Yağlı Karaciğer Diyeti
Yağlı Karaciğer Diyeti nasıl yapılır? Yağlı karaciğer hastalığı nedir? Adından da anlaşılacağı gibi karaciğerde yağ hücrelerinin birikmesinden kaynaklanan tıbbi bir durumdur. İki ana türü vardır: alkol kaynaklı (aşırı alkol tüketiminden kaynaklanan) ve alkolsüz (hiç içki içmemiş olsanız bile oluşur). Amerika Birleşik Devletleri nüfusunun yaklaşık %5’inde alkolik yağlı karaciğer hastalığı vardır. ABD’de yaklaşık 100 milyon kişi alkolsüz yağlı karaciğer hastalığına (NAFLD) sahiptir; çocuklarda en sık görülen karaciğer hastalığıdır. Daha şiddetli formu alkolsüz steatohepatit (NASH) olarak adlandırılır ve karaciğer sirozu ve karaciğer kanseri gibi daha ciddi durumlara ilerleyebilir.
Sağlık Bilgisi İçeriği
Yağlı Karaciğer Diyeti
Yağlı karaciğer tehlikeli midir? Her ne kadar yağlı karaciğer hastalığı olan ağır içicilerin 5’te 1’inde alkolik hepatit gelişecek olsa da, çoğu NASH ve NAYKH hastası herhangi bir önemli sorun yaşamayacaktır. İyi haber şu ki, bunun kalıcı bir durum olması gerekmiyor. Yağlı karaciğer hastalığını nasıl tersine çevireceğinizi merak ediyorsanız, kilo vermek, alkolden kaçınmak ve yağlı karaciğer diyeti yapmak dahil olmak üzere yaşam tarzı değişiklikleri en iyi seçeneğinizdir.
Yağlı Karaciğer Diyeti Nasıl Yapılır?
Kontrolünüz dışında yağlı karaciğer hastalığına yakalanma olasılığınızı artıran bazı risk faktörleri vardır.
Bunlar şunları içeriyor:
- Yüksek kolesterol veya kandaki yüksek trigliserit seviyeleri
- Metabolik sendrom
- Obezite (özellikle karın çevresinde yağ birikmesiyle birlikte
- Polikistik over sendromu
- Uyku apnesi
- Tip 2 diyabet
- İnsülin direnci
- Az aktif tiroid (hipotiroidizm)
- Hipofiz bezinin az çalışması (hipopitüitarizm)
Ancak nedeni ne olursa olsun, durumu iyileştirmek için atabileceğiniz adımlar vardır. Karaciğer yağlanması hastalığının tedavisi söz konusu olduğunda, yağlı karaciğer diyetinde, arada sırada rastgele yiyeceklerden kaçınmak veya bunları entegre etmek yerine, stratejik ve kalıcı beslenme değişiklikleri yapmak önemlidir.
Peki hangi gıdalar karaciğer onarımına iyi gelir? Genel olarak en iyi NAFLD diyeti ve NASH diyeti şunları içerir:
- Yeterli lif
- Bol miktarda meyve, sebze ve fındık
- Tam tahıllar
- Hayvansal ürünlerden elde edilen çok sınırlı doymuş yağlar
- Çok sınırlı tuz ve şeker
- Alkolsüz
Amerikan Karaciğer Vakfı, karaciğer durumunu yönetmek için kalori alımını kısıtlamanızı ve Akdeniz diyetinden sonra yeme alışkanlıklarınızı modellemenizi önerir. Dengeli bir beslenme için Dr. Delgado-Borrego, yediğiniz yemeğin yarısının meyve ve sebze, dörtte birinin protein ve diğer çeyreğinin de nişasta olması gerektiğini söylüyor.
Her zaman yenilmesi ve kaçınılması gereken yiyeceklere başvurabilir veya karaciğer yağlanmasını iyileştirmek için şu iki ana kuralı hatırlayabilirsiniz:
- Düşük kalorili, Akdeniz tarzı seçimleri tercih edin. Bol miktarda bitkisel bazlı gıdalar, tam tahıllar, sızma zeytinyağı ve balık tüketin; kümes hayvanları, peynir ve diğer süt ürünlerini de ölçülü olarak tüketin.
- İlave şekerlerden, işlenmiş etlerden ve rafine tahıllardan kaçının.
Yağlı karaciğer hastalığını önemli ölçüde çözümlemenin ve hatta tedavi etmenin en iyi yolu, vücut ağırlığınızın yaklaşık %7 ila %10’unu kaybetmektir.
Yağlı Karaciğer Diyetinde Yenilmesi Gereken 8 Yiyecek
Uzmanlar sağlıklı bir karaciğer için özellikle şu besinleri öneriyor:
- Badem sütü veya az yağlı süt ürünleri: Dr. Delgado-Borrego, yağlı karaciğer hastalığı olan yetişkinlerin ve çocukların kalsiyum tüketimine dikkat etmesi gerektiğini söylüyor. ” Son birkaç yılda yeterli kalsiyum ve D vitamini alımının yağlı karaciğer hastalığının gelişimini önlemeye yardımcı olabileceğine dair ortaya çıkan bazı kanıtlar var” diye açıklıyor ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu ekliyor. “Ayrıca, ilerlemiş karaciğer hastalığı olan hastalarda çoklu beslenme komplikasyonları nedeniyle sorunlar yaşanmakta ve erken osteopeni ve osteoporoz gelişebilmektedir. Yağlı karaciğer hastalığı mutlaka kalsiyum emilimini azaltmaz. Kalsiyum herkes için önemlidir.” Günde üç bardağa kadar bu süt türlerinden birini içirin veya kalsiyum ve D vitamini takviyeleri alın (kalsiyum dozu genellikle 1.000-1.200 mg, D vitamini eksikliğiniz varsa 2.000-5.000 IU’dur).
- Kahve: İlave şeker veya krema içermeyen kahvenin, şu anda karaciğer yağlanmasını iyileştirmenin en etkili yollarından biri olduğu gösterilmiştir. Dr. Delgado-Borrego, ” Kahvenin bağırsakların geçirgenliğini azaltarak insanların yağları emmesini zorlaştırdığı görülüyor” diye açıklıyor. “Ancak bu halen araştırılıyor ve bu sorunun cevabı henüz tam olarak bilinmiyor. Bununla birlikte, kahvenin yağlı karaciğer hastalığını azaltmaya yardımcı olma konusunda yararlı etkileri olduğuna dair kanıtlar artıyor.” Hastaya bağlı olarak birden fazla fincan kahve önerilebilir.
- Kırmızı dolmalık biber, ıspanak, yer fıstığı ve fındık gibi E vitamini açısından zengin besinler: Dr. Delgado-Borrego, yağlı karaciğer diyetlerine harika bir katkı olarak E vitamini açısından zengin bu tür yiyecekleri önermektedir. Daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmasına rağmen, bir çalışma vitaminin NAFLD veya NASH hastalarında ılımlı bir iyileşme gösterdiği sonucuna varmıştır. Önerilen doz günlük 400-800 IU’dur.
- Su: Uzmanlar, şekerli ve yüksek kalorili alternatifler yerine mümkün olduğunca bu içeceğe bağlı kalınmasını önerdi. Sıvı alımını sınırlayacak herhangi bir tıbbi durumu olmayan ortalama bir kişi, dehidrasyonu ve bunun karaciğer üzerindeki olumsuz etkilerini önlemek için günde vücut ağırlığının her kilogramı için yarım ons ile bir ons arasında su içmelidir.
- Zeytinyağı: Zeytinyağı ve avokado yağı gibi bazı yağlar sağlıklı yağlar sağlayabilir. Bunlar tokluk hissine yardımcı olur ve karaciğer enzim seviyelerini azaltır . Tekli doymamış yağ oranı yüksek olan diğer yağ türleri arasında susam, yer fıstığı, ayçiçeği, kanola ve aspir yağı bulunur.
- Keten ve chia tohumları: Bunlar omega-3 asitlerinin bitkisel kaynaklarıdır. Kayıtlı diyetisyen Sandy Younan Brikho , MDA, RDN, karaciğerdeki yağ içeriğini azaltabileceğinden bu asitleri hem alkolsüz hem de alkollü yağlı karaciğer için önermektedir.
- Sarımsak: Bir çalışma, 15 haftalık bir süre boyunca sarımsak alımınızı artırmanın (özellikle sarımsak tozu yoluyla ancak diğer formlar da işe yarıyor), NAYKH’li kişilerde vücut yağ kütlesinin azalmasına yol açtığını ve ayrıca karaciğerdeki yağın azaldığını ve ilerlemeyi önlediğini öne sürüyor. hastalığın
- Soya: Bazı kanıtlar, soya sütü veya tofu gibi soya ürünlerinin karaciğer yağlanmasını iyileştirebileceğini düşündürmektedir. Bir çalışma, araştırmanın NAFLD’li kişilerde metabolik parametrelerde iyileşmeler gösterdiğini söylüyor.
Yağlı Karaciğer Diyetinde Kaçınılması Gereken 8 Yiyecek
Yağlı karaciğer diyetinde kaçınılması gereken gıdalar genellikle kan şekeri seviyesini yükselten veya kilo alımına yol açan gıdalardır:
- Meyve suyu, soda, şekerli içecekler ve beyaz ekmek gibi rafine karbonhidratlar: Dr. Delgado-Borrego hastalarına bunlardan uzak durmalarını söylüyor çünkü “karaciğerin düşmanı şekerler ve karbonhidratlardır.”
- Düşük kalorili diyet içecekleri: Dr. Delgado-Borrego, şeker ikamelerinin de daha fazla karaciğer hasarına neden olabileceğini söylüyor.
- Tereyağı ve sade yağ: Bu yiyeceklerin doymuş yağ oranı daha yüksektir ve Younan Brikho, bunun karaciğerdeki yüksek trigliseritlerle ilişkili olduğunu söylüyor.
- Tatlı pişmiş ürünler ve tatlılar (kek, hamur işleri, turtalar, dondurma, kek vb.): Karaciğer yağlanmasını tersine çevirmeye çalışıyorsanız, bu tür şekerli karbonhidratlar başarıya zarar verir.
- Pastırma, sosis, tütsülenmiş etler ve diğer yağlı et türleri: Bunlar yüksek oranda doymuş yağ içerir ve bu nedenle uzmanlarımız tarafından önerilmemektedir.
- Alkol: Aşırı alkol tüketiminin sonucu olarak ortaya çıkan yağlı karaciğer hastalığınız varsa bu, uzmanlarımız tarafından önerilmez; çünkü bu, daha fazla karaciğer hasarına yol açacaktır. NAYKH’lı kişiler için arada bir bir kadeh şarap gibi bir içki içmenin bir sakıncası yoktur.
- Tuzlu gıdalar: Bazı araştırmalar, NAFLD’nin iki nedenden dolayı tuz tüketimiyle kötüleştiğini öne sürüyor; tipik olarak bu listedeki diğerleri gibi daha yüksek yağlı ve daha yüksek kalorili gıdalara eşlik ediyor ve ayrıca renin-anjiyotensin sisteminin düzensizliğine neden olabilir. karaciğer yağlanması riskinizi arttırır.
- Kızarmış yiyecekler: Patates kızartması ve soğan halkası gibi kızarmış yiyecekler genellikle yüksek kalorilidir ve kalorisi daha kısıtlı bir diyet uygulamak için uzman tavsiyelerine aykırıdır.
Yağlı Karaciğer Hastalığını Tersine Çevirmenin 4 Yolu
Yağlı karaciğer diyeti ile beslenme şeklinizi değiştirmenin yanı sıra, bu yaşam tarzı değişiklikleri yağlı karaciğer hastalığı riskinizi azaltmanıza ve hatta durumu tersine çevirmenize yardımcı olabilir.
1. Daha fazla egzersiz yapın
Kilo verme, beslenme ve diğer sağlıklı uygulamalar karaciğer hastalığını önemli ölçüde iyileştirebilir ve bunları birlikte uyguladığınızda en iyi sonucu verir. Delgado-Borrego her gün 60 dakikalık fiziksel aktivite öneriyor ancak bunu korkutucu bulan kişileri seansları 15 dakikalık dört yürüyüş gibi daha küçük artışlara bölmeye teşvik ediyor. ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı haftada 150 dakika orta yoğunlukta aerobik aktivite çağrısında bulunuyor ve ayrıca haftada en az iki kez kuvvet antrenmanı yapılmasını öneriyor.
2. Daha fazla uyuyun
Uyku herkes için önemli olsa da karaciğer hastalığı olan kişiler için bu durum daha da önemli olabilir. Delgado-Borrego, “Obstrüktif uyku apnesi gibi durumlar yaygındır ve karaciğere oksijen tedarikini azaltarak karaciğer hastalığını kötüleştirebilir” diyor. “Olası uyku sorunu olan kişiler resmi olarak onlar açısından değerlendirilmelidir.” Uyku Vakfı yetişkinler için gece başına yedi ila dokuz saat önermektedir. Daha zor olabilecek sabah programınızı değiştirmeye çalışmak yerine, her gece yavaş yavaş birkaç dakika erken yatmayı deneyin.
3. Takviyeleri sağlık uzmanınızla tartışın
Tüm uzmanlarımız herhangi bir takviyeye başlamadan önce öncelikle bir sağlık uzmanına danışmanızı önerir. Bu özellikle karaciğer sorunları olan kişiler için yaygın olarak kullanılan bir takviye olan E vitamini için geçerlidir, çünkü çok fazla alınması kardiyovasküler sorunlar gibi diğer sağlık komplikasyonlarına neden olabilir. Takviyeler ayrıca maksimum etkinlik için sağlıklı bir diyet ve yaşam tarzı değişiklikleriyle birlikte kullanılmalıdır.
4. İlacı deneyin
Harvard Health’e göre şu anda yağlı karaciğer hastalığı için FDA onaylı bir ilaç yok , ancak yakın gelecekte yeni ilaçların piyasaya çıkması bekleniyor. Karaciğer yağlanmasında ve NASH’da bir miktar fayda sağladığı gösterilen ilaçlar arasında metformin ve Pioglitazon (genellikle diyabet tedavisinde kullanılır) yer alır.
Kalıcılık ve tutarlılık ile karaciğer yağlanması tersine çevrilebilir ve hatta tedavi edilebilir. Sürenin uzunluğu genellikle, gerekirse hastanın güvenli bir şekilde kilo vermesinin ne kadar sürdüğüne bağlıdır. Aynı zamanda diyet ve egzersiz değişiklikleriyle ne kadar tutarlı olduklarına da bağlıdır. Ayrıca stresinizi azaltacak yaşam tarzı değişikliklerini de göz önünde bulundurun; çünkü bir çalışma beyindeki hücresel stresin karaciğer yağlanmasına katkıda bulunduğunu öne sürdü.
Referanslar: