Toksik Ön Segment Sendromunun 8 Belirtisi ve Tedavisi (TÖSS)

100 / 100

Göz sağlığı, görme duyumuzun korunması ve yaşam kalitemizin sürdürülmesi açısından büyük önem taşır. Gözle ilgili hastalıklar, görme kaybına ya da ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu tür hastalıklardan biri de Toksik Ön Segment Sendromu olarak bilinen nadir ancak ciddi bir komplikasyondur. Genellikle göz cerrahisi sonrası ortaya çıkan ve özellikle ön segmenti etkileyen bir inflamatuar reaksiyon olarak tanımlanır. Gözün ön segmenti, kornea, iris, lens ve bu yapıların çevresindeki sıvı dolu boşluklardan oluşur. TÖSS, bu segmentin toksik maddelere maruz kalması sonucu meydana gelir ve bu durum gözde ciddi hasara yol açabilir.

Sağlık Bilgisi İçeriği

Toksik Ön Segment Sendromu (TÖSS, TASS)

TÖSS, genellikle katarakt ameliyatları sonrası gözlemlenir. Katarakt ameliyatı, özellikle yaşlı hastalar arasında yaygın bir prosedürdür ve genellikle güvenli bir işlem olarak kabul edilir. Ancak, bazı durumlarda cerrahi sırasında kullanılan ekipmanlar veya çözeltiler göze zarar verebilir ve TÖSS gibi komplikasyonların ortaya çıkmasına neden olabilir. TÖSS’ün gelişmesi durumunda hastalar, ameliyat sonrasında hızlı bir şekilde ortaya çıkan görme bozuklukları, gözde ağrı, kızarıklık ve şişlik gibi semptomlar yaşarlar. Bu semptomlar genellikle cerrahiden sonraki ilk 24 saat içinde kendini gösterir ve acil tıbbi müdahale gerektirir.

Klinik belirtileri, diğer postoperatif komplikasyonlarla benzerlik gösterebilir, bu nedenle doğru teşhisin hızlı bir şekilde konması son derece önemlidir. Yanlış teşhis durumunda, gerekli tedavinin uygulanmaması halinde gözde kalıcı hasar meydana gelebilir. Gözdeki inflamatuar reaksiyonun nedeni olarak genellikle kullanılan cerrahi malzemeler, sterilizasyon hataları ya da göz içi ilaçlarının uygunsuz kullanımı gibi faktörler öne çıkmaktadır. Ancak, her ne kadar bu sendrom nadir olarak ortaya çıksa da, göz sağlığı profesyonelleri bu komplikasyonu ciddiye almakta ve gerekli önlemleri almaktadır.

Bu makalede, Toksik Ön Segment Sendromu’nun nedenleri, belirtileri, tedavi yöntemleri ve önleme stratejileri detaylı bir şekilde ele alınacaktır. Özellikle cerrahi öncesinde ve sonrasında dikkat edilmesi gereken sterilizasyon ve hijyen kuralları ile kullanılan maddelerin doğru seçimi gibi önlemler, bu sendromun gelişme riskini azaltmada kritik rol oynamaktadır. Aynı zamanda, TÖSS ile ilişkili en son araştırmalar ve tedavi yaklaşımlarına da yer verilecek, bu nadir komplikasyon hakkında kapsamlı bir bilgi sunulacaktır.

Toksik Ön Segment Sendromu Nedir?

Toksik Ön Segment Sendromu, gözün ön segmentinde (kornea, iris, lens vb.) inflamasyona neden olan bir durumdur. Genellikle cerrahi işlemler sonrası ortaya çıkar ve gözde rahatsızlık, ağrı ve görme bozukluklarına yol açabilir.

Toksik Ön Segment Sendromu Nedenleri

Toksik Ön Segment Sendromu, göz cerrahisi, özellikle katarakt ameliyatı sonrası gözün ön segmentinde meydana gelen inflamatuar bir durumdur. Ameliyattan kısa bir süre sonra gelişen ciddi iltihaplanma ile karakterizedir ve hızlı müdahale edilmezse kalıcı görme kaybına neden olabilir. Bu sendromun ortaya çıkmasına neden olan faktörler çok çeşitli olup genellikle cerrahi işlemler sırasında veya sonrasında sterilizasyon ve malzeme kullanımında yapılan hatalardan kaynaklanır.

1. Cerrahi Ekipman ve Malzeme Sterilizasyonu

Sterilizasyon sürecindeki hatalar, en yaygın nedenlerden biridir. Cerrahi aletlerin ve ekipmanların yetersiz sterilizasyonu, gözün ön segmentine toksik maddelerin taşınmasına yol açabilir. Bu durum, enfeksiyöz olmayan ancak toksik reaksiyonlara neden olan partiküllerin ve kimyasalların göze girmesine neden olur. Anahtar sterilizasyon sorunları şunları içerir:

Sterilizasyon Kalıntıları: Cerrahi aletlerin yıkama ve dezenfeksiyon sürecinde kullanılan kimyasal maddelerin (örneğin, enzimatik temizleyiciler ve dezenfektanlar) kalıntılarının yeterince durulanmaması, bu maddelerin göze taşınmasına yol açar.
Otoklav ve Sterilizasyon Parametreleri: Otoklav sıcaklığı ve süresinin doğru ayarlanmaması, aletlerin tamamen sterilize edilmemesine neden olabilir. Özellikle düşük sıcaklıkta yapılan sterilizasyon işlemleri, bakteri ve toksin kalıntılarının alet üzerinde kalmasına yol açabilir.

2. Ameliyat Sırasında Kullanılan İrrigasyon Solüsyonları

Göz ameliyatlarında steril solüsyonların kullanımı büyük önem taşır. İrrigasyon solüsyonları ve kullanılan diğer sıvıların uygun olmayan koşullarda hazırlanması veya saklanması TÖSS’a neden olabilir. Örneğin:

Kirli Solüsyonlar: İrrigasyon solüsyonlarının steril kalmaması veya mikroorganizma ve kimyasal maddelerle kontaminasyonu, cerrahi sırasında gözün ön segmentine toksinlerin taşınmasına neden olabilir.
İrritasyona Neden Olan Katkı Maddeleri: Kullanılan solüsyonlardaki katkı maddeleri veya koruyucular, bazı hastalarda inflamatuar reaksiyona yol açabilir. Bu durum, özellikle hassas göz yapısına sahip bireylerde daha belirgin hale gelir.

3. Cerrahi Cihazlar ve Tek Kullanımlık Ürünler

Ameliyat sırasında kullanılan cerrahi cihazlar ve tek kullanımlık ürünler de potansiyel nedenler arasındadır. Tek kullanımlık ürünlerin kalitesiz malzemelerden üretilmiş olması veya cerrahi cihazların uygun şekilde temizlenmemesi, gözün ön segmentinde toksik bir yanıtın oluşmasına neden olabilir. Özellikle dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:

Mikropartiküller: Göz içine yerleştirilen lensler veya cerrahi dikiş malzemelerinin mikropartikül içeriyor olması, inflamasyon riskini artırabilir.
Cihazların Kimyasal Kalıntıları: Cerrahi cihazların üretim sürecinde kullanılan kimyasal maddeler (örneğin, yağlar ve silikonlar) göz içine geçebilir ve toksik reaksiyonlara neden olabilir.

4. İlaçların Yanlış Hazırlanması ve Kullanımı

TÖSS, ameliyat sırasında veya sonrasında uygulanan ilaçların yanlış hazırlanması ve kullanılması ile de tetiklenebilir. Örneğin, göz içi enjeksiyonlar için hazırlanan antibiyotik veya antiinflamatuar ilaçlar eğer uygun olmayan koşullarda karıştırılır veya kontamine olursa, toksik bir reaksiyona neden olabilir. Özellikle:

Konsantrasyon Hataları: İlaçların uygun olmayan dozda ve yanlış konsantrasyonlarda hazırlanması, göz dokularına zarar verebilir.
Kontaminasyon Riski: İlaçların steril olmayan koşullarda hazırlanması, toksinlerin göz ön segmentine taşınmasına neden olabilir.

5. Ameliyat Sonrası Temizlik Prosedürleri

Ameliyat sonrası, cerrahi aletlerin uygun şekilde temizlenmemesi ve dezenfekte edilmemesi de TÖSS için bir risk faktörüdür. Cerrahi aletlerin yetersiz temizlenmesi, organik materyallerin (örneğin, kan veya protein artıkları) aletlerde kalmasına neden olur ve bu da toksik reaksiyonları tetikleyebilir.

Toksik Ön Segment Sendromu Belirtileri

Toksik Ön Segment Sendromu, göz cerrahisi sonrası nadir görülen ancak ciddi sonuçlara yol açabilen bir komplikasyondur. TÖSS’un belirtileri genellikle cerrahiden sonraki ilk 12-48 saat içinde hızla gelişir ve gözün ön segmentinde inflamatuar bir tepkiyle karakterizedir. Belirtiler, enfeksiyöz endoftalmit ile karışabilir; bu nedenle hızlı tanı ve ayırt edici değerlendirme büyük önem taşır.

1. Ağrı ve Rahatsızlık

TÖSS’lu hastalar, ameliyattan kısa bir süre sonra gözde yoğun ağrı ve rahatsızlık hissedebilirler. Bu ağrı genellikle ani başlar ve şiddetli olabilir. Enfeksiyöz vakalardan farklı olarak, bu ağrı antimikrobiyal tedaviye yanıt vermekte yetersiz kalır ve toksik etkilerin bir göstergesi olarak kabul edilir.

2. Görme Azalması

Hastalarda ameliyattan sonra ani ve belirgin bir görme kaybı görülebilir. Bu semptom, cerrahi sonrası gelişen komplikasyonların en dikkat çekici belirtilerinden biridir ve hızla müdahale edilmediği takdirde kalıcı görme kaybına neden olabilir. Görme kaybı genellikle korneal ödem ve inflamatuar hücre birikimi nedeniyle meydana gelir.

3. Korneal Ödem

TÖSS’un en belirgin özelliklerinden biri, korneada şiddetli ödemin ortaya çıkmasıdır. Korneal ödem, korneanın şeffaflığını kaybetmesine ve bulanıklaşmasına neden olarak hastanın görme kapasitesini ciddi şekilde etkiler. Ödem, endotelyal hücre hasarının bir sonucu olarak gelişir ve genellikle toksik maddelerin cerrahi sırasında veya sonrasında ön segmente girmesiyle ilişkilendirilir.

4. Hiperemi (Kızarıklık)

Gözde belirgin kızarıklık, TÖSS’un yaygın semptomlarından biridir. Bu kızarıklık, ön segmentteki yoğun inflamasyonun bir belirtisidir ve konjonktival ve perilimbal bölgelerde belirginleşebilir. Hiperemi, diğer göz cerrahisi sonrası komplikasyonlarla karıştırılabileceği için dikkatli bir değerlendirme gerektirir.

5. Ön Kamara Hücre ve Flare Artışı

Ön kamara, gözün kornea ve iris arasındaki bölgesidir ve TÖSS durumunda bu alanda belirgin inflamatuar hücre birikimi ve protein sızıntısı (flare) gözlenir. Ön kamarada hücre ve flare artışı, göz içi dokuların toksik maddelere verdiği yanıtın doğrudan bir sonucudur. Bu belirtiler genellikle yoğun ve yaygındır ve gözde bulanıklık hissine yol açabilir.

6. İriste Şişme ve Renk Değişikliği

Bazı hastalarda iris şişmesi ve pigmentasyon değişiklikleri görülebilir. İrisin kimyasal hasara verdiği yanıt, şişme ve rengin soluklaşması veya koyulaşması şeklinde olabilir. Bu durum, toksik maddelerin doğrudan irise etki etmesi sonucu oluşur ve inflamasyonun derecesine bağlı olarak şiddetlenebilir.

7. Göz Basıncında Değişiklikler

TÖSS, göz içi basıncında (GİB) artışa veya düşüşe neden olabilir. Özellikle korneal ödem ve ön kamara inflamasyonu, GİB seviyelerini etkileyerek glokom benzeri bir tabloya neden olabilir. Göz içi basıncındaki ani değişiklikler, görme sinirine zarar vererek kalıcı hasar riskini artırabilir. Bu nedenle göz basıncı takibi, TÖSS tanısında ve yönetiminde önemlidir.

8. Hızlı Seyirli Semptomlar

TÖSS’un belirtileri, enfeksiyöz endoftalmitten farklı olarak genellikle daha hızlı ve daha yoğun bir seyir izler. Cerrahiden sonraki ilk 24 saat içinde, belirgin inflamatuar yanıt ve şiddetli görme kaybı gibi semptomların ortaya çıkması, TÖSS’u enfeksiyöz komplikasyonlardan ayırt etmekte önemli bir kriterdir.

Toksik Ön Segment Sendromu Tanısı

Toksik Ön Segment Sendromu, göz cerrahisi sonrası ön segmentte görülen nadir, ancak ciddi bir komplikasyondur. Genellikle katarakt ameliyatı sonrası ortaya çıkar ve mikrobiyal bir enfeksiyonla karıştırılabilir. TÖSS, cerrahi sonrası erken dönemde hızla gelişen, nonenfeksiyöz inflamatuar bir durumdur. Tanısının doğru ve zamanında konulması, tedavi sürecinin etkinliği açısından büyük önem taşır.

1. Klinik Bulguların Değerlendirilmesi

TÖSS, cerrahiden genellikle 12-48 saat sonra ortaya çıkar ve hızlı bir şekilde ilerler. Tanıda klinik belirtilerin ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi ilk adımdır.

Şiddetli ve yaygın kornea ödemi: Kornea ödemi genellikle merkezi bölgede yoğundur ve bulanık görmeye neden olur.
Ön kamarada hücre ve flare artışı: İltihaplı reaksiyon sonucu ön segmentte yoğun hücre birikimi ve ışık saçılması gözlemlenir.
İnflamasyon: İnflamasyonun yaygınlığı ve ön segmentin etkilenme derecesi tanı koymada belirleyici faktörlerden biridir.
İris reaksiyonları ve pupil deformasyonu: İrisin renginde ve yapısında değişiklikler, TÖSS’nin seyrinde sıkça görülür.
Lens kapsülü ve yapısında hasar: Cerrahi sırasında kullanılan malzemeler ve toksik maddeler nedeniyle kapsülde kalıcı hasar gözlemlenebilir.

Bu semptomlar, enfeksiyöz endoftalmi ile benzerlik gösterdiği için TÖSS’nin enfeksiyonlardan ayırt edilmesi gereklidir. TÖSS, genellikle ağrısız bir seyir izler ve sistemik semptomlar göstermezken, endoftalmi genellikle gözde ağrı, kızarıklık ve bazen ateş gibi sistemik belirtilerle birlikte seyreder.

2. Cerrahi Geçmiş ve Kullanılan Malzemelerin İncelenmesi

TÖSS’nin tanısında cerrahi prosedürün detaylı bir şekilde incelenmesi kritik öneme sahiptir. Cerrahi sırasında kullanılan materyaller ve teknikler, tanı sürecinde gözden geçirilmelidir:

Cerrahi İrrigasyon Solüsyonları: Cerrahi sırasında kullanılan irrigasyon solüsyonlarının kontaminasyonu veya uygunsuz konsantrasyonları, TÖSS’nin yaygın nedenleri arasındadır. Bu nedenle, hangi solüsyonların kullanıldığı ve nasıl hazırlandığı titizlikle değerlendirilmelidir.
Göz içi lens (GİL) ve diğer implantlar: Göz içine yerleştirilen lens ve implantların üretim süreci, sterilizasyonu ve kimyasal bileşenleri detaylı bir şekilde gözden geçirilmelidir. Lensin üretiminde kullanılan materyallerin toksik etkileri, TÖSS gelişimini tetikleyebilir.
Ameliyathane Koşulları ve Aseptik Teknikler: Ameliyat sırasında kullanılan enstrümanların uygun sterilizasyon teknikleri ile hazırlanıp hazırlanmadığı kontrol edilmelidir. Sterilizasyon esnasında kullanılan kimyasalların kalıntı bırakmaması çok önemlidir.

3. Laboratuvar ve Görüntüleme Yöntemleri

Tanıda, ön segmentin kapsamlı bir incelemesi için ileri tanı yöntemlerinden yararlanılır:

Ön Segment Optik Koherens Tomografi (AS-OCT): Ön segmentteki inflamatuar değişiklikleri ve ödemi değerlendirmek için kullanılır. AS-OCT, TÖSS’nin tanısında inflamasyonun yaygınlığını ve kornea tabakalarındaki kalınlaşmayı tespit edebilir.
Ultrasonik Biomikroskopi (UBM): İris ve ön kamara detaylarının incelenmesini sağlar. Özellikle lens kapsülündeki ve ön segmentteki değişikliklerin tespiti açısından kullanışlıdır.
Laboratuvar Testleri ve Kültür Alımı: Enfeksiyöz endoftalmi olasılığını ekarte etmek için ön kamaradan örnek alınarak kültür testi yapılabilir. TÖSS’de genellikle negatif kültür sonuçları elde edilir, bu da nonenfeksiyöz bir inflamasyonu işaret eder.

4. Diferansiyel Tanı

TÖSS’nin tanısı konurken, enfeksiyöz endoftalmi gibi diğer inflamatuar durumların ayırt edilmesi çok önemlidir. Diferansiyel tanı yapılırken dikkate alınması gereken faktörler şunlardır:

Başlangıç Zamanı: TÖSS, cerrahiden sonraki ilk 24-48 saat içinde hızla gelişirken, enfeksiyöz endoftalmi genellikle birkaç gün içinde ortaya çıkar.
Ağrı ve Sistemik Belirtiler: TÖSS ağrısız bir seyir gösterirken, endoftalmi genellikle gözde ağrı ve sistemik enfeksiyon belirtileri ile ilişkilidir.
Göz İçi Basıncı (GİB): TÖSS durumunda göz içi basıncında artış olabilir, ancak bu, inflamasyona bağlıdır ve genellikle geçicidir.

5. Klinik ve Histopatolojik İnceleme

Şüpheli vakalarda tanının doğrulanması için histopatolojik incelemeler yapılabilir. TÖSS tanısında göz içi dokuların mikroskobik incelenmesi, toksik maddelerin neden olduğu inflamatuar değişikliklerin tespit edilmesine yardımcı olabilir. Histopatolojik incelemede, hücresel nekroz ve inflamasyon bulguları sıklıkla görülür.

Toksik Ön Segment Sendromu Tedavisi

1. Klinik Bulguların Değerlendirilmesi

TÖSS, cerrahiden genellikle 12-48 saat sonra ortaya çıkar ve hızlı bir şekilde ilerler. Tanıda klinik belirtilerin ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi ilk adımdır.

Şiddetli ve yaygın kornea ödemi: Kornea ödemi genellikle merkezi bölgede yoğundur ve bulanık görmeye neden olur.
Ön kamarada hücre ve flare artışı: İltihaplı reaksiyon sonucu ön segmentte yoğun hücre birikimi ve ışık saçılması gözlemlenir.
İnflamasyon: İnflamasyonun yaygınlığı ve ön segmentin etkilenme derecesi tanı koymada belirleyici faktörlerden biridir.
İris reaksiyonları ve pupil deformasyonu: İrisin renginde ve yapısında değişiklikler, TÖSS’nin seyrinde sıkça görülür.
Lens kapsülü ve yapısında hasar: Cerrahi sırasında kullanılan malzemeler ve toksik maddeler nedeniyle kapsülde kalıcı hasar gözlemlenebilir.

2. Cerrahi Geçmiş ve Kullanılan Malzemelerin İncelenmesi

Cerrahi İrrigasyon Solüsyonları: Cerrahi sırasında kullanılan irrigasyon solüsyonlarının kontaminasyonu veya uygunsuz konsantrasyonları, sendromun yaygın nedenleri arasındadır. Bu nedenle, hangi solüsyonların kullanıldığı ve nasıl hazırlandığı titizlikle değerlendirilmelidir.
Göz içi lens (GİL) ve diğer implantlar: Göz içine yerleştirilen lens ve implantların üretim süreci, sterilizasyonu ve kimyasal bileşenleri detaylı bir şekilde gözden geçirilmelidir. Lensin üretiminde kullanılan materyallerin toksik etkileri, sendromun gelişimini tetikleyebilir.
Ameliyathane Koşulları ve Aseptik Teknikler: Ameliyat sırasında kullanılan enstrümanların uygun sterilizasyon teknikleri ile hazırlanıp hazırlanmadığı kontrol edilmelidir. Sterilizasyon esnasında kullanılan kimyasalların kalıntı bırakmaması çok önemlidir.

3. Laboratuvar ve Görüntüleme Yöntemleri

Tanıda, ön segmentin kapsamlı bir incelemesi için ileri tanı yöntemlerinden yararlanılır:

Ön Segment Optik Koherens Tomografi (AS-OCT): Ön segmentteki inflamatuar değişiklikleri ve ödemi değerlendirmek için kullanılır. AS-OCT, TÖSS’nin tanısında inflamasyonun yaygınlığını ve kornea tabakalarındaki kalınlaşmayı tespit edebilir.
Ultrasonik Biomikroskopi (UBM): İris ve ön kamara detaylarının incelenmesini sağlar. Özellikle lens kapsülündeki ve ön segmentteki değişikliklerin tespiti açısından kullanışlıdır.
Laboratuvar Testleri ve Kültür Alımı: Enfeksiyöz endoftalmi olasılığını ekarte etmek için ön kamaradan örnek alınarak kültür testi yapılabilir. TÖSS’de genellikle negatif kültür sonuçları elde edilir, bu da nonenfeksiyöz bir inflamasyonu işaret eder.

4. Diferansiyel Tanı

Başlangıç Zamanı: TÖSS, cerrahiden sonraki ilk 24-48 saat içinde hızla gelişirken, enfeksiyöz endoftalmi genellikle birkaç gün içinde ortaya çıkar.
Ağrı ve Sistemik Belirtiler: TÖSS ağrısız bir seyir gösterirken, endoftalmi genellikle gözde ağrı ve sistemik enfeksiyon belirtileri ile ilişkilidir.
Göz İçi Basıncı (GİB): TÖSS durumunda göz içi basıncında artış olabilir, ancak bu, inflamasyona bağlıdır ve genellikle geçicidir.

5. Klinik ve Histopatolojik İnceleme

Önleme ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Doktor Talimatlarına Uygun Kullanım: Göz damlası veya ilaç kullanımı konusunda doktorun önerilerine tam olarak uyulmalıdır. Dozaj ve kullanım talimatlarına dikkat edilmelidir.
İlaç Kontrolü: İlaçlar düzenli olarak göz doktoru tarafından kontrol edilmelidir. Farklı ilaçların bir araya gelmesi veya ilaçların zamanla değişmesi durumunda, doktora başvurulmalıdır.
Kontaminasyon Önlemleri: Göz damlası şişesinin steril ve temiz olduğundan emin olunmalıdır. Damla kullanılmadan önce şişe dikkatlice kontrol edilmeli ve kontamine olup olmadığına dikkat edilmelidir.
Alerji Testi: Daha önce alerjik reaksiyon geçiren veya alerji öyküsü bulunan bireyler, göz damlası kullanımına başlamadan önce alerji testinden geçebilir.
Doktora Danışma: Herhangi bir anormal belirti veya reaksiyon durumunda, hemen bir göz doktoruna başvurulmalıdır.

Referanslar:

Toksik Ön Segment Sendromu (TÖSS)
Mamalis, N. “Toxic anterior segment syndrome.” Journal of Cataract and Refractive Surgery, 2006.
Richburg, F. D. “Prevention and Management of TASS.” Ophthalmic Surgery, 2015.
Bhagat, N., et al. “Postoperative Complications in Eye Surgery: Focus on TASS.” Eye Journal, 2019.
Olson, R. J., et al. “The clinical presentation of TASS.” American Journal of Ophthalmology, 2007.
Anijeet, D. “Pathophysiology and Management of Toxic Anterior Segment Syndrome.” Survey of Ophthalmology, 2014.
Durand, M. L. “Surgical Techniques and Prevention of TASS.” Ophthalmic Surgery, 2021.
Jaber, R. “Infection Control in Cataract Surgery.” International Ophthalmology, 2022.
Hellinger, W. C. “TASS: Infection vs Inflammation.” Infection Control Today, 2016.
Desai, P. “Sterilization Methods in Ophthalmic Surgery.” Journal of Cataract Surgery, 2018.
Kahraman, G. “Management of Toxic Anterior Segment Syndrome in Developing Countries.” Middle East African Journal of Ophthalmology, 2019.
Cohen, M. “Antibiotic Use in Preventing TASS.” Clinical Ophthalmology, 2017.
Patel, P. “Göz Cerrahisinde Sterilizasyon Hataları.” Türk Oftalmoloji Dergisi, 2020.
Durrani, A. “A Comprehensive Review on Toxic Anterior Segment Syndrome.” Clinical and Experimental Ophthalmology, 2013.
Rodriguez, J. “Prevention Strategies for TASS in Eye Clinics.” British Journal of Ophthalmology, 2021.
Saunders, L. “Emerging Trends in TASS Management.” Ophthalmic Research, 2020.
Zhang, T. “Post-Surgery Inflammatory Responses in the Eye.” Experimental Eye Research, 2019.
Li, H. “Evaluating TASS in Cataract Surgery Patients.” Investigative Ophthalmology & Visual Science, 2018.
Miller, D. “Clinical Cases of TASS: A Retrospective Study.” Journal of Ocular Pharmacology and Therapeutics, 2021
https://scholar.google.com/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
https://www.researchgate.net/
https://www.mayoclinic.org/
https://www.nhs.uk/
https://www.webmd.com/

Sağlık Bilgisi Paylaş !