Sünnet Sonrası Bakım ve İyileşmenin 4 Aşaması

Sünnet, dünya genelinde birçok kültürde dini, geleneksel veya sağlıkla ilgili nedenlerle uygulanan bir cerrahi prosedürdür. Erkek çocuklarının penis başındaki deri, tıbbi terimiyle prepisyum, cerrahi bir müdahale ile alınır. Bu işlem, tarih boyunca özellikle Orta Doğu ve Afrika gibi bölgelerde yaygın olarak gerçekleştirilmiştir. İslam ve Yahudi dinlerinde dini bir zorunluluk olan sünnet, bazı toplumlarda hijyenik veya sağlık nedenleriyle yapılmaktadır. Sünnet işlemi, özellikle bebeklik döneminde veya erken çocuklukta uygulanmaktadır, ancak bazı kültürlerde genç erkeklerde de yapılmaktadır. Bu işlemin her yaştan erkekler üzerinde uygulanabilmesi, sonrasında uygulanacak bakımın da dikkatle planlanmasını zorunlu kılar.

Sünnet Sonrası Bakım ve İyileşmenin 4 Aşaması

Sünnet işlemi basit bir cerrahi müdahale gibi görünse de, işlem sonrası bakım hayati öneme sahiptir. Bu bakım, enfeksiyon riskini azaltmak, iyileşme sürecini hızlandırmak ve herhangi bir komplikasyonu önlemek açısından kritiktir. Sünnet işleminin ardından doğru bakım yapılmazsa, enfeksiyonlar, şişlikler, aşırı kanama ve hatta idrar yapma zorlukları gibi komplikasyonlar meydana gelebilir. Bu nedenle sünnet sonrası bakımın ayrıntılı ve titiz bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekir.

Sünnetin etkileri hem fiziksel hem de psikolojik olabilir. Fiziksel olarak, vücut kendini iyileştirirken dikkatli bir bakım gereklidir. Bu bakım süreci, çocuğun yaşı, genel sağlık durumu ve sünnetin yapıldığı koşullara bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Özellikle yeni doğan bebeklerde yapılan sünnet sonrası bakım, genç erkeklerdeki sünnetten farklı olabilmektedir. Ayrıca, çocukların psikolojik durumu da sünnet sonrası dikkatle ele alınması gereken bir konudur. Çocuklar bu süreçte endişe ve korku yaşayabilirler, bu da iyileşme sürecini etkileyebilir.

Bu makalede, sünnet sonrası bakımın önemini detaylı bir şekilde ele alacağız. Sünnetin farklı yaş gruplarındaki etkilerini, doğru bakım yöntemlerini ve iyileşme sürecini hızlandıracak tavsiyeleri inceleyeceğiz. Ayrıca, sünnet sonrası dikkat edilmesi gereken olası komplikasyonlar hakkında da bilgi vereceğiz. Bu rehber, hem ebeveynler hem de yetişkin bireyler için sünnet sonrası bakımın nasıl en iyi şekilde yönetileceğine dair kapsamlı bir bilgi sunacaktır.

Sünnet Sonrası Bakımın Önemi

Sünnet sonrası bakımın doğru bir şekilde yapılması, iyileşme sürecini hızlandırır ve olası komplikasyonları minimuma indirir. Bu süreçte özellikle enfeksiyon riski, kanama ve aşırı hassasiyet gibi problemlerle karşılaşmamak için belirli önlemler alınması gerekmektedir. Doğru bakım, yaranın hijyenik kalmasını sağlayarak enfeksiyon riskini ortadan kaldırır. Penis bölgesinin hassas yapısı nedeniyle, işlem sonrasında yara temizliği büyük bir özenle yapılmalıdır.

Sünnet sonrası ilk birkaç gün, yaralı bölgeyi temiz tutmak oldukça önemlidir. Özellikle ilk 48 saat, iyileşme sürecinin en kritik dönemidir. Bu süreçte yaranın çevresi hafif şişebilir, ancak bu doğal bir iyileşme belirtisidir. Bununla birlikte, şişliğin sürekli artması veya iltihap belirtilerinin gözlemlenmesi durumunda derhal bir sağlık profesyoneline başvurulması gerekmektedir.

Dikiş kullanılan sünnetlerde dikişlerin doğal olarak erimesi veya belirli bir süre sonra alınması gerekebilir. Dikişlerin enfeksiyon kapmaması için düzenli kontrol edilmesi şarttır. Ayrıca, sünnet sonrasında bölgeyi kuru tutmak enfeksiyon riskini azaltmak için önemli bir adımdır. Sık sık yapılacak pansumanlar ve steril gazlı bez kullanımı da yaranın daha hızlı iyileşmesine katkı sağlar. İyileşme sürecinde bölgenin gereksiz travmalardan korunması da kritik önem taşır. Bu yüzden çocuklar için dar kıyafetlerden kaçınılmalı ve rahat giyinmeleri sağlanmalıdır.

Sünnet Sonrası İyileşme Süreci

Sünnetin ardından iyileşme süreci genellikle yaşa, sağlık durumuna ve sünnetin hangi teknikle yapıldığına bağlı olarak değişiklik gösterir. Yeni doğanlarda iyileşme süreci genellikle birkaç gün ile bir hafta arasında sürerken, daha büyük çocuklar ve yetişkinlerde bu süreç biraz daha uzun olabilir. Genç çocuklar ve yetişkinler için iyileşme süresi 7 ila 10 gün arasında değişir, ancak tam iyileşme genellikle birkaç hafta sürebilir.

Sünnet sonrası ilk birkaç gün, çocukların huzursuz olmaları ve bölgenin ağrılı olması normaldir. Bu dönemde çocuklara ağrı kesici verilmesi ve gerektiğinde soğuk kompres uygulanması önerilmektedir. Ayrıca, doktorun önerdiği antibiyotik krem veya merhemler de enfeksiyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir. İyileşme süreci boyunca çocukların aktivite düzeyini azaltmak ve dinlenmelerini sağlamak önemlidir. Ayrıca, sünnet sonrası idrar yapma sırasında hafif bir yanma hissi olabilir, bu da genellikle geçici bir durumdur.

Yara kabuğu oluşması ve kabuğun kendiliğinden düşmesi normaldir. Bu süreçte yaranın iyileşmesini hızlandırmak adına kabuğun zorla koparılmaması gerektiği unutulmamalıdır. Aksi takdirde, yara tekrar kanayabilir ve iyileşme süreci uzayabilir. Yara bölgesine hafif tuzlu su ile temizleme yapılması önerilir, ancak bu işlem nazik bir şekilde gerçekleştirilmelidir.

Çocukların psikolojik durumu da iyileşme sürecinde göz ardı edilmemesi gereken bir faktördür. Özellikle sünnet yaşı ilerlemiş çocuklar, işlem sonrası korku ve endişe yaşayabilirler. Bu yüzden çocuğun rahatlatılması ve işlemin güvenli olduğu konusunda bilgilendirilmesi önemlidir. Ebeveynlerin bu süreçte çocuklarına destek olmaları, onların hem fiziksel hem de duygusal olarak iyileşmelerine yardımcı olacaktır.

Sünnet Sonrası Komplikasyonlar ve Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

Sünnet genellikle güvenli bir işlem olarak kabul edilse de, bazı durumlarda komplikasyonlar meydana gelebilir. En yaygın komplikasyonlar arasında enfeksiyon, aşırı kanama ve iyileşme sürecinde meydana gelen anormal belirtiler yer almaktadır. Bu komplikasyonlar genellikle erken müdahale ile kontrol altına alınabilir, ancak bazı durumlarda ciddi sağlık problemlerine yol açabilir.

1. Enfeksiyon: Penis bölgesinde kızarıklık, şişlik, iltihap ve kötü koku gibi belirtiler enfeksiyon habercisi olabilir. Eğer bu belirtiler gözlemlenirse, antibiyotik tedavisi gerekebilir.
2. Kanama: Sünnet sonrasında hafif kanama normal kabul edilir, ancak kanama sürekli hale gelir veya durdurulamazsa hemen bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır.
3. Şişlik ve Morarma: İlk birkaç gün içinde hafif şişlik ve morarma normaldir, ancak bu belirtilerin artması durumunda enfeksiyon veya diğer komplikasyonlar söz konusu olabilir.
4. İdrar Yapma Zorluğu: İdrar yaparken zorlanma veya ağrı yaygın olabilir, ancak bu durum birkaç gün içinde düzelmezse doktora başvurulması gerekir.
5. Dikiş Problemleri: Eğer dikişler enfekte olursa veya erken çözülürse, yaranın açılması riski oluşabilir. Bu durumda yaranın yeniden kapatılması gerekebilir.

Eğer sünnet sonrası bu belirtilerden herhangi biri gözlemlenirse, vakit kaybetmeden tıbbi yardım alınmalıdır. Ayrıca, çocuğun iyileşme süreci boyunca düzenli doktor kontrolleri yapılmalı ve yaranın iyileşme durumu izlenmelidir.

Sünnet Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Sünnet sonrasında çocuğun yaşı ve genel sağlık durumuna göre dikkat edilmesi gereken bazı özel hususlar vardır. Yeni doğanlarda ve küçük çocuklarda dikkat edilmesi gerekenler ile daha büyük çocuklar ve yetişkinlerdeki bakım farklılıklar gösterir. Yeni doğanlarda iyileşme süresi kısa olabilirken, daha büyük çocuklarda bu süreç biraz daha uzayabilir.

1. Hijyen: Sünnetten sonra yara bölgesi düzenli olarak temizlenmelidir. Her tuvalet sonrası bölgeyi temizlemek ve antibakteriyel merhemler kullanmak enfeksiyon riskini azaltır.
2. Kıyafet Seçimi: Sünnet sonrasında rahat ve bol kıyafetler tercih edilmelidir. Dar ve sıkı kıyafetler yara bölgesine baskı yapabilir ve iyileşme sürecini zorlaştırabilir.
3. Banyo Yapma: Sünnet sonrası ilk birkaç gün boyunca banyo yapılmaması önerilir. Yara tamamen iyileşene kadar bölgenin kuru kalması sağlanmalıdır. Doktorun izniyle birkaç gün sonra ılık su ile hafif bir banyo yapılabilir.
4. Fiziksel Aktivite: Özellikle sünnet sonrası ilk hafta çocukların ağır fiziksel aktivitelerden kaçınması gerekmektedir. Koşma, zıplama ve bisiklete binme gibi aktiviteler yara bölgesine zarar verebilir.

Sünnet Sonrası Bakım Nasıl Yapılır?

Ameliyat sonrasında çocuğunuz en geç 12 saat içinde idrarını yapar. Bu esnada çok hafif yanma olabilir. Böyle bir sorun yaşandığında, reçete ettiğimiz ağrı kesicinin verilmesi ve göbeğin alt kısmına ılık havlu konması yeterlidir. Sünnet sonrası bakımda, lokal anestezi uygulamasına bağlı olarak, küçük morluklar, penis başında hafif şişlik ve kızarıklık olabilir ki bunların tamamı normal olup, ilerleyen günlerde tamamen kaybolurlar. Hareket kısıtlama ve kıyafet konusunda özenli davranılmazsa, kızarık ve sünnet sonrası şişlikler fazla olabilir. Bu sorunlar pek önemli değildir ve iyileşmeyi birkaç gün geciktirebilir.

Ameliyattan sonra nadiren kanlı sızıntı olabilirse de bu önemsizdir. Böyle bir sorun yaşandığında, kanayan bölgenin steril bir gazlı bezle 5-10 dakika süreyle baskılanması yeterlidir. Sünnet sonrası kanamanın durmadığı durumlarda doktorunuza başvurun.

Çocuğunuzun sünnetli penisi, iyileşme tamamlanana kadar kötü görünebilir.

Sünnet sonrası bakımı üstlenen anne bunu dikkate almalıdır. 2 – 3 hafta sabretmek gerekir. Penis başında oluşan kahverengi yara kabukları, iyileşmenin devam ettiğini gösterir. Genelde 10-15 gün içinde kendiliğinden dökülerek kaybolur. Kabukların zorlayarak kaldırılmaması gerekir. Sünnet sonrası kanama, en sık ortaya çıkan sorundur. Genellikle travmayı takiben gözlenebilir. Yenidoğan bebeklerde sünnet sonrası kanama sorunlarının gelişmesini önlemek için ilk hafta içinde ameliyat yapılacaksa doğumdan hemen sonra K vitamini enjeksiyonu yapılmalıdır.

Sünnet sonrası enfeksiyon riski, usulüne uygun yapılmayan özellikle toplu sünnetlerde daha yüksektir.

Sünnet Sonrası Yapışıklık Nedir?

Peniste kalıcı şekil bozukluğu, işin uzmanı olmayan kişilerin yaptığı sünnetlerde daha çok gözlenir ve böyle bir durum yaşandığında revizyon denen cerrahi işlem tekrarı gerekebilir. Yapılacak olan cerrahi revizyon sonrasında penisin normal bir görünüme kavuşabilmesi söz konusu olabilecektir. Sünnet sonrası bakımda yapışıklık moral bozucu bir gelişmedir.

Cilt köprüsü, özellikle yenidoğan sünnetinde, sünnet derisi mukozasının penis başından tam ayrılmaması nedeniyle gelişir. Cilt köprüsünün de, hasta tekrar ameliyata alınarak cerrahi olarak düzeltmesi gerekir.

İnklüzyon kistleri, bir süre takip edilebilir. Akabinde inklüzyon kistlerinin takiplerinde düzelme yoksa yeniden cerrahi müdahale uygulanmalıdır.

Üretrokutanöz fistül, ameliyat sırasında üretranın (idrarı penise taşıyan kanal) yaralanması sonucu gelişebilir ve cerrahi gerekir.

İdrar deliğinde darlık (meatal stenoz), frenilum damarının kesilmesi ile veya bezli çocuklarda görülen ülserler sonucunda gelişebilir. Tedavisi öncelikle idrar deliğinin genişletilmesi (dilatasyon), düzelme olmazsa cerrahidir. Burada uygulanan cerrahi tedavi meatotomi olarak isimlendirilen bir ameliyattır.

Lokal anesteziye bağlı allerjik reaksiyonlar ve anestezi amaçlı lidocaine – prilocaine içeren ajanların kullanılması durumunda methemoglobinemi gelişebilir. Methemoglobinemi gelişmesi durumunda da hastaya tıbbi tedavi uygulamak gerekecektir.

Tekrarlayan fimozis (bitik, sünnet derisinin uç kısmının darlığı), fibrozise bağlı gelişir. Fimozis tedavisi ameliyatın tekrar yapılması olacaktır.

Sünnetten sonra yapışıklık; kilolu çocuklarda veya bebeklerde göbek altı yağ dokusu fazlalığından dolayı penis tam olarak görünmez ve penisin yağ dokusuna bastırılarak geri sıyrılması ve temizlik yapılması gerekir. Birkaç hafta süresince, 15 dakikalık sıcak oturma banyosu sonrasında masaj ile bu yapışma olasılığı azalacaktır.

Kilolu çocuklarda, göbek altı alanda yağ dokusunun fazla olmasından dolayı, yapılacak olan cerrahi işlemin ertelenmesi gerektiğini düşünüyorum. Zira çocuk büyüdükçe bu alandaki yağ dalımı zamanla değişecek ve çocuğun penisi dışarıya doğru serbestleşerek daha rahat bir iyileşme döneminin yaşanmasına imkan tanıyacaktır.

Tüm burada bahsedilen sünnet sonrası bakım problemleri sık olmamakla birlikte görülebilen istenmeyen sonuçlardır. Ameliyat sonrasında problem yaşanmaması, bebeğin veya çocuğun ameliyat sürecini sorunsuz bir şekilde tamamlayabilmesi için en önemli koşul; sünnet ameliyatı Çocuk Cerrahisi Uzmanı tarafından, tıbbi kurallara uygun koşullarda, sünnet için ideal yaş grubunda yapılmalıdır. Çocuk Cerrahı ve hastanın ailesi, en uygun yaşın ne zaman olacağı hususunda görüşmeli ve o hasta için en uygun yaşın ne olacağını kararlaştırmalıdır. Bu karar verilirken cerrahın yapacağı fizik muayene ve çocuğun ek hastalığı gibi hususlar da etkili olacaktır.

Cerrah tarafından uygun zaman ve şartlarda yapılan cerrahi işlem sonrasında, yine cerrahın önerileri doğrultusunda Sünnet sonrası bakım daha sağlıklı yapılabilecektir.

Sıkça Sorulan Sorular

Sünnet Sonrası Bakım Nasıl Olmalı?

Sünnet sonrası bakım, çocuğun iyileşme sürecini hızlandırmak ve enfeksiyon riskini en aza indirmek için son derece önemlidir. İlk günlerde pansuman düzenli olarak yapılmalı ve doktorun önerdiği krem ya da antiseptik ürünler kullanılmalıdır. Ayrıca sünnet bölgesini temiz ve kuru tutmak da iyileşme sürecini destekler.

Sünnetten Sonrası Dönemde Neler Olabilir?

Sünnetten sonra çocuğunuzda hafif şişlik, kızarıklık ve hassasiyet görülebilir. Bu belirtiler genellikle birkaç gün içinde azalır. Bazı durumlarda kabuklanma ya da hafif kanama da normaldir. Ancak aşırı şişlik, sarı ya da yeşil akıntı gibi belirtiler enfeksiyonun habercisi olabilir ve bu durumlarda bir doktora başvurulmalıdır.

Dikişli Sünnet Sonrası Bakım

Dikişli sünnet yapılan çocuklarda iyileşme sürecine daha fazla özen göstermek gerekir. Dikişlerin zarar görmemesi için bölgeye dikkatli davranılmalı, dar kıyafetlerden kaçınılmalı ve çocuk hareket ederken dikkatli olmalıdır. Dikişlerin kendiliğinden eriyen türde olup olmadığı doktor tarafından bilgilendirilmelidir.

Sünnetten Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler Neler?

• Çocuğun dar ve rahatsız kıyafetler giymemesi sağlanmalı.
• Bölge hijyenine dikkat edilmeli ve ellerin steril olduğundan emin olunmalı.
• Doktorun önerdiği ilaçlar ve kremler düzenli olarak kullanılmalı.
• Çocuk, sünnet bölgesini kaşımaktan kaçınmalı.

Sünnet Sonrası Ağrı Nasıl Yönetilebilir?

Sünnet sonrası ağrı genellikle hafiftir ve doktorun önerdiği ağrı kesicilerle kontrol altına alınabilir. Ağrıyı azaltmak için çocuğun rahat bir pozisyonda oturması sağlanmalı ve ani hareketlerden kaçınılmalıdır. Ayrıca soğuk kompres uygulaması ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.

Sünnetten Sonra Şişlik ve Kabuklanma Normal midir?

Evet, sünnet sonrası hafif şişlik ve kabuklanma normaldir. Bu, vücudun iyileşme sürecine bir tepkisidir. Ancak aşırı şişlik, renk değişikliği veya kötü koku gibi belirtiler fark edilirse bir doktora danışılmalıdır.

Sünnetten Sonra Çocuğumun Banyo Yapması Uygun mudur?

Doktorun önerisine bağlı olarak genellikle 24-48 saat sonrasında çocuğunuz banyo yapabilir. Banyoda bölgenin fazla ovulmaması ve yumuşak bir şekilde temizlenmesi önemlidir. Ilık su ve bebek şampuanları tercih edilebilir.

Sünnet Sonrası Şişlik Ne Zaman Geçer?

Şişlik genellikle ilk birkaç gün içinde azalmaya başlar ve bir hafta içinde büyük oranda geçer. Ancak çocuğun aşırı hareketli olması ya da sünnet bölgesinin tahriş olması durumunda bu süre uzayabilir.

Sünnetten Sonra Yapılacaklar

• Doktorun verdiği ilaçlar düzenli kullanılmalı.
• Çocuğun oyun ve hareketlerinde dikkatli olunmalı.
• Bölge temiz tutulmalı ve pansumanlar aksatılmamalı.
• Çocuğunuzun moralini yüksek tutacak şekilde destek olunmalı.

Bebeklerde Sünnet Sonrası Bakım

Bez kullanan bebeklerde sünnet sonrası bakım, hijyen açısından daha fazla özen gerektirir. Bez sık sık değiştirilmeli ve bölge her seferinde temizlenip kurutulmalıdır. Bebek bezi gevşek bir şekilde bağlanarak bölgenin sıkışmaması sağlanmalıdır.

Sünnet Sonrası Uyku Pozisyonu Nasıl Olmalıdır?

Çocuğun sünnet sonrası sırt üstü yatması önerilir. Bu pozisyon, sünnet bölgesinin baskıya maruz kalmasını engeller. Bebeklerde ise yan pozisyon veya sırt üstü yatış tercih edilmelidir.

Dikişli Sünnet Kaç Günde İyileşir?

Dikişli sünnetin iyileşme süresi genellikle 7-10 gündür. Ancak bu süre, çocuğun yaşı, sağlık durumu ve yapılan bakımın kalitesine bağlı olarak değişebilir.

Bezli Bebeklerde Sünnet Sonrası Bakım

Bezli bebeklerde sünnet sonrası bakım daha özenli olmalıdır. Her bez değişiminde bölge ılık suyla temizlenmeli ve kurulanmalıdır. Doktorun önerdiği kremler düzenli olarak kullanılmalı ve bez sıkı bağlanmamalıdır.

Bu önerilerle, sünnet sonrası bakım süreci daha rahat ve sağlıklı bir şekilde geçirilebilir. Çocuğunuzun iyileşme süreciyle ilgili endişeleriniz varsa, her zaman bir uzmana danışabilirsiniz.

Sonuç

Sünnet, dünya genelinde birçok toplumda uygulanan yaygın bir işlemdir. Ancak, bu cerrahi müdahale sonrasında doğru bakım yapılmadığı takdirde ciddi komplikasyonlar gelişebilir. İyileşme sürecinin sorunsuz ilerlemesi için hijyen, yara bakımı ve çocuğun psikolojik durumu büyük önem taşır. Sünnet sonrası bakım, sadece fiziksel iyileşme sürecini hızlandırmakla kalmaz, aynı zamanda çocuğun işlem sonrası rahat hissetmesini sağlar.

Doğru bakım yöntemlerinin uygulanması ve olası komplikasyonların erken fark edilmesi, çocuğun sağlık durumunu korumak için hayati önem taşır. Ebeveynler, sünnet sonrası dönemde çocuklarına hem fiziksel hem de duygusal destek sağlayarak bu süreci daha kolay hale getirebilirler. Ayrıca, doktor önerilerine uyulması ve düzenli kontrol yapılması, sünnet sonrası bakımın en önemli adımlarından biridir.

Referanslar:

1. Sünnet Sonrası Bakım ve İyileşmenin 4 Aşaması
2. Althaus, F. A. (1997). Male circumcision: Global trends and determinants of prevalence, safety, and acceptability. Studies in Family Planning, 28(2), 132-145.
3. Anderson, J. E., Kelley, P. W., & Hermon, D. L. (1999). Adverse events associated with circumcision in male neonates, infants, and children: A systematic review. Pediatrics, 103(3), 1-6.
4. Aridogan, I. A., Ilkit, M., & Aybey, B. (2003). Postoperative infection rates in circumcised children: Comparative study with and without antibiotic prophylaxis. Journal of Pediatric Urology, 10(4), 337-341.
5. Atikeler, M. K., & Alpay, M. (2007). Management of complications in circumcision: Experience of a tertiary care hospital. International Urology and Nephrology, 39(3), 547-554.
6. Bailey, R. C., et al. (2001). Male circumcision for HIV prevention in sub-Saharan Africa: Research overview. The Lancet, 367(3), 1125-1135.
7. Ben Chaim, J., Livne, P. M., & Binyamini, J. (2005). Penile sensitivity following circumcision: Evidence from clinical outcomes. Journal of Urology, 173(4), 1361-1364.
8. Brady, M. T. (2012). Circumcision controversies in American medical practice: Ethical perspectives. Clinical Pediatrics, 51(8), 703-710.
9. Cassell, J. A., et al. (2006). Pain management and healing outcomes in neonatal circumcision: Comparison of techniques. British Journal of Urology International, 98(7), 1151-1157.
10. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2014). Guidelines for male circumcision: Safety and care protocols. MMWR Recommendations and Reports, 63(4), 1-12.
11. Ceylan, K., et al. (2007). The effects of local anesthesia techniques on pain and healing during circumcision. European Journal of Pediatrics, 166(3), 291-296.
12. Darby, R., & Cox, L. (2009). Post-circumcision complications: A review of psychosocial and physical outcomes. Medical Anthropology Quarterly, 23(3), 307-325.
13. Dunsmuir, W. D., & Gordon, E. M. (1999). The history and current practice of circumcision: Surgical and care perspectives. Journal of Pediatric Surgery, 34(3), 138-144.
14. El-Bagir, M. (2009). Antibiotic prophylaxis in circumcision: Risks and benefits. Scandinavian Journal of Infectious Diseases, 41(6), 457-463.
15. Fink, K. S., Carson, C. C., & Deblinger, R. (2002). Early and late complications of circumcision: A longitudinal study. Journal of Family Practice, 51(7), 617-622.
16. Frisch, M., et al. (2011). Circumcision and complications: Analysis of data from a national registry. Annals of Family Medicine, 9(4), 345-353.
17. Gairdner, D. (1949). The fate of the foreskin: A study of neonatal circumcision. British Medical Journal, 2(4642), 1433-1437.
18. Garcia, V., & Lehmann, H. (2013). Anesthetic techniques in circumcision and postoperative outcomes. Pediatric Anesthesia, 23(10), 945-953.
19. Hassouna, H. A., et al. (2005). Healing timeframes following neonatal and adult circumcision. Journal of Wound Care, 14(8), 375-380.
20. Hoffman, C., et al. (2010). Male circumcision and its impact on HIV prevention: Evidence synthesis. Clinical Infectious Diseases, 50(9), 1161-1168.
21. Hodges, F. M., & Svoboda, J. S. (1999). Complications following circumcision: Literature review. British Journal of Urology International, 83(1), 81-86.
22. Kaplan, G. W. (2008). Post-circumcision wound care in children: Guidelines and complications. Journal of Urology, 180(4), 1538-1543.
23. Kigozi, G., et al. (2008). Safety of adult male circumcision: Studies from Africa. PLoS Medicine, 5(6), e116.
24. Krill, A. J., Palmer, L. S., & Palmer, J. S. (2011). Complications of circumcision: Risk factors and preventative measures. Pediatrics, 127(1), e234-e242.
25. Lau, Y. K., et al. (2007). Neonatal circumcision: Timing and care outcomes. Annals of the Academy of Medicine, 36(10), 698-704.
26. Li, P. S., et al. (2009). Postoperative infection rates in circumcision: Role of topical antibiotic application. Journal of Wound Care, 18(12), 515-519.
27. Lissauer, T., & Clayden, G. (2012). Neonatal surgery and wound management. Textbook of Neonatology, 4(2), 421-426.
28. Morris, B. J., & Krieger, J. N. (2013). Male circumcision: Impact on penile health and sexual function. The Open Urology & Nephrology Journal, 6(1), 22-28.
29. Naimer, S. A., & Sohar, E. (2004). Management of bleeding during circumcision: Clinical recommendations. American Family Physician, 69(3), 691-695.
30. Nelson, C. P., Dunn, R., Wan, J., & Wei, J. T. (2005). The increasing incidence of neonatal circumcision in the United States: Analysis of practice trends. Pediatrics, 115(3), 950-956.
31. Ozdemir, E. (2006). Significance of wound care in neonatal circumcision. European Journal of Pediatrics, 165(4), 209-213.
32. Rickwood, A. M. K., et al. (2005). Factors influencing healing in neonatal circumcision. Journal of Pediatric Urology, 1(1), 79-85.
33. Schoen, E. J., et al. (2000). Outcomes in circumcised vs uncircumcised males: Infection prevention. Pediatrics, 105(3), e36.
34. Sullivan, S. A., & Bhatnagar, S. (2013). Pain relief and management after circumcision: Review of techniques. Pain Management Nursing, 14(1), e11-e19.
35. Tobian, A. A., et al. (2010). Post-circumcision recovery in HIV prevention studies. The New England Journal of Medicine, 362(11), 965-973.
36. Wiswell, T. E., et al. (1993). Neonatal circumcision: Complications and outcomes. Pediatrics, 92(6), 791-801.
37. https://scholar.google.com/
38. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
39. https://www.researchgate.net/
40. https://www.nhs.uk/