilere yol açabilir. Örneğin, bazı flavonoidlerin fazla alınması kanın pıhtılaşma sürecini etkileyebilir veya belirli ilaçlarla etkileşime girebilir. Bu nedenle, özellikle kan sulandırıcı ilaç kullanan bireylerin flavonoid takviyeleri konusunda dikkatli olması gerekir.

Eksikliğin altında yatan diğer nedenler, örneğin kronik hastalıklar veya bağırsak emilim bozuklukları gibi durumlar, daha karmaşık tedavi gerektirebilir. Bu gibi durumlarda, altta yatan sağlık sorunu tedavi edilmeden eksikliği tamamen gidermek mümkün olmayabilir. Bu nedenle, flavonoid eksikliği belirtileri gösteren bireylerin bir sağlık uzmanına başvurarak kapsamlı bir değerlendirme yaptırması önemlidir.

P Vitamininin Faydaları

P vitamini, çok yönlü sağlık faydaları ile öne çıkan bir bileşiktir. Bu faydalar arasında en bilinenlerden biri, güçlü antioksidan özellikleridir. Flavonoidler, vücutta serbest radikallerin neden olduğu oksidatif stresi azaltarak hücrelerin zarar görmesini engeller. Bu durum, kanserden kardiyovasküler hastalıklara kadar birçok kronik hastalığın önlenmesine yardımcı olur. Özellikle kalp sağlığı üzerindeki olumlu etkileri nedeniyle, P vitamini içeren besinler tüketmek, kalp krizi ve inme riskini azaltabilir.

Flavonoidlerin anti-inflamatuar etkileri de oldukça önemlidir. Kronik inflamasyon, diyabet, obezite, kalp hastalıkları ve bazı kanser türleri dahil olmak üzere birçok sağlık sorununa zemin hazırlayabilir. P vitamini, inflamasyonu azaltarak bu hastalıkların gelişme riskini düşürür. Ayrıca, bağışıklık sistemini güçlendirerek vücudu enfeksiyonlara karşı daha dirençli hale getirir.

Beyin sağlığı açısından da flavonoidler önemli bir rol oynar. Özellikle yaşlanma sürecinde, hafızayı güçlendirdiği ve bilişsel işlevleri koruduğu bilinmektedir. Araştırmalar, düzenli flavonoid tüketiminin, Alzheimer ve Parkinson gibi nörodejeneratif hastalıkların riskini azaltabileceğini göstermektedir.

P Vitamininin Faydaları (Devam)

P vitamini, yani flavonoidler, sadece antioksidan ve anti-inflamatuar etkilerle sınırlı kalmaz; aynı zamanda vücutta çeşitli sistemler üzerinde olumlu etkiler sağlar. Beyin sağlığı üzerindeki etkileri oldukça dikkat çekicidir. Flavonoidlerin beyin hücrelerini koruma, nöroinflamasyonu azaltma ve sinir hücreleri arasındaki iletişimi artırma gibi mekanizmalarla bilişsel fonksiyonları desteklediği bilimsel çalışmalarla gösterilmiştir. Özellikle yaşlı bireylerde düzenli flavonoid tüketimi, hafıza kaybı ve bilişsel gerilemenin önlenmesinde önemli bir rol oynar. Bu yüzden, yaşlanma sürecine karşı koruma sağlayan önemli bileşikler arasında yer alır.

Ayrıca flavonoidler, kanser önleyici özellikleriyle de öne çıkar. Yapılan araştırmalar, düzenli flavonoid alımının belirli kanser türlerinin gelişme riskini azalttığını göstermektedir. Bu bileşikler, kanser hücrelerinin çoğalmasını engelleyebilir, tümör büyümesini yavaşlatabilir ve kanserli hücrelerin ölümüne yol açabilir. Özellikle akciğer, kolon, prostat ve meme kanseri üzerinde flavonoidlerin etkili olduğu yönünde bulgular mevcuttur. Ancak kanser üzerindeki bu etkiler hala araştırma aşamasındadır ve daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

Flavonoidlerin bir diğer önemli faydası ise damar sağlığını desteklemeleridir. Damar esnekliğini artırarak kan basıncını düzenleyen flavonoidler, hipertansiyonun kontrol altına alınmasında yardımcı olur. Aynı zamanda damar sertliğini önleyerek kalp krizi ve felç riskini azaltabilirler. Bunun yanı sıra, damarların iç yüzeyindeki iltihaplanmayı ve plak birikimini engelleyerek damar tıkanıklığına karşı koruma sağlarlar. Kalp sağlığını destekleyen bu etkiler, flavonoid açısından zengin bir diyetin, özellikle kardiyovasküler hastalıklar açısından risk altında olan bireyler için oldukça faydalı olabileceğini göstermektedir.

Bağışıklık sistemi üzerinde de önemli etkileri olan flavonoidler, vücudun enfeksiyonlara karşı daha dirençli olmasını sağlar. Antioksidan ve anti-inflamatuar etkileri sayesinde, bağışıklık sisteminin optimal düzeyde çalışmasına destek olur ve vücudu serbest radikallerin zararlı etkilerinden korur. Bu durum, daha az hastalık görülmesine ve vücudun kendini iyileştirme kapasitesinin artmasına yardımcı olur. Bağışıklık sisteminin güçlenmesi, özellikle kış aylarında soğuk algınlığı ve grip gibi enfeksiyonlara karşı koruma sağlar.

P vitamininin bir diğer faydası da cilt sağlığı üzerindedir. Cildin elastikiyetini ve nem dengesini koruyan flavonoidler, kırışıklıkların oluşumunu geciktirir ve cilt tonunu eşitler. Aynı zamanda cilt hücrelerini yenileyici etkisi vardır ve cildin daha genç ve sağlıklı görünmesini sağlar. UV ışınlarına karşı koruyucu özellikleri de bulunmaktadır, bu da flavonoidlerin güneş hasarına bağlı cilt yaşlanmasını önlemede etkili olduğunu göstermektedir.

P Vitaminini İçeren Gıdalar

P vitamini açısından zengin gıdalar, bitkisel kaynaklıdır ve genellikle meyve, sebze, çay ve kakao gibi ürünlerde bulunur. Bu gıdaları düzenli olarak tüketmek, P vitamini alımını artırmak için etkili bir yoldur. Flavonoid bakımından zengin olan gıdalar şunlardır:

1. Narenciye Meyveleri: Limon, portakal, greyfurt gibi narenciye meyveleri, flavonoid açısından oldukça zengindir. Özellikle kabukları ve beyaz lifli kısımları yüksek miktarda flavonoid içerir.
2. Böğürtlen ve Yaban Meyveleri: Yaban mersini, böğürtlen, ahududu, çilek gibi meyveler, antioksidan kapasitesi yüksek olan flavonoidler içerir. Bu meyveler hem cilt sağlığı hem de genel sağlık açısından önemli faydalar sağlar.
3. Yeşil Çay ve Siyah Çay: Özellikle yeşil çay, kateşinler olarak bilinen güçlü flavonoidler içerir. Düzenli yeşil çay tüketimi, antioksidan alımını artırarak genel sağlık üzerinde olumlu etkiler sağlar. Siyah çay da flavonoid açısından zengindir, ancak işlenme süreci nedeniyle yeşil çay kadar yüksek miktarda flavonoid içermez.
4. Brokoli, Ispanak ve Lahana: Yeşil yapraklı sebzeler, P vitamini açısından değerli kaynaklardır. Özellikle brokoli ve lahana gibi sebzeler, vücudu serbest radikallere karşı koruyan flavonoidler bakımından zengindir.
5. Soğan ve Sarımsak: Soğan ve sarımsak, kuersetin gibi güçlü flavonoid bileşiklerini içerir. Bu bileşikler, özellikle kanser önleyici etkileri ile bilinir ve bağışıklık sistemini güçlendirmede etkilidir.
6. Soya Ürünleri: Soya fasulyesi ve soya ürünleri, izoflavonlar adı verilen flavonoidlerin önemli bir kaynağıdır. İzoflavonlar, özellikle menopoz sonrası kadınlarda kemik sağlığını desteklemek ve kardiyovasküler hastalık riskini azaltmak açısından faydalıdır.
7. Kakao ve Bitter Çikolata: Kakao, flavonoidler açısından zengin bir besindir. Özellikle bitter çikolata, yüksek flavonoid içeriği ile bilinir ve kalp sağlığı üzerinde olumlu etkiler sağlar.
8. Kırmızı Şarap: Kırmızı şarap, özellikle resveratrol adı verilen bir flavonoid türünü içerir. Bu bileşik, kalp sağlığını destekleyici özellikleriyle bilinir, ancak alkol tüketiminin kontrollü olması gerektiği unutulmamalıdır.

P Vitamininin Günlük İhtiyacı ve Alımı

P vitamini için önerilen günlük bir doz bulunmamakla birlikte, genel olarak flavonoid açısından zengin gıdaların düzenli olarak tüketilmesi önerilmektedir. Birçok uzman, günde en az beş porsiyon meyve ve sebze tüketilmesinin flavonoid alımını artıracağını belirtmektedir. Bunun yanı sıra, yeşil çay gibi flavonoid bakımından zengin içeceklerin günlük beslenme programına eklenmesi de tavsiye edilir.

Flavonoid takviyeleri de piyasada bulunmaktadır, ancak doğal kaynaklardan alınan flavonoidler her zaman en sağlıklı ve etkili yoldur. Takviyelerin kullanımı, doktor gözetiminde olmalı ve gerektiği durumlarda tercih edilmelidir. Takviyelerin aşırı kullanımı, bazı durumlarda istenmeyen yan etkilere yol açabilir. Özellikle belirli ilaçlarla etkileşime girebileceği için, ilaç kullanan bireylerin dikkatli olması gerekir.

Sonuç

P vitamini, yani flavonoidler, sağlıklı bir yaşamın vazgeçilmez bileşenlerinden biridir. Antioksidan, anti-inflamatuar, kalp koruyucu ve kanser önleyici özellikleriyle insan sağlığı üzerinde çok yönlü faydalar sağlar. Düzenli olarak flavonoid açısından zengin gıdaların tüketilmesi, vücudun serbest radikallerin zararlı etkilerine karşı korunmasına yardımcı olurken, aynı zamanda cilt sağlığı, kalp sağlığı ve bilişsel fonksiyonlar üzerinde olumlu etkiler yaratır. P vitamini eksikliği nadir görülse de, dengesiz beslenme ve yetersiz flavonoid alımı bu duruma yol açabilir. Bu nedenle, beslenme programına flavonoid açısından zengin gıdaları dahil etmek büyük önem taşır.

Sağlıklı bir yaşam sürmek için doğanın bize sunduğu bu değerli bileşikleri hayatımıza entegre etmek, hastalıklara karşı korunmanın ve genel sağlık durumumuzu iyileştirmenin etkili bir yoludur. P vitamininin faydalarını göz önünde bulundurarak, günlük beslenme alışkanlıklarımızı flavonoid içeriği yüksek gıdalarla zenginleştirmek, uzun vadede daha sağlıklı bir yaşam sürdürmemize yardımcı olacaktır.

Referanslar:

1. P Vitamini Eksikliği Tedavisi, Faydaları (Bioflavonoidler 2)
2. Middleton, E. Jr., Kandaswami, C., & Theoharides, T. C. (2000). The Effects of Plant Flavonoids on Mammalian Cells: Implications for Inflammation, Heart Disease, and Cancer. Pharmacological Reviews, 52(4), 673-751.
3. Aherne, S. A., & O’Brien, N. M. (2002). Dietary Flavonols: Chemistry, Food Content, and Metabolism. Nutrition, 18(1), 75-81.
4. Manach, C., Scalbert, A., Morand, C., Rémésy, C., & Jiménez, L. (2004). Polyphenols: Food Sources and Bioavailability. The American Journal of Clinical Nutrition, 79(5), 727-747.
5. Hollman, P. C., & Katan, M. B. (1999). Dietary Flavonoids: Intake, Health Effects and Bioavailability. Food and Chemical Toxicology, 37(9-10), 937-942.
6. Ross, J. A., & Kasum, C. M. (2002). Dietary Flavonoids: Bioavailability, Metabolic Effects, and Safety. Annual Review of Nutrition, 22(1), 19-34.
7. Calderón-Montaño, J. M., Burgos-Morón, E., Pérez-Guerrero, C., & López-Lázaro, M. (2011). A Review on the Dietary Flavonoid Kaempferol. Mini Reviews in Medicinal Chemistry, 11(4), 298-344.
8. Nijveldt, R. J., van Nood, E., van Hoorn, D. E., Boelens, P. G., van Norren, K., & van Leeuwen, P. A. (2001). Flavonoids: A Review of Probable Mechanisms of Action and Potential Applications. The American Journal of Clinical Nutrition, 74(4), 418-425.
9. Hertog, M. G., Feskens, E. J., Hollman, P. C., Katan, M. B., & Kromhout, D. (1993). Dietary Antioxidant Flavonoids and Risk of Coronary Heart Disease: The Zutphen Elderly Study. The Lancet, 342(8878), 1007-1011.
10. Havsteen, B. H. (2002). The Biochemistry and Medical Significance of the Flavonoids. Pharmacology & Therapeutics, 96(2-3), 67-202.
11. Bravo, L. (1998). Polyphenols: Chemistry, Dietary Sources, Metabolism, and Nutritional Significance. Nutrition Reviews, 56(11), 317-333.
12. Scalbert, A., Johnson, I. T., & Saltmarsh, M. (2005). Polyphenols: Antioxidants and Beyond. The American Journal of Clinical Nutrition, 81(1), 215-217.
13. Hollman, P. C., Hertog, M. G., & Katan, M. B. (1996). Role of Dietary Flavonoids in Protection against Cancer and Coronary Heart Disease. Biochemical Society Transactions, 24(3), 785-789.
14. Tsao, R. (2010). Chemistry and Biochemistry of Dietary Polyphenols. Nutrients, 2(12), 1231-1246.
15. Duthie, G. G., & Crozier, A. (2000). Plant-Derived Phenolic Antioxidants. Current Opinion in Lipidology, 11(1), 43-47.
16. Lotito, S. B., & Frei, B. (2006). Consumption of Flavonoid-Rich Foods and Increased Antioxidant Capacity in Humans: Cause, Consequence, or Epiphenomenon? Free Radical Biology and Medicine, 41(12), 1727-1746.
17. Kuhnle, G. G., & Bingham, S. A. (2005). Dietary Flavonoids and Cancer Risk: Evidence from Epidemiological Studies. British Journal of Nutrition, 94(5), 774-778.
18. Williamson, G., & Manach, C. (2005). Bioavailability and Bioefficacy of Polyphenols in Humans. II. Review of 93 Intervention Studies. The American Journal of Clinical Nutrition, 81(1), 243-255.
19. Lee, K. W., Kim, Y. J., Lee, H. J., & Lee, C. Y. (2003). Cocoa Has More Phenolic Phytochemicals and a Higher Antioxidant Capacity than Teas and Red Wine. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 51(25), 7292-7295
20. Bravo, L. (1998). Polyphenols: Chemistry, Dietary Sources, Metabolism, and Nutritional Significance. Nutrition Reviews, 56(11), 317-333.
21. Hertog, M. G., Feskens, E. J., Hollman, P. C., Katan, M. B., & Kromhout, D. (1993). Dietary Antioxidant Flavonoids and Risk of Coronary Heart Disease: The Zutphen Elderly Study. The Lancet, 342(8878), 1007-1011.
22. Havsteen, B. H. (2002). The Biochemistry and Medical Significance of the Flavonoids. Pharmacology & Therapeutics, 96(2-3), 67-202.
23. Scalbert, A., Johnson, I. T., & Saltmarsh, M. (2005). Polyphenols: Antioxidants and Beyond. The American Journal of Clinical Nutrition, 81(1), 215-217.
24. Lotito, S. B., & Frei, B. (2006). Consumption of Flavonoid-Rich Foods and Increased Antioxidant Capacity in Humans: Cause, Consequence, or Epiphenomenon? Free Radical Biology and Medicine, 41(12), 1727-1746.
25. Kuhnle, G. G., & Bingham, S. A. (2005). Dietary Flavonoids and Cancer Risk: Evidence from Epidemiological Studies. British Journal of Nutrition, 94(5), 774-778.
26. Williamson, G., & Manach, C. (2005). Bioavailability and Bioefficacy of Polyphenols in Humans. II. Review of 93 Intervention Studies. The American Journal of Clinical Nutrition, 81(1), 243-255.
27. Lee, K. W., Kim, Y. J., Lee, H. J., & Lee, C. Y. (2003). Cocoa Has More Phenolic Phytochemicals and a Higher Antioxidant Capacity than Teas and Red Wine. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 51(25), 7292-7295
28. Hooper, L., Kroon, P. A., Rimm, E. B., Cohn, J. S., Harvey, I., Le Cornu, K. A., Ryder, J. J., Hall, W. L., & Cassidy, A. (2008). Flavonoids, Flavonoid-Rich Foods, and Cardiovascular Risk: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. The American Journal of Clinical Nutrition, 88(1), 38-50.
29. Pérez-Vizcaíno, F., & Duarte, J. (2010). Flavonols and Cardiovascular Disease. Molecular Aspects of Medicine, 31(6), 478-494.
30. Arts, I. C., & Hollman, P. C. (2005). Polyphenols and Disease Risk in Epidemiologic Studies. The American Journal of Clinical Nutrition, 81(1), 317-325.
31. Spencer, J. P., Abd El Mohsen, M. M., Minihane, A. M., & Mathers, J. C. (2008). Flavonoids and Brain Health: Multiple Effects Underpinned by Common Mechanisms. British Journal of Nutrition, 99(E-Suppl 1), ES60-ES77.
32. Erlund, I. (2004). Review of the Flavonoids Quercetin, Hesperetin, and Naringenin: Dietary Sources, Bioactivities, Bioavailability, and Epidemiology. Nutrition Research, 24(10), 851-874.
33. Galleano, M., Verstraeten, S. V., Oteiza, P. I., & Fraga, C. G. (2010). Antioxidant Actions of Flavonoids: Thermodynamic and Kinetic Analysis. Archives of Biochemistry and Biophysics, 501(1), 23-30
34. https://scholar.google.com/
35. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
36. https://www.researchgate.net/
37. https://www.mayoclinic.org/
38. https://www.nhs.uk/
39. https://www.webmd.com/