Psödohipoparatiroidizm Nedir? 6 Belirtisi Ve Tedavisi

Psödohipoparatiroidizm, nadir görülen genetik bir hastalıktır ve vücutta paratiroid hormonuna (PTH) karşı direnç gelişimiyle karakterizedir. Bu hormon, kalsiyum ve fosfat dengesinin sağlanmasında önemli bir rol oynar. Paratiroid hormonunun (PTH) yetersizliği durumunda genellikle hipoparatiroidizm ortaya çıkar, ancak psödohipoparatiroidizmde sorun, hormonun yeterli miktarda üretilmesine rağmen vücut hücrelerinin bu hormona yanıt verememesinden kaynaklanır. Bu hastalık genellikle çocukluk döneminde kendini belli eder ve hastaların büyüme ve gelişme süreçlerinde çeşitli sağlık sorunlarına yol açar.

Psödohipoparatiroidizm Nedir? 6 Belirtisi Ve Tedavisi

İlk olarak 1942 yılında Dr. Fuller Albright tarafından tanımlanmıştır. Bu hastalık, hormon reseptöründeki bir bozukluk nedeniyle ortaya çıkar ve biyokimyasal olarak hipoparatiroidizm ile benzerlik gösterir. Ancak, bu iki durum arasındaki temel fark, psödohipoparatiroidizmde paratiroid bezlerinin fonksiyonel olup, yeterli miktarda PTH üretmesine rağmen vücudun bu hormona yanıt verememesidir. Bu durum, kan kalsiyum düzeylerinin düşük, fosfat düzeylerinin ise yüksek olmasına neden olur.

Genetik bir bozukluk olan psödohipoparatiroidi, farklı klinik alt tipleri içerir ve bu tipler, hastaların klinik ve biyokimyasal özelliklerine göre sınıflandırılır. Bu hastalık, genellikle GNAS genindeki mutasyonlar ile ilişkilendirilir. Psödohipoparatiroidizmin alt tipleri, hastalığın genetik mekanizmalarına ve klinik özelliklerine göre farklılık gösterir. Psödohipoparatiroidizmin alt tiplerinin yanı sıra, klinik tablo bireyler arasında önemli ölçüde değişkenlik gösterebilir. Bu durum, tanı ve tedavi süreçlerini daha karmaşık hale getirir.

Son yıllarda yapılan çalışmalar, yalnızca endokrinolojik bir sorun olmadığını, aynı zamanda kardiyovasküler sistem, iskelet sistemi ve sinir sistemi gibi diğer organ sistemlerini de etkileyebileceğini göstermiştir. Bu nedenle, psödohipoparatiroidizm tanısı konulan hastaların çok yönlü bir şekilde ele alınması ve multidisipliner bir yaklaşımla tedavi edilmesi önemlidir. Bu makalede, psödohipoparatiroidizmin genel özellikleri, klinik belirtileri, teşhis yöntemleri ve tedavi yaklaşımları detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

Psödohipoparatiroidizm Nedir?

Psödohipoparatiroidizm (PHP), paratiroid hormonunun (PTH) etkilerine karşı vücut dokularında gelişen direnç sonucu ortaya çıkan, nadir görülen bir genetik hastalıktır. Bu durum, paratiroid bezlerinin yeterli miktarda hormon üretmesine rağmen hedef dokuların, özellikle böbreklerin ve kemiklerin, bu hormona yanıt verememesiyle karakterizedir. PTH’nin temel görevi, kandaki kalsiyum ve fosfat seviyelerini düzenlemektir. Psödohipoparatiroidizmde bu hormonun etkisizliği, hipokalsemi (kanda düşük kalsiyum seviyesi) ve hiperfosfatemi (kanda yüksek fosfat seviyesi) gibi durumlara yol açar. Hastalık ilk kez 1942 yılında Albright ve arkadaşları tarafından tanımlanmış, bu nedenle bazen “Albright kalıtsal osteodistrofisi” ile ilişkilendirilmiştir.

Bu bozukluk, genellikle GNAS genindeki mutasyonlardan kaynaklanır. GNAS geni, PTH’nin hedef hücrelerdeki reseptörleri aracılığıyla sinyal iletimini sağlayan bir protein olan G-protein alfa subunitinin üretiminden sorumludur. Mutasyon, bu proteinin işlevini bozar ve paratiroid hormonuna direnç gelişmesine neden olur. Psödohipoparatiroidizm, farklı klinik alt tiplerle sınıflandırılır. En yaygın form olan Tip 1A, Albright kalıtsal osteodistrofisi bulgularıyla birlikte görülürken, Tip 1B formunda bu fiziksel bulgular genellikle bulunmaz. Tip 2 formu ise moleküler mekanizmalardaki farklılıklarla ilişkilidir ve daha nadir görülür.

Klinik olarak, psödohipoparatiroidizmin belirtileri değişkenlik gösterebilir ancak sıklıkla kas krampları, paresteziler (uyuşma ve karıncalanma hissi) ve nöbetlerle kendini gösteren hipokalsemiye bağlı semptomlar ön plandadır. Ayrıca, bazı hastalarda kısa boy, yuvarlak yüz, kısa metakarpal kemikler (özellikle 4. ve 5. parmak) gibi fiziksel özellikler ve zihinsel gelişim geriliği gibi nörolojik bulgular da görülebilir. Hastalığın karmaşık yapısı nedeniyle tanı koyma süreci zordur ve genetik analiz ile biyokimyasal değerlendirme gerektirir. Bu nedenle, erken tanı ve uygun tedavi yaklaşımları hastaların yaşam kalitesini artırmak adına kritik bir öneme sahiptir.

Psödohipoparatiroidizm Alt Tipleri

Genetik olarak heterojen bir hastalıktır ve farklı klinik alt tiplerle karakterizedir. Bu alt tipler, genetik mutasyonların türüne ve hastaların klinik belirtilerine göre sınıflandırılır. Psödohipoparatiroidizm alt tipleri şunlardır:

• Tip 1a Psödohipoparatiroidizm (PHP1a): GNAS genindeki mutasyonlar sonucunda ortaya çıkar. Bu tip, hastaların Albright Herediter Osteodistrofi (AHO) adı verilen belirli fiziksel özelliklere sahip olmasıyla karakterizedir. Bu özellikler kısa boy, yuvarlak yüz, kısa parmaklar ve obeziteyi içerir.
• Tip 1b Psödohipoparatiroidizm (PHP1b): Bu alt tipte, yine GNAS geninde mutasyonlar görülür ancak hastalarda AHO bulguları genellikle bulunmaz. Ağırlıklı olarak biyokimyasal anormallikler (düşük kalsiyum, yüksek fosfat) ve paratiroid hormonuna karşı direnç gözlemlenir.
• Tip 1c Psödohipoparatiroidizm (PHP1c): PHP1a ile klinik olarak benzer özellikler gösterir. Ancak bu iki tip arasındaki fark, hücresel sinyal yolaklarındaki biyokimyasal farklılıklardan kaynaklanır.
• Tip 2 Psödohipoparatiroidizm (PHP2): Psödohipoparatiroidizmin daha nadir görülen bir formudur. Bu alt tipin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, PTH’nin kemik ve böbrek üzerindeki etkilerinin bozulduğu düşünülmektedir.

Her bir alt tipin belirti ve tedavi yaklaşımları farklılık gösterebilir. Bu nedenle, doğru bir teşhis için genetik testler ve biyokimyasal analizler büyük önem taşır.

Psödohipoparatiroidizm Belirtileri

Psödohipoparatiroidizm belirtileri, hastalığın vücuttaki paratiroid hormonuna karşı gelişen dirençten kaynaklanan biyokimyasal dengesizlikler ve genetik faktörlerle şekillenir. Bu belirtiler, genel olarak kalsiyum ve fosfat metabolizmasındaki bozulmalarla ilişkilidir ve hastalığın tipi ve bireyler arası farklılıklar nedeniyle geniş bir yelpazede ortaya çıkabilir.

1. Hipokalsemi (Düşük Kalsiyum Seviyesi)

Hipokalsemi, psödohipoparatiroidizmin en belirgin biyokimyasal özelliğidir. Kan kalsiyum seviyelerinin normalin altına düşmesi sonucu ortaya çıkar ve çeşitli nörolojik ve kas-iskelet sistemi belirtilerine yol açar:

• Tetani: Kaslarda istemsiz ve sürekli kasılmalar şeklinde görülen tetani, hipokalseminin en tipik belirtilerindendir. Tetani sırasında ellerde ve ayaklarda kramplar ve kasılmalar meydana gelir. Ciddi durumlarda tetani, spazmlara ve hatta laringospazma neden olabilir, bu da solunum sıkıntısına yol açabilir.
• Parestezi (Karıncalanma ve Uyuşma): Kalsiyum eksikliği, sinir sistemi üzerinde etkili olup, özellikle ağız çevresi, eller ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma ve yanma hissine neden olabilir.
• Kas Güçsüzlüğü ve Kramplar: Kaslarda güçsüzlük, ağrı ve kasılmalar sıklıkla görülür. Hipokalsemi, kas fonksiyonlarını olumsuz etkiler ve kaslarda gerginliğe yol açar.
• Nöbetler: Şiddetli hipokalsemi nöbetlere neden olabilir. Bu nöbetler, beyindeki kalsiyum dengesizliğinden kaynaklanır ve epilepsiye benzer şekilde ortaya çıkabilir.

2. Hiperfosfatemi (Yüksek Fosfat Seviyesi)

Psödohipoparatiroidizmde, PTH hormonuna karşı direnç nedeniyle böbreklerden fosfat atılımı azalır ve bu durum hiperfosfatemiye neden olur. Yüksek fosfat seviyeleri, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir:

• Kemik Mineralizasyon Bozuklukları: Kalsiyum ve fosfat dengesindeki bozulmalar, kemiklerde mineralizasyon sorunlarına yol açar. Bu durum, çocuklarda büyüme geriliği ve raşitizm benzeri belirtilerle kendini gösterebilir.
• Kemik Ağrıları ve Kemik Hassasiyeti: Hiperfosfatemi, kemiklerde ağrı ve hassasiyete neden olabilir. Kemik mineralizasyonunun bozulması sonucunda kemikler daha kırılgan hale gelebilir, bu da kırık riskini artırır.

3. Albright Herediter Osteodistrofi (AHO)

Albright Herediter Osteodistrofi (AHO), özellikle Tip 1a psödohipoparatiroidizmde görülen fiziksel özelliklerin bir topluluğudur. Bu özellikler, hastaların dış görünüşünü belirgin bir şekilde etkiler:

• Kısa Boy: Hastalar genellikle yaşıtlarına göre kısa boyludur. Büyüme geriliği, çocukluk döneminde fark edilir hale gelir.
• Yuvarlak Yüz: AHO’lu hastaların yüz yapısı tipik olarak yuvarlak ve dolgun olabilir. Bu özellik hastalığın tanısında ipucu verebilir.
• Kısa Parmaklar (Brachydactyly): Özellikle ellerin dördüncü ve beşinci parmaklarında kısalık (brachydactyly) yaygındır. Bu özellik, AHO’nun tanısında yardımcı bir belirtidir.
• Obezite: Özellikle AHO’ya sahip psödohipoparatiroidizm hastalarında obezite sıkça görülür. Metabolik dengesizlikler ve hormonlara karşı gelişen direnç, obeziteyi tetikleyebilir.
• Yumuşak Doku Kalsifikasyonları: Cilt altında, özellikle kas dokusunda, kalsifikasyonlar görülebilir. Bu, kalsiyumun normal mineralizasyon yerine yumuşak dokularda birikmesi sonucu oluşur.

4. Nörolojik Belirtiler

Psödohipoparatiroidizmde sinir sistemi de etkilenebilir ve nörolojik belirtiler ortaya çıkabilir. Bunlar arasında:

• Bilişsel Gerilik: Bazı hastalarda zihinsel gelişim geriliği, öğrenme güçlükleri ve bilişsel bozukluklar görülebilir. Bu durum özellikle çocukluk çağında fark edilir ve akademik performansı olumsuz etkileyebilir.
• Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): Psödohipoparatiroidi ile ilişkili bazı hastalarda DEHB gibi davranışsal sorunlar rapor edilmiştir.
• Psikiyatrik Bozukluklar: Depresyon, anksiyete ve diğer psikiyatrik bozukluklar psödohipoparatiroidizm hastalarında daha sık görülebilir. Bu durum, hastalığın yarattığı stres ve hormonal dengesizliklerle ilişkili olabilir.

5. Diş ve Cilt Sorunları

Psödohipoparatiroidizm bazı hastalarda diş ve cilt sağlığını da etkileyebilir:

• Diş Gelişiminde Bozukluklar: Kalsiyum dengesizliği nedeniyle, çocuklarda diş gelişimi gecikebilir veya diş yapısında bozukluklar görülebilir. Özellikle diş minesi zayıf olabilir.
• Cilt Kuruluğu ve Saç Dökülmesi: Bazı hastalar, kuru cilt ve saç dökülmesi gibi dermatolojik belirtiler yaşayabilir. Ayrıca, cilt altında kalsiyum birikimi sonucu nodüller de gelişebilir.

6. Diğer Endokrin Bozukluklar

Psödohipoparatiroidizm, diğer endokrin bozukluklarla birlikte de görülebilir. Bu durum, hastalığın daha karmaşık bir klinik tablo oluşturmasına neden olabilir:

• Hipotiroidizm: Psödohipoparatiroidizmli hastalarda tiroid hormonlarının üretiminde yetersizlik (hipotiroidizm) sıklıkla görülebilir. Bu durum, yorgunluk, kilo alımı ve soğuk intoleransı gibi belirtilere yol açar.
• Gonadal Disfonksiyonlar: Kadın hastalarda adet düzensizlikleri ve erken menopoz gibi üreme sağlığına dair sorunlar yaşanabilir.

Teşhis Yöntemleri

Psödohipoparatiroidizm teşhisi koymak için bir dizi klinik, biyokimyasal ve genetik test yapılması gerekir. Teşhis süreci şu adımları içerir:

1. Klinik Değerlendirme: Hastanın fiziksel özellikleri ve klinik öyküsü değerlendirilir. AHO özelliklerinin varlığı özellikle PHP1a tanısı açısından önemlidir.
2. Biyokimyasal Testler: Hipokalsemi (düşük kalsiyum) ve hiperfosfatemi (yüksek fosfat) gibi anormalliklerin tespiti için kan testleri yapılır. Aynı zamanda paratiroid hormon düzeyleri de incelenir.
3. Genetik Testler: GNAS genindeki mutasyonların tespit edilmesi için genetik testler yapılır. Bu testler, psödohipoparatiroidizmin alt tiplerini ayırt etmek açısından kritik öneme sahiptir.
4. Beyin Görüntüleme: Bazı hastalarda psödohipoparatiroidi beyin kalsifikasyonları ile ilişkilendirildiği için beyin görüntüleme testleri de yapılabilir.

Psödohipoparatiroidizm tanısının konulması genellikle biyokimyasal testlerin sonucuna dayanır. Ancak hastalığın alt tipini belirlemek için genetik testler hayati öneme sahiptir.

Psödohipoparatiroidizm Tedavisi

Psödohipoparatiroidizm, doğrudan paratiroid hormonunun üretimi ile ilgili bir sorun değil, vücudun bu hormona verdiği yanıtla ilgili bir sorundur. Bu nedenle, tedavi stratejileri, hipoparatiroidizm tedavisinden farklıdır. Psödohipoparatiroidizm tedavisinin ana amacı, kalsiyum ve fosfat düzeylerini dengelemek ve hastaların klinik semptomlarını yönetmektir. Hastalığın tedavisinde kullanılan yöntemler bireyselleştirilmiş tedavi planlarına dayanır ve semptomların şiddeti, hastalığın tipi ve bireysel hasta özellikleri dikkate alınarak ayarlanır.

1. Kalsiyum ve D Vitamini Takviyesi

Psödohipoparatiroidizmde en yaygın tedavi yaklaşımı, kalsiyum ve aktif D vitamini (kalsitriol) takviyelerinin kullanılmasıdır. Hipokalsemi, yani düşük kan kalsiyum seviyesi, psödohipoparatiroidizmin en belirgin biyokimyasal özelliğidir. Bu durumu yönetmek için:

• Kalsiyum Takviyeleri: Kalsiyum karbonat veya kalsiyum sitrat gibi kalsiyum takviyeleri, hipokalsemi semptomlarını önlemek ve kan kalsiyum seviyelerini artırmak için kullanılır. Yeterli kalsiyum düzeylerinin korunması, kas spazmları, tetani ve nöbet gibi hipokalsemi belirtilerini hafifletir.
• D Vitamini: D vitamini, kalsiyumun bağırsaklardan emilimini artırır ve kemiklerde kalsiyum mineralizasyonunu destekler. Ancak, normal D vitamini (kolekalsiferol) yerine, aktif D vitamini (kalsitriol) veya alfa-kalsidiol kullanılır. Bu form, paratiroid hormonuna duyarlı olmayan hastalarda daha etkili bir şekilde çalışır.

Kalsiyum ve D vitamini takviyeleri, hastaların biyokimyasal dengesini sağlamada temel bir rol oynar. Ancak bu tedavi, düzenli olarak kalsiyum ve fosfat düzeylerinin izlenmesini gerektirir. Kalsiyum fazlalığı (hiperkalsemi) ve D vitamini fazlalığına bağlı yan etkilerden kaçınmak için dozlar dikkatle ayarlanmalıdır.

2. Fosfat Bağlayıcı İlaçlar

Hiperfosfatemi, yani kanda yüksek fosfat seviyeleri, psödohipoparatiroidizmin önemli bir bileşenidir. Hiperfosfatemi, kemiklerin mineralizasyonunu bozarak kemik ağrıları ve büyüme bozukluklarına yol açabilir. Fosfat seviyelerinin yönetimi için kullanılan tedaviler şunlardır:

• Fosfat Bağlayıcılar: Yemeklerle birlikte kullanılan fosfat bağlayıcı ilaçlar (örn. kalsiyum asetat, kalsiyum karbonat, sevelamer) bağırsaklardaki fosfat emilimini azaltır. Bu ilaçlar, fosfat seviyelerini düşürerek hiperfosfatemi ile ilişkili semptomları hafifletir.
• Düşük Fosfatlı Diyet: Diyette fosfat alımının sınırlandırılması, hiperfosfatemi yönetiminde önemli bir rol oynar. Özellikle fosfat içeren işlenmiş gıdaların tüketimi kısıtlanmalıdır.

Fosfat bağlayıcıların kullanımı sırasında kalsiyum düzeyleri dikkatle izlenmelidir, çünkü bu ilaçlar hiperkalsemiye neden olabilir.

3. Paratiroid Hormonu Analogları

Paratiroid hormonunun (PTH) etkisini taklit eden ilaçlar, bazı psödohipoparatiroidizm vakalarında kullanılabilir. Ancak bu tedavi yöntemi, PTH’ye karşı direnç bulunan hastalarda her zaman etkili olmayabilir.

• Teriparatid: Paratiroid hormon analoglarından biri olan teriparatid, özellikle psödohipoparatiroidizm tip 1b ve tip 2’de kullanılabilir. Bu ilaç, kalsiyum ve fosfat dengesini kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir. Ancak, teriparatid kullanımı genellikle standart kalsiyum ve D vitamini tedavisiyle birlikte düşünülür ve uzun süreli kullanım dikkatle izlenmelidir.

Bu tedavi yöntemi, her hastada etkili olmayabilir ve yalnızca belirli durumlarda kullanılır. Özellikle PTH’ye karşı tamamen direnç gösteren vakalarda teriparatid kullanımı sınırlıdır.

4. Multidisipliner Yaklaşım

Psödohipoparatiroidizm sadece biyokimyasal anormalliklerle sınırlı bir hastalık değildir; aynı zamanda kemik, kas, kalp ve sinir sistemi gibi çeşitli organ sistemlerini etkileyebilir. Bu nedenle, tedavi multidisipliner bir yaklaşımı gerektirir:

• Endokrinolog: Hormonal dengesizliklerin yönetimi için tedavinin merkezindedir.
• Nefrolog: Böbreklerin etkilenmesi durumunda fosfat dengesinin izlenmesi ve yönetimi için nefrolog devreye girer.
• Nörolog: Nörolojik semptomların yönetimi ve tedavisi için gerekli olabilir. Hipokalsemi, nöbetler ve kas spazmları gibi semptomlar nörolojik komplikasyonlara yol açabilir.
• Ortopedist: Albright Herediter Osteodistrofi (AHO) gibi kemik ve iskelet sistemi problemleri olan hastalarda ortopedik tedavi gereksinimi olabilir.
• Kardiyolog: Kalp ve damar sistemi etkilenmişse kardiyolojik destek gerekebilir. Özellikle psödohipoparatiroidizm ile ilişkili uzun dönem kardiyovasküler riskler göz önünde bulundurulmalıdır.

5. Obezite Yönetimi

Özellikle Tip 1a psödohipoparatiroidizm hastalarında, obezite önemli bir sorun olabilir. Bu nedenle, tedavi sürecinde kilo yönetimi ve obezitenin kontrolü de büyük önem taşır. Obezitenin kontrolü için diyetisyenler tarafından düşük kalorili, dengeli bir beslenme programı önerilir. Aynı zamanda, hastaların düzenli fiziksel aktiviteye teşvik edilmesi gerekir. Obezite yönetimi, psödohipoparatiroidizmin uzun dönem komplikasyonlarını azaltmada etkili bir yol olabilir.

6. Komplikasyonların Yönetimi

Psödohipoparatiroidizm tedaviSİ, sadece biyokimyasal dengesizlikleri düzeltmekle sınırlı değildir; hastalığın uzun dönem komplikasyonlarının da yönetimi büyük önem taşır:

• Bilişsel Gelişim Bozuklukları: Zihinsel gerilik ve öğrenme güçlükleri yaşayan hastalar için psikolojik destek ve eğitim programları gerekebilir. Erken dönemde özel eğitim desteği, çocukların gelişimini optimize etmek açısından faydalıdır.
• Kemik Sağlığı: Psödohipoparatiroidizm ile ilişkili kemik anomalileri, düzenli ortopedik muayenelerle takip edilmelidir. Gelişme çağında büyüme geriliği ve kemik deformiteleri oluşabileceği için, özellikle Albright Herediter Osteodistrofi belirtileri olan hastalarda tedaviye erken başlanması gerekir.
• Kardiyovasküler Sağlık: Uzun dönemde psödohipoparatiroidizm hastalarında kardiyovasküler komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Hipertansiyon ve kalp ritim bozuklukları gibi sorunlar düzenli olarak takip edilmeli ve tedavi edilmelidir.

7. Yaşam Boyu İzlem

Psödohipoparatiroidi, yaşam boyu süren bir hastalıktır. Bu nedenle, hastaların düzenli doktor kontrollerine devam etmesi ve biyokimyasal parametrelerin yakından izlenmesi önemlidir. Kalsiyum, fosfat ve paratiroid hormon seviyeleri sürekli olarak takip edilmeli ve gerektiğinde tedavi planları yeniden düzenlenmelidir. Ayrıca, hastaların yaşam kalitesini artırmak ve komplikasyonları önlemek amacıyla sürekli eğitim ve rehberlik sağlanmalıdır.

Psödohipoparatiroidizmin Uzun Dönem Prognozu

Psödohipoparatiroidizmin uzun dönem prognozu, hastanın tedaviye verdiği yanıt ve semptomların yönetimiyle yakından ilişkilidir. Tedaviye iyi yanıt veren hastalar, genellikle normal bir yaşam sürebilir. Ancak, tedavi edilmediği takdirde hipokalsemi ve hiperfosfatemi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Özellikle çocukluk döneminde tanı konulan hastalarda, büyüme ve gelişme geriliği gibi komplikasyonlar daha sık görülür. Ayrıca, obezite ve bilişsel gerilik gibi sorunlar da yaşam kalitesini etkileyebilir.

Psödohipoparatiroidizm ile ilişkili bazı hastalarda ek komplikasyonlar da görülebilir. Bu komplikasyonlar arasında kalp-damar hastalıkları, böbrek fonksiyon bozuklukları ve nörolojik sorunlar yer alır. Bu nedenle, düzenli doktor kontrolleri ve uygun tedavi planları büyük önem taşır. Psödohipoparatiroidi hastalarının yaşam boyu takip edilmesi gerekebilir.

Sonuç

Psödohipoparatiroidi, nadir görülen ancak hayat kalitesini önemli ölçüde etkileyen bir genetik hastalıktır. Paratiroid hormonuna karşı gelişen direnç sonucunda kalsiyum ve fosfat dengesinin bozulması, çeşitli klinik semptomlara ve komplikasyonlara yol açar. Hastalığın erken tanısı ve uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması, hastaların yaşam kalitesini artırmak açısından kritik öneme sahiptir. Psödohipoparatiroidizm tedavisinde kalsiyum ve D vitamini takviyeleri temel rol oynar, ancak hastaların multidisipliner bir yaklaşımla ele alınması gereklidir. Genetik testler ve biyokimyasal analizler, doğru tanı konulması ve hastalığın alt tiplerinin belirlenmesi açısından büyük önem taşır. Bu nadir hastalıkla ilgili farkındalığın artması ve araştırmaların derinleştirilmesi, gelecekte tedavi yaklaşımlarının daha da geliştirilmesine katkı sağlayacaktır.

Referanslar:

1. Psödohipoparatiroidizm Nedir? 6 Belirtisi Ve Tedavisi
2. Weinstein LS. “The Pathophysiology of Pseudohypoparathyroidism.” Front Horm Res, 2019.
3. Mantovani G. “Clinical Review: Pseudohypoparathyroidism: Diagnosis and Treatment.” J Clin Endocrinol Metab, 2011.
4. Thiele S, et al. “Pseudohypoparathyroidism – What Do We Know About It?.” Orphanet J Rare Dis, 2020.
5. Albright F, Burnett CH, et al. “Pseudohypoparathyroidism: An Example of Seabright-Bantam Syndrome.” Endocrinol Metab Clin North Am, 1942.
6. Liu J, Erlichman B, Weinstein LS. “Pseudohypoparathyroidism and GNAS Epigenetic Defects.” J Bone Miner Res, 2015.
7. Michot C, Mignot B, et al. “Pseudohypoparathyroidism and Albright’s Hereditary Osteodystrophy.” Pediatr Endocrinol Rev, 2011.
8. Lee JS, Yu NY. “The Genetic Basis of Pseudohypoparathyroidism.” Clin Genet, 2013.
9. Levine MA. “Genetics of Pseudohypoparathyroidism.” Horm Res Paediatr, 2014.
10. Monk D, Moore GE. “The Role of Imprinting in Pseudohypoparathyroidism.” J Endocrinol Invest, 2010.
11. Turan S, Bastepe M. “The GNAS Locus and Its Complex Imprinting Mechanisms.” Endocr Rev, 2013.
12. Elli FM, de Sanctis L, et al. “Pseudohypoparathyroidism: Genetic and Epigenetic Causes and Implications.” Orphanet J Rare Dis, 2014.
13. Bastepe M. “The GNAS Gene: Structure and Its Role in Pseudohypoparathyroidism.” Horm Metab Res, 2008.
14. Silve C, Le-Stunff C, et al. “Molecular Genetics of Pseudohypoparathyroidism.” Front Endocrinol, 2018.
15. Linglart A, et al. “Pseudohypoparathyroidism and Related Disorders: Clinical and Genetic Features.” J Endocrinol Invest, 2016.
16. Fernández-Rebollo E, et al. “Pseudohypoparathyroidism and Progressive Osseous Heteroplasia.” Nat Rev Endocrinol, 2013.
17. Germain-Lee EL. “Pseudohypoparathyroidism and Related Disorders: A Pediatric Perspective.” Rev Endocr Metab Disord, 2006.
18. Mantovani G, Spada A, et al. “GNAS Epigenetic Defects in Pseudohypoparathyroidism and Other Related Disorders.” Cell Mol Life Sci, 2016.
19. Liu J, et al. “New Insights into the Pathophysiology of Pseudohypoparathyroidism and Related Disorders.” Bone, 2017.
20. Patten JL, et al. “Mutations in the Gene Encoding Gs Alpha in Albright’s Hereditary Osteodystrophy and Pseudohypoparathyroidism.” N Engl J Med, 1990.
21. Farfel Z, et al. “Pseudohypoparathyroidism: Molecular Mechanisms.” Endocr Rev, 1991.
22. Shore EM, et al. “Pseudohypoparathyroidism: Clinical, Biochemical, and Genetic Features.” J Bone Miner Res, 2000.
23. https://scholar.google.com/
24. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
25. https://www.researchgate.net/
26. https://www.mayoclinic.org/
27. https://www.nhs.uk/
28. https://www.webmd.com/