100 / 100

Ses teli hastalıkları, günlük yaşamı önemli ölçüde etkileyebilen ve konuşma kabiliyetini sınırlayan ciddi sağlık sorunlarıdır. Ses telleri, nefes aldığımızda açılır, konuştuğumuzda ise kapanır ve hava akışıyla titreşerek ses oluşumunu sağlar. Bu hassas yapıların herhangi bir nedenle zarar görmesi, ses kısıklığı, ses kaybı, boğuk ses, ya da tamamen sessiz kalma gibi belirtilere yol açabilir. Ses teli hastalıkları, sadece profesyonel ses sanatçılarını değil, öğretmenler, çağrı merkezi çalışanları gibi sesini sürekli kullanan meslek gruplarını da yakından ilgilendirir.

Sağlık Bilgisi İçeriği

Ses Teli Hastalıkları: 10 Belirtisi, Nedenleri ve Tedavisi

Ses teli hastalıklarının altında yatan birçok farklı neden olabilir. Bunlar arasında aşırı ses kullanımı, enfeksiyonlar, sigara kullanımı, reflü hastalığı ve ses tellerine doğrudan zarar veren travmalar yer alır. Ses teli nodülleri, polipleri, ses teli felci ve larenjit gibi yaygın ses teli hastalıkları, erken teşhis edilip tedavi edilmediğinde kalıcı ses kaybına neden olabilir. Bu nedenle, bu hastalıkların belirtilerini tanımak ve doğru tedavi yöntemlerini bilmek büyük önem taşır.

Bu makalede, ses teli hastalıklarının belirtileri, nedenleri ve tedavi yöntemleri detaylı bir şekilde ele alınacaktır. Özellikle ses telleriyle ilgili hastalıkların teşhis ve tedavi süreçleri hakkında bilgi verilecek ve bu durumdan muzdarip olanlar için önemli ipuçları sunulacaktır. Ses sağlığını korumanın yolları ve ses teli hastalıklarından korunma stratejileri de ayrıca değerlendirilecektir.

Ses Teli Hastalıkları Belirtileri Nelerdir?

1. Ses Kısıklığı

Ses kısıklığı, ses telleriyle ilgili sorunların en yaygın belirtisidir. Bu durumda ses normalden farklı çıkar; pürüzlü, çatlak veya zayıf bir ses duyulabilir. Genellikle sesin güçsüzleşmesi veya kaybolması gibi durumlar da görülebilir. Eğer ses kısıklığı iki haftadan uzun sürerse, bir uzmana başvurmak önemlidir.

2. Boğazda Gıcık ve Sürekli Temizleme İhtiyacı

Ses teli hastalıklarının bir diğer belirtisi, boğazda sürekli bir gıcık hissi ya da boğaz temizleme ihtiyacıdır. Bu durum, özellikle ses tellerinde tahriş veya enfeksiyon olduğunda ortaya çıkar. Bu his genellikle hastaların günlük yaşam kalitesini etkiler ve daha ciddi bir duruma işaret edebilir.

3. Boğaz Ağrısı veya Rahatsızlık Hissi

Ses teli hastalıkları, boğazda ağrı veya rahatsızlık hissine neden olabilir. Bu his, genellikle konuşma veya şarkı söyleme gibi ses kullanımına bağlı aktiviteler sırasında artar. Özellikle nodül, polip veya larenjit gibi durumlarda bu tür belirtiler sık görülür.

4. Ses Yorgunluğu

Ses tellerinin aşırı kullanımı veya tahriş edilmesi sonucu ses yorgunluğu meydana gelebilir. Bu, sesin kolayca yorulması, uzun süre konuşamama veya şarkı söyleyememe şeklinde kendini gösterir. Ses yorgunluğu, genellikle öğretmenler, şarkıcılar veya konuşma ağırlıklı meslek gruplarında sık karşılaşılan bir belirtidir.

5. Sesin Tonunda ve Kalitesinde Değişiklik

Ses tellerindeki herhangi bir hastalık, sesin tonunda veya kalitesinde değişikliğe neden olabilir. Örneğin, ses daha kalın, ince, çatallı veya pürüzlü hale gelebilir. Bu durum, ses teli fonksiyonunun bozulduğunu ve profesyonel bir değerlendirme gerektiğini gösterebilir.

6. Yutkunma Güçlüğü

Ses teli hastalıklarının bazı türlerinde, yutkunma güçlüğü veya yutkunma sırasında ağrı yaşanabilir. Bu genellikle ses tellerinin çevresinde inflamasyon veya şişlik olduğunda ortaya çıkar. Yutma sırasında bir şeylerin boğazda takılı kaldığı hissi de eşlik edebilir.

7. Kronik Öksürük

Ses tellerindeki tahriş veya enfeksiyonlar, kronik bir öksürük refleksine neden olabilir. Bu öksürük genellikle kuru ve inatçıdır, çoğu zaman hastayı rahatsız eder ve ses tellerinin daha fazla tahriş olmasına yol açar.

8. Nefes Alma Zorluğu

Ses tellerinde tümör, kist veya ciddi bir şişlik olması durumunda nefes alma zorluğu yaşanabilir. Bu belirti, acil bir durumun habercisi olabilir ve derhal tıbbi müdahale gerektirir.

9. Sesin Çatallaşması

Sesin kontrol edilemeyen bir şekilde çatallaşması, özellikle nodüller veya polipler gibi yapısal bozuklukların bir işareti olabilir. Bu durum, sesin daha az net ve tutarlı olmasına yol açar.

10. İleri Durumlarda Ses Kaybı

Ses teli hastalıklarının ilerlemesi durumunda, tam ses kaybı meydana gelebilir. Bu durum, ses tellerinin ciddi hasar gördüğünün bir göstergesidir ve derhal uzman bir hekim tarafından değerlendirilmelidir.

Her bir belirti, farklı bir ses teli hastalığının habercisi olabilir. Belirtiler fark edildiğinde erken dönemde bir kulak burun boğaz uzmanına danışmak, sorunun ilerlemesini önlemek için önemlidir.

Ses Teli Hastalıklarının Nedenleri Nelerdir?

Ses teli hastalıklarının oluşumunda birçok faktör etkili olabilir. Bu hastalıkların nedenleri genellikle çevresel, fizyolojik ve davranışsal faktörlerden kaynaklanmaktadır. İşte ses teli hastalıklarına yol açan başlıca nedenler:

1. Sesin Yanlış ve Aşırı Kullanımı

Yanlış Ses Tekniği Kullanımı: Özellikle öğretmenler, şarkıcılar ve çağrı merkezi çalışanları gibi meslek gruplarında sesin yanlış kullanımı yaygındır. Bu durum, ses tellerinin aşırı zorlanmasına ve yıpranmasına yol açabilir.
Aşırı Bağırma ve Konuşma: Sürekli yüksek sesle konuşma veya bağırma, ses tellerinde mikrotravmalara neden olabilir.
Uzun Süreli Konuşmalar: Konuşma sırasında yeterince dinlenme arası verilmemesi, ses tellerinin yorulmasına ve hastalıkların gelişmesine zemin hazırlar.

2. Enfeksiyonlar ve Hastalıklar

Viral ve Bakteriyel Enfeksiyonlar: Grip, soğuk algınlığı veya üst solunum yolu enfeksiyonları ses tellerini etkileyebilir. Bu durum, ses kısıklığına ve geçici ses kaybına neden olabilir.
Reflü Hastalığı (Laringofaringeal Reflü): Mide asidinin yemek borusundan yukarı çıkarak ses tellerine zarar vermesi, ödem ve tahriş gibi sorunlara yol açar.
Tiroid Problemleri: Tiroid bezinin az ya da çok çalışması, ses tellerinin işleyişini etkileyebilir.

3. Çevresel Faktörler

Hava Kirliliği: Toz, duman ve kimyasal maddelerle dolu ortamlarda uzun süre bulunmak, ses tellerini tahriş edebilir.
Sigara ve Alkol Kullanımı: Sigara dumanı ve alkol, ses tellerinde tahrişe, kuruluğa ve uzun vadede ciddi hasarlara neden olabilir.
Nem ve Sıcaklık Değişimleri: Kuru hava veya ani sıcaklık değişimleri, ses tellerinin nem dengesini bozarak zarar görmesine yol açabilir.

4. Psikolojik Faktörler

Stres ve Kaygı: Stres altında vücuttaki kaslar gerilir, bu durum ses tellerini de etkiler. Uzun süreli stres, ses tellerinde istemsiz kasılmalara ve ses kısıklığına neden olabilir.
Psikojenik Ses Bozuklukları: Kişinin yaşadığı yoğun duygusal travmalar, ses tellerinin işleyişini etkileyerek ses kaybına yol açabilir.

5. Anatomik ve Genetik Faktörler

Doğuştan Gelen Anormallikler: Bazı bireylerde ses tellerinde doğuştan gelen anatomik farklılıklar, ses bozukluklarına neden olabilir.
Genetik Yatkınlık: Ailede ses teli hastalıkları olan bireylerde benzer sorunların görülme riski daha yüksektir.
Ses Teli Polipleri ve Nodülleri: Bazı kişilerde genetik yatkınlık, ses tellerinde polip ya da nodül oluşumunu kolaylaştırabilir.

6. Travmalar ve Yaralanmalar

Ameliyatlar ve Yaralanmalar: Boyun bölgesine alınan darbeler ya da cerrahi müdahaleler, ses tellerinde kalıcı hasarlara neden olabilir.
Yanlış Entübasyon: Tıbbi işlemler sırasında yapılan yanlış entübasyon, ses tellerinde hasar oluşturabilir.

7. Yaşlanmaya Bağlı Değişiklikler

Presbifoni: İleri yaşla birlikte ses telleri elastikiyetini kaybeder ve zayıflar. Bu durum, ses kalitesinde değişikliklere neden olabilir.
Hormonel Değişiklikler: Özellikle menopoz sonrası kadınlarda ses tellerinde zayıflama görülebilir.

8. İlaç Kullanımı

Kortikosteroidler ve Antihistaminikler: Bazı ilaçlar, ses tellerinin nem dengesini bozarak kuruluk ve tahrişe neden olabilir.
Kemoterapi ve Radyoterapi: Kanser tedavisi sırasında kullanılan yöntemler, ses tellerinde yan etkiler oluşturabilir.

Ses teli hastalıklarının nedenlerini anlamak, hem önleyici tedbirler almak hem de doğru tedavi yöntemlerini belirlemek açısından önemlidir. Bu nedenlerin bir veya birden fazlasına maruz kalınması durumunda bir uzman doktora başvurmak gereklidir.

Ses Teli Hastalıklarının Teşhisi Nasıl Konur?

Fiziksel Muayene ve Hasta Hikayesi

Ses teli hastalıklarının teşhisinde ilk adım, bir KBB uzmanı tarafından yapılan fiziksel muayenedir. Doktor, hastanın sesle ilgili şikayetlerini dinler ve hastanın sesini inceler. Hastanın mesleği, sigara kullanımı, reflü öyküsü ve diğer sağlık sorunları gibi faktörler, teşhis sürecinde dikkate alınır. Fiziksel muayene sırasında doktor, boğaz ve ses tellerinin genel durumunu değerlendirir ve gerekli gördüğünde ek testler yapılmasını önerir.

Laringoskopi

Laringoskopi, ses tellerini doğrudan incelemek için kullanılan bir tanı yöntemidir. Bu işlem sırasında, doktor ince bir tüp (laringoskop) veya bir kamera ile ses tellerini ve gırtlağı inceler. Laringoskopi, ses tellerindeki nodüller, polipler, kistler veya diğer yapısal anormalliklerin belirlenmesinde son derece etkilidir. İşlem genellikle lokal anestezi altında yapılır ve hastaya herhangi bir rahatsızlık vermez. Laringoskopi, ses teli hastalıklarının kesin teşhisinde kritik bir rol oynar.

Stroboskopi

Stroboskopi, ses tellerinin titreşimlerini ve hareketlerini incelemek için kullanılan ileri bir tanı yöntemidir. Bu test sırasında, ses tellerine belirli bir hızda ışık tutulur ve bu sayede ses tellerinin hareketleri yavaşlatılmış olarak izlenir. Stroboskopi, ses teli hastalıklarının erken teşhisinde ve ses tellerindeki fonksiyonel sorunların belirlenmesinde son derece etkilidir. Bu yöntem, özellikle ses sanatçıları ve profesyonel konuşmacılar gibi sesini yoğun olarak kullanan kişilerde yaygın olarak kullanılır.

Biyopsi

Biyopsi, ses tellerinde şüpheli bir kitle veya lezyon bulunduğunda yapılan bir işlemdir. Bu işlem sırasında, ses telinden küçük bir doku örneği alınır ve laboratuvar ortamında incelenir. Biyopsi, ses teli kanseri gibi ciddi durumların teşhisinde kritik bir rol oynar. Biyopsi işlemi genellikle lokal anestezi altında yapılır ve minimal invaziv bir yöntemdir. Alınan doku örneği, patoloji laboratuvarında incelenerek kesin tanı konulur.

Diğer Tanı Yöntemleri

Ses teli hastalıklarının teşhisinde kullanılan diğer yöntemler arasında MRI, CT taramaları ve ultrasonografi gibi görüntüleme yöntemleri yer alır. Bu yöntemler, ses tellerinin ve çevre dokuların detaylı bir şekilde incelenmesini sağlar. Ayrıca, ses teli hastalıklarının nedenini belirlemek ve diğer olası komplikasyonları değerlendirmek için kan testleri ve alerji testleri de yapılabilir.

Ses Teli Hastalıklarının Tedavisi Nasıl Yapılır?

Ses teli hastalıklarının tedavisi, altta yatan rahatsızlığın türüne, şiddetine ve kişinin genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterir. Tedavi sürecinde cerrahi müdahalelerden ses terapisine kadar birçok farklı yöntem kullanılabilir. İşte bu tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgiler:

1. Ses Terapisi

Ses terapisi, ses teli hastalıklarının tedavisinde ilk başvurulan yöntemlerden biridir. Uzman bir ses terapisti eşliğinde yapılan bu tedavi, ses tellerinin doğru ve sağlıklı bir şekilde kullanılmasını sağlar.

Amaç: Sesin daha az yorulmasını sağlamak, ses teli üzerindeki baskıyı azaltmak ve sesin doğal şekilde iyileşmesine destek olmaktır.
Yöntemler: Diyafram nefesi, rezonans ses teknikleri ve yanlış ses kullanımını düzeltmeye yönelik alıştırmalar uygulanır.
Hangi Durumlarda Kullanılır: Ses kısıklığı, nodüller veya polipler gibi sorunlar için tercih edilir.

2. İlaç Tedavisi

Bazı ses teli hastalıklarında ilaç tedavisi, semptomları hafifletmek veya altta yatan enfeksiyonu tedavi etmek için kullanılır.

Antibiyotikler: Ses tellerinde bakteriyel enfeksiyon varsa reçete edilir.
Antihistaminikler: Alerji kaynaklı ses teli rahatsızlıklarında kullanılır.
Proton Pompa İnhibitörleri: Reflü nedeniyle oluşan ses teli tahrişlerini azaltmak için verilir.

3. Cerrahi Müdahale

Cerrahi tedavi, genellikle ciddi yapısal bozukluklar veya ilaç ve ses terapisiyle çözülemeyen durumlarda gereklidir.

Lazer Cerrahisi: Ses tellerindeki nodüller, polipler veya kistlerin çıkarılmasında kullanılır.
Mikrolaringoskopi: Ses tellerindeki yabancı cisimlerin veya anormal dokuların alınmasını sağlar.
Botulinum Toksin Enjeksiyonu: Spazmodik disfoni gibi kas spazmlarıyla seyreden durumlarda kullanılır.

4. Ses Hijyeni Eğitimi

Ses tellerinin korunması ve mevcut sorunun tekrarlamasını önlemek için ses hijyenine dikkat edilmelidir.

Bol Sıvı Tüketimi: Ses tellerini nemli tutmak için su içmek önemlidir.
Ses Dinlenmesi: Uzun süreli konuşma veya bağırmadan kaçınmak gerekir.
Sigara ve Alkolden Kaçınma: Bu maddeler ses tellerine ciddi zarar verebilir.

5. Psikolojik Destek

Bazı ses teli rahatsızlıkları, stres veya psikolojik faktörlerden kaynaklanabilir. Bu durumlarda psikoterapi veya gevşeme teknikleri gibi destekleyici tedaviler uygulanır.

Stres Yönetimi: Nefes egzersizleri ve meditasyon gibi teknikler öğretilir.
Psikolojik Danışmanlık: Kişinin kaygı ve stres düzeyini azaltmaya yönelik terapiler uygulanır.

6. Alternatif ve Destekleyici Tedaviler

Bazı durumlarda, geleneksel tedavi yöntemlerini tamamlayıcı alternatif yöntemler de tercih edilebilir.

Bitkisel Çaylar: Zencefil, papatya ve bal içeren karışımlar boğazı rahatlatabilir.
Buhar Terapisi: Buhar solunumu, ses tellerini nemlendirmek için etkili bir yöntemdir.

7. Sonuç ve İyileşme Süreci

Ses teli hastalıklarının tedavisinde erken teşhis ve doğru yöntemlerin uygulanması büyük önem taşır. Tedavi sürecinde uzman doktor ve terapistlerin önerilerine uyulmalı, ses tellerini korumaya yönelik önlemler alınmalıdır. Düzenli takip ve kontrollere devam ederek, hastalığın tekrarlama riski minimuma indirilebilir.

Bu yöntemlerin doğru bir kombinasyonuyla, ses tellerindeki rahatsızlıkların çoğu başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.

Ses Sağlığını Korumak İçin İpuçları

1. Ses Hijyenine Dikkat Etmek

Ses hijyeni, ses tellerini sağlıklı tutmak için alınması gereken önlemleri içerir. Yeterli su tüketmek, sigara ve alkol gibi zararlı maddelerden kaçınmak, ses hijyeninin en önemli unsurlarındandır. Ayrıca, ses tellerini dinlendirmek ve aşırı ses kullanımından kaçınmak, ses sağlığını korumada kritik öneme sahiptir. Ses hijyenine dikkat etmek, ses teli hastalıklarından korunmanın en etkili yollarından biridir.

2. Düzenli Ses Terapisi Almak

Ses terapisi, sadece ses teli hastalıklarının tedavisinde değil, aynı zamanda bu hastalıklardan korunmada da etkilidir. Özellikle sesini profesyonel olarak kullanan kişiler için düzenli ses terapisi, ses tellerini sağlıklı tutmanın ve ses kalitesini korumanın en iyi yoludur. Ses terapisi, sesin doğru tekniklerle kullanılmasını öğretir ve ses tellerine zarar vermeden nasıl konuşulacağı konusunda rehberlik eder.

3. Doğru Beslenme ve Yeterli Su Tüketimi

Ses sağlığını korumak için doğru beslenme ve yeterli su tüketimi önemlidir. Su, ses tellerinin nemli kalmasını sağlar ve bu da sesin daha net ve güçlü çıkmasına yardımcı olur. Asidik ve baharatlı yiyeceklerden kaçınmak, reflü hastalığını önlemeye yardımcı olabilir ve bu da ses tellerini korur. Doğru beslenme alışkanlıkları, ses sağlığını uzun vadede korumanın önemli bir parçasıdır.

4. Sigara ve Alkol Kullanımından Kaçınmak

Sigara ve alkol, ses telleri üzerinde son derece olumsuz etkiler yapar. Sigara dumanı, ses tellerini tahriş eder ve ses teli hastalıklarının gelişmesine zemin hazırlar. Alkol ise vücuttaki su kaybını artırır ve bu da ses tellerinin kurumasına neden olur. Ses sağlığını korumak için sigara ve alkolden kaçınmak, en etkili önlemlerden biridir.

Sonuç

Ses teli hastalıkları, hem profesyonel ses kullanıcıları hem de genel popülasyon için ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu hastalıkların erken teşhisi ve uygun tedavisi, kalıcı ses kaybı riskini azaltır ve yaşam kalitesini artırır. Ses teli hastalıklarının belirtilerini tanımak, bu hastalıkların nedenlerini anlamak ve doğru tedavi yöntemlerini bilmek, ses sağlığını korumanın temel adımlarıdır. Ayrıca, ses hijyenine dikkat etmek, düzenli ses terapisi almak ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları benimsemek, ses teli hastalıklarından korunmada etkili stratejilerdir.

Ses teli hastalıkları hakkında daha fazla bilgi edinmek ve ses sağlığınızı korumak için uzman bir doktorla görüşmek her zaman en iyi yoldur. Ses teli hastalıkları, doğru tedavi yöntemleri ve zamanında müdahale ile yönetilebilir ve kontrol altına alınabilir.

Referanslar

Ses Teli Hastalıkları: 10 Belirtisi, Nedenleri ve Tedavisi
Altman, K. W., Haines, G. K., & Vakkalanka, B. (2016). Pathophysiology of vocal fold nodules: A review of current research. Journal of Voice, 30(3), 389-395.
Belafsky, P. C., Postma, G. N., & Koufman, J. A. (2002). The validity and reliability of the reflux finding score (RFS). The Laryngoscope, 112(8), 1313-1317.
Bhattacharyya, N., & Kotz, T. (2008). Statistical prevalence of vocal disorders in the United States. Otolaryngology–Head and Neck Surgery, 138(5), 543-549.
Coyle, S. M., Weinrich, B. D., & Stemple, J. C. (2001). Shifts in relative prevalence of laryngeal pathology in a treatment-seeking population. Journal of Voice, 15(3), 424-440.
Verdolini, K., & Titze, I. R. (1994). Dependence of phonatory effort on hydration level. Journal of Speech and Hearing Research, 37(5), 1001-1007.
Ylitalo, R., & Hammarberg, B. (2000). Voice characteristics, effects of vocal training and vocal strain in vocal symptoms and diseases. Logopedics Phoniatrics Vocology, 25(4), 182-187.
Kendall, K. A., & Leonard, R. J. (2004). Laryngeal function in aging. Otolaryngologic Clinics of North America, 37(1), 87-94.
Herrington-Hall, B. L., et al. (1988). Description of laryngeal pathologies by age, sex, and occupation in a treatment-seeking sample. Journal of Speech and Hearing Disorders, 53(1), 57-64.
Stemple, J. C., et al. (1995). Clinical voice pathology: Theory and management. Singular Publishing Group.
Sulica, L. (2004). Vocal fold paresis: Etiology, clinical presentation, and clinical progression. The Laryngoscope, 114(6), 1084-1091.
Gorman, D., et al. (2008). Vocal fold scarring: Current management trends and future directions. Journal of Voice, 22(6), 662-668.
Boone, D. R., McFarlane, S. C., & Von Berg, S. L. (2005). The voice and voice therapy. Allyn & Bacon.
Rosen, C. A., & Murry, T. (2000). Nomenclature of voice disorders and vocal pathology. Otolaryngologic Clinics of North America, 33(5), 1025-1035.
Hirano, M. (1974). Morphological structure of the vocal cord as a vibrator and its variations. Folia Phoniatrica et Logopaedica, 26(2), 89-94.
McCabe, D. J., et al. (2001). Vocal fold nodules and polyps: Controversies in diagnosis and management. American Journal of Otolaryngology, 22(4), 243-247.
Rubin, J. S., Sataloff, R. T., & Korovin, G. S. (2006). Diagnosis and treatment of voice disorders. Plural Publishing.
Verdolini-Marston, K., Sandage, M. J., & Titze, I. R. (1994). Effect of hydration treatments on laryngeal nodules and vocal function. Journal of Speech and Hearing Research, 37(3), 572-578.
Roy, N., et al. (2005). Behavioral therapy in the treatment of voice disorders. Otolaryngology–Head and Neck Surgery, 133(6), 788-795.
Rousseau, B., et al. (2004). Quantification of vocal fold inflammation. Journal of Voice, 18(4), 420-429.
Altman, K. W., et al. (2005). Vocal fold histology: Normal and pathologic. The Laryngoscope, 115(4), 646-652.
Sataloff, R. T. (1995). Professional voice: The science and art of clinical care. Raven Press.
Andrews, M. L. (2006). Manual of voice treatment: Pediatrics through geriatrics. Delmar Cengage Learning.
Heman-Ackah, Y. D., et al. (2007). Neuropathologies of the larynx. The Laryngoscope, 117(3), 409-417.
Titze, I. R. (1994). Principles of voice production. National Center for Voice and Speech.
Courey, M. S. (2001). Voice therapy: The anatomy and physiology of voice production. Journal of Voice, 15(1), 103-113.
Blitzer, A., et al. (1998). Botulinum toxin for the treatment of voice disorders. Otolaryngologic Clinics of North America, 31(4), 841-851.
Branski, R. C., et al. (2006). The role of vocal fold fibroblasts in the pathogenesis of vocal fold scarring. The Laryngoscope, 116(8), 1394-1399.
Zeitels, S. M., et al. (2002). Angiolytic laser treatment of vocal fold lesions. The Annals of Otology, Rhinology, and Laryngology, 111(7), 547-556.
Rubin, J. S., et al. (2003). Laryngeal stroboscopy and high-speed imaging. Otolaryngologic Clinics of North America, 36(6), 1045-1062.
Sivasankar, M. P., & Fisher, K. V. (2002). Vocal fold epithelium: Structure and function in health and disease. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 45(2), 204-220.
Ishikawa, K., & Thibeault, S. L. (2010). Current understanding and future directions for regenerative therapy in the larynx. Stem Cell Research & Therapy, 1(5), 1-9.
Witsell, D. L., et al. (2001). Patient-reported outcomes in voice-related quality of life. Journal of Voice, 15(4), 557-569.
Woo, P. (2010). Diagnostic utility of laryngeal videostroboscopy in the evaluation of dysphonia. Otolaryngology–Head and Neck Surgery, 143(3), 405-409.
Koufman, J. A., & Blalock, P. D. (1988). Vocal fold paralysis: Pathophysiology and treatment. The Laryngoscope, 98(6), 583-588.
Giannini, P., et al. (2010). Dysphonia and its multidisciplinary management. European Review for Medical and Pharmacological Sciences, 14(4), 319-328.
https://scholar.google.com/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

Ses Teli Hastalıkları: 10 Belirtisi, Nedenleri ve Tedavisi