Rinoplasti Nasıl Yapılır? Burun Estetiği Ameliyatının 6 Türü

Rinoplasti, halk arasında bilinen adıyla burun estetiği, yüz hatlarını daha dengeli ve estetik açıdan uyumlu hale getirmek amacıyla yapılan cerrahi bir müdahaledir. Burnun boyutunu küçültmek, şeklini değiştirmek veya burun deliklerini yeniden konumlandırmak için uygulanır. Bu operasyon, estetik kaygıların yanı sıra, doğumsal anomaliler, travma sonrası şekil bozuklukları ve nefes alma problemlerinin düzeltilmesi için de tercih edilebilir. Rinoplasti, hem cerrahi hem de cerrahi olmayan yöntemlerle uygulanabilir ve kişiye özel bir planlama gerektirir. Bu makalede, rinoplastinin nasıl yapıldığı ve hangi türlerinin bulunduğu detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

Rinoplasti Nasıl Yapılır? Burun Estetiği Ameliyatının 6 Türü

Rinoplasti, modern tıbbın gelişmesiyle birlikte oldukça çeşitli tekniklerle yapılabilen bir operasyon haline gelmiştir. Bu cerrahi işlemde kullanılan yöntemler, hastanın burnundaki estetik sorunların türüne ve kişisel tercihlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Kapalı, açık, ultrasonik, açık teknik veya dolgu maddeleri gibi çeşitli seçenekler mevcuttur. Her bir yöntem, kendi içinde avantajlar ve dezavantajlar barındırır. Rinoplasti, dikkatli bir ön muayene ve planlama süreci gerektirir, çünkü her hasta için en uygun yöntem farklı olabilir.

Burun estetiği operasyonları, sadece estetik görünümü iyileştirmekle kalmaz, aynı zamanda fonksiyonel problemleri de çözebilir. Septum deviasyonu, burun etlerinin büyümesi ve çeşitli solunum problemleri rinoplasti ile düzeltilebilir. Bu nedenle, burun estetiği ameliyatları yalnızca estetik kaygılarla değil, sağlık problemlerinin çözülmesi amacıyla da yapılabilir. Ameliyat sonrası iyileşme süreci, operasyonun türüne ve uygulanan tekniğe bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Her cerrahi müdahale gibi, rinoplasti de riskler ve olası komplikasyonlar barındırır. Bu nedenle, ameliyat öncesi ve sonrası süreçlerde doktor-hasta iletişimi büyük önem taşır.

Rinoplasti kararı alırken, hastaların bu operasyonun sonuçları ve olası yan etkileri konusunda yeterince bilgilendirilmiş olmaları gerekmektedir. Cerrahın tecrübesi ve hastanın beklentileri, ameliyatın başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi açısından kritik öneme sahiptir. Burun estetiği düşünen kişiler, ameliyatın sonuçları hakkında gerçekçi beklentilere sahip olmalı ve süreçle ilgili tüm detayları cerrahlarıyla paylaşmalıdır. Bu yazıda, rinoplastinin nasıl yapıldığı, hangi türlerinin bulunduğu ve her bir yöntemin avantaj ve dezavantajları detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

Rinoplasti Nedir?

Rinoplasti, burun şeklinin cerrahi yöntemlerle yeniden şekillendirilmesini sağlayan estetik bir operasyondur. Bu işlem, hem estetik kaygılar hem de işlevsel problemler nedeniyle gerçekleştirilebilir. Estetik açıdan, burun yapısının yüzle uyumlu hale getirilmesi, kişinin genel görünümünü iyileştirirken özsaygısını artırabilir. İşlevsel olarak ise, burun tıkanıklığına yol açan yapısal bozuklukların düzeltilmesi, solunumun kolaylaştırılmasını sağlar. Rinoplasti, burun kemiği, kıkırdak dokusu ve deri üzerinde yapılan müdahalelerle burun şeklini ve boyutunu değiştirebilir.

Bu ameliyat, kişinin burun yapısına, ihtiyaçlarına ve estetik beklentilerine göre planlanır. Burun kemiğinin genişliği, burun ucu şekli, burun deliklerinin boyutu ve burun sırtındaki çıkıntılar gibi unsurlar, rinoplasti planlamasında dikkate alınır. Ayrıca, septum deviasyonu gibi solunum zorluklarına neden olan yapısal sorunlar da ameliyat sırasında düzeltilebilir. Rinoplasti, açık ya da kapalı tekniklerle yapılabilir. Açık rinoplasti, burun deliklerinin arasındaki cilde küçük bir kesi yapılarak gerçekleştirilir ve genellikle daha karmaşık vakalarda tercih edilir. Kapalı rinoplasti ise kesilerin burun içinde yapıldığı ve daha az iz bırakan bir yöntemdir.

Rinoplasti, hem kadınlar hem de erkekler arasında popüler bir estetik operasyon olup, her yaş grubundan bireyler tarafından tercih edilmektedir. Ancak, ameliyatın sonuçlarından memnun kalınması için cerrahi müdahalenin kişiye özel olarak planlanması gerekir. Estetik kaygılar kadar burunun işlevsel özelliklerini korumak ve iyileştirmek de bu ameliyatın temel amaçları arasında yer alır. Bu nedenle, rinoplasti, yalnızca cerrahi bir müdahale değil, kişinin yaşam kalitesini artıran çok yönlü bir çözüm olarak değerlendirilebilir.

Rinoplasti Türleri ve Teknikleri

1. Kapalı Rinoplasti

Kapalı rinoplasti, burun deliklerinin içinden yapılan kesiler ile uygulanan bir yöntemdir. Bu teknikte, dışarıdan görünen herhangi bir kesi izi yoktur. Cerrah, burun kemik ve kıkırdak yapısını içerden şekillendirir ve bu sayede burnun dış görünümünde istenilen değişiklikler sağlanır. Kapalı rinoplasti, genellikle küçük değişiklikler veya burun ucunun şekillendirilmesi gereken durumlar için tercih edilir. Operasyon süresi daha kısadır ve iyileşme süreci genellikle daha hızlıdır.

2. Açık Rinoplasti

Açık rinoplasti, burun deliklerinin arasındaki küçük dokuya yapılan bir kesi ile uygulanır. Bu kesi, cerrahın burun yapısını daha detaylı bir şekilde görmesine olanak tanır. Bu yöntem, burun yapısında ciddi değişiklikler yapılması gerektiğinde veya daha karmaşık vakalarda tercih edilir. Açık rinoplastinin en büyük avantajı, cerrahın görüş açısının daha geniş olması ve daha hassas müdahaleler yapabilmesidir. Ancak, bu teknik kapalı rinoplastiye göre daha uzun bir iyileşme süresi gerektirebilir ve küçük de olsa bir iz kalma riski taşır.

3. Ultrasonik Rinoplasti

Ultrasonik rinoplasti, burun kemiklerini şekillendirmek için ultrasonik dalgaların kullanıldığı bir tekniktir. Bu yöntem, özellikle kemik kırılmasının istenmediği durumlarda tercih edilir. Ultrasonik dalgalar, kemiğe zarar vermeden yumuşak bir şekilde şekil verilmesini sağlar. Bu sayede, operasyon sonrası morluk ve şişlik gibi yan etkiler minimuma indirilir. Ultrasonik rinoplasti, hassas müdahaleler gerektiren ve doğal bir görünüm isteyen hastalar için ideal bir seçenektir.

4. Dolgu ile Rinoplasti

Cerrahi olmayan bir yöntem olan dolgu ile rinoplasti, burnun şeklini geçici olarak değiştirmek için hyaluronik asit veya benzeri dolgu maddelerinin enjeksiyonunu içerir. Burun kemerini düzeltmek, burun ucunu kaldırmak veya burun sırtını dolgunlaştırmak gibi işlemler için kullanılır. Dolgu ile rinoplasti, ameliyatsız ve kısa sürede sonuç almak isteyen hastalar için uygun bir seçenektir. Ancak, bu yöntemin etkisi geçicidir ve dolgunun etkisi azaldıkça işlem tekrarlanmalıdır.

5. Piezoelektrik Rinoplasti

Piezoelektrik rinoplasti, burun kemiklerini kesmek veya şekillendirmek için piezoelektrik dalgaların kullanıldığı bir tekniktir. Bu yöntem, kemik dokusuna çok daha hassas bir şekilde müdahale etmeyi mümkün kılar. Piezoelektrik aletler, sadece kemik dokusuna etki eder ve yumuşak dokulara zarar vermez. Bu da, operasyon sonrası iyileşme sürecinin daha hızlı olmasını sağlar ve komplikasyon riskini azaltır. Bu yöntem, özellikle ince ayar gerektiren durumlarda tercih edilir.

6. Sekonder Rinoplasti (Revizyon Rinoplastisi)

Sekonder rinoplasti, daha önce yapılan bir burun estetiği ameliyatının sonuçlarından memnun olmayan veya komplikasyon yaşayan hastalar için yapılan düzeltme operasyonudur. İlk ameliyat sırasında istenilen sonucun elde edilememesi, burun yapısında fonksiyonel sorunların ortaya çıkması veya estetik bozuklukların düzeltilmesi gerektiğinde uygulanır. Sekonder rinoplasti, ilk operasyona göre daha karmaşık olabilir ve genellikle açık rinoplasti tekniği ile gerçekleştirilir.

Rinoplasti Nasıl Yapılır?

Burun estetiğini iyileştirmek veya fonksiyonel sorunları düzeltmek amacıyla yapılan bir cerrahi işlemdir.

1. Anestezi: Genellikle ya genel anestezi altında ya da lokal anestezi ile sedasyon (hafif uyuşma ve sakinleştirme) altında yapılır. Hangi tür anestezinin kullanılacağı, cerrahınız ve sizin tercihinize bağlıdır.

2. Kesilerin Yapılması: Ameliyatın başlangıcında, cerrahınız burun içinde veya burun dışında kesiler yapar. Bu kesiler, ameliyatın türüne ve amacına bağlı olarak değişebilir.

• Kapalı Rinoplasti: Burun içerisindeki kesiler yapılır ve dışarıdan görünmezler. Bu yöntem, daha hafif düzeltmeler veya estetik iyileştirmeler için tercih edilebilir.
• Açık Rinoplasti: Burun üzerinde bulunan deriye yapılan bir kesiyi içerir. Bu yöntem, daha büyük değişiklikler ve karmaşık cerrahi işlemler için kullanılır. Kesinin izi burun sırtının altında bulunur ve genellikle iyi iyileşir.

3. Burun Şeklinin Düzeltilmesi: Cerrahınız, burun kemiklerini ve kıkırdakları yeniden şekillendirir veya düzeltir. Bu, burunun genel şeklini ve profilini değiştirmek için yapılır. Burun sırtının düzeltilmesi, burun ucunun inceltilmesi veya genişletilmesi, burun ucu kaldırma işlemleri gibi çeşitli düzeltmeler yapılabilir.

4. İçsel Sorunların Çözülmesi: Fonksiyonel rinoplasti durumunda, cerrahınız burun içindeki yapıları, özellikle burun septumunu düzeltebilir. Bu, solunum problemlerini gidermeye yardımcı olur.

5. Dikişler ve Atel: İşlem tamamlandığında, buruna dikişler atılır ve buruna atel yerleştirilir. Atel ve bandaj, burunun iyileşmesine yardımcı olur ve sonuçların korunmasına yardımcı olur.

6. İyileşme Süreci: İyileşme süreci kişiden kişiye değişebilir, ancak genellikle şunları içerir:

• İlk birkaç gün boyunca şişme ve morarma olabilir.
• Atel ve dikişler birkaç gün veya hafta sonra çıkarılır.
• Tam iyileşme birkaç hafta veya aylar sürebilir. Bu süre zarfında fiziksel aktiviteler sınırlı olabilir.

Rinoplasti, cerrahın yeteneği, hastanın ihtiyaçları ve istekleri doğrultusunda özelleştirilebilen bir işlemdir. Herhangi bir ameliyat öncesinde, plastik cerrahınızla detaylı bir danışma yapmalı ve beklentilerinizi açıkça ifade etmelisiniz. Ameliyat sonuçlarının kişiselleştirilmiş olduğuna dikkat etmek önemlidir.

Rinoplasti Sonrası İyileşme

İyileşme süreci, ameliyatın türüne ve kişinin vücut yapısına göre değişiklik gösterebilir.

1. Ameliyat Sonrası İlk Günler:
   • Ameliyat sonrası ilk birkaç gün, burun bölgesinde şişlik, morarma ve hafif ağrılar olabilir.
   • Burun içi ve dışındaki bandajlar ve ateller, ameliyat sonrası destek sağlar. Cerrahınızın talimatlarına uymanız önemlidir.
2. Şişlik ve Morarma:
   • İlk hafta boyunca şişlik ve morarma artabilir, ancak zaman içinde azalır.
   • Morarma süresi kişiden kişiye değişebilir, ancak makyaj veya kapatıcılarla gizleyebilirsiniz.
3. Ağrı ve Rahatsızlık:
   • Ameliyat sonrası hafif ağrı ve rahatsızlık normaldir. Cerrahınız tarafından reçete edilen ağrı kesicileri kullanabilirsiniz.
4. Burun Temizliği:
   • Cerrahınızın tavsiyelerine göre, burun içi temizliği ve burun kanamalarını önlemek için burun spreyleri kullanmanız gerekebilir.
5. Yatış Pozisyonu:
   • İlk birkaç gün boyunca başınızı yüksekte tutmak önemlidir. Bu, şişliği azaltmaya yardımcı olabilir.
6. Yara Bakımı:
   • Ameliyat sonrası dikiş izleri genellikle burun içinde olduğu için görünmezler. Ancak burun dışındaki dikişler varsa, cerrahınızın önerdiği şekilde yara bakımını yapmalısınız.
7. İyileşme Süresi:
   • Tam iyileşme süresi kişiden kişiye değişebilir, ancak genellikle birkaç hafta sürer. Burun şişliği ve son şekil belirleme süreci daha uzun zaman alabilir.
8. Fiziksel Aktiviteler:
   • Ameliyat sonrası dönemde ağır fiziksel aktivitelerden kaçınmanız gerekebilir. Cerrahınızın önerdiği süre boyunca dinlenmek önemlidir.
9. Doktor Kontrolleri:
   • Cerrahınızın tavsiyelerine uyarak planlanmış doktor kontrollerine gitmelisiniz. Doktor, iyileşme sürecinizi takip edecek ve gerektiğinde önerilerde bulunacaktır.

Burun estetiği ameliyatı sonrası iyileşme süreci sabır ve özen gerektirir. Cerrahınızın talimatlarına uymak, şişlik ve morarma gibi rahatsızlıkları en aza indirmeye yardımcı olabilir. İyileşme süreci boyunca herhangi bir sorunuz veya endişeniz olduğunda, cerrahınıza danışmak önemlidir. Ayrıca, iyileşme süreci boyunca sigara içmek gibi riskli davranışlardan kaçınmanız da gerekebilir, çünkü bu iyileşmeyi olumsuz etkileyebilir.

Rinoplasti Riskleri

Her cerrahi prosedürün, belirli riskleri ve potansiyel komplikasyonları bulunmaktadır. Bu riskler, ameliyatı düşünen kişinin bilmesi ve dikkate alması gereken önemli faktörlerdir.

1. Enfeksiyon: Her cerrahi prosedürde olduğu gibi, enfeksiyon riski vardır. Cerrahi saha ve burun içi enfeksiyonlara karşı önlem alınmalıdır.
2. Kanama: Ameliyat sırasında veya sonrasında kanama riski bulunur. Bu nedenle operasyon sonrası dönemde dikkatli olunmalıdır.
3. Yara İzleri: Cerrahın kullandığı tekniklere bağlı olarak, burun üzerinde yara izleri oluşabilir. Bu izler genellikle minimaldir, ancak bazı durumlarda daha belirgin olabilir.
4. Nefes Alma Sorunları: Ameliyat sırasında yapılan değişiklikler, bazen nefes alma sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle, ameliyatın hem estetik hem de fonksiyonel sonuçları dikkate alınmalıdır.
5. Asimetri: Cerrahın dikkatli olmaması veya hastanın iyileşme sürecinde uygun bakımı alamaması durumunda, burunun asimetrik görünmesi riski vardır.
6. Duyusal Değişiklikler: Operasyon sırasında veya sonrasında burun etrafındaki sinirlere zarar verebilir, bu da duyusal değişikliklere neden olabilir.
7. Uyumsuz Sonuçlar: Beklentilerle uyumsuz sonuçlar olabilir. Bu nedenle ameliyat öncesi açık ve net bir iletişim çok önemlidir.
8. Anestezi Riskleri: Genel anestezi veya sedasyon kullanılması, ameliyat sırasında anesteziye bağlı komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle anestezi uzmanı tarafından yönetilmelidir.
9. Yavaş İyileşme: Herkesin iyileşme süreci farklıdır. Bazı hastalar daha hızlı iyileşirken, diğerleri daha uzun sürebilir.

Rinoplasti Sonuçları

Ameliyatın türüne, cerrahın becerisine ve kişinin anatomisine bağlı olarak değişebilir.

1. Hemen Sonrası Sonuçlar: Rinoplasti ameliyatından hemen sonra, burunda şişlik, morarma ve bandajlarla kaplı bir görünüm olabilir. Bu ilk birkaç hafta içinde düzelir.
2. Şişlik: Ameliyattan sonra burunda şişlik olması normaldir. Bu şişlik, operasyonun türüne ve kişisel iyileşme hızına bağlı olarak değişebilir. Genellikle ilk birkaç hafta içinde büyük ölçüde azalır.
3. Morarma: Ameliyat sonrası burunda morarma görülebilir. Bu morarma, kişinin cilt rengine ve ameliyatın yoğunluğuna bağlı olarak değişebilir. Genellikle 1-2 hafta içinde kaybolur.
4. Bandaj ve Atel: Ameliyattan sonra buruna bandaj ve atel uygulanır. Bu, burunun şeklinin iyileşmesine yardımcı olur. Genellikle bir hafta veya daha uzun süre takılı kalabilirler.
5. Sonuçların Oturması: Rinoplasti sonuçları tam olarak oturması zaman alabilir. Burun dokusu ve cilt altındaki şişlikler iyileştikçe, sonuçlar daha belirgin hale gelir. Tam sonuçlar genellikle birkaç ay sürebilir.
6. Beklenen Sonuçlar: Rinoplasti sonuçları, kişinin ameliyat öncesindeki hedeflerine bağlıdır. Cerrahın ameliyat sırasında kişinin isteğine uygun olarak burunu yeniden şekillendirmesi amaçlanır. Ancak sonuçlar, kişinin anatomik özelliklerine ve cilt yapısına bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, cerrahınızla ameliyat öncesi beklentilerinizi ayrıntılı olarak tartışmalısınız.
7. Kalıcılık: Rinoplasti sonuçları genellikle kalıcıdır. Ancak yaşla birlikte burun şekli değişebilir veya travma sonucu burun yeniden şekillenebilir.
8. Yan Etkiler: Ameliyat sonrası dönemde burun içi kuruluk, burun kanamaları veya geçici tat bozuklukları gibi yan etkiler yaşanabilir.

Rinoplasti sonuçları, kişisel faktörlere ve ameliyatın kalitesine bağlı olarak değişir. Sonuçların ne kadar iyi olacağını belirlemek için bir plastik cerrahla işbirliği yapmalı ve ameliyat öncesinde beklentilerinizi netleştirmelisiniz. Ameliyat sonrası düzenli takip ziyaretleri, sonuçların izlenmesi ve gerektiğinde ayarlamaların yapılması için önemlidir.

Sonuç

Rinoplasti, yalnızca estetik bir operasyon olmanın ötesinde, hem fiziksel hem de psikolojik anlamda kişinin yaşam kalitesini artıran kapsamlı bir prosedürdür. Burun estetiği ameliyatı, burun şeklinin iyileştirilmesi, yüz hatlarıyla uyumlu hale getirilmesi ve aynı zamanda solunum problemlerinin çözülmesi gibi çok yönlü faydalar sunar. Her bireyin burun yapısı ve ihtiyaçları farklı olduğu için rinoplasti, kişiye özel bir yaklaşım gerektirir. Bu nedenle, doğru cerrahın seçilmesi, ameliyat öncesi planlama sürecine dahil olunması ve beklentilerin gerçekçi bir şekilde belirlenmesi büyük önem taşır. Başarılı bir rinoplasti operasyonu, kişinin hem estetik açıdan memnuniyet duymasını hem de daha sağlıklı bir nefes alma sürecine kavuşmasını sağlayabilir.

Operasyon sonrası iyileşme süreci, rinoplastinin başarısını etkileyen önemli bir aşamadır. Sabırlı olmak, cerrahın verdiği talimatlara uygun hareket etmek ve komplikasyonlardan kaçınmak için sigara gibi iyileşme sürecini olumsuz etkileyebilecek alışkanlıklardan uzak durmak gerekir. Ameliyat sonrası şişlik ve morlukların geçici olduğunu bilmek, süreci psikolojik olarak daha kolay atlatmayı sağlar. Ayrıca, tam sonuçların görülmesinin birkaç ay sürebileceği unutulmamalıdır. Bu süreçte hasta-doktor iletişiminin devamlılığı, iyileşmenin sorunsuz ilerlemesini sağlar.

Sonuç olarak, rinoplasti, kişilerin hem fiziksel görünümlerini hem de özgüvenlerini olumlu yönde değiştiren, dikkatle planlanması ve uygulanması gereken bir ameliyattır. İster estetik bir endişe ister sağlık problemi nedeniyle yapılsın, burun estetiği ameliyatı kişinin genel yaşam kalitesini artırabilir. Bu ameliyatı düşünen bireylerin, doğru bilgilendirme ve profesyonel rehberlik ışığında karar vermesi büyük önem taşır. Rinoplasti, modern tıbbın sunduğu imkanlarla güvenli ve etkili bir şekilde gerçekleştirilebilen bir prosedür olup, kişinin yaşamında kalıcı bir pozitif dönüşüm yaratabilir.

Referanslar:

1. Rinoplasti Nasıl Yapılır? Burun Estetiği Ameliyatının 6 Türü
2. Rohrich, R. J., & Ahmad, J. (2011). Rhinoplasty: Refinements and advancements. Plastic and Reconstructive Surgery, 128(6), 767e-786e.
3. Gunter, J. P., Rohrich, R. J., & Adams, W. P. (2002). Dallas Rhinoplasty: Nasal Surgery by the Masters. Quality Medical Publishing.
4. Daniel, R. K. (1993). Rhinoplasty and the nasal airway. Aesthetic Plastic Surgery, 17(4), 243-249.
5. Toriumi, D. M. (2006). Structure approach in rhinoplasty: importance of preservation of dorsal aesthetic lines. Plastic and Reconstructive Surgery, 118(2), 54e-62e.
6. Patel, Z. M., & DelGaudio, J. M. (2007). Nasal obstruction: evaluation and management. Otolaryngologic Clinics of North America, 40(2), 289-307.
7. Apaydin, F. (2011). Functional rhinoplasty. Facial Plastic Surgery Clinics of North America, 19(1), 99-111.
8. Guyuron, B., & Behmand, R. A. (2003). Nasal tip sutures part II: The interplays. Plastic and Reconstructive Surgery, 112(4), 1130-1145.
9. Park, S. S. (2003). The flaring suture to enhance nasal tip definition and projection. Plastic and Reconstructive Surgery, 112(3), 854-867.
10. Pastorek, N. J., & Becker, D. G. (2000). Optimizing rhinoplasty with an understanding of facial aesthetics. Facial Plastic Surgery, 16(1), 1-10.
11. Constantian, M. B. (2002). Rhinoplasty: Craft and Magic. Quality Medical Publishing.
12. Kim, D. W., & Shah, A. R. (2014). Revision rhinoplasty: decision-making for achieving excellence. Facial Plastic Surgery Clinics of North America, 22(1), 1-12.
13. Teichgraeber, J. F., & Wainwright, D. J. (1994). The treatment of nasal fractures. Annals of Plastic Surgery, 32(4), 335-339.
14. Ha, R. Y., & Park, S. S. (2006). Nasal analysis and anatomy: anthropometric and aesthetic surgery considerations. Facial Plastic Surgery Clinics of North America, 14(4), 279-287.
15. Ishii, L., & Tollefson, T. T. (2010). Advances in surgical rhinoplasty. Current Opinion in Otolaryngology & Head and Neck Surgery, 18(4), 315-320.
16. Tardy, M. E., & Schwartz, M. (1996). Revision rhinoplasty. Facial Plastic Surgery Clinics of North America, 14(2), 65-88.
17. Pearlman, S. J., & Iacobucci, G. J. (2007). Nasal tip surgery: Aesthetic refinement. Aesthetic Plastic Surgery, 31(2), 150-160.
18. Becker, D. G., & Pastorek, N. J. (2001). Nasal anatomy and function: implications for rhinoplasty. Facial Plastic Surgery Clinics of North America, 9(4), 417-426.
19. Gruber, R. P., & Friedman, G. D. (2008). Understanding the nasal airway: principles and practice. Facial Plastic Surgery Clinics of North America, 16(1), 1-10.
20. Perkins, S. W., & Hamilton, G. S. (1995). Nasal tip surgery: A review of techniques and recent innovations. Facial Plastic Surgery, 11(2), 117-129.
21. Sheen, J. H. (1978). Aesthetic Rhinoplasty. Saunders.
22. Cobo, R., & Piniella, J. P. (2015). Ethnic rhinoplasty: special considerations. Facial Plastic Surgery Clinics of North America, 23(1), 33-43.
23. Rohrich, R. J., Ahmad, J., & Gunter, J. P. (2013). Secondary rhinoplasty. Plastic and Reconstructive Surgery, 132(1), 108-119.
24. Park, S. S., & Baker, S. R. (1998). Reconstruction of the nasal dorsum: techniques and principles. Facial Plastic Surgery Clinics of North America, 6(2), 285-294.
25. Constantinides, M., & Galli, S. K. (2002). Revision rhinoplasty: principles and practice. Facial Plastic Surgery Clinics of North America, 10(4), 365-378.
26. Toriumi, D. M., & Checcone, M. A. (2013). Advances in open rhinoplasty. Plastic and Reconstructive Surgery, 132(2), 255-268.
27. Constantian, M. B. (2012). Functional rhinoplasty: indications and techniques. Annals of Plastic Surgery, 69(1), 40-48.
28. Rohrich, R. J., & Gunter, J. P. (1996). Nasal tip surgery: Aesthetic and functional approaches. Plastic and Reconstructive Surgery, 97(3), 643-657.
29. Tebbetts, J. B. (2005). Primary rhinoplasty: A new approach to the logic and the techniques. Annals of Plastic Surgery, 54(4), 293-306.
30. Solomon, P., & Pearlman, S. J. (1997). Nasal valve surgery. Otolaryngologic Clinics of North America, 30(3), 371-386.
31. Bullocks, J. M., & Basu, S. (2007). Nasal reconstruction: A comprehensive review. Journal of Oral and Maxillofacial Surgery, 65(7), 1233-1241.
32. Apaydin, F. (2006). Nasal dorsum preservation rhinoplasty. Facial Plastic Surgery Clinics of North America, 14(3), 255-265.
33. Reilly, M. J., & Becker, D. G. (2014). Refinements in revision rhinoplasty. Facial Plastic Surgery Clinics of North America, 22(1), 85-98.
34. Toriumi, D. M. (1998). New concepts in nasal tip contouring. Archives of Facial Plastic Surgery, 1(2), 105-114
35. https://scholar.google.com/
36. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
37. https://www.researchgate.net/
38. https://www.mayoclinic.org/
39. https://www.nhs.uk/
40. https://www.webmd.com/