APGAR Skoru Hesaplama
Sağlık Bilgisi İçeriği
Yenidoğan APGAR Skoru Hesaplama, bebeğinizin doğum sonrası sağlık durumunu anlamak için kullanılan önemli bir ölçüttür. Yenidoğanın ilk dakikalarındaki kalp atışı, solunum, kas tonusu, refleksler ve cilt rengi gibi faktörleri içeren Apgar skoru hakkında kapsamlı bilgi bulacaksınız. Sağlıklı bir başlangıç için bebek sağlığını anlama ve değerlendirme sürecine dair rehberlik sunuyoruz.
Yenidoğan APGAR Skoru Hesaplama:
APGAR Skoru Hesaplama Nedir?
- Apgar skoru, 1952 yılında Dr. Virginia Apgar tarafından geliştirilen bir değerlendirme sistemidir. Bu sistem, yeni doğan bebeklerin genel sağlık durumunu değerlendirmek için kullanılır. Apgar, bebeklerin ilk 5 dakika ve 10. dakikadaki durumlarını değerlendirmek için 0 ila 10 arasında bir puanlama sistemini tanıttı.
- Yenidoğan APGAR skoru yorumlama, doğumdan sonraki bir ve beşinci dakikalarda yapılır. Doğumu takip eden birinci dakikada skoru düşük çıkan bebekler, genelde beşinci dakikada normale dönerler.
- Ailelerin büyük çoğunluğu, özellikle ilk bebeklerini dünyaya getirdiklerinde, doğumun eyleminin nasıl başlayacağını, hangi durumda hastaneye hastaneye başvurmaları gerektiğini bilemeyebilirler ve doğum eylemleri eş – dost – akraba gibi başkalarının önerileri doğrultusunda gerçekleşebilir.
- Kadın doğum hastalıkları uzmanı tarafından anneye gerekli kontroller yapıldıktan sonra, doğum eylemine az bir süre kalmışsa yatış verilir ve anne doğum eylemini beklemeye koyulur.
- Anne veya bebeğin sağlık durumuna ve değerlendirmede göz önüne alınan kriterlere göre anne, doğumhane veya ameliyathaneye alınır. Ebe veya kadın doğum uzmanı doktorlar, bebek doğduktan hemen sonra; bebeğin kalp atışlarına, rengine, solunumuna, hareketlerine ve uyarılara karşı verdiği tepkilere bakarlar ve saydığımız maddelere 0-2 arasında değerler vererek 10 üzerinden bir değerlendirme yaparlar.
- İşte bu değerlendirme tamamlandıktan sonra ortaya çıkan sonuç; APGAR SKORU‘dur. (Apgar anlamı; Activity – Pulse – Grimace – Appearence – Respiration).
Apgar Skoru Hangi Kriterlere Dayanır?
Apgar skoru, bebeğin beş önemli kriterine göre değerlendirilir:
- Kalp Atış Hızı (Heart Rate): Bebeğin kalp atış hızı değerlendirilir. İyi bir değer, 2 puan veya daha fazla alırken, düşük bir değer 1 puana işaret eder.
- Solunum (Respiration): Bebeğin solunum hızı ve düzeni gözlemlenir. Normal solunum, 2 puan alırken, zorlu veya düzensiz solunum 1 puana işaret eder.
- Kas Tonusu (Muscle Tone): Bebeğin kas tonusu değerlendirilir. İyi kas tonusu 2 puan alırken, düşük kas tonusu 1 puana işaret eder.
- Işığa Yanıt (Reflex Response to Stimuli): Bebeğin dış uyarıcılara nasıl yanıt verdiği gözlemlenir. İyi bir yanıt, 2 puan alırken, sınırlı veya zayıf bir yanıt 1 puana işaret eder.
- Cilt Rengi (Color): Bebeğin cilt rengi değerlendirilir. Normal cilt rengi 2 puan alırken, soluk veya mavimsi bir renk 1 puana işaret eder.
Skor değerlendirmesi, doğumdan sonraki bir ve beşinci dakikalarda yapılır. Doğumu takip eden birinci dakikada skoru düşük çıkan bebekler, genelde beşinci dakikada normale dönerler. Genelde çoğu bebek, 7-10 arasında apgar skoru ile doğar. Eğer değerler düşük çıkmışsa test ilerleyen dakikalarda tekrar edilir. Değerlendirme sonucu 1-3 arası çıkmışsa durum kritik, 4-6 arası normalden düşük, 7 ve üzeri çıkmışsa normal olarak kabul edilir.
Eğer bebeğin apgar skoru düşük çıkmışsa acil müdahale edilmesi gerekir. Bebeğin apgar değerleri 10, 15 ve 30 dakika sonrasında normal kabul edilen düzeylere dönmezse, ciddi sağlık sorunları meydana gelebilir.
Yenidoğan APGAR skoru neden düşük çıkar?
Bebeğin an itibariyle hayati tehlike yaşadığının bir göstergesi olan apgar skorunun düşük çıkmasının belli başlı nedenleri vardır.
Bunlar:
- Göbek kordonu problemleri (Kordonun bebeğin boynuna dolanması gibi)
- Plasentanın bebekten önce, aniden ayrılması,
- Rahim yırtılması,
- Travma (Bebeğin anne karnından yardımla (vakum gibi) çıkarılması esnasında yaşanabilecek durumlar),
- Aşırı vajinal kanamalar,
- Annenin yüksek tansiyonu (ağır preeklampsi),
- Anne ve bebekteki enfeksiyonlar, apgar değerlerinin düşük çıkmasına neden olur.
Skor hesaplama nasıl geliştirilmiştir?
Değerlendirmeler, Virginia Apgar isimli anestezi doktoru tarafından geliştirilmiştir. Dr. Apgar, bebeklerin doğar doğmaz bir çocuk hastalıkları uzmanı tarafından incelenmesi gerektiğini düşünmüştür. Bebeklerin sağlık durumları hakkında bir değerlendirme yapılması adına çalışmalar yapmış ve 1952 yılında bunun standartlaşması için gerekli çalışmaları başlatmıştır. Günümüzde de, Dr Apgar’ın soyadı ile isimlendirilmiş bu değerlendirme skoru hastanelerde uygulanmaktadır.
Referanslar:
